روند کاهش مخاطبان تلویزیون 10 ساله است

  رییس سازمان صداوسیما در جمع گروهی از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی گفت: «نگران انتقادهایی که از ما می‌شود نیستیم، نگران انتقادهایی هستیم که باید بشنویم و نمی‌شنویم.» حضور رئیس سازمان صداوسیما در دانشگاه شهید بهشتی، همچنین با قرائت بیانیه تشکل‌های دانشجویی و طرح پرسش‌هایی همراه بود.
این مراسم با حضور گروهی از دانشجویان و رئیس سازمان صداوسیما در حالی آغاز شد که در ابتدای آن، بیانیه نماینده تشکل‌های انجمن اسلامی دفتر تحکیم وحدت اسلامی توسط یکی از دانشجویان با محتوای رکود محتواهای صداوسیما و لزوم بازسازی تصویر رسانه ملی قرائت شد.
بخش بعدی این مراسم به قرائت بیانیه تشکل جامعه اسلامی دانشجویان اختصاص داشت. این بیانیه‌ که به نقد برخی رویکردهای صداوسیما و تاکید بر اصلاح آنها اختصاص داشت، درخصوص کمرنگ شدن مرجعیت صداوسیما هم هشدار می‌داد و با تشویق‌هایی از سوی عده‌ای از حاضران همراه بود.
* بیانیه تشکل‌های دانشجویی
 برای صداوسیما و در حضور پیمان جبلی
همچنین بیانیه تشکل‌ بسیج دانشجویی نیز توسط نماینده آنها قرائت شد. نقد به مرجعیت صداوسیما در جنگ ۱۲روزه، نقد به ساختار فنی و حملات سایبری و عدم شفافیت در آمار مخاطبان، لزوم احیای هویت شبکه‌ها و بازگرداندن نیروهای منخصص بخش‌هایی از بیانیه‌ها بود.
* جبلی خطاب به دانشجویان:
 به خودی شلیک نکنید
پیمان جبلی در جمع دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به تاریخچه جنبش‌های دانشجویی در کشورمان، تأکید کرد که تولد این جنبش با شعار مرگ بر آمریکا و روحیه استکبارستیزی آغاز شد و امروز وظیفه اصلی آن جلوگیری از اختلال در محاسبات جامعه و بازگشت به ریل اصلی تحول است. اجازه ندهیم واقعیت را وارونه به ما نشان دهند.
رییس صداوسیما سپس خطاب به دانشجویان گفت، هیجانی عمل نکنید، خودی را بشناسید دشمن را بشناسید و بعد شلیک کنید. جبلی گفت: به نظر من، وظیفه جنبش دانشجویی جلوگیری از وقوع محاسبات غلط در جامعه است. شور و نشاط موجود در بیانیه‌های دانشجویان نشان می‌دهد که تشکل‌های دانشجویی می‌خواهند از اختلال در این محاسبات جلوگیری کنند و به ریل درست تحول بازگردند. این طبیعت جنبش دانشجویی است: نباید متوقف شد، نباید منحرف شد و نباید عقب‌گرد کرد.
 اجازه ندهیم روایت‌های غیرواقعی، تصویر غلطی از جامعه به دشمن منتقل کند
جبلی در جمع دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی با تحلیل حمله رژیم صهیونیستی به ایران، گفت: دشمن بر اساس روایت‌های ضعف در محاسباتی که از داخل ایران دریافت کرده بود، اقدام کرد؛ اما مقاومت مردم، دستگاه محاسباتی آن‌ها را فروپاشاند.
وی خطاب به دانشجویان و رسانه‌ها تأکید کرد: نباید اجازه دهیم روایت‌های غیرواقعی، تصویر غلطی از جامعه به دشمن منتقل شود.
رییس سازمان صداوسیما در سخنانی با دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی، به تحلیل زمینه‌های حمله رژیم صهیونیستی به ایران پرداخت و گفت: رژیم صهیونیستی چه برآوردی در ذهن داشت که به ایران حمله کرد؟ تحلیل آن‌ها از ایران امروز چه بود؟ نخست‌وزیر این رژیم همان روزهای اول جنگ گفته بود من کار اول را انجام دادم، بقیه با شما. حتی پیش از آن نیز در سال ۱۴۰۱، همین فرد به زبان فارسی شعاری داد که در خیابان‌های تهران شنیده می‌شد. دستگاه محاسباتی دشمن چگونه شکل گرفت؟
وی با طرح این پرسش که چه کسانی باعث اختلال در دستگاه محاسباتی دشمن شدند؟ افزود: رژیم صهیونیستی ادعا می‌کرد که ۲۰ تا ۳۰ سال برای این حمله آماده شده بود. داده‌هایی که به آن توجه کرده بود، چه بود که محاسبه‌اش را به خطا برد؟ آن‌ها فکر می‌کردند با بمباران صداوسیما و مقر سران کشور، کار جمهوری اسلامی در چهار روز تمام می‌شود.
جبلی با اشاره به نتایج این حمله گفت: ما در جنگ سرافراز بودیم و دنیا را مبهوت کردیم. خسارات وارده به رژیم صهیونیستی فقط ساختمان‌ها و پایگاه‌های موشکی نبود، بلکه تمام دستگاه محاسباتی آن‌ها دچار فروپاشی شد. چرا آن‌ها به این برآورد غلط رسیدند؟ چون فکر می‌کردند بین مردم و حاکمیت شکاف عمیقی وجود دارد و با یک تلنگر همه چیز فرو می‌پاشد؛ اما دقیقاً برعکس اتفاق افتاد.
رییس صداوسیما در ادامه به نقش داخلی در شکل‌دهی به این محاسبه غلط اشاره کرد و گفت: این تصویر غلط را فقط اندیشکده‌های صهیونیستی و غربی خلق نکردند؛ بخش عمده آن را ما در داخل ایجاد کردیم. این اعتراف تلخی است. ما با قصد و غرض، روایت ضعف را به دشمن منتقل کردیم. کسانی که توانمندی‌ها را ندیدند، ضعف‌ها را برجسته کردند و در دستاوردها شک کردند. وقتی ما در همه چیز شک می‌کنیم و واقعیت‌ها را انکار می‌نماییم، طبیعی است که دشمن دچار محاسبه غلط شود.
وی افزود: اختلال محاسباتی در داخل کشور نیز وجود دارد. یک گرایش غرب‌گرایانه که هر چند وقت یک‌بار در قالب جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها یا فضاسازی‌های خاص خود را نشان می‌دهد، وزن واقعی خود را بیش‌تر از حد نشان می‌دهد. چرا جریان اصیل و متدین، خود را در اقلیت فرض می‌کند و اکثریت را به جریان غرب‌گرا اهدا می‌کند؟ این نیز مصداق اختلال در دستگاه محاسباتی خودی است.
وی  با خطاب قرار دادن دانشجویان و رسانه‌ها گفت: ما در رسانه و شما در جنبش دانشجویی، نباید اجازه دهیم روایت‌های غلط شکل بگیرد. شور هیجانی غیرعقلانی مانند این است که در خط مقدم، تفنگ به دست باشید و به هر سمتی شلیک کنید و نیروی خودی را هدف بگیرید. باید دشمن را با طمأنینه تشخیص داد و سپس هدفگیری کرد. غفلت از روایت‌سازی و تبیین واقعیت‌ها می‌تواند به فاجعه بینجامد. ما در صداوسیما تجربه چهل ساله خود را به بوته نقد گذاشته‌ایم و به دنبال اصلاح و بهبود روایت‌گری خود هستیم.
* روند کاهش مخاطب از دهه ۹۰ آغاز شد
پیمان جبلی در ادامه سخنان خود در جمع دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی، به علل کاهش مخاطب صداوسیما از ابتدای دهه ۹۰ اشاره کرد و گفت: این روند تنها به دلیل تغییرات جهانی مصرف رسانه نبود بلکه محدودیت محتوایی و غفلت از روایت‌های ضروری نیز در آن نقش داشت.
جبلی گفت: سؤال این است که جذب مخاطب چرا کاهش یافت؟ روند کاهش مخاطب صداوسیما از اوایل دهه ۹۰ شروع شد. دوستانی که به آمار مرکز تحقیقات ما اطمینان ندارند، می‌توانند به آمارهای نظرسنجی پیش از دوره تحول مراجعه کنند. روند نزولی از حدود سال‌های ۹۲ ـ  ۹۱  آغاز و تا ۱۴۰۰ ادامه داشت؛ یعنی یک روند ۱۰ ساله کاهش. بخشی از این روند طبیعی و جهانی است؛ کاهش توجه به تلویزیون، رادیو و روزنامه در همه جای جهان دیده می‌شود. نسل‌های جدید به‌طور طبیعی به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی گرایش بیشتری دارند اما این تنها دلیل نبود. دلایل داخلی هم وجود داشت محتوای ما محدود شد به برخی تولیدات نمایشی بسیار محدود از نظر موضوعی و فراگیری.
رییس صداوسیما اظهار کرد: ما با کمک پیشکسوتان و کارشناسان ارتباطات و مسائل اجتماعی، آسیب‌شناسی کردیم و به راهکاری به نام سند تحول رسانه ملی رسیدیم. این سند مختصر، سه حوزه را هدف گرفته است: تحول در محتوا، تحول در رویکرد و تحول در سازوکار. در حوزه محتوا ما در بسیاری از عرصه‌های ضروری و روایت‌ساز غفلت کرده بودیم. مثلاً دکتر حسین بهاروند، نخبه علوم زیستی جهان که در آستانه یک کشف بزرگ است، چقدر در رسانه ملی معرفی شده؟ چند نخبه مانند او در دانشگاه شهید بهشتی داریم که درباره‌شان فیلم یا مستند ساخته‌ایم؟ این یک نقص بود. در سند تحول، ۱۲ حوزه محتوایی مانند پیشرفت، تاریخ انقلاب، زن جوان مؤمن، جوان مومن انقلابی و سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی تعریف شده که پیش‌تر مورد غفلت یا پرداخت غلط قرار گرفته بودند.
جبلی افزود: چرا باید در دهه پنجم انقلاب، روایت دشمن از تاریخ پهلوی به روایت غالب تبدیل شود؟ چرا نسل جوان درباره سازمان مجاهدین خلق تصور درستی ندارد؟ به این دلیل که روایت‌سازی ما از تاریخ معاصر ضعیف بوده است. اما چرا این پرداخت‌ها را مردم ندیدند؟ وقتی رسانه مخاطب از دست داده، نمی‌توان با یک سریال به تنهایی مخاطب را بازگرداند. باید بپذیریم که صداوسیما باید جایی باشد که سریال‌هایی مانند «ذهن زیبا» یا «بادار» ساخته و دیده شود. آیا صداوسیما مخاطب ندارد؟ به نظر ما دارد و امیدواریم بیشتر هم بشود. خبر خوش این است که روند نزولی که از ۹۲ تا ۱۴۰۲ ادامه داشت، در زمستان ۱۴۰۴شیب بسیار کمتری پیدا می‌کند و ما ناامید نیستیم.
جبلی سپس گفت: دلیل خوش‌بینی ما چیست؟ در نظرسنجی سال ۱۴۰۲، ۶۳ درصد مردم ایران گفتند که خودشان را در قاب صداوسیما ندیده‌اند. آیا بینندگان تلویزیون فقط ساکنان شمال تهران هستند؟ آیا فقط محله‌های اطراف دانشگاه شهید بهشتی باید نمایش داده شوند؟ در تحول رویکردی، به عدالت رسانه‌ای توجه کردیم. به عنوان مثال، رویداد ایران جان یک اقدام تحولی است. چند نفر «رویداد ایران جان» را می‌شناسند؟ ما در این رویداد یک هفته کامل به یک استان مانند خراسان جنوبی پرداختیم: ظرفیت‌ها، ثروت‌های علمی، چالش‌ها و مطالبات آن. مردم آن استان را در شبکه‌های یک، دو، سه، خبر، مستند و حتی برنامه‌های صبحگاهی و ورزشی دیدند. نظرسنجی‌های ما، قبل و بعد از هر رویداد نشان می‌دهد که آگاهی مردم در سطح ملی و استانی نسبت به آن منطقه افزایش معنی‌داری پیدا کرده است. این هفته نیز میزبان استان گلستان هستیم. این‌گونه است که می‌خواهیم مخاطب از دست رفته را بازگردانیم.