آتش در نیستان

محبوب فانی- عرصه های جنگلی روستای "الیت" مرزن آباد در ۲ مرحله دچار آتش سوزی شد که مرحله نخست آن ۱۰ آبانماه جاری به وقوع پیوست که در نهایت پس از چند روز تلاش نیروهای امدادی، آتش مهار شد.
مرحله دوم آتش سوزی در جنگل های الیت مرزن آباد نیز از روز شنبه هفته جاری آغاز شد و اکنون وارد پنجمین روز شده است که با وجود به کارگیری سه فروند بالگرد و تلاش نیروهای امدادی و مردمی، بخش زیادی از آتش در عرصه های جنگلی این منطقه مهار شده است و تنها بخش کمی در حال سوختن است.
حدود هشت هکتار از جنگل‌های این منطقه دچار آتش سوزی شده بود که با اجرای عملیات اطفای هوایی و زمینی آتش در هفت هکتار از این عرصه خاموش شده است و تنه آتش در کمتر از یک هکتار از این عرصه های ملی هنوز شعله ور است.
گرمای هوا از یک سو و صعب‌العبور بودن منطقه و همچنین انباشت برگ و لاشه درختان خشک شده باعث شده است تا جنگل های چالوس از ابتدای هفته گذشته در چندین نوبت دچار آتش سوزی شود.
طی روزهای گذشته با به کارگیری پنج فروند بالگرد و همچنین استفاده از هواپیمای ایولشین، عملیات اطفای آتش در الیت مرزن آباد به سرعت و جدیدیت بیشتری دنبال می شود و پیش بینی می شود امروز و یا در نهایت فردا، آتش به طور کامل مهار شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد اصلی‌ترین دلیل آتش سوزی‌ها خطای انسانی غیر عمد است و ۹۰ درصد آتش سوزی‌ها با عامل انسانی و به صورت غیرعمد صورت می‌گیرد.فعالان حوزه محیط در یک پژوهش میدانی به این نتیجه رسیده‌اند که فعالیت‌های انسان یا به عبارت دقیق‌تر، سهل‌انگاری‌های انسان عامل 95 درصد آتش‌سوزی‌های جنگلی به شمار می‌روند که ذیل آتش‌سوزی‌های تصادفی می‌تواند آنها را دسته‌بندی کرد.
این افراد معتقدند کسانی که برای گردش و تفریح به جنگل می‌روند، می‌توانند به‌طور بالقوه عامل بروز آتش‌سوزی شوند در نتیجه توصیه‌هایی را برای جلوگیری از وقوع آتش‌سوزی در جنگل ارائه کرده‌اند.
این توصیه‌ها در قالب 8 مورد تنظیم شده که به شرح زیر است:
1- هرگز مواد شیشه‌ای (نظیر انواع بطری شیشه‌ای و پلاستیکی)، خرده‌ شیشه و اشیای مشابه را در جنگل‌ها و مراتع رها نکنید. این ‏اشیا همانند عدسی ذره‌بین عمل کرده و موجب اشتعال علوفه خشک و مواد قابل اشتعال کف جنگل‌ها و مراتع شده و باعث ‏ایجاد آتش‌سوزی می‌شوند‎.
2 - از پرت کردن ته سیگار یا چوب‌کبریت استفاده‌شده در جنگل‌ها و مراتع خودداری کنید چرا که خاکستر باقی مانده این مواد در مواجه با شاخه یا علوفه خشک می تواند سبب آتش سوزی شود.
3-  از سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی در مزارع مجاور جنگل‌ها و مراتع خودداری کنید زیرا خاکستر برخاسته از سوزاندن این مواد امکان سرایت به جنگل از طریق هوا و ایجاد آتش سوزی گسترده را دارد.
4-  از روشن کردن آتش در نواحی جنگلی و مراتع خودداری کنید. در مواقع ضروری آتش را در جایگاه‌های ویژه یا سطوح بدون ‏پوشش گاهی روشن و دور آن را با سنگ چین محصور کنید.
5-  هنگام خاموش کردن آتش، خاکستر‌های اجاق را بدون اطمینان از خاموش شدن کامل (به‌وسیله آب یا مدفون کردن با خاک) ‏رها نکنید‎.
6-  زباله های خود را در در جنگل رها نکنید و از سوزاندن آن ها در جنگل خودداری کنید.
7- اگر که در مجاورت جنگل‌ها و مراتع زندگی می‌کنیم, همواره هشیار و به‌گوش باشیم و در صورت مشاهده‌ موارد مشکوک آن را به مراجع محلی مربوطه اطلاع دهیم. گروه‌های محیط زیستی واکنش سریع تشکیل داده و با تقسیم وظیفه و مشخص کردن مسئولیت‌ها در مواقع لزوم فورا اقدام کنیم.
8- از قطع درختان پرهیز کنیم چرا که ریشه رها شده درختان بریده شده پتانسیل بالایی برای آتش سوزی دارد.