نااميدی از اصلاح امور کشور، علاقه به کسب سابقه تحصيلي و ميل به تجربه زندگي در خارج ؛
انگيزه‌های سه گانه مهاجرت دانشجويي
بر اساس جديدترين آمارهاي رصدخانه مهاجرت ايران، ۳۷ درصد از دارندگان مدال در المپيادهاي دانش‌آموزي، ۲۵ درصد از مشمولان بنياد نخبگان و ۱۵ درصد از رتبه‌هاي زير هزار کنکور سراسري مقيم کشورهاي ديگر هستند.
۳۷ درصد از دارندگان مدال در المپيادهاي دانش‌آموزي، در بازه زماني ۸۰ تا ۹۱ مهاجرت کرده‌اند. ۲۵ درصد از مشمولان بنياد نخبگان و ۱۵ درصد از رتبه‌هاي زير هزار کنکور سراسري هم مقيم کشورهاي ديگر هستند. آنها از بهتر شدن وضعيت کشور نااميد بودند. چمدان‌هايشان را بستند و مهاجرت از کشور را انتخاب کردند.
خروج سرمايه‌هاي انساني از کشور با همين چند آمار قابل توجه مي‌شود. بر اساس جديدترين آمارهاي رصدخانه مهاجرت ايران از تعداد ۲ هزار و ۷۶۵ نفر دارندگان مدال المپياد دانش‌آموزي در بازه زماني ۸۰ تا ۹۱ بيش از هزار نفر مقيم خارج هستند. همچنين حدود هزار نفر از آنها نيز سابقه خروج دارند. تنها ۱۲۲ نفر از مهاجران بازگشتند. همچنين بيش از ۵ هزار و ۶۰۰ نفر تعداد مشمولان بنياد نخبگان طي بازه زماني ۸۰ تا ۹۴ هستند. از اين تعداد نيز حدود هزار و ۵۰۰ نفر مقيم خارج هستند. حدود هزار و ۵۰۰ نفر نيز سابقه خروج دارند. اما تنها حدود ۲۰۰ نفر از آنها برگشتند. در همين بازه زماني از تعداد حدود ۵۴ هزار نفر از رتبه‌هاي زير هزار کنکور سراسري، بيش از هشت هزار نفر مهاجرت کردند. حدود هزار و ۵۰۰ نفر از آنها به کشور بازگشتند. به عبارتي بسياري از نخبگان شرايط کشور مناسب کار و زندگي ندانستند. پيش از اين هم صندوق بين المللي پول نيز گزارشي داد که بر اساس آن ايران با صدور سالانه ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزار نخبه به لحاظ مهاجرت نخبگان، در ميان ۹۱ کشور در حال توسعه رتبه اول را داشت.
سال گذشته نيز محمد وحيدي، نايب رييس اول کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس گفته بود: «در بين ۹۸ کشوري که نخبگان خود را با مهاجرت از دست مي‌دهند، ايران جزو کشور‌ها با بالاترين آمارها قرار دارد.» تعداد دانشجويان ايراني در خارج از کشور طي سالهاي ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ افزايشي ۲/۳ برابري داشته است. اما از تعداد حدود ۵۶ هزار دانشجو، تعداد ايرانيان بازگشتي در طرح همکاري با متخصصان و دانشمندان ايراني غيرمقيم تا فروردين ۱۴۰۰ تنها حدود دو هزار نفر بوده. آنچه مشخص است در کشور مسئله‌اي آنها را ترغيب به رفتن کرده است. نااميدي از اصلاح امور کشور، علاقه به کسب سابقه تحصيلي و ميل به تجربه زندگي در خارج از مهم‌ترين انگيزه‌هاي مهاجرت دانشجويي است.
آمارهاي مهاجرتي ايرانيان به اينجا ختم نمي‌شود. پس از تحولات اقتصادي سال ۹۷(بازگشت مجدد تحريم‌ها) تصميم به مهاجرت دانشجويان و فعالان استارتاپي افزايش چشمگيري داشته است. آمريکا، ترکيه، آلمان، ايتاليا و کانادا به عنوان پنج مقصد اصلي دانشجويان ايراني در دنيا هستند. البته طي سالهاي اخير با افزايش هزينه‌هاي مهاجرت دانشجويي، مهاجرت آنها به کشورهايي همسايه مثل ترکيه و ارمنستان بيشتر شده است.
البته مسئله تنها مهاجرت دانشجويان و فعالان استارتاپي نيست. آنطور که در سالنامه مهاجرتي ايران در سال ۱۴۰۰ نوشته، ميل به مهاجرت ساير ايرانيان نيز با توجه وضعيت اقتصادي کشور به شکل نگران‌کننده‌اي روبه افزايش است.
در واقع طي ۳۰ سال گذشته، جمعيت مهاجران ايراني ۲٫۲ برابر شده است. اما روند مهاجرت در اين ۳۰ سال گاهي کند و گاهي با سرعت بيشتري بوده. براساس آمارها تعداد پناهجويان ايراني در سال ۲۰۱۷ حدود ۷۵ هزار نفر بوده که نسبت به سال قبل آن کاهشي بوده. به نظر مي‌رسد اين کاهش پناهجو بعد از توافق برجام بوده. بعد از برجام اميدها براي بهبود اقتصاد ايران بيشتر شد. پيش‌تر بهرام صلواتي، مدير اين رصدخانه نيز گفته بود موتور اصلي مهاجرت در کشور فشار اقتصادي است. حالا به نظر مي‌رسد بار ديگر نااميدي از اقتصاد کشور در کنار دلايل ديگر، انگيزه مهاجرت از ايران را بيشتر کرده است. در سال ۲۰۲۰ رتبه مهاجرفرستي ايران ۵۴ از ۲۳۲ کشور و براي دانشجو فرستي در رتبه ۱۹ از ۲۴۱ قرار دارد. همچنين در سال ۲۰۲۰ رتبه پناهنده فرستي ايران ۲۲ از ۱۹۴ بوده است!
بعد از موافقت مجلس براي بررسي طرح صيانت از فضاي مجازي با اصل ۸۵ قانون اساسي، موجي از انتقادات و البته نااميدي توسط کاربران شبکه‌هاي اجتماعي شکل گرفت.
برخي مي‌گويند شبکه‌هاي اجتماعي آخرين کورسوي آنها براي کسب وکار بوده و حالا با اين طرح در چنين شرايط اقتصادي ديگر انگيزه‌اي براي ماندن ندارند. برخي از کاربران حالا ديگر حرف از مهاجرت به عنوان يک اجبار مي‌گويند و نه يک انتخاب. بررسي‌ها نشان داده جستجوي واژه مهاجرت در گوگل بعد از تصويب طرح صيانت از فضاي مجازي نيز افزايش يافت. براساس پيمايش‌هاي رصدخانه مهاجرت ايران، مهاجرت‌هاي اقتصادي مهم‌ترين نوع و کانال مهاجرت ايرانيان است. همچنين بسياري از مهاجرت‌هايي که از ساير کانال‌هاي تحصيلي يا پناهجويي نيز انجام مي‌شود انگيزه‌هاي اقتصادي دارد. با همه اين تفاسير به نظر مي‌رسد باتوجه وضعيت اقتصادي کشور، همچنين بي‌نتيجه ماندن مذاکرات برجامي و دست آخر زمزمه محدود شدن فضاي اينرنتي کشور احتمالا شاهد موج مهاجرتي جديد باشيم.
۵۸۳ فوتی جدید کرونا در کشور
بنابر اعلام روابط عمومی وزارت بهداشت، متاسفانه ۵۸۳ بیمار کووید-۱۹ به دلیل این بیماری جان خود را از دست دادند.
بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۲۷ هزار و ۵۷۹ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که سه هزار و ۹۷۳ نفر از آنها بستری شدند. مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۵ میلیون و ۱۵۶ هزار و ۹۸۶ نفر رسید. متاسفانه ۵۸۳ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جان باختگان این بیماری به ۱۱۱ هزار و ۲۵۷ نفر رسید. خوشبختانه تا کنون ۴ میلیون ۳۹۴ هزار و ۸۳ نفر از بیماران، بهبود یافته و یا از بیمارستانها ترخیص شده اند. ۷ هزار و ۶۲۸ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در بخش های مراقبت های ویژه بیمارستانها تحت مراقبت قرار دارند. تا کنون ۲۹ میلیون و ۵۶۸ هزار و ۸۶۴ آزمایش تشخیص کووید۱۹ در کشور انجام شده است. در حال حاضر ۲۴۶ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۱۴۴ شهر در وضعیت نارنجی و ۵۸ شهر در وضعیت زرد قرار دارند.
ملا حسن آخوند «رئیس کشور» جدید افغانستان
گروه طالبان می گوید تمام تدابیر لازم برای اعلام دولت در روز دوشنبه انجام شده بود اما بنا به برخی دلایل اجتناب ناپذیر تشکیل دولت به تعویق افتاد. به گفته آنها دولت جدید احتمالا چهارشنبه اعلام میشود یا برای چند روز دیگر به تعویق می‌افتد.یک رهبر ارشد طالبان به پایگاه د نیوز گفت که هبت‌الله آخوندزاده، رهبر این گروه شخصا به «ملا محمد حسن آخوند» به عنوان رئیس جمهور یا نخست وزیر یا رئیس کشور جدید افغانستان پیشنهاد داده است. ملا برادر آخوند و ملا عبدالسلام به عنوان معاونان او کار خواهند کرد.
این پایگاه خبری با سه تن از رهبران طالبان صحبت کرد و تمامی آنها نامزدی ملا محمد حسن آخوند را تایید کردند. ملا محمد حسن آخوند در حال حاضر رئیس شورای رهبری است. او اهل قندهار، خاستگاه طالبان است و جزو موسسان این جنبش مسلح بوده است. یک مقام دیگر طالبان گفت: او ۲۰ سال است به عنوان رئیس شورای رهبری کار میکند و وجهه خوبی دارد. او یک رهبر مذهبی است تا نظامی و به شخصیت و از خود گذشتگی شناخته شده است. او گفت که ملا حسن در ۲۰ سال گذشته از چهره‌های نزدیک به هبت‌الله آخوندزاده باقی ماند. به گفته طالبان، ملا حسن در دولت قبلی آنها در افغانستان در سمت‌های مهمی مشغول به کار بوده است. او وزیر خارجه بود و بعدا در دوره نخست وزیری ملا محمد ربانی آخوند به عنوان معاون نخست وزیر کار کرد. همچنین گروه طالبان اعلام کرد، یک رهبر کهنه کار دیگر به نام سراج‌الدین حقانی، رئیس شبکه حقانی به عنوان وزیر کشور فدرال پیشنهاد شده است. او همچنین مجاز به تعیین فرمانداران در ولایت‌های شرقی شامل پکتیا، پکتیکا، خوست، ننگرهار، کنر و گردیز شده است. علاوه بر این، ملا یعقوب، پسر ملا محمد عمر موسس طالبان به عنوان وزیر دفاع افغانستان تایید شد. ملا یعقوب شاگرد هبت‌الله آخوندزاده بوده و از چهره‌های نزدیک به او به شمار میرود. به گفته منابع مطلع در طالبان، هبت‌الله آخوندزاده همواره به خاطر ملا عمر به پسرش احترام میگذارد. هبت‌الله او را به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح خودش منصوب کرده و بعد او را به عنوان رئیس کمیسیون نظامی انتخاب کرد. همچنین به گفته منابع طالبان، ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی طالبان پیشتر برای وزارت جدید اطلاع رسانی مدنظر بود اما رهبری طالبان تغییر عقیده دارد و ترجیح داد او سخنگوی ملا حسن آخوند، رئیس کشور افغانستان باشد. به گفته منابع مطلع در طالبان، «ملا امیر خان متقی» به عنوان وزیر خارجه جدید نامزد شده است.