صفحه اول
کمتر از چند روز دیگر نام یکی از کاندیداهای ریاستجمهوری از صندوقهای رای بیرون میآید و برای مدت چهار سال ادارهی ممکت به دستان او میافتد. شرایط اقتصادی امروز به قدری فاجعهبار است که خیلی از مردم امیدی به بهبود اوضاع ندارند. کارشناسان میگویند برای بهبود وضعیت اقتصادی باید تغییرات اساسی در عرصهی اقتصاد صورت بگیرد و در این میان برخی کاندیداها وعدهی افزایش یارانه و از بین بردن فقر مطلق را طی چهار سال میدهند. مرتضی افقه (استاد اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز) در گفتگویی در خصوص وعدههای اقتصادی کاندیداها می گوید: اول باید بگویم که وقتی من صحبتهای این هفت نفر را شنیدم، با خودم گفتم دستمریزاد به شورای نگهبان که چنین افرادی را به عنوان اشخاص اصلح انتخاب کرده است. ببینید تا آنجا که من دیدم؛ این کاندیداها به طرز مضحکی وعده میدهند و جالب آنجاست که اینها قبلا هم مسئولیتهایی داشته و اصلا تازهکار نیستند و چندین سال به نحوی از انحا یا در تصمیمگیری و یا در اجرا بودند و خودشان میدانند که این وعدهها عملیاتی نمیشود. مثلا یکی از کاندیداها از یارانههای پنهان صحبت کرده است. ببینید برخی حدود سه دهه است که به دنبال این هستند که یارانههای پنهان را بردارند اما هنوز نتوانستهاند حتی آن را محاسبه کنند و ببینند که چقدر است. به هرحال من فکر میکنم این افراد جز تلاش برای کسب رای و اغوای مردم هدف دیگری ندارند. ضمن اینکه باید متذکر شوم که حالا که مردم را به این روز رساندهاند دادنِ یارانه در کوتاه مدت باید صورت بگیرد اما نکته اینجاست که در این میان باید یک نامزد ریاست جمهوری باید بگوید برای ایجاد اشتغال شرافتمندانه چه کار میخواهد انجام دهد تا مردم عزتمندانه درآمد داشته باشند نه اینکه عزت نفس آنها را پایمال کنیم و عادتشان بدهیم به یارانه و گداپروری را ترویج کنیم که دستشان جلوی دولت دراز باشد. این نوع رای جمع کردن فقط توهین به مردم است. بینید در منطق اقتصاد، یارانه فقط به کسانی تعلق میگیرد که قادر به کار نیستند حالا یا در سن اشتغال نیستند و سرپرست ندارند یا مسن یا معلول ذهنی و جسمی هستند. تنها چنین افرادی باید یارانه بگیرند و منبع این یارانه هم در همهی کشورها فقط و فقط مالیاتها هستند؛ یعنی از ثرتمندان مالیات میگیرند و به افراد ناتوان پرداخت میکنند در مقابل برای کسانی که در سن کارند و قادر به کار هستند، دولت باید زمینه اشتغال را ایجاد کند. وی ادامه می دهد: وقتی رسما توسط وزارت کار و رفاه اجتماعی اعلام میشود که ۶۰ میلیون نفر مشمول دریافت سبد کالا هستند، یعنی ما ۶۰میلیون فقیر مطلق داریم وقتی ۶۰میلیون فقیر مطلق داریم حتی اضافه کردنِ ۵۰۰ تومان به حاملهای انرژی در شرایط فعلی که هیچ تحولی در تولید و اشتغال ایجاد نشده، میتواند سم مهلکی باشد برای فراهم کردن دوبارهی زمینهی تنشهای اجتماعی و سیاسی. او درباره برنامه های کاندیداها می گوید: همانطور که گفتم باید اشتغال ایجاد کرد و اینکه چگونه اشتغال ایجاد کنیم درواقع خیلی پیچیده نیست باید اقتصاد را رونق داد اما در کشور ما این موضوع مقداری پیچیدهتر از باقی کشورهاست. ما در واقع باید تولید اشتغالزا داشته باشیم. ببینید ما الان میتوانیم با تکنیکهای سرمایهبر که اشتغالِ کمی ایجاد میکند، تولید داشته باشیم اما دولت اگر بخواهد اشتغال را گسترش دهد باید در مناطقی که نیروی کار زیاد است از بنگاههایی حمایت کند که اشتغالزا هستند یعنی از تکنیکهای کاربر استفاده کند؛ درغیر اینصورت راهانداختن پتروشیمیها و فولادها اگرچه برای تولید ملی خوب است اما اگر هدف اشتغال باشد، کافی و مناسب نیست و باید از بنگاههای متوسط و کوچک که عمدتا تکنیکهای کاربر دارند، حمایت شوند. مسئولان در واقع باید برای مناطق مختلف طرحهای مختلف داشته باشند. به هر حال کاندیداها اگر بخواهند اشتغال ایجاد کنند و اقتصاد رونق بگیرد اول باید بگویند برای مذاکرات چه برنامهای دارند. اگر مشکل تحریم حل نشود نه تنها هیچکدام از این وعدهها عملیاتی نمیشود بلکه با توجه به اینکه تحریم طی سالهای گذشته باعث شده تقریبا همهی ذخایر خود را مصرف کنیم بنابراین اگر تحریمها تداوم پیدا کند وضعیت به شدت بدتر از آن چیزی میشود که در این یکی دوساله بوده است. بعد از قضیهی تحریمها آنها باید بگویند که چگونه میخواهند مشکل FATF را حل کنند چون اگر کالا صادر کنیم و نتوانیم پول آن را بگیریم، مشکلی حل نخواهد شد.