بازگشت به کتاب

 نیوشا الماسی- مهم‌ترین نقش کتاب و کتاب‌خوانی، ارتقاء سطح بینش، علم، آگاهی و بصیرت است و به هر میزان که سطح علم و آگاهی در جامعه بالا برود، به همان اندازه از سطح جهل کاسته شده، میزان جرائم نیز پایین می‌آید.
موضوع کتاب و کتابت در رشد حیات اجتماعی تاثیر بسزائی دارد. روح یک جامعه در پرتو این مهم بارور می شود و به همین دلیل میراث فرهنگی و تمدن اسلامی همیشه مملو از کتاب های بزرگانی است که افتخار جامعه بشری بوده و همه همت اولیای دین اسلام بر این بوده که بندگان خدا را به سوی روشنائی کتاب رهنمون شوند. چنانکه کلام الهی با توجه به قلم آغاز شده: (علم بالقلم) و در جائی دیگر می فرماید: (ن و القلم و ما یسطرون) کتاب از دیرباز، حافظ و احیاء کننده تفکر و اندیشه های والا و منبع عظیم بوده است که طالبان علم، اندیشه و حقیقت را سیراب نموده، ارزیابی شرایط و امکانات موجود فرهنگی، مبین این نکته است که امروزه کتاب می تواند به عنوان یک وسیله مطمئن و کارآمد در بهینه سازی فضای فرهنگی جامعه مورد استفاده قرار گیرد. تجربه جهانی نشان می دهد رشد و توسعه تمدنها، ریشه در رشد فکری و فرهنگی هر جامعه دارد بدون رشد فرهنگ کتابخوانی در جوامع نمی توان به رشد هیچ تمدنی دل خوش کرد. باید تاکید کرد که علی رغم رشد رسانه های جمعی گوناگون تاکنون هیچ رسانه ای نتوانسته است نقشی را که کتاب در رشد تمدن ها داشته است ایفا نماید.
رعایت برخی اصل ها در این زمینه باعث پیشرفت و گسترش فرهنگ كتاب خوانی خواهد شد. نخستین امر مدارای بیشتر با این بخش و حوزه فرهنگی است. واگذاری بخشی از مسوولیت ها به خود ناشران، تولید كنندگان كتاب و مولفان می تواند به عنوان نخستین اقدام، به این نیاز پاسخ دهد زیرا مسوولان به این امر آگاهی دارند كه ملت ایران افراد با فضیلت و متعهدی هستند و چارچوب های قانونی كشور را مراعات می كنند. از طرفی بخشودگی های قانونی نسبت به امور فرهنگی روشی كارگشا در ارتقا و گسترش همه جانبه موضوع های مربوط به نشر كتاب و فرهنگ مطالعه آن محسوب می شود. در جامعه جهانی زمانی كه ارگان و بخشی در كانون توجه دولت قرار می گیرد، همه دستگاه های مرتبط با همكاری و هم افزایی تلاش می كنند تا امكانات لازم را برای ارتقای آن حوزه به كار می گیرند.
تیجه جهل و عدم بینش و آگاهی، جرم و فساد و نتیجه کتاب و کتاب‌خوانی علم، آگاهی و بصیرت است. به هر میزان که سطح بینش علم و آگاهی در جامعه بالا برود، به همان اندازه از سطح جهل کاسته می‌شود و با کاهش میزان جهل در جامعه ما می‌توانیم این انتظار را داشته باشیم که جرائم نیز پایین بیاید، و این مهم‌ترین چکیده کتاب و کتاب‌خوانی است.
امروز كتاب به عنوان خوراك ذهن و صيغل دهنده افكار است كه مي تواند با به روز رساني اطلاعات انسان در رسيدن به اهداف كمك كند. كتابخانه ها در توسعه فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي جامعه و حفظ و پيشبرد آموزش رسمي و فردي و مطالعه در هنگام فراغت نقش چشمگيري داشته اند.
 كتاب و مطالعه در كشور ما داراي جايگاه مناسبي نيست اين در حالي است كه در دنيا به مقوله كتاب نگاه متفاوتي وجود دارد و مردم از امكانات مختلف براي بهره برداري از كتاب استفاده مي كنند.
محيط خانواده در ايجاد علاقه و عادت به مطالعه نقش اساسي دارد از اين رو اگر پدران و مادران به مطالعه علاقه مند باشند فرزندان آنان نيز با كتاب بيشتر و بهتر آشنا مي شوند و به مطالعه آن عادت مي كنند.
وضعيت اقتصادي به سمتي رفته است كه خانواده ها اولويت خريد كتاب را در رده هاي پايين تر مورد توجه قرار داده اند.
كتاب و گسترش فرهنگ كتابخوانی همواره و در همه زمان ها نقش شایان توجهی در ارتقای سطح دانش و فرهنگ جامعه داشته است و دارد اما باید به این نكته توجه داشت كه نمی توان تاثیر مطالعه را به سرعت در رفتارهای مردم مشاهده كرد. به طور كلی رفتارهای فرهنگی و كتابخوانی جزو مجموعه فعالیت های فرایندی محسوب می شوند كه از زمان آغاز مطالعه، ارتباط برقرار كردن و در نهایت تاثیر گذاری آن، مجموعه تغییرهایی زمانبر را سپری می كند. بنابراین جامعه ای كه با مطالعه فاصله گرفته باشد، نمی تواند با افزایش سرانه مطالعه به 2 یا سه دقیقه به سرعت به نتیجه مورد نظر و ارتقای سطح دانش جامعه دست یابد و تغییرهای ملموسی را احساس كند.