شفافیت حقوقی قانون
علی اکبر بیطرف- حقوقدان- یکی از محورهای توسعه هنجارهای حقوقی باید رعایت منافع تابعان حقوق باشد و به تبع آن شهروندان باید به حقها و تکالیف خویش واقف بوده و بتوانند نتایج اعمال حقوقی خود را پیشبینی نمایند. از این رو، اصل امنیت حقوقی، به عنوان یکی از شاخصهای مهم دولت حقوقی، ثبات نظام حقوقی و تضمین حمایت دائمی از حقها و آزادیهای شهروندان، قطعیت هنجارهای موجود در آن نظام و ایجاد اعتماد به نظام حقوقی را تضمین میکند. اصل شفافیت نیز، به عنوان یکی از اصول فرعی اصل امنیت حقوقی، در زمره اصول ضامن کیفیت قوانین و نظام حقوقی قرار دارد که شاخصهای محتوای قوانین را از نظر بیان حقها و تکالیف شفاف در بر دارند. در این میان مراجع صیانت از قانون اساسی به دلیل جایگاه ویژه خویش در نظام حقوقی، نقشی مهم در تضمین اصل شفافیت قوانین بر عهده دارند. این مراجع بر شفافیت قوانین از جهات گوناگون نظارت دارند و بین این اصل و اصول دیگر حقوق اساسی نیز ارتباط ایجاد میکنند.
یکی از اصول حاکم بر حکمرانی خوب اصل شفافیت است که بر تمامی تصمیمات تاثیر گذار بوده و بواسطه لزوم پاسخگویی مقامات مانع فساد و از عوامل پیشرفت و توسعه است. به جرات می توان گفت نتیجه اعمال شفافیت ایجاد اعتماد عمومی به نظام حقوقی و رشد و توسعه می باشد. در نظام حقوقی ایران برای کنترل و نظارت بر اعمال ارکان حکومت، مکانیسم های مختلفی پیش بینی شده است که موفقیت این نظارتها موجبات تحقق حکمرانی خوب را فراهم می کند.
تحقق شفافیت از طریق ابزارهای مختلفی حاصل میشود که در طول زمان این ابزارها کاملتر میشوند. برای نمونه اگر یکصد سال پیش «ارائه مذاکرات مجلس شورای اسلامی از طریق رادیو» مصداق شفافیت بود، امروزه تنها «پخش زنده و ارائهی آرشیو صوتی و تصویری، و نیز ارائه برخط خلاصه و مشروح مذاکرات از طریق وب، با قابلیت جستجوی موضوعی و فردی» را میتوان بعنوان مصداق شفافیت نام برد.
شفافیتِ صِرف به تنهایی موجب حل مسائل و مشکلات جامعه نظیر فسادها و عدم کارآمدی ها نخواهد شد، اما شفافیت با ایجاد زیرساخت و بستری مناسب برای رسیدن اطلاعات درست و به موقع به مخاطبین آن، موجب خواهد شد تا مسائل با کیفیت بالا و کم ترین هزینه حل شوند. در واقع با ایجاد شفافیت، هزینه ارتکاب جرم بالا خواهد رفت و ارتکاب جرم به اصطلاح به صرفه نخواهد بود، چرا که هزینه زیادی را برای فرد مجرم خلق خواهد کرد که از جمله آنها آبروریزی در ملا عام و قرار گرفتن در منظر عموم خواهد بود.
شفاف سازی یعنی خواستن از دستگاههای اجرائی تا برای ظرف مدت محدود موانع قانونگذاری در امر اجرا برای خدمت به مردم را معلوم و پیشنهاد لازم را مشخص کنند؛ به طور مثال در امر قاچاق، واردات و یا صادرات و تولید و...شفاف سازی یعنی همدلی در اجرا که اگر در اجرای امری برای مردم چند واحد دخیلند هر چه سریعتر این واحدها هماهنگی لازم را بنمایند تا مردم برای انجام کار ها با منطقی واحد روبه رو شوند.
شفافیت یکی از پایههای اصلی دموکراسی و جمهوریت و ملازم با «حق دانستن» است. «شفافسازی» را میتوان به شفافسازی اطلاعات، شفافسازی مشارکتی و شفافسازی پاسخگویی تقسیم کرد. از نتایج مهم شفافسازی، ارتقای کیفیت تصمیمات متخذه، افزایش اعضای حلقه تصمیمگیری، کاهش فساد و سوء استفاده از موقعیت به منظور کسب منافع فردی یا جناحی، و اطلاع قانونمند مردم از فرایندهای تصمیمگیری است. حق دسترسی به اطلاعات در بسیاری از کشورها به صورت رسمی پذیرفته و در قوانین آنها درج شده است. گاه نیز این حق چنان بدیهی شمرده شده که نیازی به ذکر آن در قوانین دیده نشده است. این حق، استثنائاتی مانند رعایت منافع ملی میپذیرد ولی اینگونه استثناها را باید به شکلی تفسیر کرد تا به تعرض به حقوق شهروندان منجر نشود. از آنجا که شورای نگهبان وظیفه تطبیق قوانین عادی با شروع و قانون اساسی، تفسیر قانون اساسی و نظارت بر انتخابات را به عهده دارد، دسترسی به استنادات و استدلالات و همچنین علنی بودن مذاکرات آن حائز اهمیت بسیار است و به احقاق حقوق شهروندان یاری میرساند. در این راستا مصونیت حیثیت، اصل برائت و حق برخورداری از امکان رقابت برابر داوطلبان شرکت در انتخابات نیز باید مورد توجه قرار گیرد؛ زیرا در صورت علنی بودن مذاکرات شورای نگهبان، سایر نهادها و ارگانهایی هم که به نحوی در فرایند قانونگذاری دخالت دارند از اصل علنی بودن مستثنی نیستند و به تدریج باید مشمول این اصل شوند.
تاثیر آلودگی هوا بر بروز نوعی عارضه در کودکان
نتایج یک بررسی نشان میدهد: آلودگی هوا خطر ابتلا به کم خونی را در دوران کودکی افزایش میدهد.
محققان در بررسیهای جدید خود وجود ارتباط میان قرار گرفتن در معرض هوای آلوده و شیوع عارضه کم خونی در میان کودکان کمتر از پنج سال را تایید کردند.
محققان هندی در بررسیهای خود دریافتند: به ازای هر 10 میکروگرم در متر مکعب افزایش ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون و قرار گرفتن در معرض آن شیوع عارضه کم خونی 1.9 درصد بیشتر شده و میانگین سطح هموگلوبین 0.07 گرم در دسی لیتر کاهش می یابد.
محققان برای بررسی ارتباط کم خونی با افزایش سطح ذرات کمتر از 2.5 میکرون در هوا به ارزیابی اطلاعات موجود در سال های 2016-2015 پرداختند. همچنین در این مطالعه فاکتورهایی همچون رژیم غذایی، وجود عارضه کم خونی در مادر و شاخص توده بدنی مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این، این تیم تحقیقاتی از اطلاعات ماهواره ای برای ارزیابی میزان انباشت آلودگی هوا استفاده کردند.
تجزیه و تحلیل محققان هندی نشان داد: جدا از رژیم غذایی و سایر عوامل شناخته شده در بروز کم خونی مانند کم خونی مادر، آلودگی هوا نقش بسزایی در شیوع کم خونی دارد.به گزارش هندوستان تایمز، همچنین تحقیقاتی که در گذشته انجام گرفته نشان می دهد سطح بالایی از آلودگی هوا با پیامدهای قلبی-عروقی، تنفسی و مرگ و میر همراه است. در کودکان این بحران با کند بودن روند رشد و تولد نوزادانی با وزن پایین مرتبط است.