زمان خودنمایی نسل جدید تحول‌آفرین

  نوید قلعه بیگی-دکتر مسعود پزشکیان رئیس جمهوری ۱۱ خردادماه «سیدعلی مدنی زاده» را به عنوان وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد که این نامه در جلسه علنی روز یکشنبه - ۱۸ خرداد - مجلس اعلام وصول شد و قرار است جلسه رای اعتماد وی ۲۶ خرداد ماه برگزار شود. اما نمایندگان، اقتصاددانان و کارشناسان درباره او چه می گویند؟
مدنی زاده با کنترل هزینه‌های زاید بودجه می‌تواند موفق باشد
یک اقتصاددان با بیان اینکه وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی در شرایط کنونی کار بزرگی درباره پذیرش این پست در شرایط کنونی اقتصاد کشور انجام داده است، تصریح کرد:مدنی زاده با کنترل هزینه های زاید در بودجه می تواند در بهبود وضعیت اقتصادی موفق باشد.
مرتضی افقه با اشاره به معرفی سیدعلی مدنی زاده به عنوان وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی اظهار داشت: کسی که در شرایط امروز اقتصاد کشور جرأت پذیرش پست وزارت اقتصاد و دارایی را دارد، قطعا کار بزرگی کرده است، چون با توجه شرایط اقتصادی و اداری کنونی، فرد محکمی را می خواهد که بتواند شرایط را بهبود ببخشد.
وی با ابراز امیدواری درباره عملکرد مدنی زاده در وزارت اقتصاد برای کنترل هزینه های بودجه ای کشور، تصریح کرد: دولت ها از سال ۹۴ به بعد برای تامین کسری بودجه به دنبال منابع جدید درآمدی به جای نفت تحریم شده رفتند ولی اگر از همان ابتدای دولت یازدهم به دنبال کاهش ردیف های هزینه ای زایدی که در بودجه کشور وجود داشت، رفته بودند نتیجه بهتری می گرفتند.
این اقتصاددان با بیان اینکه اگر مدنی زاده بتواند هزینه های زاید دولت را کم کند، قطعا عملکرد درخشانی از خود برجای خواهد گذاشت، خاطرنشان کرد: با این کار شاید بتواند بخشی از یکی از بزرگترین مشکلات کشور که کسری بودجه است را حل کند.
وی با اشاره به پیچیدگی های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه ایران، اظهار داشت:‌ در جامعه ایران که عوامل غیر اقتصادی، محرک های اصلی در اقتصاد هستند، به نظر می رسد وزیر اقتصاد کار بسیار سختی پیش رو داشته باشد.
نگاه مدنی‌زاده به حل مسائل اقتصادی کشور مثبت است
نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: برنامه‌های دکتر مدنی‌زاده به گونه‌ای است که می‌خواهد پاسخگوی مسائل اقتصادی کشور باشد و امیدواریم که بتواند در حل مشکلات معیشتی کشور موفق شود.
مهرداد بائوج لاهوتی با اشاره به معرفی سید علی مدنی‌زاده به عنوان وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی به مجلس گفت: نظرم نسبت به برنامه های وی مثبت است؛ جلسات متعددی با وزیر پیشنهادی داشتیم از جمله صبح یکشنبه ۱۸ خرداد در جلسه فراکسیونی که با حضور مدنی‌زاده برگزار شد، وی به تشریح برنامه های خود پرداخت.
نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس بیان کرد: نگاه دکتر مدنی‌زاده به حل مسائل اقتصادی کشور مثبت است و در خصوص کم کردن سهم دولت از اقتصاد و واگذاری به بخش خصوصی و خروج بانک‌ها از بنگاه‌داری برنامه های خوبی دارد که مجلس نیز در مواد ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید نیز بر همین دیدگاه تاکید دارد.
نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: برنامه‌های دکتر مدنی‌زاده به گونه‌ای است که می‌خواهد پاسخگوی مسائل اقتصادی کشور باشد و امیدواریم که بتواند در حل مشکلات معیشتی کشور موفق شود.
بائوج لاهوتی ادامه داد: من به مدنی‌زاده رأی مثبت می‌دهم و از وی دفاع می‌کنم؛ روز بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی اقتصاد در صورتی که اسمم در قرعه‌کشی موافقان دربیاید هم در موافقت با وی صحبت خواهم کرد.
مدنی زاده مدافع توسعه اقتصادی و بهبود فضای کسب و کار است
رئیس کمیسیون سرمایه گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با بیان اینکه وزیر پیشنهادی اقتصاد مدافع بهبود فضای کسب و کار و توسعه اقتصادی است، گفت: وزیر اقتصاد با برنامه های راهبردی خود می تواند ریسک های اقتصادی را کاهش دهد و به بهبود فضای کسب و کار کمک کند.
فرشید شکرخدایی با اشاره به معرفی سیدعلی مدنی زاده به عنوان وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی به مجلس اظهار داشت: وزیر اقتصاد مسئولیت سیاست‌گذاری های در حوزه های گمرک، مالیات، جذب سرمایه گذاری و نظارت بر بانک ها، بیمه ها و شرکت های دولتی را بر عهده دارد و به همین دلیل ظرفیت عظیمی از اقتصاد تحت نظارت اوست.
وی با بیان اینکه طبق قانون وزیر اقتصاد ریاست شورای گفت‌ و گوی دولت و بخش خصوصی را بر عهده دارد، به برنامه های ارایه شده از سوی مدنی زاده به مجلس اشاره کرد و افزود: به نظر می رسد که وزیر پیشنهادی مدافع بهبود محیط کسب‌ و کار است که این امر با تسهیل مالیات ستانی محقق می شود. این فعال اقتصادی، مدنی زاده را مدافع توسعه اقتصادی ایران دانست و افزود: مهم‌ترین انتظار از وزارت اقتصاد، بهبود محیط کسب‌ و کار، کاهش ریسک کشور و صنعت های مختلف مانند پتروشیمی و قیمت گذاری خوراک پتروشیمی ها یا ممانعت های صادراتی است که حل مشکلات گمرک و طرح‌ های مرتبط با گمرک و تعرفه های گمرکی نیز در حوزه مسئولیت‌ های این وزارت‌خانه قرار دارد.
وزیر اقتصاد باید حامی مالکیت خصوصی باشد
رئیس کمیسیون سرمایه گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران همچنین گفت: وزیر اقتصاد از طریق ابزارهای تعرفه‌ای و مالیاتی می‌ تواند نقش مؤثری در کاهش ریسک صنعت و اقتصاد ایران ایفا کند.
شکر خدایی با یادآوری اینکه بخشی از ریسک‌ های سیاسی ناشی از تحریم‌ها است که وزیر اقتصاد در آن نقشی ندارد، افزود: بخش عمده‌ای از این ریسک ها مربوط به ریسک‌ های سیستماتیک و ریسک های داخلی مانند مجوزها، موانع کسب و کار و توسعه است و من تصور می کنم وزیر پیشنهادی اقتصاد می تواند در این بخش موثر واقع شود.
وی خاطر نشان کرد: کاهش این ریسک ها مستلزم بهره‌ مندی وزیر اقتصاد از اقتدار لازم، رعایت اصول رقابت، حرکت به سمت رقابت‌ پذیری بیشتر صنایع و احترام به حقوق مالکیت فردی و شرکتی است زیرا هنوز در زمینه حقوق مالکیت با چالش‌ هایی مانند تعطیلی کسب‌ و کارها و یا مصادره اموال در قالب تعزیرات حکومتی روبرو هستیم.
رئیس کمیسیون سرمایه گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران یکی از محورهای برنامه پیشنهادی وزیر اقتصاد را توجه به سرمایه گذاری دانست و خواستار رفع مشکلات سرمایه گذاران و حقوق مالکیت در ایران برای تسهیل سرمایه گذاری ها شد.
شکر خدایی یادآور شد: هنوز در بحث حقوق مالکیت دچار چالش هستیم و باید وزیر اقتصاد متمرکز بر حرمت مال بخش خصوصی و مالکیت خصوصی باشد و با همکاری قوه قضاییه موضوع منع تصاحب اموال شرکت‌ ها و اشخاص را به طور جدی پیگیری کند.
وی بر اصلاح قوانین و مقررات برای بهبود فضای کسب و کار و سرمایه گذاری تاکید کرد و اظهار داشت: بازتعریف حقوق مالکیت، یکی از کلیدی‌ ترین راهکارهای کاهش ریسک اقتصادی محسوب می‌ شود.
مدنی زاده گزینه مناسبی برای وزارت اقتصاد است
نماینده مردم ساری در مجلس شورای اسلامی گفت: وزیر پیشنهادی اقتصاد از سوابق علمی خوبی برخوردار است و گزینه مناسبی برای این هدایت این وزارتخانه کلیدی است.
عالیه زمانی با اشاره به معرفی سیدعلی مدنی زاده به عنوان وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی به مجلس گفت: مدنی زاده گزینه مناسبی برای وزارت اقتصاد است چون هم دارای سوابق اجرایی در حوزه برنامه و بودجه و هم دارای سوابق علمی برجسته ای است.
نماینده مردم ساری در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: وزیر پیشنهادی اقتصاد برنامه های خوبی برای اجرای اهداف تعیین شده در برنامه هفتم دارد و می تواند در این حوزه اقدامات موثری داشته باشد.عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: باید به آقای مدنی زاده کمک کنیم تا بتواند سکان هدایت وزارت حساس امور اقتصادی و دارایی را به دست بگیرد.وی با اشاره به برنامه ارایه شده از سوی وزیر پیشنهادی به مجلس، اظهار داشت: این برنامه با رویکرد عدالت محور و توجه به ظرفیت های داخلی اقتصاد ایران نگاشته شده است و می تواند در کسب آرای نمایندگان موثر شود.
مدنی‌ زاده می‌تواند رای اعتماد مجلس را بگیرد
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی از جایگاه علمی بالایی برخوردار است و به نظر من می تواند از مجلس رای اعتماد بگیرد.
«هادی محمدپور» با اشاره به معرفی سیدعلی مدنی زاده به عنوان وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی به مجلس اظهار داشت: وزیر پیشنهادی اقتصاد از جایگاه علمی برجسته‌ای برخوردار است و مدارک علمی معتبر از دانشگاههای مطرح جهان دریافت کرده و در حال حاضر رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه شریف است که این سوابق نشان از جایگاه علمی ایشان دارد.
نماینده مردم گناباد در مجلس بیان داشت: برخی نمایندگان سوالات و نقطه نظراتی درباره سوابق اجرایی آقای مدنی زاده دارند و همچنین می‌خواهند بدانند که برنامه های وی برای مهار تورم ، رشد اقتصادی و حفظ ارزش پول ملی کشور چیست که این موضوعات در جلسات تخصصی کمیسیون ها با وزیر پیشنهادی مطرح و پاسخ گفته خواهد شد.
محمدپور خاطرنشان کرد: به نظر می رسد آقای مدنی زاده با توجه به سطح دانشی که دارد، می تواند به سوالات و ابهامات نمایندگان در حوزه‌های مختلف اقتصادی پاسخ دهد و همچنین خواهد توانست از مجلس رای اعتماد بگیرد.
پتانسیل و ظرفیت فردی با این‌همه قابلیت را نباید نادیده بگیریم
عثمان سالاری، نماینده مجلس، درباره معرفی مدنی‌زاده به‌عنوان وزیر پیشنهادی اقتصاد گفت: آقای مدنی‌زاده یک متخصص صاحب‌نظر، متبحر، تیزهوش، تیزبین و تیزفهم در حوزه اقتصاد است و رزومه علمی قابل‌قبولی دارد. با توجه به تحصیلات آکادمیک و مطالعات و پژوهش‌های عمیق ایشان در حوزه اقتصاد کشور، می‌تواند بن‌بست‌شکنی کند و توفیقات همه‌جانبه‌ای در ریل‌گذاری، تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری هوشمندانه در خصوص مسائل اقتصادی و سیاست‌های پولی و ارزی کشور به دست آورد.او در پاسخ به شایعات درباره تابعیت فرزند مدنی‌زاده در آمریکا گفت: پتانسیل و ظرفیت فردی با این‌همه قابلیت را نباید نادیده بگیریم. ایشان یک ایرانی وطن‌دوست است که منشأ خدمات علمی بوده است. صرف اقامت فرزند ایشان در کشوری مثل آمریکا، بدون کسب تابعیت آن کشور، طبق قوانین موضوعه مانع و منعی ایجاد نمی‌کند.
سالاری درباره انتقاد برخی نمایندگان که مدنی‌زاده را به مکتب «شیکاگویی»، «لیبرال» یا غرب‌زده» متهم کرده‌اند، گفت: مگر می‌شود یک اقتصاددان پخته و کاربلد، مکتب‌های اقتصادی دنیا را نشناسد؟ صرف تحصیل در خارج از کشور مانعی برای ایفای نقش مسئولانه در جایگاه وزارتی نیست. اقتصاد یک علم است و شناخت ابعاد آن یک مزیت است، نه نقص. مایه تأسف است که یک شخصیت علمی وزین را با الفاظ نسنجیده مورد بی‌حرمتی قرار دهیم. یک ایرانی، در هر جای دنیا که باشد، ایرانی است و باید از هوش و نبوغ او برای سازندگی کشور استفاده کرد.
این نماینده مجلس درباره تأخیر در معرفی مدنی‌زاده افزود: دولت طبق قانون تا سه ماه فرصت داشت و در روزهای آخر این کار را انجام داد. به گمان من، دولت به دنبال دقت‌نظر بیشتر برای انتخاب فردی درجه‌یک بود و ما این را به فال نیک می‌گیریم.
سالاری درباره فضای کنونی مجلس و احتمال رأی اعتماد به مدنی‌زاده گفت: به گمان من، ایشان رأی اعتماد خواهد آورد و ان‌شاءالله رأی خوبی کسب خواهد کرد. کشور ما دموکراتیک است و هرکسی می‌تواند دیدگاه خود را بیان کند، اما نباید منفی‌بافی کنیم یا دچار رد یا قبول مطلق باشیم.
او همچنین در پاسخ به سؤالی درباره گفت‌وگوی معاون پارلمانی رئیس‌جمهور با نمایندگان گفت: خیر، تا حالا صحبتی نشده است.
باید به دولت کمک کرد
اکبر رنجبرزاده، دیگر نماینده مجلس، نیز درباره معرفی مدنی‌زاده به‌عنوان وزیر پیشنهادی اقتصاد گفت: با توجه به تعطیلات مجلس و اینکه نمایندگان به حوزه‌های انتخابیه خود رفته‌اند تاکنون جلسه‌ای با ایشان برگزار نشده و فرصت گفت‌وگوی مستقیم فراهم نشده است. در حال حاضر، به دلیل نبود جلسات رسمی و گفت‌وگوهای لازم، نمی‌توانم نظر قطعی در مورد ایشان ارائه کنم.
او افزود: اعلام موافقت یا مخالفت زودهنگام با وزیر پیشنهادی در این مرحله مناسب نیست و باید منتظر بررسی‌های بیشتر و جلسات رسمی باشیم.
رنجبرزاده همچنین در پاسخ به این سوال که «فکر می کنید فضای مجلس به چه سمت و سویی باشد؟» گفت: درباره جزئیات و سوابق ایشان اطلاع دقیقی ندارم و نیاز است که بررسی‌های لازم انجام شود تا بتوان نظر نهایی را اعلام کرد. فقط می توانم بگویم باید به دولت کمک کرد.
تحصیلات خارجی خیلی هم خوب است اما ...
علیرضا منادی سفیدان، دیگر نماینده مجلس گفت: برای اظهارنظر درباره ایشان، ابتدا باید سوابق اجرایی وی را بررسی کنم. وزارت اقتصاد علاوه بر سیاست‌گذاری، مسئولیت‌های اجرایی گسترده‌ای از جمله مدیریت مناطق آزاد، بیمه‌ها، بانک‌ها و شرکت‌های مهم دولتی دارد که اعضای هیئت‌مدیره و مدیران عامل آن‌ها با نظر وزیر تعیین می‌شوند. بنابراین، سوابق اجرایی قوی برای این جایگاه ضروری است، اما هنوز رزومه ایشان را مطالعه نکرده‌ام و نمی‌توانم نظر قطعی بدهم.
او درباره تحصیلات مدنی‌زاده در آمریکا افزود: تحصیلات خارجی خوب است، اما اقتصاد ایران شرایط خاص خود را دارد. تحریم‌ها، تورم بالا، ضعف مدیریت در بخش‌های اقتصادی، انتصابات غیرشایسته و حیف‌ومیل منابع در شرکت‌های دولتی از جمله چالش‌هایی است که وزیر اقتصاد باید با آن‌ها آشنا باشد. اقتصاد ایران عمدتاً دولتی است و بخش خصوصی نقش کم‌رنگی دارد. یک مدیر باید این فضا و اقتصاد بین‌الملل را به‌خوبی بشناسد تا بتواند آن را تنظیم کند. برای اظهارنظر دقیق، باید رزومه ایشان را بررسی کنم.
با دیدگاه منفی‌نگرانه نباید نیروهای نخبه را کنار گذاشت
منادی سفیدان در پاسخ به انتقاد برخی نمایندگان درباره تولد فرزند مدنی‌زاده در آمریکا و ادعای دوتابعیتی بودن، گفت: این حرف غلط است. دوتابعیتی بودن فرزند چه ربطی دارد؟ جایگاه وزارت اقتصاد حساس است، اما نباید با دیدگاه منفی‌نگرانه، نیروهای نخبه را کنار گذاشت. اگر وزیر کفایت و کیفیت لازم را داشته باشد، تحصیل یا اقامت در خارج مانع انتخاب او نمی‌شود.
او درباره اتهام برخی نمایندگان به مدنی‌زاده مبنی بر گرایش به مکتب شیکاگویی یا لیبرال بودن گفت: مکاتب اقتصادی در ایران کاربرد محدودی دارند. وزیر اقتصاد باید بازار ایران را بشناسد. من خودم بچه بازارم و می‌دانم بازار ایران چه ویژگی‌هایی دارد. یک وزیر خوب باید تجربه عملی در اقتصاد داشته باشد، با مفاهیمی مثل چک، LC و تبعات اشتباهات تجاری آشنا باشد و در پول و اقتصاد رشد کرده باشد. وزیری که تجربه امضای چک‌های کلان یا مدیریت مالی بزرگ نداشته باشد، نمی‌تواند موفق عمل کند. باید سوابق اجرایی مدنی‌زاده را بررسی کنم تا نظر نهایی بدهم.
منادی سفیدان درباره تأخیر دولت در معرفی مدنی‌زاده گفت: طبیعی است که دولت پزشکیان به دلیل دقت و حساسیت رئیس‌جمهور، زمان بیشتری برای بررسی گزینه مناسب صرف کرده باشد. این را به فال نیک می‌گیرم.
او  درباره شایعات لابی دولت با نمایندگان گفت: هیچ لابی‌ای در کار نبوده است. برخی نمایندگان با مدنی‌زاده دیدار کرده‌اند که کار خوبی هم بوده، اما این دیدارها را نمی‌توان لابی نامید. نظرات نمایندگان در این دیدارها متفاوت بوده؛ برخی مثبت و برخی منفی.
این نماینده مجلس در پایان درباره جو عمومی مجلس نسبت به مدنی‌زاده گفت: برای ارزیابی دقیق، باید افکارسنجی در مجلس انجام دهم. امیدوارم ایشان وزیر خوبی باشد و گزینه مناسبی برای این جایگاه حساس.
مدنی زاده در کارش مُلا است
نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مدنی زاده در کارش مُلا است و آدم باسوادی است، گفت: پیش بینی من این است که مجلس یک رای خوب برای همراهی با دولت به آقای مدنی زاده خواهد داد که وی  با رای قاطع مجلس و پشتوانه خوبی وارد وزارتخانه شود.
فریدون همتی، نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با اشاره به معرفی علی مدنی زاده به عنوان وزیر پیشنهادی وزیر اقتصاد، گفت: آقای مدنی زاده در کارش ملا است و آدم باسوادی است. جوان است و صاحبه ایده و فکراست.
وی اظهار کرد: برخی این مسئله را مطرح می کنند که  آقای مدنی زاده  تجربه اجرایی ندارد که با انتخاب مدیران و تیم قوی که به کار می گیرد می تواند در اجرا نیز موفق عمل کند.
همتی با بیان اینکه نگاه مجلس به مدنی زاده مثبت است، گفت: پیش بینی من این است که مجلس یک رای خوب برای همراهی با دولت به آقای مدنی زاده خواهد داد که وی  با رای قاطع مجلس و پشتوانه خوبی وارد وزارتخانه شود و سکان این وزارتخانه مهم و اثرگذار را به دست بگیرد.
آشفتگی اطلاعات؛ مانع ریل‌گذاری اقتصادی
محمدجواد محقق‌نیا، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در پاسخ به این سوال اظهار داشت: قبل از هر ریل‌گذاری و تصمیمی، باید اقتصاد ایران را شفاف کرد. نمی‌توان برای بیماری نسخه نوشت وقتی هنوز اطلاعات شفافی از حال و وضعیتش نداریم. ما حتی اطلاعات پایه‌ای از اقتصاد کشور نداریم. هنوز پس از سال‌ها پرداخت یارانه، مشخص نیست دقیقاً چه کسانی نیازمند واقعی هستند. در چنین وضعیتی، هر تصمیم اقتصادی محکوم به شکست است.
محقق‌نیا معتقد است بخش زیادی از بحران‌های اقتصادی ایران، ناشی از نبود شفافیت اطلاعاتی است، داده‌ها وجود دارند، اما پراکنده‌اند. خیلی از معاملات خارج از سیستم ریالی انجام می‌شوند. در این شرایط، تصمیم‌گیری‌ها نه علمی است و نه اثربخش؛ بنابراین باید در اولین قدم، با ایجاد شفافیت همه‌جانبه، اطلاعات ورودی به اقتصاد را روشن کرد و سپس به سراغ طراحی سیاست‌ها و برنامه‌ها رفت.
این استاد دانشگاه با اشاره به عدم تعادل بازدهی در فعالیت‌های اقتصادی کشور، افزود: مثلا وقتی کشاورزی و دامداری کمتر از ۱۰ درصد بازدهی دارند، اما واردات بیش از ۱۰۰ درصد سود دارد، این یعنی اقتصاد دچار اختلال جدی در تعادل شده است. در نتیجه، معتقدم وزیر اقتصاد باید به‌عنوان «مهندس اقتصاد»، تعادل و توازن را با ابزارهایی، چون مالیات و یارانه برقرار کند، اما این اقدام بدون دسترسی به داده‌های دقیق، ممکن نیست.
تسهیلات کلان بانک ها، سر از دلالی درآورد
محقق نیا در ادامه به یکی دیگر از چالش‌های جدی اقتصاد اشاره داشت و تصریح کرد: نحوه تخصیص اعتبار در شبکه بانکی نیازمند بررسی و بازنگری است. به عنوان نمونه، در سال گذشته، حدود ۷ هزار همت تسهیلات پرداخت شده که با دلار مرکز مبادله، معادل ۱۰۰ میلیارد دلار است؛ اما اثر آن در رشد اقتصادی اندک بوده است. چرا؟ چون این منابع به‌جای ورود به بخش مولد، صرف دلالی و سوداگری شده‌اند. این در حالی است که شهرک‌های صنعتی کشور امروز تشنه سرمایه در گردش و اعتبار بانکی هستند، اما منابع بانکی به سمت آنها هدایت نشده‌اند. این در حالی است که در صورت اصلاح این روند، رشد اقتصادی می‌تواند به بالای ۸ درصد برسد.
اصلاح نظام مالیاتی؛ از مالیات تولید تا جایزه صادرات
محقق‌نیا در بخش دیگری از اظهاراتش، به ناکارآمدی نظام مالیاتی کشور اشاره کرد و ادامه داد: امروز مالیات اصلی را حقوق‌بگیران می‌دهند؛ درحالی‌که فعالیت‌های کلان اقتصادی و سوداگرانه، در سایه نبود شفافیت، از مالیات فرار می‌کنند. معتقدم باید مالیات بخش غیرمولد را افزایش داد و مالیات بخش مولد را به صفر رساند. پیشنهاد بنده این است که به‌جای اخذ مالیات چند ۱۰ درصدی از شرکت‌های تولیدی، همان رقم با یک برنامه ریزی شفاف و قابل اجرا، به‌عنوان جایزه صادراتی در نظر گرفته شود و مالیاتی اخذ نشود تا رونق تولید و صادرات شکل بگیرد.
محقق‌نیا با تأکید بر نقش کلیدی وزیر اقتصاد اظهار داشت: وزیر اقتصاد فرمانده اقتصادی کشورست. سرنخ های اقتصاد ایران در دست وزیر اقتصاد است، هیچ‌کس غیر از او نمی‌تواند اقتصاد را مهندسی و متعادل کند. نباید انتظار داشت طی سه‌چهار سال همه‌چیز اصلاح شود، اما اگر مسیر درست انتخاب شود، می‌توان به بهبود امیدوار بود. این هشدار را هم باید جدی گرفت که بدون شفافیت و تعادل، اصلاحاتی مانند افزایش قیمت حامل‌های انرژی هم بی‌نتیجه است و حتی ممکن است آثار معکوس داشته باشد.
وزیر پیشنهادی نظام اقتصادی را متحول می‌کند
یک نماینده سابق مجلس شورای اسلامی گفت: یکی از ویژگی‌های بارز وزیر پیشنهادی اقتصاد، داشتن روحیه انتقادی است و بدون شک از مجلس رأی اعتماد خواهد گرفت.
علی بختیار درباره وزیر اقتصادِ پیشنهادی دولت به مجلس اظهار کرد: سید علی مدنی‌زاده درباره کسری بودجه و تورم نقطه نظرات خوبی داشته و در این زمینه مقالات خوبی از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲ نوشته و دلیل اصلی تورم را در این مقالات کسری بودجه دانسته است.
وی افزود: درباره ناترازی اقتصادی، مدنی‌زاده نقطه نظرات خوبی دارد و در خصوص کسری تأمین اجتماعی، صندوق‌های بازنشستگی و ارز کالاهای اساسی و اصلاح نظام بانکی راهکارهای مدونی ارائه داده و همواره درباره اصلاح نظام بانکی منتقد بوده است.
نماینده سابق مردم گلپایگان در مجلس ادامه داد: این وزیر پیشنهادی به دنبال کاهش دخالت دولت در اقتصاد و از طرفی به دنبال افزایش انگیزه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در اقتصاد ایران است. بختیار درباره ویژگی‌های شخصیتی مدنی‌زاده گفت: از مهم‌ترین ویژگی‌های وزیر پیشنهادی اقتصاد، جوان بودن او است و در صورت کسب رأی اعتماد جزء جوان‌ترین وزرا خواهد بود. از طرفی چهره‌ای علمی و دانشگاهی دارد و مسئولیت‌های اجرایی خوبی داشته است، همچنین دارای روحیه انتقادی بوده و این روحیه انتقادی برای ایجاد تحول در شرایط کنونی اقتصادی بسیار نیاز است.
وی افزود: مدنی‌زاده از انگیزه زیادی به لحاظ شخصی برخوردار بوده و این خصوصیات برای یک وزیر اقتصاد نیاز است. معتقدم رأی بالایی از مجلس خواهد گرفت و مجلس به او رأی اعتماد خواهد داد. حتی اگر برخی از نمایندگان از نظر سیاسی با او مخالفت کنند باز هم در رأی بالای دیگر نمایندگان تأثیری نخواهد داشت.
نماینده سابق مردم گلپایگان در مجلس بابیان اینکه مدنی زاده می‌تواند در نظام اقتصادی تحول ایجاد کند، خاطرنشان کرد: ایشان دارای مدرک لیسانس و فوق‌لیسانس از دانشگاه صنعتی شریف و دکترای اقتصاد از دانشگاه شیکاگو آمریکا است و مسئولیت‌های اجرایی و علمی خوبی در کارنامه دارد. «مدنی‌زاده» به لحاظ تئوریک و تحصیلات دانشگاهی بر مسائل اقتصادی تسلط کاملی دارد
نماینده کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی معتقد است،: «مدنی‌زاده» با توجه به سوابق علمی و برنامه‌هایی که دارد می‌تواند در وزارت اقتصاد و دارایی موثر باشد.
فضل‌الله رنجبر ، با اشاره به سوابق علی مدنی‌زاده وزیر پیشنهادی اقتصاد و دارایی، گفت: وی هم به لحاظ تئوریک و تحصیلات دانشگاهی بر مسائل اقتصادی تسلط کاملی دارد و هم به‌واسطه فعالیت‌های پژوهشی و علمی که در این سال‌ها داشته و با خیلی از سازمان‌ها و نهادها در زمینه پژوهشی همکاری کرده، می‌تواند اثرگذار باشد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر ایشان در طراحی برخی از طرح‌های مهم و اثرگذار اقتصاد کشور نقش داشته و این امر نیز جزو سوابق خوب وی محسوب می‌شود.
عضو مجمع نمایندگان استان کرمانشاه از انگیزه بالای کاری، جوان و پُرانرژی بودن بودن مدنی‌زاده نیز یاد کرد و افزود: وی اشراف اطلاعاتی خوبی در زمینه مباحث اقتصادی دارد.
به گفته رنجبر، در چند سالی که مدنی‌زاده ریاست دانشکده اقتصاد را بر عهده داشته به پاکدستی، ایمان و اعتقاد به آرمان‌های انقلاب مشهور بوده و همه این موارد بسیار حائز اهمیت است.
وی با اشاره به برخی برنامه‌های وزیر پیشنهادی اقتصاد، تاکید کرد: یکی از برنامه‌های وی اصلاح ساختار بانکی کشور و ایجاد تحول در این حوزه و همچنین تلاش برای بهبود وضعیت معیشتی و اقتصادی مردم است.
نماینده کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی، دیدگاه وزیر پیشنهادی اقتصاد درباره استفاده از ظرفیت همه افراد توانمند و متخصص و انسجام دادن به گروه‌های مختلف را نیز مثبت برشمرد و یادآور شد: اگرچه ایشان به بازار آزاد اعتقاد دارد، اما تاکید جدی نیز بر عدم تضعیف نظارت بر بازار در شرایط کنونی اقتصادی کشور دارد.
رنجبر از نگاه مثبت مدنی‌زاده به حوزه سرمایه‌گذاری و تولید با اتکا به داشته‌های داخلی و استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های موجود در کشور نیز یاد کرد و ادامه داد: مجموع این موارد نشان می‌دهد که حضور مدنی‌زاده در وزارت اقتصاد و دارایی می‌تواند موثر باشد.
وی اشاره‌ای هم به مهمترین اولویت‌هایی که باید وزیر جدید اقتصاد و دارایی کشور دنبال کند داشت و افزود: تحول سیستم بانکی و فاصله دادن بانک‌ها از نظام بنگاه‌داری و هدایت آنها به سمت تولید و سرمایه‌گذاری باید یکی از اولویت‌ها باشد.
به گفته این نماینده مجلس، همچنین وزیر اقتصاد باید برنامه جدی برای سامان دادن به وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم با ایجاد ثبات در نرخ ارز داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از اولویت‌های وزیر اقتصاد و دارایی باید ارائه برنامه‌ای جامع برای جمع‌آوری سرمایه‌های خرد مردم و تزریق آن به بخش تولید و سرمایه‌گذاری باشد.

وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی
بذر تحول اقتصادی است
 یک استادیار دانشگاه پیام‌نور فارس و تحلیلگر اقتصادی با اشاره به ویژگی‌های موردنیاز برای وزیر اقتصاد در شرایط فعلی کشور، سیدعلی مدنی‌زاده را چهره‌ای واجد «توان علمی ممتاز» و «رویکرد اصلاح‌طلبانه جسور» توصیف کرد و او را «بذر تحول اقتصادی» دانست که برای شکوفایی، نیازمند حمایت رسانه‌ای، گفتمان‌سازی، و تعامل ساخت‌یافته با نخبگان است.
محمدحسین فتحه ، درباره ویژگی‌های ضروری وزیر اقتصاد در شرایط فعلی کشور اظهار کرد: ویژگی‌های وزیر اقتصاد ایران، بسته به دوره‌های مختلف، متفاوت است، اما در حالت کلی و ایده‌آل، می‌توان آن‌ها را در شش مورد خلاصه کرد که شامل تحصیلات مرتبط و تخصص اقتصادی (دارا بودن مدرک تحصیلی در رشته‌هایی مانند اقتصاد، مدیریت، مالی یا برنامه‌ریزی)، آشنایی کامل با نظریه‌ها و سیاست‌های اقتصادی مدرن و بومی، تجربه مدیریتی و اجرایی، توانایی تعامل با سایر ارکان حکومت (ارتباط مؤثر با دولت، مجلس، بانک مرکزی و بخش خصوصی و نیز مهارت در مذاکره با نهادهای بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و FATF)، شناخت دقیق از مشکلات ساختاری اقتصاد ایران (از جمله تورم، بیکاری، تحریم‌ها، وابستگی به نفت، فساد اقتصادی و کسری بودجه) و روحیه اصلاح‌گری و تصمیم‌گیری شجاعانه (اجرای اصلاحات اقتصادی بلندمدت حتی در شرایط سخت و استقلال در تصمیم‌گیری علمی بدون وابستگی سیاسی افراطی) است.
جوانی و نخبگی؛ فرصت یا چالش؟
استادیار دانشگاه پیام‌نور فارس با اشاره به ترکیب جوانی و نخبگی در شخصیت سیدعلی مدنی‌زاده گفت: این ویژگی می‌تواند در شرایط خاص امروز ایران، هم فرصت‌ساز باشد و هم چالش‌برانگیز.
وی افزود: اولین مزیت این ترکیب، دیدگاه نو و غیردولتی است، چراکه افراد جوان و نخبه معمولاً وابستگی تاریخی به ساختارهای بروکراتیک ندارند و می‌توانند تصمیمات جسورانه‌تری اتخاذ کنند. دومین مزیت، تسلط به ابزارهای جدید مانند داده‌کاوی، هوش مصنوعی، بلاک‌چین و اقتصاد رفتاری است که در سیاست‌گذاری مدرن اقتصادی حیاتی هستند. مزیت سوم، پرهیز از محافظه‌کاری مزمن است؛ چراکه نخبگان جوان به نتایج علمی و بلندمدت بیشتر توجه دارند. چهارمین مزیت نیز ارتباط بهتر با بدنه نخبگان، استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان است.
این استاد دانشگاه در ادامه هشدار داد: این ترکیب به‌ویژه از حیث جوانی، با چالش‌هایی مانند کم‌تجربگی در بازی‌های قدرت و مقاومت سیستم بروکراتیک مواجه است. اقتصاد ایران صرفاً با علم جلو نمی‌رود، بلکه درگیر روابط قدرت و لابی‌های پنهان است که ممکن است جوانان نخبه را آسیب‌پذیر کند. فتحه تأکید کرد: اگر جوان نخبه‌ای مانند مدنی‌زاده بدون پشتیبانی سیاسی قوی وارد میدان شود، احتمال حذف زودهنگام یا وادار شدن به سازش افزایش می‌یابد. فتحه ادامه داد: در چنین شرایطی، حمایت قوی دولت و اعتماد منطقی مجلس می‌تواند مسیر پرپیچ‌وخم خیابان صوراسرافیل را برای این وزیر جوان هموار کند. در نهایت، ترکیب «جوانی + نخبگی» مدنی‌زاده می‌تواند یک فرصت مهم برای اصلاح ساختاری و علمی‌سازی تصمیم‌گیری‌ها باشد؛ مشروط به اینکه اختیار واقعی داشته باشد، دچار فشارهای سیاسی نشود و با تیمی حرفه‌ای و مستقل همراه شود. همچنین امیدوارم ایشان در ترکیب تیم مدیریتی خود نیز اعتماد بیشتری به جوانان نخبه، حتی در مقایسه با سایر وزرا، داشته باشند.
توانایی علمی و اجرایی؛ از شیکاگو تا اقتصاد ایران
فتحه در پاسخ به این پرسش که آیا مدنی‌زاده توان علمی و مدیریتی لازم برای پیشبرد اصلاحات اقتصادی را دارد، اظهار کرد: از لحاظ علمی و پژوهشی، مدنی‌زاده با بهره‌گیری از تحصیلات بین‌المللی (دکترای شیکاگو) و تخصص در سیاست‌های اقتصادی پولی، مالی و بین‌المللی، شرایط بسیار خوبی دارد.
وی افزود: از منظر مدیریت و اجرا، ایشان فرصت مناسبی برای تبدیل نظریه به عمل دارد؛ اما این موفقیت نیازمند حداقل‌هایی است، از جمله اختیار و استقلال در بانک مرکزی، قدرت اعمال نظارت بانکی، اصلاح بودجه‌ای و پشتیبانی سیاسی و اجرایی برای اعمال اصلاحات سخت‌افزاری.
فتحه تصریح کرد: توان علمی و مدیریتی مدنی‌زاده برای مقابله با چالش‌هایی مانند تورم، نقدینگی و اصلاحات ساختاری، بسیار قوی است؛ اما موفقیت در میدان عمل نیازمند هماهنگی نهادهای اجرایی و حمایت از گفتمان اصلاحی است.
نسل جدید تحول‌آفرین نیاز به اختیار و حمایت دارد
استادیار دانشگاه پیام‌نور فارس با اشاره به لزوم استفاده از نسل جدید مدیران اقتصادی، گفت: مدنی‌زاده با ویژگی‌های علمی، فکری و نسلی خود، نماد یک نسل جدید از مدیران تحول‌خواه است. وی تأکید کرد: این تحول زمانی به ثمر می‌نشیند که اختیار تصمیم‌سازی و اجرا به ایشان داده شود و از حمایت رسانه‌ای، نخبگانی و مردمی لازم برخوردار باشد. امیدوارم در این برهه حساس، کمتر در معرض فشارهای سیاسی قرار گیرد تا بتواند برنامه‌های اقتصادی‌اش را عملیاتی کند.
فتحه ادامه داد: مدنی‌زاده یک بذر تحول است که برای رشد نیاز به «حمایت خاکی» (بدون توقع پست و مقام)، «آفتاب اختیار» و «آبیاری سیاسی» دارد.
سازوکار ارتباط با نخبگان؛ کلید سرمایه اجتماعی دولت
وی در پاسخ به اینکه وزیر پیشنهادی اقتصاد چگونه می‌تواند با نخبگان تعامل مؤثرتری داشته باشد، گفت: ارتباط مؤثر با جامعه دانشگاهی یکی از عوامل کلیدی در پیشبرد سیاست‌های بلندمدت و اصلاحات ساختاری است. این ارتباط، علاوه بر تقویت مشروعیت علمی سیاست‌ها، زمینه‌ساز پشتیبانی رسانه‌ای و اجتماعی برای دولت خواهد بود.
فتحه افزود: اگر مدنی‌زاده سازوکاری منسجم برای تعامل با دانشگاهیان طراحی کند، نه‌تنها از ظرفیت علمی کشور بهره خواهد برد، بلکه به سیاست‌گذاری مبتنی بر خرد جمعی، شفافیت علمی و مشارکت نخبگان معنا خواهد بخشید. این تعامل می‌تواند پشتوانه‌ای فکری برای اصلاحات اقتصادی و سرمایه‌ای اجتماعی برای دولت فراهم کند.
این استادیار دانشگاه پیام‌نور فارس در پایان گفت: من جوان‌تر از وزیر پیشنهادی هستم و کاملاً دغدغه‌ها و امیدهای جوانانی که دل در گرو آبادانی این سرزمین دارند را درک می‌کنم. از خداوند متعال برای این جوان نخبه، که بذر امید بسیاری از جوانان است، آرزوی موفقیت دارم و امیدوارم بتواند بذر کاشته‌شده توسط دولت جناب آقای دکتر پزشکیان را به درختی تنومند تبدیل کند.