سیاست
دومین انتخابات هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی در دوره دوازدهم، هفته جاری درحالی برگزار خواهد شد که ترکیب نخستین هیات رئیسه این مجلس، هشتم خرداد سال ۱۴۰۳ انجام شد. براساس آئین‌نامه داخلی، اعضای هیات رئیسه مجلس برای مدت یک‌سال و با رأی مستقیم نمایندگان انتخاب می‌شوند. تکرار انتخاب اعضا در دوره‌های متوالی منع قانونی ندارد. ترکیب هیات رئیسه شامل رئیس، دو نایب رئیس، ۶ دبیر و سه ناظر است. انتخاب رئیس با اکثریت مطلق آرای نمایندگان و سایر اعضا با اکثریت نسبی انجام می‌شود. در اجلاسیه دوم گمانه زنی‌ها، شایعات و اخبار متفاوت درباره نمایندگانی که قرار است برای حضور در هیات رئیسه نامزد شوند، بسیار بالا است و در کنار رایزنی های رسمی و قانونی برای کسب رای، بازار ارسال پیامک های به گفته نمایندگان (رودبار، اسفراین، درود وازنا) که حاوی مطالب تهدید آمیز، مشکوک و غیر طبیعی است، در فضای مجلس جنجال آفرین شده است. اعتراض ها به فعالیت های مشکوک در زمینه انتخاب هیات رئیسه به حدی است که روز (یکشنبه) در جلسه علنی مجلس، روح الله لک علی آبادی نماینده ازنا و درود با انتقاد از آنچه ورود سلبریتی‌ها به مجلس و برگزاری جلساتی توسط آنها درباره انتخابات هیات رئیسه خواند، خواستار ورود رئیس و حراست مجلس به این موضوع شد. با وجود همه تلاش ها و رایزنی های رسمی و غیر رسمی، شنیده‌ها حاکی از این است محمدباقرقالیباف که برای پنجمین سال پیاپی صندلی ریاست مجلس را در اختیار دارد، برای دومین سال فعالیت مجلس دوازدهم نیز قویترین نامزد تصدی این سمت و ریاست قوه مقننه است و تنها نماینده‌ای که تا امروز از نامزد شدن برای کسب کرسی ریاست مجلس و رقابت با قالیباف خبر داده، احمد بیگدلی نماینده خدابنده و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی است. این در حالی است که در انتخابات هیات رئیسه سال اول مجلس دوازدهم، حجت الاسلام مجتبی ذوالنوری و منوچهر متکی رقبای قالیباف برای کسب کرسی ریاست مجلس بودند اما در نهایت قالیباف با کسب ۱۹۸ رای در برابر ۶۰ رای ذوالنوری و ۵ رای متکی، ریاست مجلس در سال نخست مجلس دوازدهم را کسب کرد. اما برای کسب عنوان نایب رئیسی مجلس، رقابت سنگینی بین نمایندگان وجود دارد. در سال اول مجلس دوازدهم حمیدرضا حاجی بابایی با ۱۷۵ رای و علی نیکزاد با ۱۶۹ رای به ترتیب نایب رئیسان اول و دوم مجلس دوازدهم شدند. همچنین در سال گذشته عبدالرضا مصری( ۱۱۵ رای)، حسینعلی حاجی دلیگانی(۹۶ رای)، حجت الاسلام حمیدرسایی(۳۵ رای) و حجت الاسلام موسی غضنفرآبادی(۱۶ رای) به رغم اینکه برای نایب رئیسی نامزد بودند، از رسیدن به این جایگاه باز ماندند. در اجلاسیه دوم بر اساس تحقیقات میدانی خبرنگار پارلمانی ایرنا، گفته می‌شود علیرضا منادی سپیدان از جمله نمایندگانی است که از حوزه انتخابیه تبریز برای نشست بر کرسی نایب رئیسی مجلس عزم خود را جزم کرده است و پیش بینی ها حاکی از این است که از رقبای سرسخت نایب رئیسان فعلی علی نیکزاد و حمید رضا حاجی بابایی محسوب شود. همچنین، حجت الاسلام مجتبی ذوالنوری، عبدالرضا مصری، دیگر نمایندگان متقاضی کسب کرسی نایب رئیسی مجلس هستند. در بخش دبیران و ناظران هیات رئیسه مجلس ترافیک بالایی برای رسیدن به این جایگاه وجود دارد به نحوی که تا زمان برگزاری روز انتخابات، پیش بینی می‌شود بیش از ۳۰ نفر از نمایندگان برای این بخش نامزد شوند. دبیران فعلی هیات رئیسه مجلس را روح الله متفکرآزاد، احمد نادری، مجتبی یوسفی، مجتبی بخشی پور، محمدرشیدی، عباس پاپی زاده، و ناظران را علیرضا سلیمی، جلیل میرمحمدی و عباس گودرزی تشکیل می دهند. از دیگر نامزدهایی که گفته می‌شود برای تصاحب این عنوان ثبت نام خواهند کرد، صدیف بدری، عالیه زمانی کیاسری، فاطمه مقصودی و احسان قاضی زاده هاشمی خواهند بود. عضو هیات رئیسه مجلس نباید چند پست داشته باشد در همین زمینه احمد انارکی در گفت و گو با خبرنگار سیاسی ایرنا گفت: در سال گذشته حادثه بالگرد که برای شهید رئیسی و همراهان ایشان رقم خورد، سبب شد تا انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری انجام شود و در ادامه رای به اعضای کابینه و انتخاب استانداران و فرمانداران سبب شد در عمل، مجلس در ۶ ماه نخست سال موفق به انجام کار خاصی نشود. نماینده مردم رفسنجان در مجلس شورای اسلامی اجلاسیه دوم را بسیار مهم دانست و افزود: دولت و مجلس پس از پشت سرگذاشتن یک سال پرکار و خاص، در سال ۱۴۰۴ باید موضوع تحقق شعار سال و رسیدگی به مسائل اقتصادی را در دستور کار قرار دهند و برای این موضوع هماهنگی بین قوا ضروری به نظر می‌رسد. انارکی با بیان اینکه باید افرادی درهیات رئیسه مجلس فعالیت کنند که پست و مشغله دیگری نداشته باشند، یادآور شد: اینکه یک نماینده هم عضو هیات رئیسه باشد و هم اینکه چند پست در کمیسیون‌ها، فراکسیون‌های مجلس یا به عنوان ناظر در دستگاه‌های دولتی را بر عهده بگیرد، قابل قبول نیست. نماینده مردم رفسنجان در مجلس با تاکید بر اینکه عضو هیات رئیسه باید فقط بر وظایف و اختیارات هیات رئیسه متمرکز شود، تصریح کرد: نماینده وظایفی هم برای حوزه انتخابیه دارد که جمیع این وظایف و مسوولیت‌ها سبب کثرت مسوولیت وی شده و از توجه به امورات مربوط به هیات رئیسه باز می‌ماند. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با تاکید بر اینکه رئیس مجلس باید فراجناحی همراه با اقتدار عمل کند، گفت: اقتدار رئیس مجلس سبب حفظ کرامت و شآن مجلس خواهد شد که البته در مجلس دوازدهم تا امروز اینگونه بوده است. البته مشکل امروز کشور مسائل اقتصادی و رفع ناترازی‌ها است و باید هیات رئیسه برای بررسی طرح‌ها و لوایح در صحن مجلس به این موضوع توجه ویژه داشته باشد. هیات رئیسه مجلس باید اتاق فکر مسائل راهبردی، اجرایی و کارکردی محسوب شود همچنین احسان قاضی زاده هاشمی که از دیگر نامزدهای دبیری مجلس است در گفت وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا گفت: در سال نخست فعالیت مجلس دوازدهم به دلیل حادثه سقوط بالگرد و شهادت رئیس جمهور و سایر شهدای خدمت و به دنبال آن انتخابات ریاست جمهوری و رای اعتماد کابینه دولت چهاردهم، دستور خیلی ویژه‌ای در صحن بررسی نشد و اصلاح قانون شوراها، بررسی بودجه ۱۴۰۴ و استیضاح وزیر اقتصاد مهمترین برنامه‌های مجلس در سال گذشته بود. نماینده مردم فریمان و سرخس در مجلس شورای اسلامی افزود: مجلس باید طرح‌ها و لوایح کارشناسی که عمیق و قوی است و ناظر به حل نظام مسائل کشور در حوزه‌های، اقتصادی، زیربنایی، تولیدی یا زیرساختی است در دستور کار قرار دهد. اما از آنجا که چنین مسائلی در مجلس بحث و بررسی نشد، نمی‌توانیم نمره بالایی به عملکرد سال نخست مجلس دوازدهم بدهیم. وی با بیان اینکه باید رویکرد نظارتی مجلس به جای کلی گویی ارتقاء داده شود، تصریح کرد: هیات رئیسه مجلس باید به عنوان اتاق فکر مجلس مسائل راهبردی، اجرایی و کارکردی مجلس را به بهترین شکلی پیش برده و همچنین از ظرفیت نخبگان، کارشناسان و دانشگاهیان خارج از مجلس بهره ببرد. در حقیقت باید افکارسنجی به صورت مداوم برای اولویت سنجی مبتنی بر پیگیری نیاز مردم انجام شود. قاضی زاده هاشمی باذکر مثالی توضیح داد: به عنوان نمونه درباره روند صعودی قیمت ارز فقط نباید به برگزاری جلسه در داخل صحن اکتفا کرد، بلکه باید به صورت دقیق و با انجام وظایف نظارتی مشکلاتی که در سامانه‌ها یا برخی گلوگاه‌ها وجود دارد بررسی و رفع شود. وی با بیان اینکه ترکیب هیات رئیسه مجلس از جمله نواب، دبیران و ناظران باید نقش هدایتگر در مجلس ایفا کنند، خاطرنشان کرد: هیات رئیسه مجلس باید بتواند با تجمیع همه دیدگاه‌ها و سلایق، در برآورده شدن انتظاراتی که مردم از ما دارند به درستی عمل کند و درحقیقت عصاره جامعه نخبگانی کشور برای حل نظام مسائل کشور محسوب شود. مجلس با جدیت مسائل و مشکلات زنان، مسکن، آسیب‌های اجتماعی و اشتغال را پیگیری کند عالیه زمانی کیاسری هم که برای حضور در جمع اعضای هیات رئیسه مجلس اعلام آمادگی کرده است در گفت و گو با خبرنگار سیاسی ایرنا گفت: مجلس در حوزه عملکردی برای کشور و در موضوعات اساسی نظیر تعالی خانواده، سرمایه‌گذاری برای تولید، مسائل اقتصادی و معیشتی باید سنجیده‌تر و مردمی تر عمل کند و انتظار می‌رود در اجلاسیه دوم این مسائل بیشتر در دستور کار قرار بگیرد. نماینده مردم ساری در مجلس، حوزه زنان، مسکن، آسیب‌های اجتماعی، اشتغال و رسیدگی به مسائل خانواده را از دیگر نظام مسائل مهم کشور که مجلس باید با جدیت بیشتری به آنها توجه کند برشمرد و گفت: همچنین نظارت دقیق، کارشناسی و مقتدرانه باید به نحوی توسط هیات رئیسه مجلس انجام شود که این نظارت منجر به اصلاحات ساختاری شود. وی با بیان اینکه اعضای هیات رئیسه والدین نمایندگان مجلس محسوب می‌شوند، عنوان کرد: بر همین اساس باید هیات رئیسه در برخی از مسائل مجلس حضور موثر همراه با درک عاطفی داشته باشد و در چالش‌ها و اختلاف نظرهایی که بین دولت و مجلس ایجاد می‌شود، تسهیل گری کرده و روابط را بهبود ببخشد. همچنین در مواردی که روابط جایگزین ضوابط می‌شود، هیات رئیسه می‌تواند ورود موثری انجام دهد. زمانی کیاسری اضافه کرد: هرچقدر نگاه علمی و فنی در مجلس حاکم باشد، قطعا هیات رئیسه می تواند موفق تر و بهتر عمل کند. نماینده مردم ساری در مجلس درباره حضور کمرنگ زنان در جمع اعضای هیات رئیسه مجلس خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه زنان در کشور حضور موثری دارند، برای حضور در هیات رئیسه مجلس هم باید از توانمندی موثر آنان استفاده کرد و توجه به رای نمایندگان نباید به صورت مقطعی و موردی انجام شود بلکه به توانایی زنان نماینده در مدیریت مجلس هم اعتماد کنند.