سیاسی
وزیر خارجه در مجمع گفت‌وگوی تهران گفت: بحران غزه بار دیگر ثابت کرد که علاوه بر ناتوانی ارکان نظام بین الملل، سرنوشت منطقه نمی تواند و نباید در گرو تصمیمات و اراده نیروهای فرامنطقه‌ای باقی بماند. «سیدعباس عراقچی» وزیر خارجه در مراسم افتتاحیه این مجمع که با حضور «مسعود پزشکیان» رئیس جمهور برگزارشد، سخنان خود را با اشاره و قدردانی از سیاست توسعه محور دولت چهاردهم آغاز کرده و گفت: از حضور با ارزش همه حاضران، به‌ویژه جناب آقای دکتر پزشکیان، رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران، که با نگاه توسعه‌محور خود روح تازه‌ای به دیپلماسی ایران و منطقه دمیده‌اند، صمیمانه سپاسگزاری می‌کنم. وی خاطرنشان کرد: آنچه در برابر چشمان ما فرو ریخته، مجموعه‌ای از «میثاق‌های اخلاقی، حقوقی و سیاسی» است که قرار بود پایه‌های نظم جهانی را شکل دهد. در واقع، آنچه شاهدش هستیم، فروپاشی بنیان‌های تعهد و مسئولیت‌پذیری جمعی در قبال صلح، کرامت انسانی و وجدان مشترک جهانی است. روشن است که این وضعیت نمی‌تواند ادامه یابد. سرنوشت منطقه نباید در گرو تصمیمات و اراده نیروهای فرامنطقه‌ای باقی بماند رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: بحران غزه بار دیگر ثابت کرد که علاوه بر ناتوانی ارکان نظام بین الملل، سرنوشت منطقه نمی تواند و نباید در گرو تصمیمات و اراده نیروهای فرامنطقه‌ای باقی بماند. آنچه امروز به‌عنوان «واقعیت منطقه» توسط آنها معرفی می‌شود، در اصل بازتاب روایت‌ها و برداشت‌های عمیقا «برساخته»، آنهم صرفا بر اساس منافع آنها است که ضروری است از درون خود منطقه بازتعریف و اصلاح گردند. غرب آسیا نیازمند یک بازنگری بنیادین در نگاه به خود است عراقچی با تاکید بر اینکه منطقه غرب آسیا نیازمند یک بازنگری بنیادین در نگاه به خود است، خاطرنشان کرد: تمرکز طولانی‌مدت بر رقابت‌هایی که از توهم تهدید دائمی ناشی شده‌اند، مانع از شکل‌گیری همکاری‌های مؤثر برای حل مسائل منطقه‌ای و جهانی شده و زمینه ساز دخالت های مخرب قدرت های فرامنطقه ای را فراهم آورده است. اکنون زمان آن فرا رسیده که این «شبه واقعیت برساخته و تحمیلی» را دگرگون کنیم و با تکیه بر تعامل، تفاهم و ارزش‌های مشترک، «نظمی واقعی، بومی و مطلوب» در منطقه پایه‌گذاری کنیم. سه محور بنیادین سیاست خارجی دولت چهاردهم وزیر خارجه افزود: در چنین شرایطی، جمهوری اسلامی ایران در دولت جناب آقای دکتر پزشکیان مسیر سیاست خارجی خود را در سه محور بنیادین تعریف کرده است: تعامل حداکثری با همسایگان، گسترش همکاری با کنشگران نوظهور و کشورهای جنوب جهانی، و برقراری توازن در روابط با اقطاب و بلوک های قدرت جهانی در شرق و غرب عالم. سیاست خارجی ما بر پایه توازن و واقع‌گرایی شکل گرفته است. ایران بر اساس مبانی دینی و اخلاقی خود هرگز به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست عراقچی با اشاره به مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده گفت: در کنار مسائل منطقه‌ای، یکی دیگر از ابعاد مهم سیاست خارجی کنونی ایران، موضوع برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ما و تحریم های یکجانبه و ظالمانه ای است که بر ضد ملت ایران از سوی ایالات متحده اعمال شده اند وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از طرف‌های معاهده عدم اشاعه (NPT)، بر اساس مبانی دینی و اخلاقی خود هرگز به‌دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست و پایبندی خود را به اصل عدم تولید و به‌کارگیری سلاح‌های کشتار جمعی دنبال می‌کند. ما همواره تلاش کرده‌ایم نگرانی‌های منطقی بین‌المللی درباره برنامه هسته‌ای کشورمان را از طریق تعامل و شفافیت مرتفع سازیم. ایران به دیپلماسی پایبند است رئیس دستگاه دیپلماسی با تاکید بر اینکه ما خواهان توافقی عادلانه و متوازن هستیم؛ خاطرنشان کرد: توافقی که در چارچوب معاهده NPT، با احترام کامل به حقوق هسته‌ای ایران شکل گرفته و به طور عینی رفع جامع تحریم ها را تضمین نماید. جمهوری اسلامی ایران به دیپلماسی پایبند است و انتظار دارد تحریم‌های ظالمانه و یکجانبه‌ای که مستقیماً مردم ما را هدف قرار داده‌اند، به‌طور واقعی و ملموس لغو شوند. ما معتقدیم چنین توافقی می‌تواند منافع طرفین را تأمین و به تحکیم صلح، امنیت و ثبات در منطقه کمک کند. عراقچی خاطرنشان کرد: در همین راستا، ایران آمادگی دارد در صورت مشاهده اراده واقعی و رویکردی مستقل از سوی طرف‌های اروپایی نیز فصل تازه‌ای در روابط خود با اروپا آغاز کند. متأسفانه در سال‌های گذشته، تمرکز بر اختلافات به جای نقاط مشترک، امکان بهره‌برداری از فرصت‌های همکاری را محدود کرده است. با این حال، اگر اروپا نیز اراده لازم برای اصلاح این روند را داشته باشد، ایران مانعی برای بازسازی اعتماد متقابل و گسترش روابط نمی‌بیند. اروپا می‌تواند با اتخاذ رویکردی مسئولانه و سازنده، نقشی مؤثر در فرآیند توسعه و ثبات منطقه ایفا کند. اجازه ندهیم آینده منطقه ما در اتاق‌های فکر قدرت‌های فرامنطقه‌ای شکل بگیرد وزیر خارجه افزود: برای نخستین بار پس از دهه‌ها، این فرصت تاریخی پدید آمده است که ابتکار عمل در تحولات منطقه‌ای، به‌جای بازیگران بیرونی، در دستان خود کشورهای منطقه قرار گیرد. ملت‌های ما می‌توانند با بازیابی حق تعیین سرنوشت و طراحی آینده‌ای مبتنی بر اراده جمعی خود، مسیر جدیدی برای توسعه، صلح و همکاری بگشایند. آینده‌ای که نه در اتاق‌های فکر قدرت‌های فرامنطقه‌ای، بلکه در پایتخت‌های منطقه‌ای و بر اساس نیازها، ارزش‌ها و واقعیت‌های بومی شکل می‌گیرد. بازیگران منطقه ای باید معمار نظم آینده منطقه باشند وی ادامه داد: از این منظر، بازپس‌گیری ابتکار عمل در منطقه صرفاً به‌معنای تغییر توازن قوا نیست، بلکه به‌معنای دگرگونی در بنیان‌های فکری و ادراکی است که نظم موجود را مشروع جلوه می‌دهند. مادامی‌که کشورهای منطقه بتوانند زبان جدیدی برای توصیف واقعیت خود بیافرینند – زبانی برخاسته از حافظه تاریخی و افق‌های مشترک – خواهند توانست نهادها، سازوکارها و ائتلاف‌هایی را بنیان نهند که پایدارتر، مشروع‌تر و کارآمدتر از ترتیبات تحمیل‌شده از بیرون باشند. در این صورت، منطقه نه‌فقط بازیگر، بلکه معمار نظم آینده خواهد بود. وزیر خارجه در پایان افزود: برای نیل به این هدف، جمهوری اسلامی ایران شریکی مطمئن و همکاری قابل اتکا برای منطقه و تمامی کشورها و ملت های آن خواهد بود. نگاه دیپلماسی ما به سوی همه کشورهای منطقه است تا با الهام از شعار محوری وفاق دولت جمهوری اسلامی ایران، منطقه ای قوی و همگرا بسازیم.