راه رونق گردشگری سلامت

 فضه حاجی- گردشگری سلامت، به عنوان یکی از صنایع نوظهور و پررونق در جهان، در سال‌های اخیر توجه بسیاری از کشورها را به خود جلب کرده است. ایران نیز با دارا بودن پتانسیل‌های فراوان در حوزه پزشکی، تاریخی و فرهنگی، می‌تواند به یکی از قطب‌های مهم گردشگری سلامت در منطقه تبدیل شود. با این حال، این صنعت در ایران با چالش‌های مختلفی روبرو است که مانع از رشد و توسعه آن می‌شود. ارزانی خدمات درمانی، وجود متخصصان توانمند در عرصه های مختلف پزشکی و درمانی و نیز تجهیزات مدرن پزشکی تا پیش از پیدایش کرونا، ایران و به‌ویژه مشهد را به «بهشت گردشگری سلامت» منطقه بدل کرده بود اما شیوع ویروس کرونا آغازی بر از دست رفتن این جایگاه شد و پس از آن نیز ظهور رقبای قدرتمند در منطقه، ضربه کاری بعدی را بر پیکر نحیف گردشگری سلامت ایران و میزبانی از گردشگران خارجی وارد آورد.این موضوع، مقوله‌ای فراگیر و جامع است که شامل چندین حوزه می‌شود. یکی از این حوزه‌ها، توریسم سلامت یا گردشگری سلامت است. حوزه دیگر، پزشکی از راه دور یا تله مدیسین است. سومین موضوع به حوزه پژوهش، هماهنگی‌های آموزشی و ارتقای توانمندسازی مرتبط است. چهارمین حوزه، تجارت سلامت و خدمات سلامت و همچنین تجهیزات و مباحث مختلف این حوزه است. پنجمین موضوع نیز بحث همکاری‌های بین‌المللی و منطقه‌ای در حوزه بهداشت، درمان و سایر حوزه‌های مرتبط است. بنابراین، این حوزه بسیار گسترده و جامع است.
اگرچه هنوز برخی مسوولان همانند بسیاری از دیگر فرصت های از دست رفته، حاضر به پذیرش این واقعیت نیستند، اما باید اذعان کرد که رونق گردشگری سلامت در کشورهایی مانند اردن، هند عمان، امارات، ترکیه و قطر به مراتب بیشتر از ایران است و حال آنکه تا پنج سال پیش شرایط به کلی متفاوت بود و این وضعیت کابوسی برای صنعت گردشگری سلامت ایران محسوب می‌شد.
این در حالی است که شمار گردشگران سلامت در جهان نه تنها کمتر نشده، بلکه رو به رشد گذاشته است و چرایی حضور کمتر گردشگران سلامت در ایران و مشهد تنها یک پاسخ روشن دارد و آن سوق یافتن گردشگران سلامت به کشورهای رقیب برای دریافت خدمات پزشکی است، که تا یک دهه پیش حتی تصور کسب چنین جایگاهی در عرصه توریسم سلامت را هم نداشتند.
اگرچه سالهاست که طبق برنامه ششم و هفتم توسعه کشور ، تعیین تکلیف نهایی انجام شده و متولی اصلی گردشگری سلامت کشور ، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اعلام شده است اما هنوز شاهد اختلاف نظر و در نهایت اختلاف در اجرای ضرورتهای میزبانی در این زمینه در کشور هستیم
صاحبنظران و فعالان حوزه گردشگری سلامت بر این حقیقت تاکید دارند که هنوز هم می توان به گردشگران سلامت به چشم فرصتی بی‌تکرار نگریست اما باید برای کارزار خاموش رقابت در عرصه گردشگری سلامت با رقبای منطقه ای، خود را تجهیز و تقویت کنیم زیرا ضربات وارده بر پیکره گردشگری سلامت، این بخش را بسیار ضعیف و لاغر کرده است و باید برای نجات آن کاری کارستان کرد.
یکی از موانع مهم در توسعه گردشگری سلامت در ایران، عدم بهره‌گیری کافی از فناوری‌های نوین است. استفاده از فناوری‌هایی مانند تله‌مدیسین، هوش مصنوعی، واقعیت مجازی و اپلیکیشن‌های موبایل می‌تواند به طور قابل توجهی کیفیت خدمات ارائه شده به گردشگران سلامت را بهبود بخشد. به عنوان مثال، استفاده از تله‌مدیسین می‌تواند امکان مشاوره آنلاین با پزشکان متخصص را برای بیماران خارجی فراهم کند و نیاز به سفر حضوری را کاهش دهد.
همچنین، استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند در تشخیص و درمان بیماری‌ها به پزشکان کمک کند و دقت خدمات ارائه شده را افزایش دهد. ایران با سرمایه‌گذاری در این حوزه و بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، می‌تواند به یکی از پیشگامان استفاده از فناوری‌های نوین در گردشگری سلامت تبدیل شود.