سال آبی سختی پیش رو داریم
طرح‌های آبی نیازمند اصلاحات زیرساختی و تعرفه‌ای است
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا، با هشدار نسبت به شرایط سخت آبی کشور گفت: پس از چند سال خشکسالی پی در پی، امسال سال بسیار سختی در انتظار بخش آب کشور است و همه دستگاه‌ها باید برای عبور از این شرایط کمک کنند.
محمد جوان‌بخت - معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا در نشست کمیته ملی سدهای بزرگ (IRCOLD) که به میزبانی شرکت مدیریت منابع آب ایران برگزار شد، با اشاره به چالش‌های پیش روی بخش آب کشور اظهار داشت: وضعیت منابع آبی کشور در شرایط بحرانی قرار دارد، این شرایط نتیجه برداشت‌های بی‌رویه از منابع آبی در دهه‌های گذشته است.
معاون وزیر نیرو با بیان اینکه امسال با خشکسالی بیش از ۴۰ درصدی مواجه هستیم، افزود: ورودی سدها به شدت کاهش یافته و بسیاری از مخازن در حال ثبت رکوردهای جدید کم‌آبی هستند. در برخی موارد حتی مجبوریم از حداقل حجم لازم برای پایداری سازه سدها هم عبور کنیم.
جوان‌بخت با ابراز نگرانی از وضعیت تأمین آب شرب گفت: در بسیاری از شهرها از جمله تهران، شرایط بسیار سخت است. وی درباره بخش کشاورزی نیز هشدار داد و افزود: کشاورزان به وجود مخازن پر عادت کرده‌اند و محدودیت‌های آبی می‌تواند به مشکلات اجتماعی منجر شود.
معاون وزیر نیرو با تقدیر از عملکرد کمیته ملی سدهای بزرگ گفت: این تشکل با ۴ هزار عضو حقیقی و ۸۱ عضو حقوقی، یکی از ظرفیت‌های ارزشمند کشور در حوزه آب است که انتظار داریم با حضور جوانان پرانگیزه و متخصصان باتجربه، بیش از پیش در خدمت حل مشکلات کشور باشد.
وی با اشاره به برنامه‌های مدیریت منابع آب و هشدار نسبت به شرایط سخت آبی کشور خاطرنشان کرد: هرچند در سال‌های گذشته برنامه‌هایی چون تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی و مصوبات کارگروه سازگاری با کم‌آبی اجرا شده، اما این اقدامات تأثیرات عمیق نداشته و روند مشکلات همچنان نامطلوب است، پس از چند سال خشکسالی پی در پی، امسال سال بسیار سختی در انتظار بخش آب کشور است و همه دستگاه‌ها باید برای عبور از این بحران کمک کنند.
معاون وزیر نیرو درباره برنامه هفتم توسعه نیز توضیح داد: خوشبختانه در برنامه هفتم توسعه، کاهش برداشت از منابع آبی به‌ویژه در بخش کشاورزی مورد تأکید قرار گرفته و اصلاح الگوی کشت، بهبود شیوه‌های آبیاری و استفاده از آب‌های نامتعارف از جمله تکالیف این برنامه است.
جوان‌بخت همچنین بر ضرورت اصلاح اقتصاد آب اشاره کرد و گفت: هزینه‌های نگهداری و تأمین مالی طرح‌های آبی، نیازمند اصلاحات زیرساختی و تعرفه‌ای است. در حال حاضر نزدیک به ۵۶۷۰ طرح آبی در کشور وجود دارد که تأمین اعتبار برای آن‌ها با شرایط فعلی اقتصادی دشوار است.
وی در پایان با اشاره به اهمیت توجه به مسائل اجتماعی در ساخت و بهره‌برداری از سدها اظهار کرد: موضوعات اجتماعی، زیست‌محیطی، سیلاب‌ها و تأثیر سازه‌های آبی بر سازه‌های تاریخی باید در دستور کار کمیته‌ها قرار گیرد تا مدیریت یکپارچه منابع آبی محقق شود.
زنگ خطر خشکسالی در تهران؛
وقتی مصرف
از ذخایر پیشی می‌گیرد
در شرایطی که میزان بارندگی در پایتخت طی سال‌های اخیر روندی کاهشی و نگران‌کننده داشته، نشانه‌هایی از افزایش مصرف آب در روزهای ابتدایی فصل گرما، مسئولان حوزه آب را به تامل و هشدار واداشته است.
آمارهای منتشر شده از سوی شرکت آب و فاضلاب استان تهران حاکی از آن است که تهران با یکی از سخت‌ترین دوره‌های کم‌بارشی در چند دهه اخیر روبروست؛ دوره‌ای که نه‌تنها بارندگی‌ها از میانگین بلندمدت کمتر بوده، بلکه در سال جاری نیز نشانه‌ای از بهبود وضعیت دیده نمی‌شود. بر اساس همین داده‌ها، در برخی سال‌ها میزان بارش به زیر ۲۰۰ میلی‌متر رسیده و در سال جاری نیز رقمی پایین‌تر از ۱۴۰ میلی‌متر گزارش شده است.
در چنین شرایطی، استمرار تامین پایدار آب شرب برای جمعیتی چند میلیونی، حاصل برنامه‌ریزی و اقدامات اجرایی گسترده‌ای است که از دید بسیاری پنهان می‌ماند. با این حال، تداوم این روند در صورت همراه نبودن شهروندان با الگوهای مدیریت مصرف، با چالش‌هایی جدی روبرو خواهد بود.
افزایش مصرف آب در نخستین روزهای اردیبهشت‌ماه، هم‌زمان با گرم شدن زودهنگام هوا، زنگ خطری دیگر برای تابستانی سخت به شمار می‌رود. مصرفی که تنها در یک روز، به مرز سه میلیون و ۱۰۰ هزار مترمکعب رسید و نسبت به مدت مشابه سال گذشته، افزایش قابل توجهی داشت. بخشی از این مصرف به روشن شدن کولرهای آبی نسبت داده شده است؛ تجهیزاتی که هر یک در هر ساعت می‌توانند تا ۳۰ لیتر آب مصرف کنند. از سوی دیگر، مسئولان آبفا بار دیگر بر لزوم بازنگری در سبک زندگی و مصرف تأکید کرده‌اند. اصلاح رفتار مصرف‌کنندگان، حالا بیش از هر زمان دیگری به یک ضرورت بدل شده است. پیشنهادهایی مانند سرویس دوره‌ای کولرهای آبی، کاهش ساعات استفاده از تجهیزات سرمایشی و نصب سایبان بر کولرها، بخشی از راهکارهایی است که می‌تواند از فشار بر شبکه آبرسانی بکاهد.