سیاسی
سفر تفریحی شهرام دبیری معاون پارلمانی دولت چهاردهم در ایام نوروز و پس از آن اقدام مسعود پزشکیان رییس جمهوری در عزل وی، بازتاب گستردهای در فضای رسانهای و سیاسی کشور داشت و در ایکس فارسی در محور عمده «تقدیر از اقدام رییس جمهوری»، «طرح مطالبات از رییس جمهوری»، «مقایسه عملکرد پزشکیان با سایر دولتها»، «انتقاد از اشرافیگری» و «نقد عملکرد رسانهها» به آن پرداخته شده است. موضوع رسانهای شدن سفر معاون پارلمانی دولت چهاردهم از آن جهت واکنش کاربران فضای مجازی را بر انگیخت که وضعیت اقتصادی کشور و بسیاری از اقشار جامعه با مضیقه روبرو بوده و شرایط دولت نیز برای کنترل اوضاع معیشتی مردم زیر ذره بین کارشناسان و افکار عمومی قرار دارد. ماجرا از آنجا در فضای رسانهای پیچید که «شعله امامی» همسر «شهرام دبیری» معاون پارلمانی رییس جمهور، عکسی از آغاز سفر تفریحی ۱۰ روزه خود را با کشتی گردشگری پلانکیوس از شهر «اوسوایا» در آرژانتین به سمت قطب جنوب در تاریخ ۳ تا ۱۲ فروردین منتشر کرد. تحلیل روند انتشار مطلب درباره برکناری شهرام دبیری در سه بستر اجتماعی پرکاربرد در ایران نشان میدهد ایتا، تلگرام و توئیتر فارسی به ترتیب واکنشبرانگیزترین بسترهایی بودند که درباره این اتفاق به انتشار اخبار نشری و بازنشری پرداختند. از سوی دیگر ساعت ۹ تا ۱۱ صبح روز شنبه ۱۶ فروردین، پربحثترین مقطع زمانی بوده که درباره این اتفاق تولید محتوا صورت گرفته است. روند انتشار محتوا در بازه زمانی یادشده و بعد از ساعت ۱۱ صبح، نزولی شده تا اینکه حتی جوابیه شهرام دبیری به خبر برکناری خود هم با واکنش جدی روبرو نشده است. تقدیر از اقدام رییس جمهوری تقدیر از «اقدام مدبرانه» رییس جمهوری از سوی موافقان و مخالفان دولت، موضوع اصلی بسیاری از پیامهای توئیتر است. بسیاری از کاربران با عبارتهای احساسی از مسعود پزشکیان تقدیر کرده و از رای خود در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ احساس غرور کردهاند. برخی کاربران نوشتهاند: «قوی بمان مَرد. ما هنوز دوستت داریم»، «پزشکیان به مسئولیت خود عمل کرد»، «کاش این برکناریها رسم شود!»، «دم رئیس جمهور گرم این یکی رو ماست مالی نکردن». کاربری نوشته است: «مهمترین پیام پزشکیان در برکناری معاون پارلمانیاش، دروغ ممنوع بود؛ در کشوری که رهبران یک جناح تمامیت خواه، دروغ و تهمت را برای کسب و حفظ قدرت مباح کردند آقای پزشکیان، اگر دروغ لباس مصلحت نپوشد، کشور میتواند از وضعیت فعلی نجات یابد. ممنون، گام بزرگی برداشتید». دیگری هم پرسیده است: «در تاریخ چهل و چند سالهء عمر جمهوری اسلامی چند حکم رسمی برای عزل مسئول عالیرتبه سراغ دارید؟» کاربری هم دلیل اقدام رییس جمهوری را چنین ارزیابی کرده است: «شهرام دبیری به خاطر سفر به قطب جنوب برکنار نشد. به دلیل دروغی که گفت برکنار شد. او با اینکه به قطب جنوب رفته بود، گفت به چنین سفری نرفته و در ۱۲ فروردین نیز پیامی به مناسبت سالگرد تأسیس جمهوری اسلامی منتشر کرد که بوی ریاکاری میداد. پزشکیان هم دروغ را تشخیص داد هم ریاکاری را». در توئیتی دیگر وضعیت دولتهای گذشته مورد مقایسه قرار گرفته و آمده است: «احمدی نژاد، روحانی، رییسی و حالا پزشکیان. این ۴ دوره رؤسای جمهور یادم نمیاد شخص رئیسجمهور کسی را عزل کرده باشه ولی پزشکیان اولین نفر بود که معاونش رو عزل کرد. یعنی تمام وزرا و معاونین بهترین بودند که هیچ وقت عزل نشدند؟ واقعا برایم سؤاله!» یادآوری شعارهای انتخاباتی رییس جمهور و معادلسازی با عملکرد مسعود پزشکیان در بسیاری از پیامهای توئیتری ذکر شده است. کاربری نوشته است: «اقدام قابل تقدیر رئیس جمهور پزشکیان در عزل معاون پارلمانی خود، گامی مهم در نشان دادنِ اصولِ حکومت علوی میباشد. این اقدام، نشان از عمل به رکن سادهزیستی در زندگی مسئولان جمهوری اسلامی است». پیامهای سپاس از رییس جمهوری نیز چنین منعکس شدهاند: «جناب پزشکیان در این فقره دم شما گرم ولی کاش کلا دست اشرافیگیری را از دولتتان قطع کنید»، «اقدام پزشکیان تکانهای به سرمایههای اجتماعی فرسوده شده که هنوز بهانههایی برای امیدواری هست». کاربری هم اقدام رییس جمهور را در راستای آزادی بیان در دولت چهاردهم ارزیابی کرده و نوشته است: «عزل بعد از سفر قطب جنوب اهمیت آزادی بیان را اثبات میکند». کاربری با حسرت از غفلتهای صورت گرفته در پروندههای مشابه، خوشحالی خود را نشان داده و نوشته است: «آنقدر ذهنمان فقیر و روانمان تحقیر شده که از عدل، ظلم بالسویه را میپسندیم تا توسعه همهجانبه و فراگیر». طرح مطالبات از رییس جمهور برخی کاربران هم اقدام رییس جمهور را نتیجه رسانهای شدن سفر شهرام دبیری دانسته و در همین راستا مطالبات دیگری از دولت را مطرح کردهاند. در بسیاری از توئیتها درخواست عدم به کارگیری این افراد در پست دیگری و یا رسیدگی به سایر تخلفات و بلندپروازیهای اعضای دولت یا وابستگان به سیستم سیاسی کشور مطرح شده است. کاربری نوشته است: «شهرام دبیری چوب رسانهای شدن سفرش را خورد، البته اقدام دولت بسیار ارزشمند بود امیدوارم احیانا در پستهای دیگری هم گمارده نشود! جلوی بقیه دبیریها را هم بگیرید.» در توئیت دیگری در خواست عدم به کار گماری افراد آمده است: (حسین شریعتمداری) «کمی دیرهنگام بود انتظار آن است که پزشکیان کسانی را که به علت محکومیت امنیتی، همسویی با دشمنان نظام و حمایت از فتنهگران با نظام زاویه دارند، نیز به کار نگیرند.» سفر یک مدیر به کشور سوئد از تاریخ ۲۷ اسفند سال گذشته تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۴ هم در تیررس نگاه کاربران قرار گرفته و در خواست برکناری وی مطالبه شده است. مقایسه عملکرد پزشکیان با سایر دولتها برخی از کاربران به مقایسه برخورد دولتهای با افشا شدن پروندههای تخلفات مسئولان پرداخته و نوع رسیدگی به این پروندههای سیسمونی گیت، زمینخواری در ازگل، چای دبش و ماجرای سقوط هواپیمای اوکراینی، مرگ مهسا امینی، سنگاندازی در اجرای برجام، برخورد با عاملان خشک شدن دریاچه ارومیه و خشکیدن دشتهای کشور... را برجسته کردهاند. کاربری نوشته است: «زور افکار عمومی به خیلیها نرسید. کاظم صدیقی بعد از زمینخواری حتی کمرنگ نشد. قالیباف بعد از سیسمونی هنوز سر جایش است. دهها خبرنگار هم بابت گزارش این فسادها زندان افتادند. شهرام دبیری اما نه بابت فساد، که بابت بیاحترامی به وضع جامعه عزل شد و این نتیجه رای ۱۴۰۳ است.» در توئیتی دیگر آمده است: «سیسمونی گیت، زمینهای ازگل، اوقاف را چرا پیگیری نمیکنید؟ صدیقی هنوز خطیب توانمند جمعه است و قالیباف رئیس مجلس». یکی دیگر از کاربران با تاسف نوشته است: «اگر مقامات جمهوری اسلامی همین کار را در این سالیان سال کرده بودند، اوضاع دیگری بود». در توئیتی دیگر چنین آمده است: «بعضی مخالفین دکتر پزشکیان در ماجرای عزل معاون پارلمانی جوری دست پیش گرفتهاند، که انگار ۴۰ سال در این مملکت هر هفته یک یا چند مقام مسئول ارشد از سوی دولتها و روسای آنها عزل می شدهاند بد نیست آقایان بدانید تا اینجا و در این رده این اولین عزل بوده، ان شاالله که آخرین نباشد». انتقاد از اشرافیگری با سفر قطب جنوب کاربری با کنایه نوشته است «قطب جنوب کجاست؟ قطب جنوب چه رنگی است؟ در دنیای لاکچری خودم، از وضع مردم و گرانی بیخبرم، از حقوق کارگران و معلمان بیخبرم، از دخل و خرج دهکهای پایین بی خبرم، آرژانتین و قطب جنوب کجا هستند؟ اکثر مردم در هزینههای سفر داخلی و خرید میوه و گوشت در عذابند، اینها کجا هستند؟» یکی دیگر حساب و کتاب اقتصادی سفر را محاسبه کرده و نوشته است: «هزینه تور قطب جنوب برای دو نفر، برابر دوازده سال حقوق یک کارمند ساده است». در توئیتی دیگر آمده است: «حتی در وضعیت نُرمال اقتصادی هم سفر به قطب جنوب زیبنده مسئول جمهوری اسلامی نیست؛ چه رسد به حالا که... آفرین به مسعود پزشکیان». نقد عملکرد رسانهها انتقاد از برخورد رسانههای رسمی در تکذیب سفر معاون پارلمانی دولت در بسیاری از پیام های توئیتری برجسته شده است. در همین زمینه کاربری موضوع اعتماد به رسانهها را در نظر گرفته و نوشته است: «الان بهتر میشه فهمید چرا اعتماد مردم به رسانههای دولتی کمتر از بعضی سلبریتیها و انسان رسانهها است، متاسفانه اکثر مواقع سمت اشتباه ماجرا میایستند». دیگری هم با کنایه گفته است: «که اصل سفر به قطب جنوب را تکذیب کرده بودید و سبک زندگی اعضای کابینه را، موضوع شخصی میدانستید؟» در توئیتی دیگر آمده است: «ورای برکناری شهرام دبیری، آنچه هنوز در این کشور مظلوم واقع میشود، اعتماد عمومی است. ایکاش باور کنند که مردم دیگر به این تکذیبیهها باور ندارند و آنچه از بین رفته، اعتماد عمومی است و ماحصل مدیران چندقطبی، چیزی جز دوقطبی دولت و ملت نیست.» دیگری هم چنین انتقاد کرده است: «۳ فروردین ۱۴۰۴: همسر شهرام دبیری تو پیجش استوری گذاشت که دارن میرن قطب جنوب ۴ فروردین ۱۴۰۴: «یه کانال تلگرامی عکس استوری رو منتشر کرد ۶ فروردین ۱۴۰۴: پایگاه اطلاعرسانی دولت؛ ایسنا؛ ایرنا؛ و مشرق و یه مشت رسانه وفاقی و حتی خبرگزاری فارس سفر رو تکذیب کردن!».