تصادفات جاده ای سال گذشته یک میلیون مجروح داشت

 وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به اجرای پویش «نه به تصادف!» در آستانه سفرهای نوروزی، گفت: سال گذشته در تصادفات جاده‌ای بیش از ۲۰ هزار نفر فوت کردند و بیش از یک میلیون مجروح نیز به مراکز درمانی مراجعه کردند.
دکتر محمدرضا ظفرقندی دیروز در رزمایش طرح ترافیکی نوروزی پلیس، بیان کرد: اساسا ارزش هر دستگاه و حاکمیت به این است که برای جان انسان‌ها چقدر ارزش و احترام قائل است و چقدر برای حفظ این جان‌ها تلاش و همت می‌کند و همچنین سرمایه گذاری می‌کند. این چیزی است که در دنیای امروز به عنوان یک شاخص توسعه به آن نگاه می‌شود.
وی افزود: دستگاه سلامت یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یکی از دستگاهایی است که وظیفه آن رسیدگی به سلامت مردم است. سلامت مردم یعنی رسیدگی به همه عوامل موثر بر سلامت مردم، از تصادف و آسیب‌های جاده‌ای گرفته تا آلودگی هوا، تغذیه و همه عوامل دیگری که ما به عنوان عوامل اجتماعی موثر بر سلامت از آن نام می‌بریم. ۷۵ درصد علت‌های بیماری همین عوامل هستند و باید مورد توجه دستگاه سلامت و همه دستگاه‌های ذی ربط قرار بگیرد.
وزیر بهداشت ضمن تشکر از همه کسانی که در این طرح دست به دست هم داده‌اند به عنوان یک نشان از وفاق، تاکید کرد: معنای وفاق همین است. یعنی همه دست به دست هم دهیم برای ملت و ایران. وفاق در عمل محقق می‌شود نه در نظر، ما امروز دور هم جمع شده‌ایم برای یک خیر عمومی که جان انسان‌ها را نجات دهیم. دکتر ظفرقندی در ادامه با اشاره به آمارهای تصادفات جاده‌ای سال گذشته، خاطرنشان کرد: در سال گذشته بیش از ۲۰ هزار انسان در تصادفات جاده‌ای دچار مرگ و میر شدند، این تنها یک عدد نیست، بلکه رنج خانواده ها و از دست رفتن زندگی‌هاست. پیش از یک میلیون مجروح به مراکز درمانی مراجعه کردند. بیش از ۳۰۰۰ آسیب قطع نخاع داشتیم. آسیب‌های روانی و اجتماعی که به دنبال این تصادفات است و خسارات مالی که به دنبال این تصادفات است در محاسبه ای که انجام شده، حدود ۷ درصد درآمد ناخالص ملی است.
وزیر بهداشت با اشاره به اجرای مرحله اول پویش «نه به تصادف!» تا ۱۵ فروردین با هدف افزایش آگاهی عمومی و هشدارهای عمومی، تاکید کرد: همه دستگاه‌ها دست به دست هم داده‌اند که این خسارت‌ها کم شود. امیدواریم با گزارشی که به دولت اعلام کردیم، با اجرای مراحل دوم و سوم این پویش - میان مدت آن در عرض دو سال و بلندمدتش در عرض سه سال-، بتوانیم این شاخص توسعه را در کشور به حد قابل قبولی برسانیم و رنج ها و تلخ کامی های مردم را کم کنیم.
نشست تخصصی «تصادف به مثابه یک مسأله ملی» با حضور اساتید برجسته جامعه‌شناسی
نشست تخصصی «تصادف به مثابه یک مسأله ملی» صبح دیروز (شنبه ۲۵ اسفندماه) در پژوهشکده فرهنگ و هنر تهران با حضور اساتید برجسته جامعه‌شناسی ایران برگزار شد.
در این نشست، اساتیدی چون دکتر تقی آزاد ارمکی، دکتر مهرداد عربستانی و دکتر فروزنده جعفرزاده پور، اثرات و تبعات تصادفات جاده‌ای را از منظر جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی مورد تحلیل قرار دادند. این نشست به بررسی ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تصادفات جاده‌ای در ایران پرداخته و تلاش داشت راه‌حل‌هایی برای کاهش آسیب‌های ناشی از این معضل در سطح ملی ارائه دهد.
دکتر تقی آزاد ارمکی، استاد جامعه‌شناسی، با اشاره به تجربیات شخصی خود از تصادفات، معتقد است که کمپین‌های پیشگیری از تصادفات، زودتر از آنکه به درک عمیق مسئله برسند، وارد فاز اجرایی شده‌اند. او تأکید دارد که پیش از هر اقدامی، باید از متخصصان علوم انسانی دعوت کرد تا ابعاد اجتماعی، فرهنگی و تاریخی این بحران را واکاوی کنند.
به گفته این استاد دانشگاه، در بررسی تصادفات، اغلب افراد مقصر شناخته می‌شوند، در حالی که ریشه اصلی مشکل در ناکارآمدی سیستم حمل‌ونقل و مدیریت شهری نهفته است. او انتقاد می‌کند که پلیس و نهادهای اجرایی برای تبرئه خود، سخت‌گیری بر رانندگان را افزایش داده‌اند، اما این رویکرد، مسئله را حل نمی‌کند.
دکتر آزاد ارمکی با اشاره به تاریخ تمدن ایرانی، از نگاه رایج به شهرها انتقاد کرده و می‌گوید: "برخلاف ادعای برخی تفکرات، ایرانیان همیشه تمدن شهری داشته‌اند، اما امروزه شهرها به حاشیه رانده شده‌اند و زندگی شهری در حال فروپاشی است. مردم از شهر فراری‌اند و این مسئله ریشه بسیاری از بحران‌های اجتماعی، از جمله تصادفات است." او تصادفات را به یک جنگ مستمر تشبیه کرده و می‌گوید: مردم جایی برای زندگی و آرامش در شهر ندارند، بنابراین به محض تعطیلات، از شهر فرار می‌کنند. اما این فرار نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه بحران‌های دیگری مانند حجم بالای مسافرت‌های جاده‌ای و تلفات انسانی را به همراه دارد.
این جامعه‌شناس در نقد وضعیت کنونی، اشاره می‌کند که سبک زندگی مردم به گونه‌ای تغییر کرده که گویی به‌طور ناخودآگاه به استقبال مرگ می‌روند.
او می‌گوید: چاقی مفرط، بی‌خوابی‌های طولانی، رانندگی پرخطر، همه نشانه‌هایی از سبک زندگی‌ای است که انسان را به سمت نابودی سوق می‌دهد.
او معتقد است که ما باید از زندگی شهری و مفهوم شهر دفاع کنیم. سیاست‌های غلطی مانند تعطیلی سینماها، رستوران‌ها و کافه‌ها در ایام خاص، باعث تشدید این وضعیت شده است. چرا در شهرهای دیگر جهان مردم در تعطیلات در شهر می‌مانند و از امکانات فرهنگی استفاده می‌کنند، اما در ایران همه در تعطیلات از شهر فرار می‌کنند؟
دکتر آزاد ارمکی در ادامه، با انتقاد از نهادهای مسئول به خاطر گروگان‌گیری از حمل‌ونقل عمومی و جاده ها، می‌گوید: چرا مسیرهای ایمن ساخته نمی‌شود؟ چرا مردم مجبورند با خودروهای شخصی در جاده‌های ناامن تردد کنند؟ چرا اتوبوس‌های شهری و حتی آمبولانس‌ها همچنان جزو پر آلاینده‌ترین وسایل نقلیه هستند؟
او تأکید دارد که تا زمانی که مفهوم شهر و زندگی شهری بازتعریف نشود و سیاست‌های نادرست در این زمینه خاتمه نیابد، تغییرات سطحی در قوانین راهنمایی و رانندگی یا افزایش جرایم، تأثیر قابل‌توجهی بر کاهش تصادفات نخواهد داشت.
دکتر مهرداد عربستانی، مردم شناس و استاد دانشگاه، با نگاهی جامعه‌شناختی به بحران رانندگی در ایران، معتقد است که قوانین و جریمه‌ها تنها برای مدیریت موارد انحرافی وضع می‌شوند و نمی‌توانند به‌عنوان سیاست اصلی حل مسئله در نظر گرفته شوند.
او تأکید دارد که این ابزارها باید در شرایطی به کار گرفته شوند که تمهیدات لازم برای اصلاح زیرساخت‌ها و فرهنگ رانندگی فراهم شده باشد.
عربستانی رفتار رانندگی ایرانیان را یک پدیده اجتماعی کلان می‌داند که دلالتی فراتر از یک کنش فردی دارد و در همین خصوص اینگونه توضیح می‌دهد: هر رفتار اجتماعی، بخشی از یک کل است و بازتابی از وضعیت کلی جامعه محسوب می‌شود. اگر رانندگی در ایران رقابتی و ستیزه‌جویانه است، باید این مسئله را در بستر گسترده‌تر اجتماعی تحلیل کنیم.
او به تناقض رفتاری ایرانیان در روابط اجتماعی و رانندگی اشاره کرده و معتقد است که دلیل این تضاد آشکار در نحوه تعاملات اجتماعی نهفته است.
این استاد برجسته دانشگاه می‌گوید: چرا ما ایرانی‌ها در زندگی روزمره و تعاملات اجتماعی، اهل تعارف و رعایت آداب هستیم، اما پشت فرمان به افرادی بی‌ملاحظه و رقابت‌جو تبدیل می‌شویم؟ پاسخ این است که در فضای اجتماعی، مجبور به رعایت پرستیژ و هنجارهای رفتاری هستیم، اما به محض نشستن پشت فرمان، احساسات پنهان خود را رها کرده و بدون نگرانی از قضاوت اجتماعی، رفتارهایی متفاوت از خود بروز می‌دهیم.
وی با استفاده از رویکرد نمادگرایانه، رانندگی در ایران را فراتر از یک رفتار روزمره دانسته و آن را به‌عنوان تجلی نوعی مقاومت اجتماعی تحلیل می‌کند:رانندگی در ایران نه بر مبنای قوانین، بلکه بر اساس واکنش‌های لحظه‌ای و مقابله‌جویی شکل گرفته است. این مسئله نشان‌دهنده آن است که خودرو، برای بسیاری از افراد، ابزاری برای بازپس‌گیری استقلال، قدرت و هویت ازدست‌رفته است.
دکتر عربستانی بر این باور است: ایرانی‌ها در میان جوامع دنیا، یکی از بالاترین میزان‌های تجربه عواطف و احساسات منفی، خصوصاً خشم را دارند. این واقعیت تکان‌دهنده است، زیرا ایران نه فقیرترین کشور جهان است و نه درگیر یک جنگ تمام‌عیار. با این حال، احساس ناکامی اجتماعی در این جامعه به‌شدت بالاست.
عربستانی یکی از دلایل پرخاشگری و رفتارهای پرریسک در رانندگی را جبران نوعی فقدان اجتماعی می‌داند و می‌گوید: بسیاری از افراد، مخصوصاً مردان، احساس می‌کنند که آزادی و اقتدارشان در زندگی روزمره محدود شده است. برخی این کمبود را با رانندگی جبران می‌کنند، به شکلی که خودرو برایشان به یک نماد جایگزین برای قدرت و مردانگی تبدیل می‌شود.
او تأکید دارد که رانندگی در ایران، نه صرفاً یک نیاز حمل‌ونقلی، بلکه نوعی فانتزی اجتماعی است که به افراد امکان بازنمایی تمایلات سرکوب‌شده را می‌دهد:ما با نوعی اجرای نمادین مواجهیم؛ رانندگی در ایران، صحنه‌ای برای نمایش احساسات سرکوب‌شده و بیان ناکامی‌های اجتماعی است.
عربستانی معتقد است که برای کاهش رفتارهای پرخاشگرانه در رانندگی، باید راه‌های جایگزینی برای ابراز هیجانات فراهم شود: و اگر ما راه‌های هنجاری برای بیان و تخلیه این تمایلات داشتیم، بسیاری از این رفتارها در رانندگی بروز نمی‌یافت. سؤال اساسی این است که جامعه برای جوانان چه جایگزینی فراهم کرده است؟
او ضمن تأکید بر نقش کیفیت خودروها و جاده‌ها، تصریح می‌کند که این مسائل تنها بخشی از مشکل هستند و بدون اصلاحات اجتماعی و فرهنگی، نمی‌توان به بهبود پایدار در رفتار رانندگی امیدوار بود.
دکتر مهرداد عربستانی در نهایت نتیجه‌گیری می‌کند که برای اصلاح وضعیت رانندگی، باید نگاه خود را از تمرکز صرف بر قوانین و جریمه‌ها به سمت بررسی ریشه‌های اجتماعی و فرهنگی این رفتار سوق دهیم.
وی گفت: رانندگی در ایران، صرفاً یک مسئله ترافیکی نیست، بلکه بازتابی از وضعیت اجتماعی و روانی جامعه است. تا زمانی که این مسائل ریشه‌ای مورد بررسی و اصلاح قرار نگیرند، هرچقدر هم که قوانین سخت‌گیرانه‌تر شوند، تغییر چشمگیری در رفتار رانندگی ایجاد نخواهد شد.
دکتر فروزنده جعفرزاده پور نیز در این میزگرد با اشاره به وضعیت نگران‌کننده تصادفات جاده‌ای در کشور، اظهار داشت: تصادفات در کشور ما رتبه بالایی دارند و طبق آمارها، ۹۰ درصد از مرگ و میرهای کشور پس از سکته، به دلیل تصادفات جاده‌ای است. از این میان، ۶۰ درصد تصادفات به دلیل عوامل انسانی رخ می‌دهد.
وی افزودند: هر چهار دقیقه یک نفر انسان سالم بر اثر تصادفات فوت می‌کند و این وضعیت بسیار نگران‌کننده است. سرعت و خستگی از مهم‌ترین عوامل بروز تصادفات هستند و در واقع، به اندازه یک هواپیمای فوکر در دو روز، افراد زیادی جان خود را از دست می‌دهند. در این تصادفات، بیش از دو نفر معمولاً آسیب می‌بینند و این آسیب‌ها تا پایان عمر فرد ادامه می‌یابد.
دکتر جعفرزاده پور تأکید کردند: عوامل انسانی تأثیر زیادی در کاهش تصادفات دارند. بیش از ۷۹ درصد از افرادی که در تصادفات جاده‌ای کشته می‌شوند، مردان هستند، چرا که بیشتر رانندگان کشور مرد هستند. اما به تدریج زنان نیز وارد عرصه رانندگی شده‌اند.
او همچنین اشاره کردند: تماشای تصادفات تا فاصله ۱۰ تا ۲۰ کیلومتر از محل حادثه، تأثیر زیادی بر ذهن افراد می‌گذارد. وزارت بهداشت باید به مردم در مورد نواقص و معلولیت‌های ناشی از تصادفات اطلاع‌رسانی بیشتری انجام دهد.
دکتر جعفرزاده پور در پایان به اهمیت پویش‌های کاهش حوادث رانندگی اشاره کرده و گفت: «پویش‌های مختلفی برای کاهش تصادف ات در کشور راه‌اندازی شده است که امیدواریم نتایج مثبتی به بار بیاورد. همچنین تغییر سبک زندگی و ارتقای آموزش‌های رانندگی در سطح کشور بسیار مؤثر خواهد بود. باید سرمایه‌گذاری‌های بیشتری در این زمینه انجام شود و کشورهایی که در کاهش تصادفات موفق بوده‌اند، باید الگو قرار گیرند.
گفتنی است، افشین داورپناه، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، در نشست تخصصی «تصادف به مثابه یک مسأله ملی» که امروز در پژوهشکده فرهنگ و هنر تهران برگزار شد، به بحث درباره تصادفات جاده‌ای و پویش «نه به تصادف» پرداخت.
وی با اشاره به افزایش تصادفات در کشور، بر لزوم ارتقای آگاهی عمومی و مشارکت فعال در این پویش تأکید کرد و نقش آموزش‌های اجتماعی در کاهش حوادث جاده‌ای را مهم دانست. داورپناه همچنین از ضرورت ایجاد تغییرات فرهنگی و اجتماعی برای مقابله با این معضل سخن گفت.

02
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد تاکید کرد:
هشدار در مورد رانندگی تحت تاثیر مواد مخدر و الکل
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد درخصوص خطرات رانندگی تحت تاثیر مخدرات و مسکرات، هشدار داد و گفت: مصرف مواد اعتیادآور، از جمله مواد محرک مانند شیشه و آمفتامین‌ها، مواد افیونی و الکل، می‌تواند موجب کاهش سطح هوشیاری، کاهش تمرکز، کندی یا واکنش‌های نابه‌هنگام و در نتیجه افزایش احتمال بروز تصادفات رانندگی شود.
دکتر محمدهادی فرح زادی با پیوستن به پویش "نه به تصادف"، گفت: تصادفات جاده‌ای یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ‌ومیر و ناتوانی در کشور ما است و هر ساله شمار زیادی از هموطنانمان به دلیل رخداد این حوادث جان خود را از دست می‌ دهند یا با آسیب‌های جبران‌ناپذیری مواجه می‌شوند. در این میان، یکی از عوامل مهمی که خطر تصادفات را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد، مصرف مواد مخدر و الکل در حین رانندگی است.
وی افزود: شواهد علمی و گزارش‌های میدانی نشان می‌دهند که مصرف مواد اعتیادآور، از جمله مواد محرک مانند شیشه و آمفتامین‌ها، مواد افیونی و الکل، می‌تواند موجب کاهش سطح هوشیاری، کاهش تمرکز، کندی یا واکنش‌های نابه‌هنگام و در نتیجه افزایش احتمال بروز تصادفات رانندگی شود.
دکتر فرخ زادی با بیان اینکه مطالعات صورت ‌گرفته در ایران و سایر نقاط جهان نشان می‌دهند که درصد قابل‌توجهی از رانندگان مقصر در تصادفات شدید، تحت تأثیر مواد اعتیادآور، افیونی و الکل بوده‌اند، تصریح کرد: به عنوان معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد و متخصص مطالعات اعتیاد، ضمن حمایت کامل از کمپین “نه به تصادف”، بر این باورم که پیشگیری از تصادفات جاده‌ای نیازمند توجه جدی به مساله اعتیاد و مصرف مواد در میان رانندگان است و این مهم تنها با اجرای سیاست‌های پیشگیرانه، افزایش آگاهی عمومی، تقویت نظارت‌ها، انجام تست‌های تصادفی و اجرای قوانین بازدارنده امکان‌پذیر خواهد بود.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد اظهار کرد: ما در حوزه سلامت و پیشگیری وظیفه داریم که پیامدهای ناگوار مصرف مواد را برای جامعه تبیین کرده و با همکاری نهادهای مسئول، برای کاهش تصادفات ناشی از اعتیاد و حفظ جان شهروندان گام‌های اساسی برداریم. از همه مسئولان، فعالان اجتماعی و مردم عزیز می‌خواهم که با پیوستن به این کمپین، در مسیر کاهش تلفات جاده‌ای و ارتقای ایمنی در کشور گام بردارند؛ بیایید با هم نه بگوییم به تصادفات، نه بگوییم به رانندگی تحت تأثیر مواد!

نایب کمیسیون تلفیق مجلس در گفت و گو با  
زنگنه: مرگ در تصادف  مرگ پتانسیل رشد اقتصاد کشور است
 رئیس کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی گفت: یکایک ما باید به پویش نه به تصادف بپیوندیم تا مانع از دست رفتن توانمندی و پتانسیل هایی شویم که تضمین کننده رشد و توسعه اقتصاد کشور هستند. محسن زنگنه عضو کمسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی  در گفت و گو با کائنات در خصوص پیوستن به پویش نه به تصادف در آستانه تعطیلات عید نوروز و اهمیت پیوستن مردم ایران بدین پویش در راستای کاهش تصادف گفت: یکی از پیامدهای منفی تصادفات که متاسفانه آمار آن در ایران بسیار زیاد است از دست رفتن جوانان یا نیروهای جوانی است که به عنوان نیروی کار شناخته می شوند.
 هر تصادف می تواند نیروی کار جامعه را به کام مرگ بکشاند لذا هر تصادفی بدین معناست که از فردای تصادف سرپرست خانوار یا نان آور خانوار از دست می رود لذا خانواده ایی که نان آور داشتند محکوم به آن می شوند که تحت حمایت حداقلی دولت و دستگاه های حمایتی قرار بگیرند. وی در این باره افزود: با پیوستن به پویش نه به تصادف و مانور دادن و کار کردن روی این موضوع همه ما باید به نوعی تاش کنیم تا مانع از آن شویم که عملاً خانواده ایی شاغل و دارای درآمد در یک تصادف تبدیل به خانواده تحت حمایت کمیته امداد یا بهزیستی شود.
نایب رئیس کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی یادآور شد:افرادی که در تصادف فوت می شوند بخشی از ظرفیت نیروی انسانی و نیروی کار کشور هستند که با فوت آنها کشور از توانمندی هایشان در حوزه های مختلف اعم از فنی تا مهندسی، آموزشی، هنری و .. محروم می شود در حالی که برای اینکه فرد به چنین توانایی هایی برسد هزینه های زیادی صرف شده است. محسن زنگنه تاکید کرد: از دست رفتن هر فردی در تصادف اعم از کارگر یا کارمند، کاسب یا کشاورز، استاد دانشگاه یا هنرمند و همه افرادی که در  مشاغل و حرفه‌های مختلفی تلاش می کنند به معنای از دست دادن ظرفیتی برای کشور است بنابراین یکایک ما باید به پویش نه به تصادف بپیوندیم تا مانع از دست رفتن توانمندی و پتانسیل هایی شویم که تضمین کننده رشد و توسعه اقتصاد کشور هستند.