تولید گاز امسال 4 بار رکورد زد
معاون پژوهش و فناوری وزیر نفت گفت: امسال 4 بار تولید گاز رکورد زد و تحویل سوخت مایع به نیروگاهها به بیشترین میزان خود رسید.
امید شاکری معاون پژوهش و فناوری وزیر نفت در سومین همایش پتروتک گفت: امسال 4 بار تولید گاز رکورد زد و تحویل سوخت مایع به نیروگاهها به بیشترین میزان خود رسید.
وی ادامه داد: مصرف انرژی با آهنگ مناسبی در حال افزایش بود و به یکباره شدت گرفت به طوری که با رشد 5 برابری جمعیت مصرف انرژی 20 برابر شده بود.
به گفته شاکری گذار انرژی حرکت از استفاده از سوختهای فسیلی به سمت انرژیهای تجدیدپذیر است.
شاکری خاطر نشان کرد: بر اساس پیش بینیها در سال 2040 نزدیک به 33 درصد از تقاضای جهانی گاز طبیعی از طریق منابع نامتعارف تأمین میشود که سهم آمریکای شمالی 8 درصد است
وی ادامه داد: صنعت نفت ما با چالشهای بسیاری روبرو است از افت تولید گرفته تا عدم تنوع سبد انرژی محدودیت به فناوریهای پیشرفته و.... را میتوان از چالشهای داخلی عنوان کرد.
شاکری اضافه کرد: دارنده 10 درصد از ذخایر نفت هستیم که پتانسیل تولید 6 میلیون بشکه نفت در روز را داریم. اگر هدف گذاریهای برنامه محقق شود نیاز به سرمایه گذاری 120 میلیارد دلار در طرحهای بالا دستی و 35 میلیارد دلار در طرحهای پایین دستی نیاز است.
معاون امور مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت با اشاره به اینکه کشورهای پیشرفته در حال تدوین برنامههای راهبردی برای استفاده از فناوریهای نوین انرژی و کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی هستند، گفت: این تغییرات در راستای حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار جهانی انجام میشود و مهندسان در این مسیر نقش کلیدی ایفا خواهند کرد.
شاکری با بیان اینکه در سال 2025 فناوریهای پیشرفته در حوزه نفت و گاز، که در سال 2013 پیشبینی شده بود تأثیر بسزایی در آینده دنیا خواهند داشت و همچنان به روند رو به رشد خود ادامه میدهند، گفت: در آن زمان، مؤسسههای خارجی پیشبینی کرده بودند که ارزش بازار این فناوریها بین 14 تا 33 تریلیون دلار خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه امروز ارزش بازار فناوریهای پیشرفته در اکتشاف و استحصال نفت به 100 تا 500 میلیارد دلار رسیده است، اظهار کرد: نفت اضافی که با استفاده از فناوریهای حفاری هیدرولیک و مانیتورینگ مایکروسافت تولید شده، 6.2 میلیارد بشکه افزایش یافته است. پیشبینیها نشان میدهد تا سال 2040، 33 درصد گاز دنیا از فناوریهای پیشرفته از محل شیلهای گازی بهدست میآید، در حالی که در آمریکای شمالی این مقدار به 80 درصد میرسید. تأثیرات انقلاب فناوری در حوزه نفت و گاز بر بازارهای جهانی محسوس است.
معاون امور مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت ادامه داد: برخی تحلیلگران معتقدند آمریکا، روسیه و اوکراین را وارد جنگ کرد تا بتواند روسیه را از بازار گاز اروپا خارج کند، از سوی دیگر تغییرات اقلیمی و دیجیتالی شدن جهان نیز از دیگر چالشهایی هستند که با آنها مواجه هستیم.
شاکری گفت: در راستای توسعه فناورانه و بهرهبرداری بهینه از ظرفیتهای داخلی، استفاده از رویکردهای نوین در حوزه تحقیق و توسعه و بهرهگیری از فناوریهای بومی ضروری است.
وی با بیان اینکه سرمایهگذاری مؤثر و کارآمد نیازمند نگرشی عمیق به فرآیندهای توسعه فناورانه است، اظهار کرد: در مراحل ابتدایی، تحقیقات و توسعه نقش کلیدی ایفا میکنند، اما در مواجهه با فناوریهای بالغ، باید بر بومیسازی و توسعه دانش فنی تمرکز کرد.
معاون امور مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت افزود: نمونهای از این رویکرد در طرح ملی خط انتقال به نمایش گذاشته شد؛ جایی که توسعه فناوری بهعنوان بخشی از فرآیند اجرایی مدنظر قرار گرفت.
شاکری با اشاره به اینکه یکی از مهمترین ابزارهای تحقق این هدف، پیوست فناوری است که در گذشته برای انتقال دانش فنی از شرکتهای خارجی به شرکتهای ایرانی در قراردادهای بینالمللی پیشبینی شده بود، گفت: هرچند این فرآیند بهطور کامل اجرا نشد، اما همچنان ظرفیتهای قابل توجهی برای بومیسازی فناوری وجود دارد. قرار گرفتن واحدهای پژوهشی در کنار بخشهای مهندسی و عملیاتی میتواند امکان بهرهگیری از ظرفیتهای قانونی و توسعه فناوری در پروژههای بزرگ را فراهم سازد.
وی ادامه داد: در همین راستا، شورای اقتصاد در مصوبه خود برای توسعه میدان نفتی آزادگان، بر لزوم بهرهگیری از اکوسیستم فناوری تأکید کرده است. یکی دیگر از سازوکارهای مورد استفاده، مدل «بار اول» است که تاکنون نزدیک به 180 میلیون دلار قرارداد را به تولیدکنندگان داخلی اختصاص داده است. این مدل، همرسانی عرضه و تقاضای فناوری را تسهیل کرده و از طریق پنلهای تخصصی، دسترسی به اطلاعات، مقررات خرید، بیمه و کیفیت کالا را ممکن میکند.
صنعت نفت، ششمین کاربر هوش مصنوعی در ایران
رئیس انجمن مدیریت فناوری ایران گفت: صنعت نفت ششمین استفادهکننده از هوش مصنوعی است و به نظر میرسد این صنعت بزرگ و پیچیده ناچار است در این زمینه سرمایهگذاری بزرگ داشته باشد.
مهدی محمدی دیروز در سومین همایش پتروتک با بیان اینکه تحولات فناوری بهگونهای بوده است که بشر توانسته است از مرحله مکانیزاسیون به تولید انبوه و سپس به هوشمندسازی در انقلاب صنعتی چهارم برسد و در هر دوره تاریخی، قابلیتهای جدیدی به خود اضافه کند، اظهار کرد: انقلاب صنعتی اول حدود 140 سال طول کشید و در آن زمان مکانیزاسیون به وقوع پیوست. در انقلاب دوم، تولید انبوه شکل گرفت و سیستمهای تولید انبوه ایجاد شد. این انقلاب در اوایل قرن بیستم آغاز شد و حدود 70 سال به طول انجامید، سپس انقلاب صنعتی سوم با پیدایش سیستمهای کامپیوتری و بهرهوری بالاتر به وقوع پیوست و تا سال 2010 ادامه یافت.
وی با بیان اینکه انقلاب صنعتی چهارم از سال 2007 با ظهور موبایلهای هوشمند آغاز شد و اکوسیستم دادهها بهعنوان مهمترین سوخت این انقلاب معرفی شد، افزود: بین سالهای 2017 تا 2020، 80 درصد دادههای جهان جمعآوری و با دسترسی به این دادهها، هوش مصنوعی بهعنوان یکی از مهمترین فناوریها وارد عرصه شده است.
رئیس انجمن فناوری ایران با بیان اینکه هوش مصنوعی همه چیز را هوشمند کرده است، تصریح کرد: در انقلاب صنعتی چهارم، برخلاف انقلابهای قبلی، تمرکز روی دادهها و هوش مصنوعی است، اگر بهرهبرداری از این فرصتها را نداشته باشیم، با شکاف بین ما و دنیای هوشمند مواجه خواهیم شد.
وی با بیان اینکه سیستمهای دیجیتالی و هوش مصنوعی اکنون ابزاری برای پیشبینی و بهبود کیفیت شدهاند، همچنین استفاده از روباتهای صنعتی و پهپادها با کاهش هزینهها مواجه شده است، گفت: برای مثال پروفایل دیانای که سال 2007 هزینهای بالغ بر 7 میلیون دلار داشت، اکنون با استفاده از هوش مصنوعی (اوپن سورس) به 70 دلار کاهش یافته است. رئیس انجمن مدیریت فناوری ایران گفت: ما باید خود را برای تغییرات فناوری آماده و از فرصتها بهرهبرداری کنیم. سال 1960 میانگین عمر 500 شرکت بزرگ آمریکایی در بازار حدود 61 سال بود، اما تا سال 2024 این عدد به 17 سال کاهش یافته است. این نشان میدهد شرکتها باید خود را با تغییرات سریع فناوری هماهنگ کنند تا بتوانند بقا داشته باشند.
محمدی ادامه داد: فناوریهایی مانند هوش مصنوعی میتوانند رفتارهای انسانی را شبیهسازی کنند و این سبب میشود بسیاری از کارها با سرعت و دقت بالاتری انجام شوند. هوش مصنوعی اکنون توانایی درک و تحلیل صوت، تصویر و متن را دارد و این تواناییها برای نخستین بار بهطور همزمان در دسترس قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه هوش مصنوعی در انقلاب صنعتی چهارم نقش مهمی ایفا میکند و باید بتوانیم از این فناوریها به بهترین شکل استفاده کنیم. شرکتهای بزرگ آمریکای شمالی در سال 2024، 61 درصد پذیرش هوش مصنوعی داشتهاند، گفت: در حالی که این عدد در آسیا و اقیانوسیه 58 درصد و در میانگین جهانی 55 درصد بوده است، اما در ایران این نرخ تنها 17 درصد است.
رئیس انجمن فناوری ایران تأکید کرد: هوشمندسازی باید بهعنوان یکی از اولویتهای کلیدی توسعه در صنعت نفت و دیگر صنایع در بالاترین سطح اقتصادی کشور مورد توجه قرار گیرد. در ایران، صنعت نفت و گاز با نرخ پذیرش هوش مصنوعی حدود 9 درصد، ششمین کاربر مهم این فناوری است، بنابراین نیاز به تحولات جدی در این حوزه وجود دارد تا بتوانیم از قابلیتها و فرصتهای هوش مصنوعی بهرهبرداری کنیم. محمدی با بیان اینکه با رشد روزافزون دادههای صنعت نفت و پیچیدگیهای ناشی از مدیریت آن، هوش مصنوعی بهعنوان یکی از مهمترین فناوریهای تحولآفرین در این صنعت مورد توجه قرار گرفته است، گفت: گزارشهای بینالمللی نشان میدهد بیش از 2 هزار شرکت استارتآپی و اسکیلآپ در حوزه نوآوری صنعت نفت فعالیت میکنند و 10 حوزه کلیدی برای بهکارگیری فناوریهای نوین در این صنعت شناسایی شده است.