ناترازی و نقش مردم

 رستم خدایی- ناترازی انرژی که از جمله مسائل و مشکلات مهم جامعه است با صرفه جویی و بهینه سازی مصرف کاهش می یابد که همه باید در این راستا مجدانه تلاش داشته باشیم. هفته پیش رئیس‌جمهوری با قدردانی از همراهی مردم با دولت برای مدیریت ناترازی انرژی در عبور از روزهای سرد ماه‌های گذشته به پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی مبنی بر کاهش دما در روزهای آینده اشاره کرد و گفت: مردم در روزهای سرد پیش‌ رو بار دیگر به دولت برای مدیریت ناترازی‌های انرژی کمک کنند.
صرفه جویی در مصرف آب، برق، گاز و دیگر حامل های انرژی از ضروریات جامعه است که نیازمند فرهنگسازی در این زمینه هستیم و این موضوع باید در سطح ادارات و دستگاه های دولتی، سازمان ها و شهرداری ها به طور جدی دنبال شود و همچنین مردم عزیز هم باید با مصرف درست انرژی برق و گاز و همینطور مصرف صحیح آب در این مسیر اقدام مؤثر داشته باشند.
نکته بعدی در این راستا بهینه سازی مصرف است که این موضوع با به روز کردن تکنولوژی خطوت تولید و به طور کلی صنایع محقق می شود بهینه سازی مصرف باعث می شود تا ما از حداقل انرژی حد اکثر بهره برداری را داشته باشیم.
بحران ناترازی گاز، هر ساله با فرارسیدن فصل سرما به بحرانی جدی تبدیل می‌شود و علاوه بر کمبود انرژی، آلودگی هوا را نیز تشدید می‌کند. در حالی که ایران از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گاز جهان است، وزیر نفت می‌گوید برای حل این مشکل و دستیابی به اهداف برنامه هفتم توسعه، ۴۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری ضروری است.
ناترازی گاز در ایران به‌ عنوان یکی از چالش‌های مهم بخش انرژی کشور شناخته می‌شود. طبق اظهارات اخیر مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، کشور با ناترازی روزانه حدود ۲۶۰ میلیون مترمکعب گاز روبه‌روست. این وضعیت به‌ویژه در فصل زمستان و با افزایش مصرف خانگی و صنعتی، به یک مسئله بحرانی تبدیل می‌شود.
با گسترش شبکه‌های گازرسانی در سراسر کشور و توسعه صنایع انرژی‌بر، مصرف داخلی گاز به‌ویژه در فصول سرد سال به طور قابل‌توجهی افزایش یافته است. سرمایه‌گذاری ناکافی در پروژه‌های توسعه میادین گازی و همچنین نوسازی زیرساخت‌های تولید، انتقال و ذخیره‌سازی باعث کاهش توانایی تولید پایدار و پاسخگویی به تقاضا شده است.
همچنین بسیاری از صنایع و خانوارها از تجهیزات قدیمی و کم‌بازده استفاده می‌کنند که منجر به مصرف بیش از حد گاز می‌شود.
از پیامدهای این مسأله می‌توان به خاموشی‌ها و قطع گاز اشاره کرد، ناترازی گاز می‌تواند منجر به قطع گاز در برخی مناطق و یا کاهش فشار در شبکه توزیع شود که به‌ویژه در فصل زمستان، باعث ایجاد مشکلات جدی برای مصرف‌کنندگان می‌شود.
صنایع عمده انرژی‌بر مانند پتروشیمی، فولاد و سیمان ممکن است به دلیل محدودیت در تأمین گاز، با کاهش تولید و خسارت‌های اقتصادی مواجه شوند.
توسعه میادین گازی جدید و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین استخراج می‌تواند به افزایش تولید و کاهش ناترازی کمک کند. همچنین، افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی گاز برای مدیریت مصرف در فصل‌های پیک ضروری است.
همچنین آموزش مصرف بهینه گاز و استفاده از تجهیزات با بازده بالا، می‌تواند به کاهش مصرف داخلی کمک کند. همچنین، تشویق صنایع به نوسازی تجهیزات و استفاده از فناوری‌های نوین انرژی‌بر، می‌تواند بخشی از بار مصرفی را کاهش دهد.
اجرای سیاست‌های اصلاحی در زمینه قیمت‌گذاری گاز به گونه‌ای که مصرف‌کنندگان را به استفاده بهینه و جلوگیری از اسراف تشویق کند، می‌تواند مؤثر باشد.
 با استفاده از تکنولوژی‌های نوین و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بهینه‌سازی انرژی، می‌توان مصرف گاز در بخش‌های مختلف را به‌صورت مؤثرتری مدیریت کرد.
ناترازی گاز در ایران به دلیل افزایش مصرف و عدم تناسب آن با ظرفیت‌های تولید و زیرساختی، به یک چالش جدی تبدیل شده است. با این‌ حال، با اجرای تدابیر مناسب از جمله افزایش تولید، بهینه‌سازی مصرف و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، می‌توان از شدت این ناترازی کاست و به ثبات در تأمین گاز کشور دست یافت. همکاری همه‌جانبه دولت، بخش خصوصی و مصرف‌کنندگان در این مسیر ضروری است.