صفحه اول
نجف قربانعلی زاد- به اعتقاد وزیر امور خارجه ، فشار حداکثری تجربه شکست خورده است و امتحان مجدد آن دوباره به شکست دیگری تبدیل خواهد شد.با توجه به نتایج نه چندان باشکوه سیاست فشار حداکثری، اکنون تصور اینکه چرا ترامپ ممکن است مایل باشد دوباره این سیاست را امتحان کند، دشوار است. با این حال، تیم ترامپ معتقد است که شرایط کنونی خاورمیانه برای پیگیری کارزار فشار حداکثری بسیار مناسب تر از سال ۲۰۱۸ است. به ادعای این تیم، «ایران از منظر اقتصادی به دلیل تورم و رکود بالا و از منظر منطقه ای به دلیل ضربه هایی که به محور مقاومت وارد شده و خروج بشار اسد از قدرت در سوریه، تضعیف شده است.» با این حال، چنین ادعاهایی در مورد حذف یا تغییر رفتار ایران هنوز بیش از حد خوش بینانه به نظر می رسد. لازم به ذکر است که برخلاف گذشته که کشورهای خلیج فارس از موضع سختگیرانه واشنگتن در قبال تهران حمایت می کردند، اکنون عربستان سعودی و امارات تمایلی به اعمال فشار اقتصادی بر ایران ندارند. روابط تهران و ریاض امروز بهتر از پنج سال پیش است. محمد بن سلمان، ولیعهد این دیدگاه را نیز مطرح می کند و به این نتیجه رسیده است که ثبات منطقه ای برای دستیابی به اهداف توسعه اقتصادی کشورش ضروری است. عربستان سعودی و ایران که روابط دیپلماتیک خود را در سال ۱۴۰۲ از سر گرفتند، اکنون در تلاش هستند تا روابط دوجانبه خود را تقویت کنند. با این حال، ترامپ می تواند این تحولات را نادیده بگیرد و به سیاست خود ادامه دهد، اما با این کار، خود را در موقعیت ناخوشایندی قرار می دهد. او یا باید واقعیت ادامه روابط تجاری بین کشورهای خلیج فارس و ایران را بپذیرد یا این کشورها را به دلیل نقض سیاست فشار حداکثری تحریم کند. گزینه اول بدون شک تأثیر تحریم های آمریکا را کاهش می دهد، در حالی که گزینه دوم روابط واشنگتن با کشورهای خلیج فارس را تیره می کند و تلاش های ترامپ برای گسترش پیمان ابراهیم را که یکی از دستاوردهای مهم سیاست خارجی دوره اول ریاست جمهوری او محسوب می شود، به خطر می اندازد. یک سیاست جایگزین وجود دارد. اما پیش از آنکه ترامپ تصمیم به اعمال مجدد تحریم های شدیدتر بگیرد، باید در نظر بگیرد که این تحریم ها چه نقشی در سیاست کلی منطقه ای او ایفا می کنند. او باید از گذشته درس بگیرد، به مشاوران تندرو خود گوش ندهد و واقعیت های فعلی را در نظر بگیرد. با توجه به اینکه برنامه هسته ای ایران در سال های اخیر هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی به طور قابل توجهی گسترش یافته است، احیای توافق هسته ای قدیمی دور از دسترس به نظر می رسد و توافق جدید احتمالا جامع تر خواهد بود. با این حال، حتی یک توافق جزئی بهتر از بازگشت به راهبردی است که نه تنها شکست خورده است، بلکه در نتیجه آن مسئله هسته ای ایران امروز وسیع تر شده و حتی می تواند ایران را به آزمایش سلاح های هسته ای به هر قیمتی تشویق کند. «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران پیشتر طی جلسه استماعی که در سنای آمریکا درباره مذاکرات هسته‌ای ایران برگزار شد، اعتراف کرد که «سیاست فشار حداکثری ترامپ منجر به محدودیت‌های طولانی و قوی بر برنامه هسته‌ای ایران نشد.» وی افزود: ما تلاش می‌کنیم به توافق بازگردیم زیرا این به نفع ماست اما اگر ایران سقف خواسته‌هایی خود را بالا ببرد آن را رد خواهیم کرد و به توافق نخواهیم رسید. «کریس مورفی» سناتور دموکرات از ایالت «کنتیکت» نیز پیشتر در پیامی توئیتری به اعلام جزئیاتی از جلسه مالی با اعضای کنگره در زمینه نشست وین پرداخت و نوشت: حتی یک نفر از مخالفان توافق هسته‌ای با ایران، پیشنهاد بهتری ندارند. تحریم‌های فشار حداکثری [علیه ایران] کارساز نبود. خرابکاری و ترور کارساز نبود. جنگ با ایران هم کارساز نخواهد بود. دیپلماسی تنها راه عملی در قبال ایران است که زمان گریز هسته‌ای این کشور را افزایش داده است. اعتراف «ند پرایس» سخنگوی وزارت‌خارجه پیشین آمریکا در یکی از نشست‌های خبری خود نیز مورد توجه جهانیان قرار گرفت. وی گفته بود: «دولت ترامپ ما را دربرابر مجموعه‌ای از گزینه‌های وحشتناک قرار داد. کمپین فشارحداکثری یک شکست فاحش بود.» پیشتر نیز در آستانه مذاکرات دور هشتم، شاهد اعتراف «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا نسبت به خطای راهبردی ترامپ علیه ایران بودیم. و اظهار کرد: ما اکنون به خاطر یکی از چیزهایی که به گمانم از بدترین تصمیمات اتخاذ شده در سیاست خارجی آمریکا در یک دهه اخیر بوده است، در موقعیت فعلی قرار داریم و آن تصمیم خروج از توافق هسته‌ای ایران، برجام بوده‌است، توافقی که برنامه هسته‌ای ایران را محدود کرده‌بود.