پساب، عامل کلیدی
در کاهش ناترازی منابع و نیاز آبی کشور
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی آبفا گفت: استفاده بهینه از پساب تصفیه‌شده می‌تواند به عنوان یک عامل کلیدی در کاهش شکاف میان عرضه و تقاضای آب، به ویژه در صنایع و بخش کشاورزی، مطرح شود.
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی مسعود علویان صدر در همایش «پساب و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بورس انرژی» با تاکید بر اهمیت مدیریت پایدار و حکمرانی صحیح منابع آبی کشور اظهار داشت: برای حفاظت از منابع آبی برای نسل‌های آینده، نیاز به برنامه‌ریزی جامع و مانع وجود دارد. اگر منابع محدود آبی به درستی مدیریت نشود، باخت بزرگی خواهیم داشت.
علویان صدر با اشاره به سابقه تاریخی مدیریت آب در ایران، افزود: کشور ما همواره با کمبود آب مواجه بوده است، اما تفکر مهندسی در طول تاریخ، مدل‌های مدیریتی مانند قنات را ایجاد کرده است که بهترین صرفه‌جویی را در مصرف آب داشته‌اند. این سیستم که ثبت جهانی یونسکو شده است، نمادی از توانایی‌های مهندسی ایران در مدیریت منابع آبی است.
وی در ادامه به فرصت‌های بهره‌برداری مجدد از منابع آبی اشاره کرد و گفت: پساب یک حرکت نوآورانه است که می‌تواند از جریان آبی که پیشتر استفاده شده، مجدداً بهره‌برداری کند. تنها در شهرهای ایران، بیش از 5 میلیارد مترمکعب آب در سال مصرف می‌شود که معادل 3.6 میلیارد مترمکعب آن به شکل پساب بازمی‌گردد. این حجم قابل‌توجه می‌تواند در پیشبرد برنامه‌های اقتصادی و مدیریت منابع بسیار مؤثر باشد.
قانون‌گذاری برای تسهیل اقتصاد آب
معاون برنامه‌ریزی به اهمیت قوانین مرتبط با اقتصاد آب اشاره کرد و افزود: قوانینی که در برنامه هفتم توسعه و سایر اسناد بالادستی تدوین شده‌اند، بایستی تسهیل‌کننده جریان اقتصادی در حوزه آب‌های غیرمتعارف باشند. اگر مفهوم پساب و آب‌های غیرمتعارف در اقتصاد کشور به درستی تعریف نشود، نمی‌توان پیشرفتی در این زمینه داشت. آب‌های غیرمتعارف، مانند آب دریا یا پساب تصفیه‌شده، نیازمند فرایندهایی برای استفاده مجدد هستند و این امر باید در قالب برنامه‌های اقتصادی جای گیرد.
نقش صنعت در مدیریت آب‌های غیرمتعارف
علویان صدر با تأکید بر اهمیت نقش صنایع در استفاده از آب‌های غیرمتعارف گفت: به‌جای مصرف آب‌های متعارف در صنعت، باید به سمت استفاده از منابع غیرمتعارف مانند آب‌های شور و پساب تصفیه‌شده حرکت کنیم. این تغییر رویکرد، نه تنها منابع آبی متعارف را حفظ می‌کند، بلکه به ایجاد جریان اقتصادی پایدار نیز کمک می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: برای دستیابی به حکمرانی صحیح آب، نیازمند هم‌پیوندی صحیح میان عناصر و اجزای مختلف مدیریت آب هستیم و همه کارگزاران باید در این راستا نقش‌آفرینی کنند.
به گفته وی، ایران دارای سه میلیارد و 600 میلیون متر مکعب پساب است که بخش قابل توجهی از آن هم اکنون در حال استفاده توسط صنایع مختلف است. تاکنون 314 میلیون متر مکعب از این پساب عرضه شده است و به صورت قراردادی یا فروش مستقیم به صنایع و کشاورزی منتقل می‌شود.
علویان تأکید کرد: صنایع برای بهره‌برداری از این منابع باید سرمایه‌گذاری بلندمدت کنند و این قراردادها معمولاً برای 20 سال بسته می‌شود تا بازده سرمایه‌گذاری تأمین شود. در حال حاضر، یک میلیارد و 500 میلیون متر مکعب پساب آماده عرضه به صنایع است و همچنین ظرفیت یک میلیارد و 600 میلیون متر مکعب دیگر برای سرمایه‌گذاری متقابل در نظر گرفته شده است.
این مقام مسئول همچنین به برنامه‌ریزی برای ایجاد نیروگاه‌های جدید اشاره کرد و افزود: 16 نیروگاه در این زمینه در برنامه است. در این راستا، علویان از اهمیت استفاده صحیح از منابع آبی سخن گفت و به مدیریت بهینه منابع در صنعت و کشاورزی تأکید کرد.
وی اظهار داشت: در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری در این بخش افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود تا پایان برنامه هفتم توسعه، میزان سرمایه‌گذاری در این حوزه به 49 همت برسد.
علویان در پایان اشاره کرد: با توجه به پراکندگی جغرافیایی و ظرفیت‌های مختلف موجود در کشور، باید برنامه‌ریزی دقیقی برای استفاده بهینه از منابع آبی انجام شود و از آنجا که بازده سرمایشی بسیار بالا است، این صنعت می‌تواند فرصت‌های اقتصادی عظیمی ایجاد کند.
روند نزولی نفت ادامه یافت
قیمت نفت در معاملات بازار آسیا، به روند نزولی ادامه داد اما دورنمای تشدید تحریم‌های آمریکا علیه روسیه، افت بیشتر قیمت‌ها را محدود کرد.
بهای معاملات نفت برنت با هشت سنت معادل 0.1 درصد کاهش، به 76 دلار و 22 سنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با 15 سنت معادل 0.19 درصد کاهش، در 73 دلار و 42 سنت در هر بشکه معامله شد. هر دو شاخص پس از افزایش به مدت پنج روز متوالی در هفته گذشته، روز دوشنبه کاهش یافتند.
پریانکا ساچدوا، تحلیلگر ارشد بازار در شرکت «فیلیپ نووآ» با اشاره به اخبار اقتصادی منفی از آمریکا و آلمان، اظهار کرد: ضعف هفته جاری، احتمالا به دلیل اصلاح فنی قیمت است زیرا معامله‌گران به آمار اقتصادی ضعیف در سراسر جهان که خوش بینی اولیه را تضعیف کرد، واکنش نشان می‌دهند.
عامل دیگری که بر کاهش قیمت نفت موثر بود، رشد عرضه غیراوپک و تفاضای کمتر چین بود که به معنای عرضه مازاد بر تقاضای نفت در سال جاری خواهد بود.
تحلیلگران موسسه مالی «آی ان جی» در یادداشتی نوشتند: فعالان بازار، منتظر داده‌های بیشتر در هفته جاری شامل آمار اشتغال غیرکشاورزی دسامبر در روز جمعه هستند تا سیاست نرخ بهره آمریکا در ماه‌های آتی و دورنمای تقاضا برای نفت را ارزیابی کنند. به نظر می‌رسد قیمت نفت، نیروی صعودی خود را از دست داده است. هر چند بازار فیزیکی دچار محدودیت عرضه است اما عوامل بنیادین در سال 2025، وضعیت مطلوبی را نشان می‌دهند که روند صعودی قیمت‌ها را محدود خواهد کرد.
با این حال، نگرانی‌ها نسبت به تشدید تحریم‌های آمریکا علیه اعضای اوپک پلاس، مانع افت بیشتر قیمت نفت شده است.
بر اساس گزارش رویترز، این عدم قطعیت، باعث تقاضای قوی‌تر برای نفت خاورمیانه شده است که در نتیجه آن، عربستان سعودی قیمت فروش نفت به آسیا در فوریه را افزایش داد.
ارائه راهکارهای جلوگیری
از قاچاق سوخت در آینده نزدیک
وزیر نفت گفت: راهکارهایی را برای جلوگیری از قاچاق سوخت و حل این معضل در حوزه‌های مختلف مصرف در آینده نزدیک اعلام می‌کنیم.
محسن پاک‌نژاد اظهار کرد: بحث جلوگیری از قاچاق سوخت و حل این معضل به یک مطالبه عمومی اعم از مسئولان بلندپایه کشور همچون رئیس‌جمهوری، رئیس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی و همه مردم تبدیل شده است.
وی با بیان اینکه راهکارهایی برای جلوگیری از قاچاق سوخت و حل این معضل در برنامه داریم و مقدمات این کار فراهم شده است، اما تحقق آن به هوشمندسازی سازوکار تحویل سوخت بازمی‌گردد، افزود: این راهکارها برای رفع این معضل در حوزه‌های مختلف مصرف شاید در یک زمان‌بندی کمتر از دو ماه اعلام شود که تأثیر بسزایی در این حوزه خواهد داشت.
وزیر نفت پیشتر در این زمینه گفته بود: روشن شدن وضع قاچاق سوخت در کشور یک مطالبه عمومی است و ما وظیفه داریم در کنار سایر دستگاه‌هایی که مسئولیت پیگیری قاچاق را دارند، کمک کنیم.