گزارش
فرشید طاری- سفیر ایران در بغداد می‌گوید سفر امروز نخست‌وزیر عراق به تهران در پاسخ به سفر چند ماه پیش رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به این کشور همسایه انجام می‌شود. محمدکاظم آل‌صادق، سفیر جمهوری اسلامی ایران در بغداد، درباره سفر «محمد شیاع السودانی» نخست‌وزیر عراق به تهران جزئیاتی را بیان کرد. آل‌صادق با بیان اینکه «آقای پزشکیان در مسند رئیس‌جمهور در اولین سفر خارجی در آغاز مسئولیت خود به عراق سفر کرد» تصریح کرد: چهارشنبه هفته جاری نخست‌وزیر عراق در پاسخ به این سفر و در راس یک هیات سیاسی و اقتصادی به ایران سفر می‌کند. این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه «سفر نخست‌وزیر عراق به تهران یک روزه خواهد بود» اظهار کرد: در این سفر در مورد مسائل دوجانبه، تحولات منطقه و بین‌الملل به خصوص مسائل سوریه رایزنی می‌شود. او ادامه داد: همچنین در جریان این سفر روند اجرای توافقات انجام شده در جریان سفر آقای پزشکیان به بغداد مورد پیگیری و بررسی قرار می‌گیرد. آل صادق با بیان اینکه «چند وزیر اقتصادی نیز نخست‌وزیر عراق را در جریان این سفر همراهی می‌کنند» گفت: نخست‌وزیر عراق در جریان این سفر با تعدادی دیگر از مقامات ارشد کشورمان دیدار و رایزنی می‌کنند و برنامه‌ریزی‌ها در این زمینه در حال انجام است. سفر نخست‌وزیر عراق به تهران، فرصتی برای تقویت روابط راهبردی دو کشور است فتح‌الله توسلی با اشاره به سفر آتی نخست‌وزیر عراق به تهران، بر اهمیت راهبردی عراق برای ایران تأکید کرد و گفت: این سفر فرصتی برای تعامل بیشتر و تقویت روابط دوجانبه است. فتح‌الله توسلی با اشاره به سفر آتی نخست‌وزیر عراق به تهران، گفت: عراق از زوایای مختلف برای ایران اهمیت راهبردی دارد و تعامل با این کشور برای ما مهم است چرا که این کشور، یک کشور همسایه، مسلمان و بخشی از حوزه تمدنی ایران است و در به لحاظ ایدئولوژیک هم وجود بقاع متبرک در این کشور برای ایرانی‌ها و علاقه‌مندان به اهل‌بیت مهم است. وی افزود: عراق سال‌های سال توسط حکومت بعثی‌ها اداره می‌شود و ما جنگ تحمیلی را با این رژیم داشتیم و بعد از آن عراق با اشغال آمریکا و انگلیس مواجه شد و آمریکا سه تریلیون دلار در آمریکا هزینه‌کرد تا بماند؛ اما جنایات این کشور در عراق مردم را به مقاومت واداشت و در نهایت مجبور به ترک عراق شدند. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: هنوز آمریکا به طور غیرمستقیم در امور عراق دخالت می‌کند، خزانه‌داری امریکا دستوراتی به بانک مرکزی عراق برای عدم همکاری با ایران می‌دهد و در حوزه امنیتی نیز نقش مخرب آمریکا مشهود است و این دخالت‌ها مشکلاتی برای دو کشور ایجاد کرده است؛ اما ایران همواره در این سال‌ها از عراق به‌ویژه در مواجهه با داعش حمایت کرده و نباید مقامات عراق اجازه نقش‌آفرینی کشورهای فرامنطقه‌ای در روابط دو کشور دهند. وی با اشاره به مشترکات ایران و اقلیم کردستان نیز گفت: نگرانی‌های امنیتی از جانب تروریست‌های مستقر در مناطق کردنشین عراق داشتیم که این نگرانی‌ها تا حدودی مدیریت شده است؛ اما در مناطق شیعه‌نشین عراق فضای همکاری بیشتر و بهتر است و باید بپذیریم که کوتاهی‌هایی از جانب ما هم شده و این باعث شده است ترکیه بافاصله زیاد با جنوب عراق بازار این منطقه را در دست گیرد. آیا نخست وزیر عراق در سفر به ایران حامل پیام آمریکا است؟ محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق در حالی روز چهارشنبه وارد ایران خواهد شد که بر اساس برخی اخبار او حامل پیامی از سوی آمریکا است. دولت عراق بار‌ها درخواست‌هایی از سوی طرف‌های بین‌المللی و منطقه‌ای برای انحلال «حشد الشعبی» و تسلیم سلاح گروه‌های مسلح به دولت دریافت کرده است. پس از سقوط دولت بشار اسد آینده نیروهای «حشد الشعبی» در عراق مورد گمانه زنی قرار گرفته است. در بحبوبه تحولات سوریه و پیشروی‌های سریع هیات تحریر الشام در این کشور، ادعا‌هایی از ورود حشدالشعبی به خاک سوریه منتشر شد. در این زمینه «رویترز» روز دوشنبه ۱۲ آذر گزارش داد که دو منبع نظامی سوری فاش کردند، «گروه‌های شیعه تحت حمایت ایران از عراق وارد شدند تا به نیروهای سوری در جنگ کمک کنند.» یک منبع ارشد در ارتش سوریه نیز مدعی شد که ده‌ها نفر از عوامل «حشد الشعبی» با عبور از یک جاده نظامی در نزدیکی شهر البوکمال در مرز بین دو کشور، به سمت حماه در شمال سوریه حرکت کردند. این منبع در ادامه ادعا‌های خود افزوده بود: «این نیروهای کمکی جدید در طول شب برای کمک به ارتش سوریه در خط مقدم شمال، اعزام شدند.» منبع مزبور همچنین خاطرنشان کرد که این گروه‌ها، «گردان‌های حزب‌الله عراق و شبه‌نظامیان فاطمیون را شامل می‌شوند.» این اخبار در حالی بود که ابومحمد جولانی، رهبر هیئت تحریر الشام، در پیامی خطاب به محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، خواستار بی‌طرفی بغداد در تحولات سوریه شده بود. او از سودانی درخواست کرده بود که مانع ورود نیروهای حشد شعبی به سوریه شود و تأکید کرد که درگیری‌های شمال سوریه به خاک عراق کشیده نخواهد شد. جولانی همچنین مدعی شده بود که انقلاب سوریه دخالتی در امور داخلی عراق ندارد و هدف آن ایجاد روابط راهبردی اقتصادی و سیاسی میان دو کشور پس از سقوط دولت بشار اسد است. این در حالی بود که عبدالامیر الشمری، وزیر کشور عراق در آن مقطع زمانی تاکید کرده بود که نیروهای کمکی جدید به مناطق هم‌مرز با سوریه اعزام شدند و مرز‌ها کاملا بسته و امن هستند. «فالح فیاض» رئیس سازمان حشد الشعبی نیز ورود نیروهای این سازمان به خاک سوریه را قویا تکذیب و اعلام کرد حشد الشعبی در خارج از عراق فعالیت نمی‌کند از سوی دیگر «فالح فیاض» رئیس سازمان حشد الشعبی نیز ورود نیروهای این سازمان به خاک سوریه را قویا تکذیب و اعلام کرد حشد الشعبی در خارج از عراق فعالیت نمی‌کند. «فیاض» گفت: رخداد‌های سوریه تاثیرات مستقیمی روی امنیت ملی عراق دارد. رژیم صهیونیستی می‌خواهد که با درگیری و تسلیحات، منطقه را هدایت کند. الفیاض افزود: حشد شعبی یک نیروی رسمی است که تحت امر فرمانده کل نیروهای مسلح است. ما به شکل قاطع ورود حشد شعبی به سوریه را تکذیب می‌کنیم. حشد شعبی در خارج از عراق فعالیتی ندارد. خطوط دفاعی با سوریه مستحکم است. حشد شعبی و همه نیروهای امنیتی تحت امر فرماندهی عملیات مشترک هستند. رئیس سازمان حشد شعبی عراق بیان کرد: فرمانده کل نیروهای مسلح دستور افزایش حضور و تقویت یگان‌ها در جبهه‌ها را صادر کرده است. حشد شعبی یک نیروی اساسی در دفاع از عراق در جبهه سوریه است. در آن مقطع زمانی همچنین مقتدی صدر، رهبر جریان شیعه صدر در عراق، در بیانیه‌ای بر عدم مداخله در امور داخلی سوریه تأکید کرد. او خواستار خودداری دولت عراق، نیروهای امنیتی و گروه‌های شبه‌نظامی از مداخله در تحولات سوریه شد و تأکید کرد که هر گروهی که این اصل را نقض کند، باید مجازات شود. صدر بر لزوم احترام به استقلال کشورها تأکید کرد و موضع خود را در خصوص بی‌طرفی عراق در بحران‌های منطقه‌ای ثابت دانست. در همین حال روزنامه الاخبار لبنان اعلام کرده بود که توافقی بین دولت عراق و گروه‌های مقاومت مبنی بر توقف حملات به اسرائیل و سکوت در برابر تغییرات جاری در سوریه صورت گرفته است. یک رهبر جنبش «نجباء» عراق تأیید کرد که توافقی میان گروه‌های مقاومت عراقی و محمد شیاع سودانی نخست‌وزیر عراق، صورت گرفته است که بر اساس آن مقاومت، عملیات نظامی علیه دشمن اسرائیلی در چارچوب حمایت از نوار غزه را متوقف کند و در برابر تغییرات سیاسی جاری در سوریه سکوت اختیار کند به نوشته این روزنامه، یک رهبر جنبش «نجباء» عراق تأیید کرد که توافقی میان گروه‌های مقاومت عراقی و محمد شیاع سودانی نخست‌وزیر عراق، صورت گرفته است که بر اساس آن مقاومت، عملیات نظامی علیه دشمن اسرائیلی در چارچوب حمایت از نوار غزه را متوقف کند و در برابر تغییرات سیاسی جاری در سوریه سکوت اختیار کند. بر اساس این گزارش، این توافق در چارچوب گفت‌و‌گو میان دو طرف و در پی درخواست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای انحلال گروه‌های مقاومت و تسلیم سلاح‌های آنان به دولت، حاصل شده است. این فرد در گفت‌و‌گو با «الاخبار» اظهار داشت: «گروه‌های مقاومت تصمیم گرفتند در امور سوریه دخالت نکنند و اوضاع را از دور دنبال کنند، همچنین منتظر بمانند تا جهت‌گیری‌های رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، و سیاست‌های او در قبال خاورمیانه، به‌ویژه ایران، مشخص شود.» وی افزود: «جمهوری اسلامی ایران آزادی تصمیم‌گیری در خصوص مسائل سوریه و کنترل گروه‌های تروریستی تحت عنوان هیئت تحریر الشام را به ما داده است». او همچنین بیان کرد: «تبلیغات برای انحلال حشد الشعبی و گروه‌های مسلح از سوی ایالات متحده و رژیم صهیونیستی با هدف تسلیم محور مقاومت انجام می‌شود، محوری که برای یک سال کامل در برابر رژیم ایستادگی کرد و توانست آن را از مقابله نظامی ناتوان سازد». وی تأکید کرد: «گروه‌های مسلح به سخنان دولت عراق پایبند بودند، به‌ویژه پس از وقایع سوریه، که گفته می‌شود ممکن است برنامه‌ای برای کشاندن کشور به سناریویی بدتر از سرنگونی نظام بشار اسد وجود داشته باشد؛ سناریویی که شاید به بازگشت تروریسم به عراق منجر شود». یک منبع مسئول عراقی پیش‌تر فاش کرده بود که دولت عراق بار‌ها درخواست‌هایی از سوی طرف‌های بین‌المللی و منطقه‌ای برای انحلال «حشد الشعبی» و تسلیم سلاح گروه‌های مسلح به دولت دریافت کرده است. اما السودانی چند روز پیش تأکید کرد که هیچ شرط یا دستوری برای انحلال «حشد» وجود ندارد. او در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «بحث در این خصوص از خیال‌پردازی و برداشت‌های کسانی ناشی می‌شود که دیدگاه مخالفی نسبت به روند سیاسی دارند». علی المطیری، کارشناس مرکز «الرفد للدراسات»، که نزدیک به جنبش «نجباء» است، به روزنامه الاخبار گفته است: «اصل وحدت جبهه‌ها تا زمانی که رژیم صهیونیستی به لبنان و فلسطین تجاوز کرده و در حال گسترش به سوریه است، باقی خواهد ماند». وی در گفت‌و‌گو با «الاخبار» افزود: «گروه‌های مقاومت عراق، با وجود متوقف کردن عملیات نظامی خود در حال حاضر، در حال بررسی و ارزیابی اوضاع چه در داخل عراق و چه در سوریه هستند». الاخبار:«گروه‌های مسلح کاملاً از درخواست‌ها برای انحلال خود یا نابودی ساختارشان آگاه هستند و در این زمینه با نخست‌وزیر در ارتباط بوده‌اند. اما مرجعیت و مردم مخالف هرگونه اقدام علیه این نیرو‌ها هستند که با اشغالگری مقابله می‌کنند» او همچنین اظهار داشت: «گروه‌های مسلح کاملاً از درخواست‌ها برای انحلال خود یا نابودی ساختارشان آگاه هستند و در این زمینه با نخست‌وزیر در ارتباط بوده‌اند. اما مرجعیت و مردم مخالف هرگونه اقدام علیه این نیرو‌ها هستند که با اشغالگری مقابله می‌کنند». به گفته ناظران توقف عملیات گروه‌های حشدالشعبی با توافق با دولت و به دلیل فشار‌هایی که بر آن وارد شده، انجام شد. پیش از این نیز بنابر گزارش‌های رسانه‌ای، دولت عراق بار‌ها درخواست‌هایی از سوی طرف‌های بین‌المللی و منطقه‌ای برای انحلال «حشد الشعبی» و تسلیم سلاح گروه‌های مسلح به دولت دریافت کرده است. السودانی نخست وزیر عراق نیز اخیرا تأکید کرده است که هیچ شرط یا دستوری برای انحلال «حشد» وجود ندارد. او در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «بحث در این خصوص از خیال‌پردازی و برداشت‌های کسانی ناشی می‌شود که دیدگاه مخالفی نسبت به روند سیاسی دارند.» قبل‌تر هم الاخبار عنوان داشته بود که هدف نماینده سازمان ملل از دیدار با آیت الله سیستانی درخواست برای صدور فتوای انحلال بسیج مردمی بود، اما ایشان این دیدار را نپذیرفت. به ادعای روزنامه الاخبار، منبع مسئول عراقی خبر داده بود که، «دولت عراق بار‌ها با درخواست طرف‌های منطقه‌ای و بین المللی برای انحلال بسیج مردمی و تحویل سلاح‌های گروه‌های مسلح به دولت رو‌به‌رو شده است.» منبع دیگری نیز فاش کرد محمد الحسان نماینده سازمان ملل در عراق قصد داشت در دیدار دوم با آیت الله سیدعلی سیستانی، مرجع دینی عالی شیعیان، در نجف، از وی درخواست کند فتوای انحلال بسیج مردمی را که با فتوای ایشان تشکیل شده بود، یا ملحق شدن این نیرو‌ها به وزارت خانه‌های امنیتی را صادر کند، اما آیت الله سیستانی دیدار با او را نپذیرفت. بنا بر گزارش الاخبار، آیت الله سیستانی فقط در دیدار نخست، الحسان را به حضور پذیرفت و در آن دیدار درباره اوضاع منطقه و منافع عراق گفت‌و‌گو شد. اما در دیدار دوم که چند روز پیش و به فاصله یک ماه پس از دیدار اول صورت گرفت، مرجع عالی شیعیان وی را به حضور نپذیرفت و فرزندشان محمدرضا با نماینده سازمان ملل در عراق دیدار کرد و همین نشان می‌دهد درخواست انحلال بسیج مردمی مطرح بوده و به حضور نپذیرفتن وی به مثابه مخالفت با این درخواست بوده است. منبع مسئول نزدیک به دولت در گفت‌و‌گو با روزنامه الاخبار تاکید کرد: که، «محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق بویژه پس از طوفان الاقصی و رویداد‌های سوریه و سقوط نظام آن، با همه طرف‌ها برای کاستن از درگیری‌های ایدئولوژیک تعامل می‌کند.» وی این را هم یادآرو شد که، «مسئله انحلال بسیج مردمی و تجزیه گروه‌ها تمایلات غربی‌ها است و تازگی ندارد؛ بویژه آمریکا که همواره ناخشنودی خود را از این گروه‌ها که مورد حمایت ایران هستند یا سیاست‌های تهران را در منطقه اجرا می‌کنند، اعلام می‌کند.» منبع مذکور ادامه داد که، «السودانی همواره بر مداخله نکردن بسیج مردمی در درگیری‌های داخلی و منطقه‌ای تاکید می‌کند. او حتی در رویداد‌های غزه و لبنان نیز بسیج مردمی را به طور کامل دور نگه داشت، اما برخی طرف‌های بین المللی و منطقه‌ای بر این باورند که این گروه‌ها منافع آنها را تهدید می‌کنند.» اهداف سفر سودانی به ایران محمدشیاع سودانی، نخست‌وزیر عراق، روز چهارشنبه به تهران می‌آید تا به گفته سفیر ایران در بغداد در مورد مسائل دوجانبه، تحولات منطقه و بین‌الملل به‌خصوص مسائل سوریه رایزنی شود. بازه زمانی این سفر یک ماه پس از سقوط بشار اسد در سوریه، گمانه‌زنی‌ها درخصوص اهداف و ماموریت سفر نخست‌وزیر شیعه عراق به تهران را محور خبرها و تحلیل‌های رسانه‌ای قرار داده‌اند. این در حالی است که روزنامه الاخبار در گزارشی مدعی است السودانی قرار است واسطه‌ای میان ایران و سوریه باشد که بعد از سقوط حکومت بشار اسد؛ روابطشان شکر آب شده است. شفق نیوز:ترامپ بغداد را واسطه پیامی به ایران کرده که بارزترین محورهای اآن ضرورت مهار و کنترل سلاح خارج از چارچوب دولت، متوقف کردن فعالیت‌های گروه‌های مرتبط با ایران، عدم دخالت عراق در پرونده سوریه و حمایت از تشکیل دولت جدید در این کشور است شفق نیوز نیز مدعی است که بر اساس آن ترامپ بغداد را واسطه پیامی به ایران کرده که بارزترین محورهای اآن ضرورت مهار و کنترل سلاح خارج از چارچوب دولت، متوقف کردن فعالیت‌های گروه‌های مرتبط با ایران، عدم دخالت عراق در پرونده سوریه و حمایت از تشکیل دولت جدید در این کشور است. محورهای این پیام، ضرورت مهار و کنترل سلاح خارج از چارچوب دولت، متوقف کردن فعالیت‌های گروه‌های مرتبط با ایران، عدم دخالت عراق در پرونده سوریه و حمایت از تشکیل دولت جدید در این کشور است. هرچند صحت‌وسقم ارسال چنین پیامی از سوی ترامپ به سودانی مشخص نشده، اما واضح است که آمریکا و اسرائیل نگران اقدامات نیروهای هم‌پیمان ایران در عراق هستند و برای مهار آنها از هیچ تلاشی فروگذار نخواهند کرد؛ بنابراین یکی از ابعاد سفر سودانی به این مساله مربوط است. همزمان برخی منابع عراقی اظهار کردند پرونده‌هایی که سودانی در تهران مورد بحث قرار می‌دهد شامل تلاش‌هایی برای نزدیک کردن دیدگاهها میان دولت انتقالی سوریه و ایران و فشارهای آمریکا برای برچیدن گروه‌های مسلح عراقی و بدهی‌های عراق به ایران و ازسرگیری انتقال گاز ایران به نیروگاه‌های برق عراق است. سفر سودانی به ایران را باید بخشی از تلاش گسترده‌تر عراق برای تأمین هماهنگی مشترک ارزیابی کرد که نخست وزیری این کشور تلاش دارد در قاب این فعل و انفعال‌ها بر «احترام به اراده آزاد» مردم سوریه، «حفاظت از تمامیت ارضی» و همچنین «حفظ تنوع قومیتی و مذهبی» این سرزمین متمرکز شود. بر این اساس سودانی در ۱۱ دسامبر با عبدالله دوم پادشاه اردن در عمان طی یک سفر یک روزه دیدار کرده بود. وی همچنین ۱۸ دسامبر با محمد بن سلمان در اقامتگاه زمستانی ولیعهد سعودی در العلا دیدار داشت که سوریه نیز در دستور کار طرفین بود. دفتر نخست وزیری عراق مدعی است که موضوعات مورد بحث شامل «اهمیت توافق بر روی هماهنگی مشترک در خصوص پیامد‌های تحولات شام» است. این گزارش افزود که سودانی «آمادگی خود را برای همکاری بادوستان خود در منطقه ابراز کرد.» نخست‌وزیر عراق در ادامه هیاتی عالی‌رتبه به ریاست حمید الشطری، رئیس دستگاه اطلاعات عراق، به منظور دیدار با احمد الشرع، فرمانده عملیات نظامی سوریه، به این کشور ارسال کرد. به گزارش «العربی جدید» یکی از اعضای کمیسیون روابط خارجی پارلمان عراق تاکید کرد سودانی در سفر به ایران و دیدار با مقامات ایرانی به‌طور ویژه درباره پرونده سوریه و تاثیرات آن در منطقه و نتایج سفر خود به ریاض و امان و سفر الشطری به دمشق در هفته گذشته گفت‌و‌گو خواهد کرد. سفر سودانی به ایران از حیث آینده حشدالشعبی اهمیت بسزایی دارد. در این زمینه السودانی در شرایط پیچیده‌ای قرار دارد، یا باید در برابر فشارهای خارجی مقاومت کند یا برای رویارویی با تنش‌های داخلی آماده شود. همچنین انتظار می‌رود موضوع سوریه از جمله موضوعات اصلی در این سفر باشد بر اساس این گزارش، این نماینده عراقی بیان کرد عراق از موقعیت جغرافیایی برخوردار است که آن را بیش از دیگر کشورها، از جمله ایران یا ترکیه، درگیر پرونده سوریه می‌کند. وی افزود در این بازه زمانی تحرکات سیاسی بسیار مهم هستند و سودانی در تلاش است نقش مثبتی را ایفا کند تا با تمایل جهانی و عربی برای تثبیت وضعیت سوریه و کمک به مرحله انتقالی آن در یک راستا باشد. این مقام عراقی سفر هیاتی از این کشور به دمشق و دیدار با الشرع را مهم توصیف کرد و گفت در این سفر آینده سوریه و روابط آن با کشورهای منطقه ازجمله ایران بررسی شده است و هیات عراقی دیدگاه‌های به‌دست‌آمده در دمشق را به دولت تهران منتقل خواهد کرد. سفر سودانی به ایران از حیث آینده حشدالشعبی اهمیت بسزایی دارد. در این زمینه السودانی در شرایط پیچیده‌ای قرار دارد، یا باید در برابر فشارهای خارجی مقاومت کند یا برای رویارویی با تنش‌های داخلی آماده شود. همچنین انتظار می‌رود موضوع سوریه از جمله موضوعات اصلی در این سفر باشد. برای تهران پیام فرستادند؟ عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی درباره سفر نخست‌وزیر عراق به ایران گفت: ممکن است مطالب ویژه‌ای به دوستان عراقی گفته شده باشد که بخواهند به ایران منتقل کنند. علاالدین بروجردی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس دوازدهم، در رابطه با سفر السودانی نخست وزیر عراق به ایران و دستاوردهایی که این سفر برای ایران به همراه خواهد داشت، تصریح کرد: ما در طول سال‌های گذشته قوی‌ترین شکل روابط را با عراق برقرار کرده‌ایم. این روابط سیر صعودی داشته و با توجه به ارتباطات گسترده سیاسی، بین‌المللی، اقتصادی و فرهنگی میان دو کشور، سالانه میلیون‌ها شهروند ایرانی به عراق مشرف می‌شوند و بالعکس از عراق به ایران می آیند. وی ادامه داد: به همین دلیل، یکی از بهترین روابط را در عرصه سیاست خارجی با عراق داریم. سفر مقامات دو کشور سالی چندین بار صورت می‌گیرد و با توجه به اهمیت تحولات منطقه، به ویژه تحولات سوریه و تهدیدهای امنیتی که برخی کشورهای منطقه، از جمله عراق، با آن مواجه هستند، این سفر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ما امیدواریم که این تبادل نظرها به خنثی‌سازی توطئه‌های دشمنان، آرامش و امنیت منطقه کمک کند و با همکاری عراق، همسایه مهم‌مان، نقش مؤثری در این زمینه ایفا کنیم. این نماینده مجلس با اشاره به گمانه‌زنی‌هایی که در مورد این سفر وجود دارد و احتمال اینکه نخست وزیر عراق حامل پیامی برای ایران باشد، عنوان کرد: با توجه به تحولات سوریه، این سفر از اهمیت ویژه‌ای در بعد مسائل امنیت منطقه‌ای برخوردار است. ممکن است مطالب ویژه‌ای به دوستان عراقی منتقل شده باشد که بخواهند به ایران منتقل کنند اما فکر نمی‌کنم این انتقال پیام جایگاه مهمی در این سفر داشته باشد. مهم‌ترین محور این سفر مسائل منطقه‌ای، تحولات سوریه و نقشی است که دو کشور در این زمینه ایفا کرده‌اند. بروجردی با بیان اینکه امیدواریم این همکاری برای منافع ملی و امنیت ملی هر دو کشور مفید و سودمند باشد، گفت: قطعا سفرهای وزیر امور خارجه ایران هم موثر خواهد بود. سفر ایشان به چین و مذاکرات چندساعته و طولانی که با وزیر خارجه آن کشور داشت نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. با توجه به تحولات سوریه، باید تبادل نظرات خود را با کشورهای منطقه، به ویژه اردن و امارات عربی متحده، افزایش دهیم و تجزیه و تحلیل دقیقی از تحولات و مسائل پشت پرده آن داشته باشیم تا مانع از تکرار تعرض به امنیت منطقه شویم که مسبوق به سابقه هم است. نباید اقداماتی که در سوریه انجام دادند، یک بار دیگر تکرار شود. طلیعه‌ای برای تقویت اتحاد در سایه تحولات منطقه کارشناس مسائل جهان اسلام با اشاره به اهمیت سفر «محمد شیاع السودانی» به تهران، این دیدار را فرصتی تاریخی برای تقویت همکاری‌های ایران و عراق دانست و گفت: این سفر پاسخی قاطع به تلاش‌های مذبوحانه دشمنان برای تضعیف روابط دو کشور است. علیرضا کمیلی ، با اشاره به سفر محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، به تهران اظهار کرد: برخی گمانه‌زنی‌ها از احتمال پیام‌آوری نخست‌وزیر عراق از سوی آمریکا حکایت دارد، اما شواهد نشان می‌دهد که این ادعا پایه و اساسی ندارد، چراکه واشنگتن همواره پیام‌های خود را از مجاری دیگری به تهران ارسال می‌کند. وی با تأکید بر اهمیت این سفر در شرایط حساس منطقه افزود: تحولاتی نظیر افزایش احتمال بازگشت فعالیت‌های داعش، فشارهای سیاسی برای حذف گروه‌های مقاومت نظیر حشدالشعبی و دیگر مسائل امنیتی، بر روابط ایران و عراق تأثیرگذار است و می‌تواند محور رایزنی‌های مقامات دو کشور باشد. کارشناس مسائل جهان اسلام با اشاره به گستردگی محورهای مورد بحث در این سفر تصریح کرد: از مسائل اقتصادی و طلب‌های بانکی گرفته تا همکاری‌های علمی، فرهنگی و امنیتی و حجم بالای تبادلات تجاری میان ایران و عراق، همه در زمره موضوعاتی است که این دیدار را از اهمیت ویژه‌ای برخوردار کرده است. کمیلی خاطرنشان کرد: این سفر پیام روشنی به بدخواهان دو کشور دارد؛ دشمنانی که در تلاشند روابط تهران و بغداد را تیره و میان این دو ملت تاریخی تفرقه ایجاد کنند. این دیدار در حقیقت نشانه‌ای از پیوند ناگسستنی دو کشور و عزم جدی برای تحکیم برادری در میان چالش‌های موجود است. وی در پایان افزود: این دیدار می‌تواند آغازی برای بستن قراردادهای تازه و گسترش همکاری‌های استراتژیک میان ایران و عراق باشد. تقویت این اتحاد نه‌تنها در تقابل با اهداف دشمنان است، بلکه می‌تواند الگویی از همگرایی منطقه‌ای برای سایر کشورها به‌وجود آورد. سفر نخست‌وزیر عراق به ایران با هدف نزدیک کردن تهران و دمشق یک روزنامه لبنانی مدعی شد سفر نخست وزیر عراق به طهران و سپس قطر با هدف رایزنی درباره تحولات منطقه بعد از وقایع سوریه و به ویژه نزدیک کردن دیدگاهها میان ایران و دولت انتقالی در دمشق است. برخی منابع عراقی اظهار داشتند پرونده‌هایی که السودانی در تهران مورد بحث قرار می‌دهد شامل تلاش‌هایی برای نزدیک کردن دیدگاهها میان دولت انتقالی سوریه و ایران و فشارهای آمریکا برای برچیدن گروه‌های مسلح عراقی و بدهی‌های عراق به ایران و از سرگیری انتقال گاز ایران به نیروگاه‌های برق عراق است. این منابع به روزنامه لبنانی الاخبار گفتند: سفر السودانی در چارچوب تحرکات دیپلماتیک او در منطقه است که از مدتی قبل به منظور ایجاد توازن منطقه‌ای بعد از حوادث سوریه آغاز شده است. منابع مذکور تاکید کردند که السودانی بعد از تهران مستقیما به دوحه سفر خواهد کرد تا درباره همین وقایع صحبت کند، زیرا قطر نزدیک‌ترین طرف به هیئت تحریر الشام است که اکنون قدرت را در سوریه در دست دارد. این منابع اظهار داشتند: احتمالا به زودی نشست سرانی در بغداد برگزار شود که میزبان کشورهای بسیاری از جمله ایران، سوریه، عربستان، مصر، اردن و قطر بر سر یک میز با هدف یکپارچگی دیدگاه‌های سیاسی میان کشورها خواهد بود. دولت بغداد از طریق ارتباط دیپلماتیک با همه طرف‌ها، برای ایفای نقش بی‌طرفانه جهت آرامش و جلوگیری از تشدید تنش به ویژه از زمان شدت گرفتن جنگ اسرائیل علیه غزه و لبنان و ورود منطقه به درجه جوشش ایفا کرده است. پیش از این «اسماعیل بقایی» سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرده بود که السودانی اواخر هفته آینده به تهران سفر خواهد کرد. وی افزود: این سفر در چارچوب تلاش برای تداوم رایزنی میان ۲ کشور به منظور توسعه روابط دوجانبه و تبادل دیدگاهها درباره تحولات جاری در منطقه است. همچنین برخی شبکه‌های رسانه‌ای عراقی گزارش دادند که پیام محرمانه‌ای از سوی آمریکا به عراق طی چند روز گذشته ارسال شده است که درباره دستور «دونالد ترامپ» رئیس جمهور منتخب آمریکا درباره خاورمیانه بوده و به دولت عراق توصیه کرده که از حمایت گروه‌های مسلح و حشد شعبی دست بکشد. به نوشته روزنامه، السودانی دیدارهایی را با رهبران برجسته سیاسی همچون «نوری المالکی»، رئیس ائتلاف دولت قانون که تقریبا روابط با او از حدود یک سال قطع شده بود، «قیس الخز علی»، دبیرکل جنبش عصائب اهل الحق و رهبرانی از «چهارچوب هماهنگی» با هدف یکپارچگی گفتمان داخلی و کنترل ریتم فعالیت نظامی و سیاسی گروه‌های مقاومت انجام می‌دهد. چهارچوب هماهنگی قصد دارد تا نشست دوره‌ای خود را طی روزهای آینده به منظور بررسی مسائل مرتبط با مکانیزم‌های تعامل با تحولات سریع در منطقه و نیز بحث درباره محورهای سفر السودانی به تهران برگزار کند. نکته قابل توجه این است که نیروهای چهارچوب هماهنگی به ویژه گروه‌هایی که دارای نیروهای مسلح هستند، به تازگی بر سیاست خویشتن‌داری تاکید می‌کنند که به نوبه خود نقش عراق در ثبات منطقه را به خصوص بعد از تحولات سوریه و سقوط نظام بشار اسد تقویت می‌کند. در همین راستا «عامر الفایز» عضو کمیته روابط خارجی پارلمان عراق گفت دولت به شکل مثبتی از طریق سفرها و دیدارهای خود با مقامات کشورهای منطقه تلاش می‌کند تا وارد مذاکراتی درباره آینده سوریه و منطقه شود. او به روزنامه الاخبار گفت: عراق و ایران پرونده‌های امنیتی، سیاسی، دینی و اقتصادی مشترکی دارند و لازم است که سفرهای این چنینی صورت بگیرد زیرا به نفع ۲ کشور است. وی گفت دولت عراق از حدود یک سال قبل بواسطه تلاش‌های خود رویکرد متمایزی برای خاموش کردن درگیری‌ها در منطقه دارد. الفایز افزود: گروه‌های سیاسی تحرکات السودانی با هدف تحقق ثبات در عراق و تقویت نقش و دیدگاه مثبت و بی‌طرفانه آن نسبت به همه وقایع را حمایت می‌کنند. همچنین «علی الصاحب» مدیر مرکز منطقه ای مطالعات می‌گوید: سفرهای السودانی به ایران و سپس قطر و چه بسا بعد از آن به انگلیس حامل پیام‌های مهمی در خصوص آینده منطقه است به ویژه اینکه افرادی هستند که ندای خاورمیانه جدید را سر می‌دهند. اما در عین حال السودانی و چهارچوب هماهنگی از تکرار سناریوی سوریه و بازگشت تروریسم به عراق نگران هستند.