گزارش
رها اختیاری- با توجه به هدف زندگی انسان و دستیابی به سعادت ابدی جهت کسب رضایت الهی و نائل شدن به قرب الهی، اسوه قرار دادن شخصیت های اسلامی که اخلاق، سبک زندگی و رفتارهای آنان مورد تایید نظام الهی است از برجسته ترین و ضروری ترین اقدامات بشری است. حضرت فاطمه ( س) به عنوان زنی نمونه و تمام عیار ، شخصیتی مهم و تاثیرگذار از لحاظ الگویی برای مردان و زنان به شمار می آیند. این حضرت با دارا بودن خصایصی چون تقوا، عفت، امانتداری، ادب، قناعت، ساده زیستی، طهارت روحی و معنوی، شب زنده داری و سحر خیزی، خوش خویی و خوش رویی، تربیت فرزند صالح و همسرداری، حمایت از اقدامات سیاسی جهت حفظ پایه های اسلام نقش مهمی در حفظ ارکان خانواده و جامعه ایفا می نمایند که مختص به همه ادوار می باشد. مردان و زنان امروزی با بهره گیری از ویژگی های این حضرت و قرار گرفتن در خط مشی ایشان می توانند به مقام رضایت و تقوای الهی دست یابند. الگو گرفتن از زندگی ائمه(علیهم‌السلام) جزو تأکیدات اسلامی و در جهت ساختن سبک زندگی مناسب مؤمنان است، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره‌ی الگو گرفتن از زندگی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) می‌فرمایند: «در زندگی فاطمه‌ی زهرا باید دقیق شد، با نگاهی نو آن زندگی را شناخت، فهمید و به معنای واقعی کلمه آن را الگو قرار داد.» به مناسبت فرارسیدن ایام شهادت حضرت صدیقه‌ی طاهره، بخش فقه و معارف در این یادداشت بخشی از مهم‌ترین اصول سیره‌ی عملی آن بانوی ارجمند را در سه بخش «دوران زندگی با پیامبراکرم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) و به عنوان فرزند ایشان»، «دوران زندگانی با حضرت علی (علیه‌السّلام) در جایگاه همسر آن امام همام» و «دوران زندگانی با فرزندان‌شان و در مقام یک مادر»، مورد بررسی قرار می‌دهد. الگو گرفتن از زندگی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها)؛ تکلیف امروز ما مرور بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) نشان‌دهنده‌ی چند نکته‌ی کلیدی است؛ نخست آنکه ایشان در طول چند دهه‌ی گذشته در مورد هیچ یکی از معصومان جز حضرت صدیقه‌ی طاهره (سلام‌الله‌علیها)، از این تعبیر به صورت پرتکرار استفاده نکرده‌اند که «زبان و بیان از طرح مقام آن حضرت قاصر است».با این حال اینگونه تعابیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای که با الهام از روایات ائمه هدی (علیهم‌السّلام) و در تعابیر بلندی چون «زن بی‌مانند»، «شبیه به اسطوره»، «فرشته نجات انسان‌ها در طول تاریخ» و «یک طرف گفتگو با فرشتگان» در مورد حضرت زهرا طرح شده، مقدمه‌ای است برای این سخن که «همان چیزی که چشمان سطحی‌نگر ما می‌بیند، خیلی باعظمت است. یعنی آن زندگی کوتاه چه در دوران کودکی، چه در دوران نوجوانی و چه در دوران تأهّل و ازدواج و خانه‌داری این‌قدر پُرمغز است». بنابراین حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با در نظر داشتن دو وجه مقامات معنوی و سبک زندگی آن حضرت، همواره گام نخست و معرفت نسبت به مقام حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) را به مثابه‌ی طلیعه‌ای برای توجه به سیره‌ی عملی ایشان به عنوان یک بشر دانسته‌اند. ایشان همواره با یادآوری صفاتی از آن بانوی والامقام چون «سیده نساء العالمین» و یا «اَلطُّهرَةِ الطّاهِرَةِ المُطَهَّرَةِ التَّقیَّةِ النَّقیَّةِ الرَّضیَّةِ الزَّکیَّة»، تأکید کرده‌اند که «ما باید راجع به حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) از این نگاه دوّم، یعنی اسوه بودن و مثال بودن نگاه کنیم.» در نگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تأکید می‌شود که حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) نه تنها برای زنان که برای مردان نیز اسوهای والا مقام است. فلسفه‌ی این تعبیر را می‌توان از روایت یکی از همسران پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) فهمید که می‌گوید: «من کسی را شبیه‌تر از فاطمه (سلام‌الله‌علیها) در هیأت و وقار و سیرت به رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) ندیدم».بر اساس این عبارات کلی و بسیاری شواهد موردی، می‌توان به نوعی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) را بازتاب شخصیت رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) دانست و بسیاری از مصادیق رفتار ایشان را به عنوان الگو برای مردان بیان نمود. نکته‌ی دیگر آنکه در تصویرگری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) اینگونه به نقاط اوج سیره‌ی عملی ایشان توجه جدی شده است که بر بستر و شرایط زمانه‌ی آن حضرت تأکید گردیده و سپس اهمیت اعمال ایشان مطرح می‌شود. برای نمونه نشان می‌دهند که در حالی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) از انفاق به نیازمندان ابایی ندارند که خود در شرایط اقتصادی معمولی نیستند یا در حالی که تمام شب را به نماز و دعا می‌ایستد که نامی از خود به میان نیاورده و در دعای خود تنها به یاد دیگر مسلمانان است. نکته‌ی پایانی آنکه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گاه در تعابیر خود به برخی اصول سبک زندگی فاطمی چون «پرکاری و پرتلاش بودن»، «زیبایی و پرمغزی در بیان»، «حقیر دیدن لذت های دنیوی»، «ایثار و فداکاری برای تحقق اهداف الهی»، «تسلیم در برابر حکم الهی»، «پرچمداری حقانیت» و «پیش بردن زندگی و خانواده در کمال سرافرازی» و... اشاره فرمودند که هر یک جای بررسی و تبیین دارد. در این یادداشت به یکی از عرصه‌های سبک زندگی حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) که بازتاب گسترده‌ای در بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای داشته، پرداخته می‌شود؛ و آن صحنه‌های تعاملات ایشان با خانواده در جایگاه «فرزندی»، «همسری» و «مادری» است. تعامل با پدر؛ اوج احترام و مهربانی باید اشاره نمود که آن حضرت در مکه و در شرایطی متولد گردید که مدت کوتاهی از بعثت نبی‌اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) می‌گذشت و دشواری‌هایی که در دوره‌ی آغازین رسالت پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) از سوی مشرکان متوجه ایشان می‌شد، بر زندگی حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) نیز تأثیرگذار بود. برای نمونه در دورانی که پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) و پیروان او در شعب ابوطالب- محیطی بی‌آب و علف در مجاورت مکه- بودند، آن حضرت در دوران خردسالی، دشواری و محنت گرسنگی و تشنگی را در روزهای گرم و شب‌های سرد تحمل می‌کرد. با گذشت این دوره‌ی سخت نیز آن حضرت داغدار رحلت مادرش حضرت خدیجه گردید. از آن زمان تا یکسال پس از هجرت پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) به مدینه و ازدواج ایشان با حضرت علی(علیه‌السّلام)، او تکاپوی شبانه‌روزی پدر خود را برای تبلیغ دین و مدیریت پیروان مشاهده می‌کرد؛ و بی‌تردید به سختی بارها لحظات دوری از پدر را پشت سر می‌گذاشت؛ برای نمونه او مجبور شد مدتی پس از هجرت نبی اکرم(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) به مدینه، از مکه خارج شود و پس از عبور از مسیری دشوار و طولانی به پدر ملحق گردد. با این حال در طول این روزها و سال‌ها او آن‌چنان مرحم بر قلب پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) بود که بارها در روایات پیامبر اکرم(صلّی‌الله‌علیه‌وآله)، او را مایه‌ی آرامش و تسکین خود می‌خواند. به‌ویژه آنکه یک ارتباط عمیق عاطفی بین او و پدر در جریان بود؛ و برای نمونه او قبل و پس از هر سفر پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله)، با اشتیاق فراوان ایشان را در آغوش می‌گرفت. به‌رغم این رابطه‌ی صمیمی، حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) همواره متوجه جایگاه والای پدر خود به عنوان نبی‌خدا بود و حتی پس از نزول آیه‌ای که دستور می‌داد تا مسلمانان، پیامبر را «رسول الله» خطاب کنند، او نیز خود را مستثنا ندانست؛ تا آنکه پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) به او فرمود: «تو مرا با همان تعبیر پدر صدا بزن که این مایه آرامش قلب من است».در راستای همین احترام به پدر، نقل شده است که حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) هر بار پس از ورود پدر، از جای برخواسته، دست پدر را می‌بوسید و در جای خویش می‌نشانید. باید اشاره نمود که با توجه به شرایط یاد شده و رحلت حضرت خدیجه، انتظار می‌رود حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) بخشی از امور شخصی پدر را متکفل گردد و یاری‌گر آن حضرت در مدت حضور ایشان در منزل باشد؛ به ویژه برخی محققان با در نظرداشتن مجموعه‌ی اخبار از این تعبیر پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) که حضرت زهرا را «ام ابیها» خوانده‌اند، چنین برداشت نموده‌اند. با این توضیحات می‌توان «شکیبایی در شرایط سخت»، «پشتیبانی از پدر در مشکلات»، «ارتباط عاطفی و البته همراه با احترام نسبت به پدر» و «همیاری و کمک به امورات پدر» را از جمله ویژگی‌های بارز تعامل حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) با پدرشان دانست. تعامل با شوهر؛ تأمین آرامش زندگی دانسته است که حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها)، در حالی به ازدواج با حضرت علی(علیه‌السّلام) پاسخ مثبت داد که می‌دانست، علی(علیه‌السّلام) نیز چون پدرش سخت‌کوش و همواره در تکاپوی تبلیغ دین و اهداف حکومت الهی است. همانگونه نیز شد و در بسیاری مواقع همچون زمان نبرد با کفار، شرایط ایجاب می‌کرد تا امام علی(علیه‌السّلام) برای مدت طولانی دور از منزل باشند. به‌علاوه، حضرت علی(علیه‌السّلام) از اموال و دارایی چندانی برخوردار نبود و این، کار را برای شروع یک زندگی مشترک سخت می‌کرد. با این حال آن‌چنان حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) به این سختی‌ها و مشکلات مادی بی‌توجه بود و آنها را در مسیر عبودیت پروردگار، طبیعی می‌دید که همواره مورد تحسین از سوی حضرت علی(علیه‌السّلام) قرار می‌گرفت و امام اول شیعیان او را به عنوان یک همسر، مایه آرامش خود می‌خواندمطابق یکی از روایات حضرت فاطمه(سلام‌الله‌علیها) با وجود اندک غذایی در منزل، همسر خود را بر خویش مقدم نموده و می‌فرمود: «من از خدایم شرم می‌کنم که از شوهر خود چیزی طلب کنم که توان تهیه آن را ندارد.»همچنین نقل شده است که در هنگام سختی خود را خطاب می‌کرد و می‌فرمود: «ای فاطمه! از تلخی دنیای زودگذر بگذر برای رسیدن به شیرینی آخرت». این گفتار در رفتار ایشان نیز پدیدار گشته و دیده نشد که چیزی از تجملات دنیا را از شوهر خود طلب نماید. آن حضرت چنان از مظاهر دنیا به دور بود که حتی سادگی لباسی که بر تن داشت مایه‌ی تعجب اطرافیان می‌شد. خانه‌داری یکی از مهم‌ترین بخش‌های فعالیت حضرت پس از ازدواج بود و مطابق نقلی ایشان حتی بعدها و با وجود و حضور خدمتکار نیز خود مشغول به امورات خانه می‌شد. مطابق برخی روایات، گاه دیده می‌شد که ایشان همزمان مشغول چند کار در منزل است و سختی کار و تلاش خانه را به جان خریده است؛ آن‌چنان که در یکی از موارد اشک از چشمان پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) جاری شد و آن زمانی بود که مشاهده کرد فرزندش همزمان با انجام کاری در منزل به کودک خود نیز شیر می‌دهد. جالب است که حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) در زمانی که امام علی(علیه‌السّلام) حضور نداشت، خود متکفل امور خارج از خانه نیز می‌شد؛ و مهم‌تر آنکه با این شرایط، ایشان هیچگاه توقعی از امام علی(علیه‌السّلام) نداشته و او را به تندی خطاب نمی‌کرد. امام علی(علیه‌السّلام)، خود شهادت می‌دهد که زهرا(سلام‌الله‌علیها) حتی یک‌بار هم سبب ناخشنودی و نارضایتی من نشد. بنابراین «سازگاری و شیرین کردن زندگی در شرایط سخت»، «توجه به توان شوهر در امور اقتصادی»، «محبت و عشق‌ورزی نسبت به همدم زندگی» و «رعایت احترام همسر» ویژگی‌هایی از سیره‌ی تعاملی حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) با علی(علیه‌السّلام) بود. تعامل با فرزندان؛ محبت مادرانه و تربیت دینی با آنکه حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) با گذشت کمتر از ده سال از ازدواج، به شهادت رسید، در این مدت در فرزندآوری و تربیت ایشان، کوشش قابل ملاحظه‌ای نموده و چهار فرزند را پرورش داده‌اند. شواهد متعدد نشان می‌دهد که ایشان تلاش نمودند تا فرزندان را در شرایطی آرام و همراه با حفظ روحیات عاطفی، آماده‌ی بندگی خدا نمایند. ایشان تأکید زیادی بر مهربانی با فرزندان در هنگام پرورش آنان داشتند و حتی در وصیت خود سفارش ازدواج امام(علیه‌السّلام) با زنی را کردند که بسیار مهربان است. هرچند کمتر خبری از شیوه‌های تربیتی حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) به طور مستقیم خبر می‌دهد؛ اما از بسیاری روایات می‌توان به راحتی روش حضرت را برداشت نمود. برای نمونه تدبیر آن حضرت برای بیدار نگه داشتن فرزندان‌شان در شب قدر، نشان می‌دهد که ایشان توجه و اهتمام جدی به پرورش معنوی دختران و پسران داشتند. همچنین در ضمنِ خبری دیگری آمده است که امام حسن(علیه‌السّلام) در کودکی پس از حفظ آیات قرآن کریم نزد مادرش حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) حاضر می‌شد و محفوظات خود را شرح می‌داد. بخش قابل توجهی از اقدامات حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) در تربیت فرزندان نیز، به سیره‌ی عملی این مادر فداکار برمی‌گردد. آن حضرت چنان می‌زیست که رفتار او به عنوان یک الگو برای فرزندان مورد توجه قرار می‌گرفت. برای نمونه می‌توان گفت بی‌تردید احتیاط حضرت در مواجهه‌ی با نامحرمان و پوشش مناسب ایشان، در تربیت دخترانی عفیف و با حیا نقش داشت. شاهد دیگر این اثرپذیری از رفتار مادر، اخبار متعددی است که از حسنین(علیهما‌السّلام) و حضرت زینب(سلام‌الله‌علیها) نقل شده است. آنان رفتار مادر را از زمان کودکی به یاد داشتند و بعدها به شرح برخی از آنها پرداخته‌اند. حضور شجاعانه در صحنه‌های اجتماعی و انقلابی نکته‌ای که در این بین می‌توان به آن اشاره کرد آن است که حضور و فعالیت حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) در عرصه خانواده سبب کم‌رنگ شدن حضور اجتماعی و انقلابی حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) نشده است. ایشان پیش از رحلت نبی اکرم(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) در ماجرای مباهله حاضر شد. هنگام نبرد مسلمانان در مناطق جنگی حضور یافت و به عنوان پرستار به مجاهدان یاری رساند. حتی با وجود فرزندان خردسال نیز در نبرد خندق حاضر شد و یا در صحنه‌ی فتح مکه با مسلمانان همراه گردید.پس از رحلت پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) نیز ایشان با درک جایگاهی که نزد صحابه و دیگر مسلمانان دارد، حضور و تأثیر جدی‌تری در صحنه‌های اجتماعی و سیاسی داشت و در این راستا با اقدامات خود برای حمایت از حق امام علی(علیه‌السّلام) در جاشینی پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله)، نشان داد که از درکی عمیق و وصف‌ناشدنی از اهداف اسلام و اطراف حق و باطل برخوردار است. جسارت و شهامت ایشان در دفاع از امر ولایت، که به شهادت ایشان در سنی غیر معمول انجامید، نشان‌دهنده‌ی اهمیت و تأثیر حضور به‌هنگام و بیان رسای حضرت در آن شرایط سخت و صد البته ضرورت درس‌آموزی از این منش انقلابی برای پیروان ولایت در هر دوره است. دفاع از ولایت یا فدا شدن در راه امامت برخی کارشناسان مذهبی معتقدند اگر فاطمه زهرا (س) نبود، الگوبودن پیامبر (ص) کامل نمی‌شد. حجت الاسلام حسن محمودی با اشاره به آیه ۲۱ سوره احزاب مبنی بر الگوبودن پیامبر (ص) برای انسان‌ها اظهار کرد: اگر فاطمه زهرا (س) نبود این الگوبودن پیامبر به‌ویژه در مورد مسائل زنان کامل نمی‌شد. وی درباره ضرورت الگوگیری از فاطمه زهرا (س) گفت: خدا در این آیه پیامبر را به عنوان الگوی حسنه معرفی می کند. از طرف دیگر رسول خدا (ص) فرمود فاطمه پاره تن من است. همچنین امام زمان (عج) حضرت فاطمه (س) را به عنوان الگو معرفی می کند و می فرماید در فرزند رسول خدا برای من الگوی حسنه است. محمودی افزود: این روایت که پیامبر (ص) فرمود پاره تن، یک تعارف نیست. ممکن است ما از روی محبت فرزندان خود را پاره تن بدانیم ولی پیامبر حکیم است و مبالغه در کلامش نیست و می فرماید فاطمه پاره تن من است. بنابر این الگو بودن پیامبر با الگو بودن حضرت زهرا (س) کامل می شود. نویسنده کتاب آماده باش اضافه کرد: زمینه بعضی از مسائل مثل دفاع از ولایت یا فدا شدن در راه امامت و ولایت برای پیامبر اکرم (ص) پیش نیامد که الگو شوند و زمینه بعضی از مسائل مانند حجاب یا شوهرداری ممکن نبود در حالی که قرآن می فرماید پیامبر الگوی همه جانبه است. اینجا متوجه می شویم چقدر قرآن و سنت با هم عجین است و با هم کامل می شود. بنابراین اگر فاطمه (س) نبود پیامبر در مسائل مربوط به زنان الگوی کامل نمی شد. وی ادامه داد: الگوگیری از پیامبر (ص) با معرفی الگو از طرف امام زمان (عج) که حضرت زهرا (س) بودند، کامل می شود. چون امام زمان فرمود فاطمه زهرا الگوی من است. بهترین راه رسیدن به کمالات، تبعیت از یک الگوی کامل است؛ الگویی که همه کارهایش برای ما سرمشق باشد و چون بر اساس روایات رضایت حضرت زهرا (س) رضایت الهی است، مشخص می شود همه کارهای آن حضرت صحیح است و الگوگیری از ایشان بهترین راه برای رسیدن به ظهور است. محمودی تاکید کرد: اگر بخواهیم نسلی را تربیت کنیم که منتظر امام زمان (عج) باشد، باید به حضرت زهرا (س) نگاه کنیم که دختری را تربیت کرد که در راه امامش یعنی سیدالشهدا (ع) تمام زندگی خود را فدا کرد. لذا بهترین راه الگوگیری برای خانم ها تربیت نسل منتظر است. محمودی اضافه کرد: بانوان بر این اساس باید طوری رفتار کنند که بهترین فرزندان تربیت شوند و بهترین راه و روش همسرداری را می توان در ۹ سال زندگی حضرت فاطمه (س) با امیرمومنان (ع) دید. یعنی اگر مادران می خواهند فرزندان خوبی تربیت کنند، باید در ابتدا همسران خوبی باشند. در زندگی حضرت زهرا (س) می بینیم که آن حضرت خواسته زیادی از همسرش نداشت. این امر می‌تواند الگویی باشد که بانوان با خواسته‌های زیاد یا غیرمعقول خود موجب سختی زندگی یا گناه همسرشان نشوند. نویسنده کتاب حضور در ظهور ادامه داد: در زمانی که حضرت زهرا (س) باغ فدک را در اختیار داشت، حدود ۴۰۰ نفر آنجا کار می کردند. بنابر این فاطمه زهرا (س) وضع مالی خوبی داشتند و با همه این ثروت، هیچگاه سادگی را ترک نکردند. در روایات نیز آمده است که به فقر و ثروت کسی نگاه نکنید؛ بلکه به دینش نگاه کنید و ملاک حضرت زهرا (س) نیز این بود که دنبال عملیاتی کردن دین خدا بود. محمودی افزود: جامعه ما در ارتباط با مسائل نامحرم به الگویی همچون حضرت زهرا (س) نیاز دارد که خودش را از یک مرد نابینا می پوشاند و زمانی که علت را می پرسند، می فرماید ممکن است بوی مرا استشمام کند؛ ولی امروز می بینیم برخی افراد با زنان نامحرم شوخی می کنند و استدلالشان این است که باید قلب انسان پاک باشد. الگوبرداری گزینشی ممنوع بسیاری از زنان معتقدند که الگوی آنان حضرت زهرا (س) است ولی می بینیم که ظاهر زندگی آنان شباهتی به رفتار و اخلاق دختر پیامبر ندارد. از این رو برخی کارشناسان دلیل آن را الگوبرداری گزینشی می دانند در حالی که باید الگوگیری از حضرت زهرا به صورت کامل و غیرگزینشی باشد. حجت الاسلام محمدمهدی زارعی گلپایگانی استاد حوزه علمیه گفت: یکی از ویژگی های حضرت زهرا (س) الگوبودن آن حضرت است. طبق دیدگاه حضرت علی(ع) اولین وظیفه ما این است که در تربیت خود کوشش کنیم و اگر قرار است انسان تربیت شود، در اینجا نیاز به الگو مطرح است. وی افزود: خدا حجت را در این زمینه با ما تمام کرده است. کسانی به اراده الهی مطهّر هستند یا کسانی طبق آیات سوره حمد، صراط مستقیم در وجود آنها تعریف شده است. اگرچه خدا چنین لطفی کرده ولی مسئولیتی نیز برای ما ایجاد شده است. خدا وقتی این هدایت را در مورد افرادی به سرحد کمال رسانده، قاعده این است که نسبت به الگوگیری از این شخصیت های کامل و هدایت شده در طول زندگی اقدام کنیم. زارعی ادامه داد: حضرت زهرا(س) الگویی کامل برای زنان است. آن حضرت در جنبه های گوناگونی از زندگی مانند نحوه اداره زندگی با شرایط مالی دشوار، تربیت فرزندان، مسائل مربوط به امر ولایت و امامت، زمان شناسی، حضور اجتماعی، افشاگری خطاها و آسیب های جامعه، مبارزه منفی با انحرافات و آسیب ها برای ما یک الگوی بسیار عالی هستند. جنبه های متعدد زندگی حضرت فاطمه (س) اعجاب انگیز است و هیچ زمینه ای نیست که انسان نتواند یک الگوی ارزشمندی از این بانوی بزرگ پیدا کند. وی از ضرورت توجه به آسیب های الگوبرداری سخن گفت و افزود: الگوبرداری گزینشی یکی از اشکالاتی است که عافیت طلبی باعث چنین رفتاری می شود. یعنی بخشی از دین را به راحتی قبول ولی نسبت به بخشی دیگر مقاومت می کنیم. در واقع خودخواهی های ما باعث می شود تا به صورت گزینشی برخورد کنیم و موضوع الگوبرداری را زیر سوال می بریم. چون الگو، یک نمونه کامل است و باید به صورت کامل الگوبرداری کرد ولی اگر قرار باشد بخشی از آن را قبول نکنیم، نمی توان گفت الگوبرداری به صورت کامل رخ داده است. این پژوهشگر مذهبی افزود: گاهی می بینیم که برخی بانوان همیشه کتاب دعا به همراه دارند و هر وقت مشکلی پیش می آید، مشغول دعا خواندن می شوند. چنین شخصی از ائمه الگوبرداری کرده ولی از طرف دیگر نسبت به مسائل مادی اصالت قائل است یا اهل صرفه جویی نیست و در برخی موارد مانند پوشش و حجاب به عنوان یکی از میراث های قیمتی حضرت زهرا(س) کاملا بی اعتناست و الگویش در حجاب به فیلم ها و سریال ها بر می گردد. زارعی تاکید کرد: این الگوبرداری یک الگوبرداری گزینشی است که انسان را به جایی نمی رساند و باعث محرومیت انسان از آن الگوی جامع می شود و آسیب هایی را نیز به دنبال دارد. چنین زنی که مثلا الگوی حجابش بازیگران فیلم های سینمایی است، در مرحله اول به خود آسیب می زند و نگاه های مسموم را به صورت ناخودآگاه به سمت خود جلب می کند و در واقع مرتکب زیرپاگذاشتن حق الناس می شود و در مجموع بر خلاف برنامه خدا حرکت می کند و آسیب های آن را خواهد دید. وی افزود: در چنین وضعیتی بخشی از زندگی ما الگوی الهی و بخشی دیگر الگوی شیطانی می شود و باید تلاش ما این باشد که از الگوهای الهی به صورت کامل پیروی کنیم. ممنوعیت الگوبرداری سطحی این استاد حوزه، الگوبرداری سطحی را یکی دیگر از آسیب ها دانست و گفت: مثلا یک خانم از چادر و پوشش مناسبی برخوردار است ولی گاهی از فلسفه این پوشش غافل است. یعنی این پوشش باید در یک مجموعه تکاملی قرار گیرد ولی مورد غفلت واقع می شود و در واقع یک الگوبرداری سطحی صورت می گیرد. به عبارت دیگر نوع برخورد چنین بانوانی به گونه ای است که توجه دیگران را به خود جلب می کنند در حالی که فلسفه حجاب این بود که کسی خودنمایی نکرده و جذابیت های خود را به دیگران تحمیل نکند. زارعی تاکید کرد: الگوبرداری ما باید کامل و غیرگزینشی باشد و به عمق معنوی این الگوبرداری های عملی و فلسفه ای که پشت آن است و همچنین اقتضائات این الگوها توجه کنیم وگرنه الگوبرداری های ناقص و سطحی ما را به آن جایگاهی که برای ما درنظر گرفته اند به عنوان شیعیان زهرا (س) نخواهد رساند. خطر دوگانگی در الگوبرداری علاوه بر ضرورت الگوبرداری کامل، برخی کارشناسان از خطر دوگانگی در الگوبرداری سخن می گویند که ممکن است زندگی انسان را آنگونه که مورد رضایت الهی باشد، تامین نکند. حجت الاسلام علیرضا شاه فضل قمصری در این زمینه: ما متاسفانه در الگوبرداری دچار یک دوگانگی و یک بام و دوهوای بسیار خطرناکی شده ایم و آن این است که به مسجد می آییم، نمازجماعت می خوانیم، در روضه حضرت زهرا (س) نیز شرکت می کنیم ولی الگوی تحصیل، تجارت، ازدواج، تربیت فرزند و همسرداری ما در جایی دیگر است. وی افزود: ما معتقدیم مسجد آداب خود را دارد؛ بازار و زندگی نیز آداب خود را دارد. یعنی در واقع اینجا یک مسلمان غربزده و مسلمان غیرمسلمان می شویم؛ مسلمانی که ظاهرش مسلمان است اما باطن و فکرش بدون این که بخواهد و متوجه شود، یک مسلمان غربی است. استاد معارف دانشگاه علوم پزشکی اضافه کرد: رهبر معظم انقلاب چندین سال پیش موضوع سبک زندگی را مطرح کردند و این که آیا سبک زندگی ما اسلامی است یا غربی و آیا آداب و اخلاق ما مسلمانی است یا غیرمسلمانی؟ غربی ها و در راس آنها آمریکا از طریق صنعت سینمایی خود یعنی هالیوود به الگوسازی می پردازند و شخصیت هایی را بوجود می آورند که بسیاری از کودکان و نوجوانان ما این شخصیت ها را باور کرده و از آنها الگوبرداری می کنند. وی اضافه کرد: دنیای غرب به قدری روی شخصیت سازی کار می کنند که ما باورمان می شود و به قدری در ذهن کودکان نفوذ می کنند، که هنگام خریدن لوازم التحریر یا لباس به صورت ناخودآگاه به دنبال الگوهای غربی هستند و تلاش می کنند تا لباس پوشیدن، قیافه و رفتار خود را همچون الگوهای غربی کنند. دین اسلام، الگو معرفی کرده، غرب نیز الگو معرفی کرده ولی ما در معرفی الگوی خود خوب کار نکردیم و امروز مشاهده می کنیم که فرزندانمان در پیروی از الگوهای دینی به سمتی دیگر می روند. ضرورت انتخاب الگوی متوازن البته از زاویه ای دیگر می توان به دوگانگی در الگوبرداری پرداخت و آن، ضرورت انتخاب یک الگوی متوازن است تا انسان را به رشد و تعالی برساند. طهورا نوروزی کارشناس مسائل زنان و خانواده از حضرت زهرا (س) به عنوان یک الگوی متوازن برای زن مسلمان معاصر یاد کرد و یکی از مشکلات جامعه امروز را کم‌کاری نهادها و دستگاه‌های مربوط برای معرفی و ارائه این الگوی متوازن دانست. نوروزی گفت: ما به دنبال الگوهای متوازن هستیم. یعنی توازن در الگو برای انسانی که به دنبال رشد و تعالی است، بسیار اهمیت دارد. چون کسی را که الگوی خود قرار می‌دهیم، باید رشد متوازن و موزونی داشته باشد. بنابراین کسی که از نظر مذهبی قوی است ولی از نظر اجتماعی ضعیف شمرده می‌شود، نمی تواند الگوی خوبی برای ما باشد. وی یکی از مشکلات امروز جهان معاصر را نداشتن الگو دانست و تاکید کرد: البته ما الگو داریم ولی این الگوها معمولا متوازن نیستند و آن چه باعث رشد انسان می شود، برخورداری از الگوی متوازن است و حضرت زهرا (س) برای زن مسلمان معاصر یک الگوی متوازن است چون هیچ ساحتی از شخصیت وی فدای ساحت دیگر نمی‌شود. این پژوهشگر مذهبی افزود: حضرت زهرا (س) اهل نماز شب و تعبد است ولی آن حضرت فقط ارتباط با خدا را در نظر نمی گیرد و لذا در پاسخ به فرزندش امام حسن (ع) می گوید «اول برای همسایه و بعد برای خانواده دعا می کنم»؛ بنابراین فاطمه زهرا (س) در هنگام عبادت فقط به خلوتگاه و رشد معنوی خود فکر نمی کند بلکه به نوع دوستی نیز توجه می کند. وی از فرایند تربیتی دختر رسول خدا (ص) در خانواده سخن گفت و به فعالیت های اجتماعی فاطمه زهرا (س) اشاره کرد و ادامه داد: حضرت زهرا (س) نقش مادری خود را به تمام و کمال ایفا کردند و همانگونه که موفقیت هر خانواده را می توان با فرزندان آن خانواده ارزیابی کرد، بر همین اساس فاطمه زهرا (س) فرزندانی همچون امام حسن و امام حسین (ع) تربیت کردند. نوروزی با اشاره به نگاه امروزی برخی افراد به نقش و جایگاه زن در جامعه گفت: در تفکر شیعی برخی با نگاه سلیقه ای می خواهند زن را در فضای خانه و صرفا آن را نه با خانواده محوری که با خانه محوری محصور کنند و باید گفت چنین افرادی شخصیت فاطمه (س) را نشناخته اند چون آن حضرت یک الگوی متوازن و همه جانبه بود. وی تاکید کرد: آن حضرت چه در بعد اجتماعی و چه در بعد فردی و خانوادگی نقش پررنگی داشت. یعنی اگر در خانه بود، یک مادر کامل بود درحالی که برخی فکر می کنند مادر خوب کسی است که خانه مرتبی را تامین کند در حالی که خلأ جهان معاصر نقش مادری در خانواده یا بهتر بگوییم خلأ عاطفی است. این استاد دانشگاه از فضیلت های فردی دختر رسول خدا (ص) در عرفان و عبادت به روایاتی از ائمه اشاره کرد و درباره حضور حضرت زهرا (س) در عرصه اجتماعی گفت: بهترین نمونه از حضور اجتماعی فاطمه زهرا (س) موضوع دفاع از ولایت است که در خطبه فدکیه آن حضرت متبلور شده است. در روایات نیز آمده که زهرا (س) در فعالیت های عام المنفعه حضور داشت و در جنگ ها نیز کنار حضرت علی (ع) و پیامبر اکرم (ص) بود. همچنین در آموزش افراد و به‌ویژه زنان فعالیت داشت و به سوالات آنان پاسخ می داد. وی ادامه داد: همه مشکلاتی که امروز زنان و دختران در پیدا کردن خود حقیقی دارند، ناشی از این مساله است که میان سه ساحت فردی، خانوادگی و اجتماعی توازنی برقرار نیست و ما در ایجاد الگوی متوازن خوب کار نکردیم. فاطمه زهرا (س) به عنوان یک الگوی متوازن قابلیت پاسخگویی به تمامی نیازهای زن امروز را دارد و اگر ما نتوانستیم پاسخ دهیم، به این دلیل است که در شان آن الگوها کار نکردیم. حکومت اسلامی و نهادهای مربوط مانند رسانه و متولیان قانونگذاری و سازمان های نظارتی وظیفه دارند در این حوزه کار کنند. عضو شورای مرکزی جامعه زینب تاکید کرد: تمام محوریت کار ما در این زمینه تجلیل از مقام مادر و زن در یک روز یا هفته به نام هفته زن محدود شده است در حالی که بزرگ داشتن مقام زن باید در متون قانونی و رسانه های ما دیده شود. حضرت فاطمه (س) در سال پنجم پس از بعثت و در روز ۲۰ جمادی‌الثانی در مکه به دنیا آمد. سراسر زندگانی صدیقه طاهره (س)، مملو از مکارم اخلاق و رفتارهای نمونه و انسانی است، ایشان با حضرت علی (ع) ازدواج کرد و در تمام برهه‌های حساس زندگی در کنار آن حضرت بود و از او حمایت می‌کرد.