صفحه اول
ابراهیم پروازی- جذب سرمایهگذاران خارجی بهعنوان عاملی حیاتی در افزایش شکوفایی اقتصادی کشورهای مختلف شناخته میشود. وجود پتانسیلهای بکر در اقتصاد ایران موضوعی است که بهشدت موردبحث قرارگرفته است و بهطور گسترده به آن تاکید میشود. بااینحال، علیرغم پتانسیل اقتصادی قابلتوجه، ایران برای به دست آوردن موقعیت برجسته در اقتصاد جهانی با تداوم موضوع اقتصاد بیمار تلاش کرده است. شاخصهای عینی نشاندهنده تفاوت قابلتوجهی بین ظرفیتهای موجود و عملکرد واقعی در ایران است. یکی از راههای مقایسه عملکرد و ظرفیت بالقوه، بررسی شاخصهای کلیدی اقتصادی در رابطه با جمعیت و اندازه زمین است. متأسفانه، ایران شکاف قابلتوجهی بین سهم تولید ناخالص داخلی، صادرات و تجارت جهانی در رابطه با شاخص اندازه زمین خود دارد. این تناقض در سایر کشورهای رقیب و نوظهور مشاهده نمیشود. سرمایهگذاری خارجی فرآیندی است که از طریق آن، شرکتهای بینالمللی در کشور دیگری سرمایهگذاری میکنند و سهامی به دست میآورند، اشتغال را در آن کشور افزایش میدهند و با گسترش تجارت جهانی شدن را برای شرکت ایجاد میکنند. سرمایهگذاری خارجی میتواند به دو نوع سرمایهگذاری مستقیم خارجی و سرمایهگذاری غیرمستقیم خارجی باشد. جذب سرمایهگذار خارجی برای کشورهای در حال توسعه مفید است زیرا به ایجاد زیرساختها، ایجاد اشتغال، به اشتراکگذاری دانش و افزایش قدرت خرید کمک میکند. در عین حال، در یک کشور توسعه یافته نیز برای گسترش تجارت بسیار مورد نیاز است. سرمایهگذاری خارجی زمانی اتفاق میافتد که شرکتهای خارجی در شرکتهای داخلی سرمایهگذاری کنند و به دنبال مشارکت فعال باشند. اغلب، شرکتهای بینالمللی بزرگ جهانی سعی میکنند فرصتهای خود را گسترش دهند و سهم بازار را با همکاری یا سرمایهگذاری در کسبوکارهای کشور دیگر به دست آورند و ممکن است بطور مستقیم یا غیرمستقیم انجام شود و ممکن است منجر به کنترل مالکیت تجاری یا داراییهای شرکت مورد نظر شود. این فرآیند به کشورها و شرکتها کمک میکند تا گسترش یابند و رشد کنند. این امر میتواند توسعه اقتصادی کشوری را که در آن سرمایهگذاری شده، رشد دهد و محیط مناسبتر برای سرمایهگذار ایجاد کند. این امر معمولاً باعث ایجاد شغل و افزایش اشتغال در کشور هدف خواهد شد. این امکان، انتقال منابع و سایر مبادلات دانش را فراهم میکند که به موجب آن به کشورهای مختلف به مهارتها و فنآوریهای جدید دسترسی پیدا میکند. همچنین این مورد تجهیزات و امکانات ارائه شده توسط سرمایهگذار میتواند بهرهوری نیروی کار در کشور هدف را افزایش دهد. اهمیت سرمایهگذار خارجی چند وجهی است و شامل پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی میشود. در اینجا برخی از نکات مهم در مورد اهمیت سرمایهگذار خارجی آورده شده است: رشد اقتصادی: سرمایهگذار خارجی نقش مهمی در رشد اقتصادی در کشورهای میزبان دارد. این سرمایه، فناوری، تخصص مدیریتی و دسترسی به بازارهای بینالمللی را به همراه میآورد که میتواند باعث افزایش بهرهوری، ایجاد فرصتهای شغلی و افزایش توسعه اقتصادی کلی شود. تشکیل سرمایه: سرمایهگذار خارجی با تزریق سرمایه برای مشاغل جدید، گسترش مشاغل موجود یا تأمین مالی پروژههای زیرساختی، به تشکیل سرمایه در کشورهای میزبان کمک میکند. این نوع وارد شدن سرمایه به شکاف سرمایهگذاری کمک میکند و پیشرفت اقتصادی را تسهیل میکند. انتقال فناوری: سرمایهگذار خارجی اغلب فناوریهای پیشرفته، دانش فنی و نوآوری را برای کشورهای میزبان به ارمغان میآورد. از طریق همکاریها و به اشتراکگذاری دانش بین سرمایهگذاران خارجی و شرکتهای داخلی، انتقال فناوری اتفاق میافتد و منجر به بهبود فرآیندهای تولید، کیفیت محصول و رقابت در بازار میشود. تولید اشتغال: سرمایهگذار خارجی پتانسیل ایجاد فرصتهای شغلی در کشورهای میزبان را دارد. شرکتهای خارجی، کارخانهها و دفاتر را ایجاد میکنند که به نیروی کار نیاز دارند و از این طریق، نرخ بیکاری را کاهش و توسعه سرمایه انسانی را افزایش میدهند. تجارت پیشرفته: سرمایهگذار خارجی میتواند تجارت بینالمللی را با ارتقاء صادرات و واردات ایجاد کند. سرمایهگذاران خارجی غالباً برای تأمین خدمات کشور و بین المللی، امکانات تولیدی را در کشورهای میزبان ایجاد میکنند که میتواند منجر به افزایش صادرات، جایگزینی واردات و ادغام در زنجیرههای ارزش جهانی شود. توسعه زیرساختها: سرمایهگذار خارجی میتواند در توسعه زیرساختها در کشورهای میزبان نقش داشته باشد. سرمایهگذاران خارجی ممکن است در بخشهایی از قبیل حمل و نقل، ارتباطات از راه دور، قدرت و تدارکات سرمایهگذاری کنند که نه تنها کیفیت زیرساختها را بهبود میبخشد، بلکه فعالیتهای تجاری و اتصال اقتصادی را نیز تسهیل میکند.