سیاسی
بررسی دادههای بسترهای پرکاربرد مجازی در نیمه نخست ۱۴۰۳ نشان میدهد که تلگرام فارسی بیشترین تعداد محتوا (۲۱۳ میلیون) و بازدید (۲۲۳ میلیارد) را داشته و در سوی مقابل، ایکس فارسی (۷۵۴ هزار) بیشترین تعداد کاربر را به ثبت رسانده است. با توجه به حضور چشمگیر و رو به رشد کاربران در فضای مجازی و افزایش مصرف و تاثیرپذیری آنها، گروه دادهکاوی ایرنا به منظور تحلیل و توصیف این فضا به بررسی ۴ بستر مهم و جریانساز فارسی زبان در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۳ پرداخته است. اینستاگرام با وجود همهگیری به علت محدودیتهایی که در استخراج داده به سامانههای پایشگر میدهد، امکان مقایسه دقیقتر را میسر نساخته است. از سوی دیگر در میان پیامرسانهای ایرانی ایتا و روبیکا انتخاب شدهاند که در سالهای اخیر علاوه بر تولید محتوا شاهد روند چشمگیر جذب کاربر در آنها بودهایم. در بررسی تعداد کاربران تولیدکننده محتوا در بسترهای انتخاب شده در این گزارش آماری، شبکه اجتماعی ایکس فارسی با ۹۷۷ هزار و ۸۶ نفر، بیشترین تعداد کاربران تولید کننده محتوا را به خود اختصاص داده است. پیامرسان تلگرام با ۷۵۴ هزار و ۴۰۵ نفر، در رتبه دوم و روبیکا با ۳۲۰ هزار و ۲۱۲ نفر و پیامرسان ایتا با ۲۲۲هزار و ۱۸۳ نفر، به ترتیب در رتبه سوم و چهارم تعداد کاربران تولیدکننده محتوا در شش ماهه اول سال ۱۴۰۳ قرار گرفتهاند. با وجود حجم کمتر محتوا، ایکس فارسی رتبه اول تعداد کاربران مجازی را در مقایسه با این ۴ بستر کسب کرده است. لازم به توضیح است که در ایتا و تلگرام، ملاک و عیار نه یوزرهای شخصی کاربران، بلکه کانالهای تلگرام فارسی و ایتا بوده است. در حالی که ایکس فارسی عموما به خود افراد بستگی دارد و شخصیتر است. ایتا در حالی رتبه چهارم تعداد کاربر را شامل شده و در حدود یک پنجم ایکس فارسی کاربر دارد که این تعداد کاربر به طور گستردهای تولید محتوا میکنند و به نوعی کمی تعداد کاربران را با تولید محتوای بیشتر جبران کردهاند. بعد از ایکس فارسی، تلگرام و پس از آن روبیکا قرار گرفته است. روبیکا با یک سوم کاربران ایکس فارسی رتبه سوم تعداد کاربر را به خود اختصاص داده است. قابل توجه و یادآوری است که در این پایش، همانند تلگرام و ایتا، تنها کانالهای روبیکا مدنظر و استخراج قرار گرفته و روبینو و کاربران آن پایش نشدهاند. تحلیل و جمع بندی ۱. به استناد میزان قابل توجه بازدید و تولیدمحتوا در میان ۴ بستر مجازی پرکاربرد، تلگرام فارسی را میتوان مهمترین و پرمصرفترین پیامرسان خبری دانست که کاربران فارسیزبان با مراجعه به آن و با وجود منابع فارسی دیگر، به رصد و بررسی اخبار از طریق آن پرداختهاند. مرجعیت خبری تلگرام با ۲۱۳ میلیون تولید محتوا و ۲۳۰ میلیارد بازدید به ثبت رسیده است. ۲. بررسی کیفی ۴ پلتفرم تلگرام، ایکس، ایتا و روبیکا نشان میدهد که در ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۳، هر ۴ بستر یاد شده به قابل توجهی متاثر از درگذشت شهید رئیسی، انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری و حملات رژیم صهیونیستی به غزه و خاک ایران بوده است. ۳. از منظر موضوعیت، پرتکرارترین مضامین اقتصادی در تلگرام فارسی، پرتکرارترین مضامین سیاسی در ایکس فارسی و پرتکرارترین مضامین مذهبی و اعتقادی در ایتا و روبیکا نشر و بازنشر شده است.