گزارش
سبحان شاهی- جلسه ستاد اقتصادی دولت با حضور مسعود پزشکیان رئیسجمهور و معاون اول رئیسجمهور، وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس کل بانک مرکزی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و سایر اعضای ستاد اقتصادی دولت برگزار شد. در این جلسه، حجتاله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گزارش کاملی از چالشها، انتظارات، پیشنهادها و برنامههای سازمان در حوزه اصلاح روندهای بازار سرمایه ارائه کرد. او با اشاره به مأموریتهای بنیادین بازار سرمایه در تسهیل تشکیل سرمایه، صیانت از حقوق سرمایهگذاران، افزایش کارایی بازار و ارتقای شفافیت، آماری از عملکرد بورس در حوزه تأمین مالی ارائه داد. صیدی در این جلسه بر لزوم ارائه جدول زمانبندی عرضه اوراق دولتی در بازار سرمایه تأکید کرد. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، با برشمردن برخی مشکلات موجود در بازار سرمایه، پیشنهادهای هفتگانهای از جمله توقف اختلال در بازارها و قیمتگذاری دستوری، نزدیکشدن تدریجی قیمت ارز نیمایی و نرخ ارز در بازار آزاد، ایجاد هماهنگی کامل بین سیاستهای پولی و مالی و بازار سرمایه، بهویژه در حوزه نرخ سود سپردهها و... را مطرح کرد. مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری، نیز پس از شنیدن گزارش و راهکارهای ارائهشده سازمان بورس، دستورات لازم را به دستگاههای مختلف برای بهبود وضعیت بازار سرمایه، صادر کرد. مالیات بورسیها چه شد؟ در جلسه شورای عالی بورس وزیر اقتصاد بر ضرورت حفظ نرخ مالیات شرکتهای بورسی، مذاکرات عرضه خودرو در بورس کالا و رعایت نرخ سود بانکی تاکید کرد. عبدالناصر همتی در جلسه شورای عالی بورس که در محل وزارت اقتصاد برگزار شد، با اشاره به فشارهای سازمان امور مالیاتی برای افزایش نرخ مالیات بر عملکرد شرکتها از ۲۰ به ۲۵ درصد گفت: با این پیشنهاد مخالفت و بر ضرورت حفظ نرخ مالیات فعلی شرکتهای بورسی تاکید شد. درخواست هایی نیز برای حذف معافیت افزایش سرمایه از محل سود انباشته مطرح اما بر لزوم حفظ این معافیت برای حمایت از شرکتها تاکید شد. وی افزود: موضوعات کلانی مانند اختلاف نرخ ارز نیمایی و آزاد و محدودیتهای انرژی و صادراتی از جمله چالشهایی است که عملکرد شرکت ها را تحت تاثیر قرار میدهند. پیشنهاد شد این مسائل در ستاد اقتصادی دولت مطرح تا با اتخاذ تصمیمات مناسب از بازار سرمایه حمایت شود. این مقام مسئول در باره موضوع عرضه خودرو در بورس کالا نیز توضیح داد: در این خصوص اختلاف نظرهایی بین نهادهای مختلف وجود دارد. در حالی شورا بر این باور است عرضه خودرو در بورس کالا میتواند به شفافیت و بهبود عملکرد بازار کمک کند که برخی مقامات دولتی از جمله وزیر صنعت با این موضوع مخالفت کردند. مقرر شده مذاکراتی جدی در این خصوص بین وزیر اقتصاد و صنعت انجام شود. همتی با اشاره به لزوم کاهش نرخ سود بانکی گفت: از معاون بانک مرکزی درخواست شد برخورد جدی با بانکهایی که به این مصوبه عمل نمیکنند، داشته باشد که مقرر شد جلسه هیات انتظامی بانک مرکزی روز بعد برگزار و ۴ بانک متخلف مورد بررسی قرار گیرند. در بخش دیگری از جلسه موضوع سهام عدالت مورد بررسی قرار گرفت. تعادل بازار سرمایه در روزهای آینده ؟ به نظر میرسد بازار سرمایه در روزهای آینده به تعادل برسد و دوباره شاهد بازگشت رونق به بورس باشیم. نیما میرزایی کارشناس بازار سرمایه درباره مصوبه سازمان بورس مبنی بر روند کاهشی سقف سرمایه گذاری صندوقهای با درآمد ثابت در گواهی سپرده بانکی و سپرده بانکی به حداکثر ۳۵ درصد و تاثیر آن بر روند بازار اشاره کرد و گفت: بورس از نگاه بنیادی در موقعیت بسیار خوبی قرار دارد و سودسازی شرکتهای بورسی تحت تاثیر تصمیمات حمایتی دولت رو به افزایش است. او افزود: در روزهای اخیر، دلار نیمایی به صورت مستمر حرکت پر شتابی را در روند صعودی تجربه کرد که به زودی شاهد اثر مثبت آن در صورتهای مالی هستیم. میرزایی ادامه داد: موج فروش ایجاد شده در بازار سرمایه هیجانی است، نوسانات اخیر بازار، نتیجه واکنشیهایی است که با تاخیر نسبت به اتفاقات رخ داده در منطقه رخ داد. این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: با توجه به وجود چنین مسایلی، سازمان بورس برای بهبود شرایط فعلی بازار تصمیم به موقع و کارشناسی را گرفت، این اتفاق میتواند ایجاد کننده شرایط برد – برد برای صندوقهای با درآمد ثابت باشد که از امکان افزایش بخش سهام برخوردارند. او افزود: با توجه به جذاب بودن قیمتها، بازار و سهامداران بورس میتوانند تا یک سال آینده از این اتفاق منتفع شوند. میرزایی تاکید کرد: بر اثر این تصمیم به موقع سازمان بورس، افتهای احساسی و بدون دلایلی بنیادی بازار متوقف میشود و بازار میتواند به روند با ثبات خود بازگردد. این کارشناس بازار سرمایه، ادامه داد: براساس پیشبینیهای انجام شده، به نظر میرسد بازار سرمایه در روزهای آینده به تعادل برسد و دوباره شاهد بازگشت رونق به بورس باشیم. چشم بازار به دولت چهاردهم پیشتر مجید عبدالحمیدی، کارشناس بازار سرمایه درباره وضعیت بورس در دولت چهاردهم گفت: بازار بورس ایران در این مدت با چالشهای بسیاری دست و پنجه نرم کرده است که امید دارم با طرح این مشکلات، بتوانیم گامی در جهت بهبود وضعیت موجود برداریم. وی با اشاره به مشکلات و چالشهای موجود و عدم شفافیت اطلاعاتی، افزود: یکی از بزرگترین مشکلات ما در بورس ایران، عدم شفافیت در ارائه اطلاعات توسط شرکتها و نهادهای مرتبط است. این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: بسیاری از شرکتها، اطلاعات مالی و عملکردی خود را به صورت ناقص و گاهی نادرست ارائه میدهند، که این موضوع باعث میشود نتوانیم تصمیمات سرمایهگذاری درستی بگیریم و اعتمادمان به بازار کاهش یابد. عبدالحمیدی با اشاره به نوسانات شدید و غیرقابل پیشبینی، عنوان کرد: نوسانات شدید بازار بورس ایران، یکی دیگر از چالشهای بزرگ ما بوده است. این نوسانات که اغلب بدون هیچ دلیل منطقی رخ میدهند، باعث میشوند که سرمایهگذاران نتوانند به درستی برنامهریزی کنند و در نتیجه، ریسک سرمایهگذاری افزایش یابد. وی متذکر شد: بسیاری از ما، بارها شاهد این بودهایم که ارزش سرمایهگذاریهایمان به دلیل نوسانات غیرمنطقی به شدت کاهش یافته است. ابن کارشناس بازار سرمایه همچنین با اشاره به نقص در قوانین و مقررات، یادآور شد: قوانین و مقررات ناکارآمد بازار بورس، همواره یکی از مشکلات اصلی ما بوده است. این قوانین که اغلب بهروزرسانی نمیشوند، نمیتوانند پاسخگوی نیازهای فعلی بازار باشند و در نتیجه، فضای رقابتی و عادلانهای برای سرمایهگذاران ایجاد نمیشود. عبدالحمیدی به عدم حمایت از سرمایهگذاران خرد اشاره کرد و افزود: سرمایهگذاران خرد که بخش بزرگی از بازار بورس را تشکیل میدهند، اغلب به اطلاعات و منابع کافی دسترسی ندارند. این موضوع باعث میشود که در مقایسه با سرمایهگذاران بزرگ و نهادی، در موقعیت ضعیفتری قرار بگیریم و نتوانیم به درستی از حقوق خود دفاع کنیم. پیشبینیپذیری بازار از دست رفته است وی در عین حال عنوان کرد: تورم، نرخ بالای بهره و نوسانات نرخ ارز، تاثیرات منفی زیادی بر بازار بورس داشتهاند. این مشکلات اقتصادی کلان، باعث کاهش ثبات و پیشبینیپذیری بازار شدهاند و بسیاری از سهامداران را دچار زیانهای مالی کردهاند. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: همچنین یکی از مسایلی که همواره ما را دچار مشکل کرده، تکنرخی نبودن ارز بوده است. تعدد نرخهای ارز و نوسانات شدید آن، برنامهریزی مالی را برای ما بسیار دشوار کرده و باعث شده است که نتوانیم به درستی در بازار بورس فعالیت کنیم. عبدالحمیدی یادآور شد: قیمتگذاری دستوری نیز یکی از معضلات بزرگ ما بوده است. این سیاست، باعث شده که بسیاری از شرکتها نتوانند به درستی فعالیت کنند و بازار به سمت رقابتیتر شدن حرکت نکند. وی متذکر شد: ما بارها شاهد بودهایم که قیمتگذاری دستوری، باعث اختلال در عرضه و تقاضا شده و سرمایهگذاران را دچار زیان کرده است. این کارشناس بازار سرمایه، یکی دیگر از مشکلاتی بازار سرمایه را تصمیمات ناگهانی و غیرقابل پیشبینی دولت دانست و گفت: تصمیمات ناگهانی و شبانه دولت، یکی دیگر از مشکلاتی است که ما را به شدت تحتتاثیر قرار داده است. این تصمیمات که اغلب بدون مشورت و بررسی کافی اتخاذ میشوند، باعث بیثباتی بازار شده و اعتماد سرمایهگذاران را به شدت کاهش میدهند. عبدالحمیدی افزود: عدم ثبات در سیاستهای اقتصادی دولت، به ویژه در بخش بورس، یکی از بزرگترین مشکلات ما است. تغییرات مکرر در قوانین و مقررات و عدم پیوستگی در سیاستهای اقتصادی، باعث سردرگمی و بیاعتمادی سرمایهگذاران شده است. وی تصریح کرد: فرآیندهای بوروکراتیک و مشکلات اداری نیز یکی از موانع اصلی فعالیت در بازار بورس ایران هستند. تاخیر در اخذ مجوزها، مشکلات ثبت و نقل و انتقال سهام و سایر مسائل اداری، باعث کاهش کارایی بازار و افزایش هزینههای سرمایهگذاری میشود. این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: نبود انگیزه کافی برای وارد کردن سرمایهها به بورس نیز یکی از مشکلات اصلی ما است. وی ادامه داد: جذابیت سایر بازارها مانند بازار مسکن، طلا و ارز در این چند سال، به همراه عدم سوددهی بورس، باعث شده است که بسیاری از سرمایهگذاران به جای سرمایهگذاری در بورس، به این بازارها روی آورند. عدم سوددهی بورس و نوسانات شدید، انگیزه سرمایهگذاران را به شدت کاهش داده است. پزشکیان صدای سهامداران را بشنود این کارشناس بازار سرمایه گفت: امیدواریم با توجه به این مشکلات و چالشها، دولت جدید صدای سهامداران را بشنود و گامی در جهت بهبود وضعیت بازار بورس ایران بردارد. عبدالحمیدی تاکید کرد: ما، به عنوان فعالان بازار بورس، به دنبال ایجاد بازاری شفاف، پایدار و قابل پیشبینی هستیم که در آن همه سرمایهگذاران، چه خرد و چه کلان، بتوانند با اطمینان و آرامش به فعالیت بپردازند و به رشد و توسعه اقتصادی کشور کمک کنند. اصلاحات پزشکیان برای بورس مشکلات بازار سرمایه به حدی جدی و ریشهای است که بیش از 4 سال اجازه رشد را به مولدترین بازار اقتصادی کشور نداده است. در این میان، اما سیاستگذاران یا تمرکز خود را بر مسائل دیگری نظیر مهار تورم یا راهی برای کسب درآمد دولت معطوف کردند و یا اینکه بسته حمایتی آنها از بورس به اندازهای نبوده که بتواند جان تازهای برای بازار سرمایه تلقی شود؛ اما با روی کار آمدن دولت جدید و برنامه وزیر اقتصاد، امیدها برای احیای بازار سرمایه بیش از پیش زنده شد. اقداماتی که دولت میتواند با در دستور کار قراردادن اصولی آنها، ناجی بازار سرمایه و تولید کشور باشد. یکی از پارامترهایی که به عقیده کارشناسان سبب ریزش شاخصهای بورسی شد، نرخ بهره بالا بود که به دنبال آن نرخ اخزا نیز روند افزایشی گرفت. نرخ سود بدون ریسکی که هر سرمایهگذاری را ترغیب میکند به جای ورود به بازارهای مالی و قبول ریسک بالای آن، با خیالی آسوده اوراق را خریداری کرده و سودی بالای ۳۵ درصد نیز کسب کند. همین مسئله سبب میشود که هزینه تامین مالی بنگاهها افزایش یافته و حتی انگیزه برای تولید و کسب سود رنگ میبازد. البته واضحا این سیاست انقباضی در راستای مهار تورم و کنترل رشد نقدینگی است، اما سیاستگذاران میتوانند با اعمال بستههای حمایتی از ناشران بورسی، هم تورم را مدیریت کنند هم مخل بازار سرمایه نشوند. به عنوان مثال ایجاد خط اعتباری مجزا در بانکها برای شرکتهای بورسی که تامین مالی خود را با نرخهای پایینتری انجام دهند میتواند در این قضیه کمککننده باشد. یکی از بزرگترین خیانتهای موجود که ضربه سختی را به کشور میزند، همین دلار نیما و فاصله زیاد آن با نرخ دلار آزاد است. نرخی که نه توانسته قیمت اقلام را کنترل کند و نه هزینه بنگاهها را تعدیل کرده است. بلکه با تمام قدرت سبب افزایش هزینههای تولید بنگاهها شده است و رانت عظیمی را نصیب نورچشمیها میکند. به عبارت سادهتر، تولیدکنندگان هزینههای خود را با نرخ دلار آزاد پوشش میدهند ولی بازگشت ارز آنها و قیمتگذاری محصولاتشان بر اساس دلار نیما صورت میگیرد. از سوی دیگر اختلاف این نرخها انگیزه سفته بازی را افزایش داده و دارندگان این رانت ترجیح میدهند که این منبع سرشار روانه جیب آنها شود تا مردم؛ چرا که با یک محاسبات ساده پی میبریم، کالاهایی که ارز ترجیحی نیز به آنها اختصاص داده شده است با نرخ دلار آزاد وارد سفره مردم میشوند. تحلیلگران و سرمایهگذاران، برای هدایت نقدینگی خود، تمام فروض را در نظر گرفته و آنگاه بازاری را انتخاب میکنند که کمترین ریسکها و تغییرات مورد توجه آن باشد. چه شخصی را میشناسید که تمایل برای ورود به بازاری را داشته باشد که سادهترین مقررات آن نیز در معرض تغییرات قرار دارد؟ به عنوان مثال، شرکتهای کشورهای رقیب از مزیت ۵ درصد تخفیف مالیاتی برای صادرات خود انتفاع کسب میکنند، اما شرکتهای داخلی به ناگاه با رشد ۴ برابری عوارض صادرات مواجه میشوند. یا نرخ خوراکی که یک متغییر تاثیرگذار در سودآوری شرکتهاست مدام دستخوش تغییراتی میشود که میتواند آن شرکت را حتی تا مرز شناسایی زیان براند. تاثیر صعود طلا و ثبتنام خودروهای .وارداتی بر بازار سرمایه چیست؟ در شرایطی که همگان بر ارزندگی بورس باور دارند، اما کماکان شاهد ریزش شدید شاخصهای بورسی هستیم. با همان سرعتی که بورس کفهای جدیدی را میزند، طلای جهانی و صندوقهای طلا در فکر فتح قلههای جدید هستند. معاملهگران بورسی در حالی به استقبال نخستین روز کاری هفته رفتند که اکنون نرخ طلای جهانی در ارقامی فراتر از رقم ۲ هزار و ۷۰۰ دلار تثبیت شده است. در واقع طی یک سال انس طلا توانسته رشد بیش از ۳۷ درصدی را به خود اختصاص دهد که با رفتارشناسی بازار طلا میتوان مدعی بود که این رشد قیمتی سبب چرخش جریان نقد و حرکت به سمت بخش غیر مولد خواهد شد. از سوی دیگر شاهد افزایش عجیب حباب ذاتی در سکه هستیم که اگرچه حباب سکه توسط فعالان این حوزه کاملا پذیرفته شدهاست، اما درصد آن چنان رو به فزونی است که نگرانی ایجاد شده از پس آن قابل درک است. دقیقا در چنین شرایطی که نرخها در محدوده اشباع قرار دارند و حداقل مدتی برای استراحت و آغاز روند بعدی نیاز دارند، مشاهده میشود که قیمت سهام نه تنها مورد اقبال سهامداران قرار نمیگیرد بلکه شتاب عرضه، لحظه به لحظه افزایش مییابد؛ آن هم در شرایطی که به عقیده اکثر کارشناسان، بازار در ارزندهترین محدودههای تاریخ خود قرار دارد. این عدم اقبال در شرایطی رقم میخورد که نرخ دلار نیمایی به طور روزانه در حال افزایش است و حتی همتی، وزیر اقتصاد، در توییتهای خود به ضرورت حذف قیمتگذاری دستوری، کاهش نرخ بهره و تقویت سایر عوامل موثر بر بورس به صراحت اشاره میکند. اما گویی فعالان بازار کوچکترین اهمیتی به اظهارات همتی نمیدهند و اثر افزایش نرخ دلار نیمایی را بلند مدت تلقی میکنند. فارغ از این مسئله تا میانه هفته ثبتنام در سامانه یکپارچه خودروهای وارداتی را داریم که قاعدتا به حجم این عرضهها میافزاید. معاملات روز شنبه نیز خروج پول را تایید میکند؛ بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان جریان نقد حقیقی از گردونه معاملات خارج شد که بازار هدف آن جز طلا و یا خودرو نخواهد بود. در ادامه نیز انتخابات آمریکا در آبان ماه را خواهیم داشت که احتیاط سرمایهگذاران را بیش از پیش تقویت میکند. عواملی که نشان میدهد نه رغبتی برای رشد بازار سرمایه مانده و نه سرمایهای که این بازار ارزنده را جارو کند. گویی تمام بازارها فدای طلا میشوند و تنها ابزار سیاستگذار نیز گفتار درمانی است. مهمترین حمایت پیشروی شاخص بورس کجاست؟ وحید زارع کارشناس و مدرس بازار اختیار معامله و بورس، ضمن تشریح وضعیت بازار بورس ابراز داشت: این روزها دل همه سهامدارن بورس را خشم، ترس و امیدواری فرا گرفته است. وی افزود: خشم بخاطر تصور خیانت بازار به آنها، ترس برای زیان بیشتر در سرمایهگذاری هایشان و امیدواری بخاطر اخبار متعدد و نزدیک شدن سهام به حمایت های مهم خود می باشد. زارع بیان داشت: بیایید یکبار با خودمان رو راست باشیم، درست است که بازار به ما رکب زده، اما چرا به محض تشخیص، از آن خارج نشدیم؟ چرا ما حد ضرر نداشته و اگر داشتیم، چرا عمل نکرده ایم؟ چرا به هنگام ترس در ابتدای نزول و ایجاد زیان حداقلی، آن را جدی نگرفتیم؟ چرا اکنون که در زیان قرار داریم، هنوز بی حرکتیم و فقط دعا می کنیم؟ مگر نه اینکه اصل اولیه معامله گری تعیین حد ضرر و عمل به آن است!؟ فقط تا اینجا را به خود حق دهید که بازار رکب زد و ما اطلاعی نداشتیم، ولی در انجام ندادن وظایف یک معامله گر و بزرگ شدن زیان، قطعاً مقصر خود ما هستیم، حال که ایراد خود را متوجه شده و قطعاً در زمان دیگر بدرستی عمل خواهیم کرد، به سراغ تحلیل بازار می رویم. این تحلیلگر بازار سرمایه در تحلیلی که در تیر ماه ارائه داد، اذعان داشت بازار در تاریخ هایی با چرخش هایی همراه است (هفته پایانی مردادماه، هفته دوم مهرماه و هفته دوم آذرماه) که دقیقاً در زمان های اعلامی اتفاق افتاد، زارع می گوید: اما هنوز هفته دوم آذرماه را در پیش روی داشته و پیش بینی چرخش در نمودار را نیز داریم، چرخشی که احتمالاً صعودی است. زارع پیش بینی می کند بازار طی این مدت نزولی و در هفته هایی رنج شود تا به زمان موعود برسد و شاخص از آن هفته شروع به صعود نماید ضمن اینکه نواحی که در بالا گفته شد تحلیل زمانی شاخص می باشد و اما تحلیل قیمتی شاخص چگونه است. این کارشناس بازار سرمایه با عنوان حمایت مهم شاخص، تشریح کرد: همانطور که در تصویر مشاهده میکنید حمایت های، ۲۰۱۰ و محدوده ۱۸۹۵ تا ۱۹۶۵ و ۱۸۰۰ (در شرایط جنگی) پیش روی قیمت ها است و با واکنش همراه خواهد بود، ولی مهمترین حمایت پیش روی شاخص محدوده ۱۹۲۷ است که پیش بینی میشود از این سطح پایینتر نرویم ضمن اینکه میتواند پله اول خرید سهام نیز باشد. نقطه حمایتی شاخص بورس کجاست؟ زارع در پله اول دوری از خرید سهام اهرمی را تأکید کرد چراکه باید شاخص تأییده دهد سپس میتوان با سهام اهرمی سبد خود را در پله دوم بزرگتر نماییم. مهمترین حمایت شاخص در سطح ۱۸۹۵ است که برای رسیدن به آن باید دو سطح حمایتی ۱۹۶۵ و ۱۹۲۷ را بشکند، همانطور که مشاهده میکنید محدوده ۱۹۰۰ شاخص حمایت های مهمی وجود دارد که در این سطح میتوان پله های خرید خود را تکمیل کرد. این تحلیلگر بازار سرمایه همچنین در ادامه افزود: همه میدانیم تحلیل ها همگی احتمال هستند پس رویکردی را نیز برای زمانیکه سطح ۱۹۲۷ نیز شکسته میشود در نظر میگیریم که در صورت نیاز به آن رجوع کنیم، چنانچه شکست، منتظر رسیدن بازار به محدوده های حمایتی بعدی میشویم، کما اینکه مهمترین حمایت شاخص در سطح ۱۸۹۵ است که برای رسیدن به آن باید دو سطح حمایتی ۱۹۶۵ و ۱۹۲۷ را بشکند، همانطور که مشاهده میکنید محدوده ۱۹۰۰ شاخص حمایت های مهمی وجود دارد که در این سطح میتوان پله های خرید خود را تکمیل کرد. وحید زارع در نهایت با بیان اینکه هیچ ابزار تکنیکال و تحلیلی نمی تواند به ما کمک کند، تنها راه سودسازی مستمر را مدیریت سرمایه و روانشناسی معامله گری دانست. عدمتاثیرگذاری شایسته و بایسته دلار نیما حسین مریدسادات کارشناس بازار سرمایه وضعیت منفی بازار را این گونه مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد: هفته گذشته پس از بازگشایی دامنه نوسان از محدوده مثبت و منفی یکدرصد به مثبت و منفی سه درصد، تصور میشد که بورس بتواند در روند منطقی و خوشایندی خود را با شرایط نابسامان خارجی هماهنگ سازد. با وجود این شاخص کل بورس تهران با افتهای پیدرپی در روزهای پایانی هفته اخیر محدوده حمایتی ۲ میلیون و ۱۰۰هزار واحدی را از دست داد و دو روز ابتدایی هفته جاری را نیز چندان مساعد آغاز نکرده و همچنان تاثیر مثبتی از بازگشایی دامنه نوسان مشاهده نشده است. بورس در شرایطی به حیات خود ادامه میدهد که در ساعات ابتدایی روز گذشته بیش از ۹۰درصد نمادها سرخپوش بودند. این کارشناس بازار در خصوص عدمتاثیرگذاری شایسته و بایسته دلار نیما در بورس گفت: افزایش دلار نیما که از هفتههای گذشته قوت گرفته، نمیتواند تنها عامل رشد بازار پرریسک بورس باشد. بازار سرمایه در وهله نخست برای رشد به نقدینگی پرفشار نیازمند است. تا زمانی که پول هوشمند به بازار وارد نشود، بهبود محرکهای بازار نمیتواند تاثیر خود را بگذارد. باید عنوان کرد زمانی جریان نقدینگی به بورس روانه میشود که بتوان اعتماد از دسترفته سرمایهگذاران را بازگرداند. تا زمانی که سرمایهگذار بیم سرمایهگذاری در بورس را به دلیل نبود ثبات پایدار سیاسی و اقتصادی دارد، قامت راست بورس نمایان نخواهد بود. این کارشناس بازار در ادامه افزود: بازارهای جهانی، در صدر آنها طلای جهانی، در آخرین روز معاملاتی پیش از تعطیلات به قله تاریخی ۲هزار و ۷۲۲دلاری رسید. نشانههایی از روند اصلاحی چندان در روند طلای جهانی مشاهده نمیشود. این کارشناس بازار در پایان اظهار کرد: بازارهای مالی از جمله بازار سرمایه چشم انتظار نقطه پایانی ریسکهای سیستماتیک و غیرسیستماتیک هستند و باید دید تنشهای منطقهای چه سمت و سویی خواهند گرفت. به نظر میرسد روند فعلی بورس تا پایان هفته تداوم پیدا کند. بهراد موسوی کارشناس بازار سرمایه سرخپوشی تابلو معاملاتی را این گونه توصیف کرد: یکی از مهمترین مولفههای تاثیرگذار بر بازار این روزها، تشدید موج ریسکهای سیستماتیک از یک ماه اخیر است. همزمان با افزایش تنشهای منطقهای بازار سرمایه از ماههای گذشته دستخوش تغییراتی بوده و روند مطلوبی نداشته است. محدودیت دامنه نوسان بازار واژهای بود که در هفت ماه نخست سال مکررا بر سر زبانها افتاد و سازمان بورس در زمان افزایش تنشها برای حفظ حقوق سهامداران اتخاذ کرد. این اقدام سازمان موجب میشد بار روانی ریسکها در کوتاهمدت کاهش پیدا کند و هیجان معاملاتی بازار با افتهای سنگین روبهرو نشود. با وجود این در مقطع فعلی که اغلب سرمایهگذاران در بلاتکلیفی عجیبی به سر میبرند و همچنان سایه سنگین ریسکهای سیستماتیک احساس میشود، دامنه نوسان مثبت و منفی یک درصدی یا سه درصدی نمیتواند روند کلی بازار را بهبود ببخشد. البته محدوده و بازه دامنه نوسان در تعیین میزان زیان یا سود سهامداران تاثیرگذار است، اما به طور کلی تغییر دامنه نوسان نمیتواند سمت و سویی به روند بازار بدهد. این کارشناس بازار ادامه داد: در شرایط بروز ریسکهای سیستماتیک داراییهای کمریسک و با نقدشوندگی مناسب اهمیت ویژهتری پیدا میکنند و سرمایهگذاران ترجیح میدهند در سبد سرمایهگذاری خود وزن بیشتری به داراییهای کمریسکی مانند طلا بدهند. در روزهای گذشته استقبال از یونیتهای صندوقهای طلا به مراتب بیشتر از سایر داراییها و سهام بوده که خود صحهای بر این موضوع است. از طرفی مشخص شدن نتیجه انتخابات ایالات متحده آمریکا میتواند بازارها را از کلاف سردرگم خارج سازد. از این رو به نظر میرسد بازار تا آن زمان همچنان دست و پا شکسته روند کج دار و مریز خود را ادامه دهد. همچنین حمایتهای متولیان نسبت به افزایش نرخ نیما برهمگان مشخص است اما تا زمانی که وضعیت ریسکها مشخص نشود نمیتوان آن را در اتمسفر بازار احساس کرد. در واقع تا زمانی که ریسکهای سیستماتیک و غیرسیستماتیک پابرجا هستند، تغییر روند بازارها انتظار بجایی نخواهد بود. آیا نوسانات بورس تهران نشانهای از رکود عمیقتر است؟ ارزش معاملات خرد به ۱۴۰۰ میلیارد تومان رسیده و صفهای فروش سنگین به روند نزولی بازار سرعت بیشتری داده است. شاخص کل که در طول چند روز اخیر با افتهای پیدرپی روبهرو بوده، تا محدوده ۲ میلیون و ۴۱ هزار واحد سقوط کرده است. عوامل مختلفی از جمله نگرانیهای ناشی از ریسکهای سیستماتیک، خروج پول حقیقی از بازار، و شرایط اقتصادی کشور از دلایل عمده این وضعیت به شمار میآیند. در این میان، توجه سرمایهگذاران به گروههای فلزات اساسی و بیمهای افزایش یافته و ارزش معاملات این گروهها رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. در حالی که بازار در بخشهای دیگر مثل گروه شیمیایی، بانک و خودرویی با توقف مواجه شده است، گزارشهای اخیر از سوی اداره پژوهشهای سازمان بورس نشان میدهند که مشکلاتی مانند اختلاف نرخ دلار آزاد و نیما همچنان بر بازار فشار میآورند. برنامههای دولت برای کاهش این ریسکها و جلوگیری از بحران اقتصادی هنوز به نتیجه نرسیده است. با این حال، آیا این نوسانات منجر به بهبود وضعیت در روزهای آینده خواهد شد یا بورس تهران به سمت رکود عمیقتری پیش میرود؟ ارزش معاملات در بازار اوراق بهادار تهران برای معاملات خرد به رقم ۱۴۰۰ میلیارد تومان رسیده است که این موضوع به واسطه صفهای فروش ایجاد شده در بازار است. شاخص کل نیز افت ۲۴ هزار واحدی را ثبت کرده است تا در مجموع چند روز اخیر کاری بیش از ۷۰ هزار واحد افت را تجربه کرده باشد. رقم شاخص به محدوده ۲ میلیون و ۴۱ هزار واحدی رسیده است. در بازار دو گروه فلزات اساسی و گروه بیمهای مورد توجه اهالی بازار بود که نتیجه آن افزایش ارزش معاملاتی آنها بود. در گروه فلزات اساسی که بیشترین ارزش معاملاتی در بازار روز جاری را داشت رقم ۱۸۹ میلیارد تومان به عنوان ارزش معاملاتی ثبت شده و ارزش معاملات گروه بیمهای نیز ۱۵۲ میلیارد تومان بود. اما گروه شیمیایی، بانک و خودرویی به ترتیب ارزشهای ۹۲، ۸۱ و ۶۳ میلیارد تومانی را به خود گرفتند که نشان میداد بازار این گروهها عملاً متوقف شده است. در انتهای هفته گذشته وزیر اقتصاد به مواردی اشاره کرد که دولت درصدد کاهش آنها است. همتی در صفحه شخصی خود نوشت که دولت به دنبال کاهش ریسکهای سیستماتیک، کاهش نرخ سود مؤثر، کاهش قیمتگذاری دستوری و کاهش شکاف نرخ ارز نیما و بازار آزاد است. اینها مواردی بود که در صحبتهای آقای وزیر وجود داشت البته که خیلی از کارشناسان و فعالان بازار از مدتها قبل به این موارد اشاره داشتند اما در نهایت نه تنها جلوی این اتفاقات گرفته نشده بلکه در دولتهای پیشین به این موارد نیز اضافه شده است و گره روی گره قرار گرفته است. در همین راستا اداره پژوهشهای سازمان بورس گزارشی را منتشر کرده است. در این گزارش آمده است که عدمالنفع صنایع بورسی، ناشی از اختلاف دلار آزاد با نیما، در برخی ماهها از ۲۰ هزار میلیارد تومان نیز فراتر رفته است. این گزارش که در پایگاه خبری سازمان بورس منتشر شده است این موضوع را مطرح میکند که رقم تقریبی عدمالنفع ۲۵۷ شرکت فعال در صنایع مختلف بورسی ناشی از فروش ارز صادراتی با نرخ دستوری در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۳۲ هزار میلیارد تومان، در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۸۳ هزار میلیارد تومان و در نیمسال اول سال ۱۴۰۳ حدود ۱۰۴ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. طبق دادهها و صورتهای مالی شرکتهای حاضر در بورس تهران صنایع پتروشیمی، فلزات اساسی، پالایشی، کانههای فلزی و سیمان اصلیترین صنایع صادرات محور بازار سرمایه و اقتصاد ایران محسوب میشوند.