برنامه سازگاری با کم آبی استان تهران تصویب شده است

 عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه 65 درصد برداشت‌های آب استان تهران توسط بخش کشاورزی استفاده می‌شود، گفت: صنایع استان تهران 12 درصد صنایع کشور و 15 درصد سهم اشتغال بخش صنعت کشور را به خود اختصاص داده‌اند؛ در حالی که از نظر مساحت، استان تهران پس از استان‌های قم و البرز، رتبه سومین را در بین کوچک‌ترین استان‌های کشور به خود اختصاص داده است.
بنفشه زهرایی در واکنش به شرایط بارگذاری جمعیت، صنایع و خدمات در تهران با توجه به وضعیت منابع آبی این کلان شهر گفت: استان تهران با بیش از 14 میلیون نفر جمعیت، پرجمعیت‌ترین استان کشور است؛ بیش از 60 درصد این جمعیت در شهر تهران زندگی می‌کنند. استاندار تهران اخیرا اعلام کرده است، جمعیت تهران به بیش از 18 میلیون نفر رسیده و سالانه 5 درصد به این جمعیت این اضافه می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در این زمینه افزود: صنایع استان نیز 12 درصد صنایع کشور و 15 درصد سهم اشتغال بخش صنعت کشور را به خود اختصاص داده‌اند. این همه در حالی است که از نظر مساحت، استان تهران پس از استان‌های قم و البرز، رتبه سومین در بین کوچک‌ترین استان‌های کشور را به خود اختصاص داده است. این آمار و ارقام خود گویای این است که حتی از نظر مساحت و جغرافیا، بارگذاری انجام شده روی استان تهران، متناسب با امکانات طبیعی آن نیست.
وی ادامه داد: از منظر منابع آب، علیرغم تمام آب‌های انتقالی از خارج از استان تهران، سرانه منابع آب تجدید‌پذیر داخلی و خارجی آن کمتر از آستانه‌ 500 متر مکعب برای هر نفر در سال است و به همین دلیل از کم آبی مطلق رنج می‌برد.
به گفته این استاد دانشگاه و متخصص صنعت آب؛ با وجود بارگذاری بسیار قابل توجه جمعیتی و صنعتی، 65 درصد برداشت‌های آب استان توسط بخش کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد که نشان از رقابت بیمارگونه بخش‌های مختلف در دست‌اندازی به منابع آب داخلی و انتقالی به این استان دارد.
 زهرایی یادآور شد: در کارگروه ملی سازگاری با کم آبی، برنامه سازگاری با کم آبی استان تهران تصویب شده و نظارت بر اجرای آن صورت می‌گیرد؛ این برنامه اساسا ناظر به مدیریت مصرف آب در استان و شهر تهران است و در مورد روندهای توسعه شهر تهران، مصوبه‌ای ندارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: به نظر می‌رسد روند توسعه در شهرهای بزرگ کشور از جمله تهران، از یک برنامه درازمدت تبعیت نمی‌کند و دولت‌های مختلف بر حسب سلیقه روسای جمهور و وزرا، نسخه‌های بدون مطالعه برای توسعه شهرها می‌پیچند. نمونه بارز آن بارگذاری‌های مربوط به طرح مسکن ملی است که در بسیاری از استان‌ها بدون هیچ‌گونه پشتوانه آبی تصویب و در دست اجراست.
 این استاد دانشگاه در ادامه درباره عدم رویکرد دولت چهاردهم در توسعه پروژه‌های شهرک‌سازی و مسکن‌سازی در تهران و حاشیه‌ها و فقدان ظرفیت بیشتر تهران برای توسعه اظهار کرد: اینکه رئیس جمهور توجه خاص به کم‌آبی تهران دارد و توسعه بیشتر در این استان را جایز نمی‌داند، نکته مثبتی است ولی سوالی که در حاشیه صحبت‌های وی مطرح شد این است که انتقال پایتخت به سواحل جنوب کشور، ناظر به کدام مطالعه است؟ واقعیت این است که اگرچه توجه مسئولان عالی رتبه کشور به کم‌آبی مغتنم است ولی ناظر به یک برنامه منسجم برای ساماندهی ناترازی منابع و مصارف آب کشور نیست.
وی در این باره ادامه داد: سوالی که برای کارشناسان مطرح است این است که آیا صحبت‌های رئیس جمهور مانع ادامه ساخت و ساز در غرب و شرق تهران می‌شود؟ اگر چنین است، ذینفعان حقیقی و حقوقی طرح‌های توسعه در دست اجرا در جنوب و شرق و غرب تهران چگونه مدیریت خواهند شد؟ آنچه از گذشته آموخته‌ایم این است که رویکردهای مختلف دولت‌ها به توسعه تهران فقط باعث اندک کاهش یا افزایش سرعت توسعه تهران شده است ولی توسعه آن هیچ گاه متوقف نشده است.
زهرایی در ادامه پیشنهادهایی را برای سازگاری هرچه بیشتر کلان‌شهرها به خصوص مناطقی که درگیر مشکل کم آبی هستند مطرح کرد و افزود: شرکت‌های آب و فاضلاب باید توجه ویژه‌ای به پیگیری برای اجرایی شدن استانداردهای مدیریت مصرف، ساماندهی بانک‌‌های اطلاعاتی مصرف آب و هدایت مشترکان به سمت مدیریت مصرف داشته باشند. رفع تعارض اقتصادی فروش و مصرف آب باید از اولویت‌های دولت چهاردهم باشد. این امر در برنامه هفتم توسعه نیز مورد تاکید قرار گرفته است. وی در ادامه توقف هرگونه توسعه (مسکن، صنعت و کشاورزی) که بسترساز مهاجرت بیشتر به تهران و بارگذاری بیشتر بر منابع آب شکننده‌ آن شود را مورد تاکید قرار داد و اضافه کرد: کاهش بودجه‌های عمرانی کلان‌شهرها و اختصاص این منابع، به مناطقی که براساس سند ملی آمایش سرزمین باید سرریز جمعیت کلان‌شهرها را میزبانی کنند دیگر راهکار سازگاری با کم آبی است. این استاد دانشگاه تاکید کرد: اجباری شدن استانداردهای مصرف آب در کالاهای آب‌بر (مثل ماشین لباسشویی و ماشین ظرفشویی) و تجهیزات آب پخش (مثل شیرآلات و فلاش تانک) و پیگیری ترک فعل سازمان‌های مسئول مانند سازمان نظام مهندسی و شهرداری‌ها که به بهانه‌های مختلف سال‌ها از اجرایی کردن این استانداردها سرباز زده‌اند در این باره می‌تواند بسیار موثر واقع شود.  این استاد دانشگاه با بیان اینکه سیستم‌های تهویه مطبوع فاقد استاندارد روشنی در مصرف آب و انرژی هستند، ابراز داشت: موضوعی که علاوه بر وارد کردن فشار قابل توجه به سامانه‌های تامین آب و انرژی، قبض‌های سنگینی را هم به مصرف‌کنندگان تحمیل می‌کند. ساماندهی استانداردهای مربوطه و اجرایی شدن آن‌ها از الزامات مدیریت مصرف آب و انرژی در کلان‌شهرهاست.