راه حل بنزینی

 فرمهر اولیا- بنزین تبدیل به یک کالای استراتژیک در کشور شده است که مسائل و مشکلاتی در حوزه تأمین و عرضه آن شاهد هستیم. در شرایط فعلی، بنزین به خودرو تعلق می‌گیرد، به این معنا که هر فرد به ازای خودرویی که دارد، میزانی بنزین یارانه‌ای با قیمت ۱۵۰۰ تومان دریافت می‌کند و مابقی مصرفش را با قیمت ۳ هزار تومان خریداری می‌کند.مطابق با گزارش‌های منتشره؛ مصرف بالای سوخت خودروهای تولید داخل، یکی از عوامل مهم ناترازی بنزین در ایران به شمار می‌آید.
این به دلیل طراحی غیربهینه موتور، فناوری قدیمی و کیفیت پایین برخی از خودروهاست که بدون توجه به شاخص‌های زیست محیطی و کیفیت و استانداردهای روز توسط خودروسازان داخل صورت می‌گیرد. به گفته برخی کارشناسان؛ میزان مصرف سوخت برخی خودروهای داخلی حدود 8 تا 10 لیتر در هر 100 کیلومتر است که در مقایسه با استانداردهای جهانی (معمولاً 5 تا 6 لیتر برای خودروهای کم‌مصرف) بسیار بیشتر است که البته این امر برای خودروهای با تکنولوژی پایین‌تر و استفاده از قطعات نامرغوب این وضعیت را تشدید می‌کنند. این در حالی است که ایران در سال‌های اخیر با موضوع ناترازی بنزین روبه‌رو بوده است. با وجود تولید بالای پالایشگاه‌های داخلی، افزایش مصرف بنزین به دلیل رشد سریع تعداد خودروها و ناکارآمدی سیستم حمل و نقل عمومی، باعث می‌شود که ایران  وارده کننده بنزین شود. تخمین‌ها حاکی از آن است که روزانه حدود 10 تا 15 میلیون لیتر بنزین وارد کشور می‌شود. آمارهای رسمی نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر مصرف بنزین افزایش یافته و فشار زیادی برای منابع مالی کشور وارد شده است. تحلیلگران معتقدند؛ خودروهای تولید داخل با مصرف بالای سوخت در ناترازی بنزین در کشور سهم چشمگیری دارند  و قطعاً این امر بدون اصلاح ساختاری در صنعت خودرو و استفاده از فناوری‌های جدیدتر، این وضعیت به احتمال بیش از پیش تشدید و بحران ناتراز بنزین افزایش خواهد یافت.
در طرح فعلی عرضه بنزین، هر کسی که تمکن بالاتری دارد، از بنزین یارانه‌ای بیشتری هم بهره‌مند می‌شود. به زعم کارشناسان، فلسفه ارائه یارانه این است که از اقشار ضعیف حمایت به عمل بیاوریم. در حالی که در روش تخصیص سهمیه بنزین به خودرو، هر چقدر افراد تمکن مالی بیشتری داشته باشند، از بنزین یارانه‌ای بیشتری سود می‌برند و اقشار ضعیف که اغلب فاقد خودرو هستند، از این یارانه بهره‌ای ندارند.
مرکز پژوهش‌های مجلس، طرحی را تحت عنوان اختصاص سهمیه بنزین به نفر پیشنهاد داده است. در این طرح، سهمیه بنزین یارانه‌ای به فرد تعلق می‌گیرد و صرف نظر از این که افراد خودرو دارند یا نه از سوخت یارانه‌ای بهره می‌برند. به زعم بسیاری، این روش به عدالت نزدیک است و می‌تواند به افزایش عدالت اجتماعی در توزیع یارانه سوخت منجر شود.
دردنیای معاصر که خودرو جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی شهری شده است و حمل نقل سهم بسزایی در زندگی روزمره مردم پیدا کرده، بنزین جایگاهی مهم در کشور پیدا کرده است.
 به زعم بسیاری، افزایش مصرف بی رویه بنزین به نفع کشور نیست و باید جلوی آن را بگیریم. از نظر آنان، وابسته شدن به واردات بنزین به مصلحت نیست و مشکلاتی را برای کشور به وجود می‌آورد. به گفته این دسته از کارشناسان، وابستگی به واردات به نفع کشور نیست و حتی به افزایش آسیب‌پذیری کشور منجر می‌شود. زیرا هدف دیگری برای تحریم ایجاد می‌کند. با توجه به مواردی که گفته شد، بسیاری از کارشناسان بر این عقیده‌اند که چاره‌اندیشی در حوزه بنزین یک ضرورت است.
در حال حاضر دو راه برای حل مشکل ناترازی بنزین وجود دارد راه حل کوتاه مدت  و البته موقت و  راه حل  میان مدت و بلندمدت، راه حل کوتاه مدت برای رفع سریع تاترازی مصرف بنزین  واردات بنزین است ، مشروط بر اینکه نگاه دولت برای رفع ناترازی از طریق اقدامات میان مدت و بلند مدتی باشد که واردات را تقلیل و به صفر رساند . راه حل دوم که راه میان مدت و بلندمدت است البته زمان بر  و شامل ساخت و نوسازی پالایشگاه های جدید، سامان بخشی و افزایش کیفیت و ساماندهی سوخت خودروها ، ساخت پارکینگ ها برای جلوگیری از دور دور کردن ماشین ها و ترافیک ، بالا بردن کیفیت بنزین تولید پترو پالایشگاه ها، افزایش ناوگان حمل ونقل و هر اقدامی که به کاهش مصرف بنزین منجر شود، است .راه حلی که به نظر الزامی و گریزناپذیر می رسد برای کوتاه مدت ، واردات بنزین است،  مشروط بر آنکه از مداخلات رانتی و ورود الکاپن‌های همیشه در صحنه در این تجارت جداً جلوگیری به‌عمل آید و صرفاً به عنوان یک راه حل موقتی و کوتاه مدت مورد استفاده قرار گیرد .