جامعه
مریم سجاده چی- امروزه با گسترش هزاران شبکه رسانه ای، اخبار و مطالب با کسری از ثانیه در جهان منتشر می‌شود. نوع کیفیت بیان رسانه بسیار اهمیت دارد. اگر مطلبی یا سخنی با شدت کم یا زیاد منتشر شود می‌تواند تبعات زیادی داشته‌باشد که مرزهای کشورها را می‌تواند جابه جا کند. توانایی شناسایی و ارزیابی منابع معتبر و غیرمعتبر، یکی از اولین و مهم‌ترین مهارت‌های سواد رسانه ای است. این شامل بررسی اعتبار منابع خبری، شناسایی ناشران قابل اعتماد و تحلیل صحت اطلاعات منتشر شده می‌شود. شناخت منابع معتبر به فرد این امکان را می‌دهد که از اطلاعات دقیق و مستند بهره‌برداری کند و از محتوای نادرست و جعلی دوری کند. در این بین اگر افراد جامعه سواد رسانه ای نداشته باشند، قدرت تشخیص واقعیت را ندارند و می‌توانند تحت تاثیر شایعات کذب، دچار هیجانات زود گذر شده و تصمیمات بی نهایت سطحی را بگیرند. این نوع تصمیمات می تواند صدمات زیادی به ساختار جامعه و امنیت مردم وارد کند. حتی در جریان وقوع حادثه‌ای، نوع زاویه‌ای که رسانه به آن می‌پردازد می‌تواند در نوع موضعی که مردم می‌گیرند، نقش بسزایی داشته باشد. یک موضوع مانند جنگ غزه و لبنان و ترور شهید نصرالله را شبکه‌های رسانه ای در سراسر جهان از زوایای مختلفی بررسی می‌کنند. ممکن است در وهله ی اول همه ی این زوایا بیان درستی داشته باشند اما تنها فردی که دارای سواد رسانه ای است می‌تواند تشخیص دهد که کدام رسانه به واقعیت نزدیک تر است و کدام قصد پوشش خبری غیر واقعی دارد. سواد رسانه‌ای مجموعه چشم‌اندازهایی است که فرد برای استفاده از محتوا و پیام‌های رسانه‌ای به کار می‌گیرد. سواد رسانه‌ای یکی از انواع سوادهاست که بیشتر با سوادهای دیداری، تحلیلی و اینترنتی در ارتباط است. با ایجاد و گسترش رسانه‌های سمعی و بصری، این مفهوم به وجود آمد و با گسترش شبکه‌های اجتماعی، دارای مفاهیم و ابعاد گسترده‌تر و پیچیده‌تری شد. سواد رسانه‌ای یک نوع درک متکی بر مهارت است که می‌توان بر اساس آن انواع رسانه‌ها را از یکدیگر تمیز داد، انواع تولیدات رسانه‌ای را از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد. همچنین سواد رسانه‌ای آمیزه‌ای از تکنیک‌های بهره‌وری مؤثر از رسانه‌ها و کسب بینش و درک برای تشخیص رسانه‌ها از یکدیگر است. سواد رسانه‌ای علاوه بر توانایی خواندن و نوشتن، به دنبال ایجاد توانمندی تحلیلی و ارزشیابی پیام‌ها و ایجاد قدرت تولید، انتشار، اشاعه و انتقال اطلاعات به دیگران در قالب‌های مختلف است. در واقع، سواد رسانه‌ای در رسانه‌های جمعی می‌تواند همانند اشکال گوناگون زبان دیداری و نوشتاری مورد استفاده قرار بگیرد؛ به گونه‌ای که رسانه‌های جمعی با تولید نشانه‌های گسترده شنیداری و دیداری می‌توانند در توانایی تحلیلی و ارزشیابی پیام‌ها و انتقال اطلاعات مربوط به حفظ مخاطبان رسانه‌ای خود، کمک شایانی کنند. برخی مطالعات نشان داده‌است دختران در فضای مجازی در معرض صدمات بیشتری هستند و سواد رسانه‌ای می‌تواند از تاب آوری و سلامت دختران حمایت کند. توانایی دسترسی، تحلیل، ارزیابی و خلق پیام در شکل‌های گوناگون (چاپی، صوتی، فیلم/ویدیویی، اینترنتی، …) بر پایهٔ درک آگاهانه و انتقادی از ماهیت رسانه‌های جمعی، فنونی که از سوی تولیدکنندگان رسانه مورد استفاده قرار می‌گیرد و تأثیر این فنون بر فرد و جامعه. سواد رسانه‌ای به مثابه یک حوزه بین‌رشته‌ای، به واکنش لازم به محیط ارتباط الکترونیکی پیچیده، فراگیر و دائم‌التغییر سده ۲۱ تبدیل شده‌است. تفکر انتقادی مهارتی است که هر فردی برای پیشرفت در دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم نیاز به کسب آن دارد. مهارت‌های تفکر انتقادی دانش آموزان را قادر می‌سازد تا از تعصبات موجود در ذهن خود به دلیل تأثیرات اجتماعی-سیاسی جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم خلاص شوند. از آنجایی که ما با اطلاعات زیادی روبرو هستیم، فیلتر کردن اطلاعات دقیق، قابل اعتماد و مرتبط برای دانش آموزان سخت می‌شود. از این رو، دانش‌آموزان باید این مهارت را برای رد اطلاعات تعصب‌آمیز تسلط یابند. این به آنها در گسترش دانش و درک و همچنین درک آنها از موضوعات مختلف کمک می‌کند. علاوه بر این، با کمک این مهارت، آنها توانمند می‌شوند تا داده‌ها را به شیوه‌ای بهتر دریافت کنند و از رسانه‌ها به شیوه‌ای سازنده و مسئولانه استفاده کنند.