صلح پایدار و منافع گروهی

 علی طالب رفیع- صلح در لغت به معنای سازش کردن، آشتی و تراضی میان متنازعین است. از صلح تعریف‌های مختلفی وجود دارد؛ از جمله «صلح مساوی است با فقدان جنگ». اما امروزه با دیدی همه جانبه صلح به معنای فقدان جنگ نیست، بلکه مفهوم گسترده‌تری دارد که شامل موارد مختلف امنیتی از جمله اقتصادی، سیاسی، نظامی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی است.
همه ما می‌خواهیم صلح واقعی را در سراسر جهان ببینیم، اما آیا صلح درونی ما می‌تواند بر صلح کلان جهانی تأثیر بگذارد؟ چرا تا به حال نتوانسته‌ایم صلح پایدار و حقیقی را بین کشورها و ملت‌ها ایجاد کنیم؟ چرا با وجود رشد چشمگیر بشر در دانش، آگاهی و تکنولوژی باز هم شاید حمله کشورها به یکدیگر هستیم؟
قطعا قانونگذاری و فعالیت‌های فرهنگی و اقدامات بازدارنده می‌تواند به کاهش یا حداقل کنترل خشونت کمک کند اما هیچگاه نتوانسته اطمینان کافی و قطعی از پایدار بودن صلح و آرامش در زندگی اجتماعی و بین‌المللی ما ایجاد کند.
تاریخ زندگی بشر همواره صحنه نزاع و جنگ‌های خونینی بوده و این موجب خسارات جانی، مالی و روانی بسیاری شده است. برقراری صلح و رفع نزاع، همواره دغدغه اندیشمندان بوده که موجب ارائه نظریات متعددی شده است. جنگ و صلح تاریخی بسیار طولانی به درازای زندگی بشریت دارد. فارغ از تلاش‌های علمی برای تبیین مفهومی جنگ عادلانه و قانون‌گذاری‌های بین‌المللی برای تعیین محدودیت و مشروعیت آن، پدیده جنگ همواره ناخوشایند بوده است. از این رو، همواره تلاش شده  تا راه‌های دستیابی به صلح فراگیر و عادلانه فراروی دولت‌ها و ملت‌ها قرار گیرد.
در سطح جهان درگیری‌هایی به بهانه‌های گوناگون سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و غیره در جریان بوده است. درگیری‌ها و منازعات علل و عوامل گوناگونی دارد از جمله مهم‌ترین این علل و عوامل مسائل اقتصادی و اجتماعی است. فقر، سوء تغذیه، سواد کم، عدم بهداشت و سلامت جسمی و روانی در گروه‌های وسیعی از جمعیت جهان، نادیده گرفتن مشکلات جمعیتی و محیط زیست باعث بروز تهدیدهای جدی علیه صلح و امنیت جهانی گردیده است. افزایش سریع جمعیت جهان، بالا رفتن توقعات گروه‌های انسانی، رکود اقتصادی، تخریب و نابودی بسیاری از منابع طبیعی و بحران کمبود منابع و در نتیجه عدم امکان رفع نیازمندی‌های زندگی انسان، زمینه را برای شورش، خشونت و جنگ فراهم ساخته است.
چه باید کرد؟۱.صلح پایدار جهانی بدون تامین عدالت و عدالت بدون صلح پایدار جهانی قابل تحقق نیست. تا وقتی که عدالت تامین نشود کشورها و دولت ها به هیچ صورت به صلح پایدار جهانی دست نخواهد یافت.۲.از بین بردن نابرابری های اجتماعی و اقتصادی.فقر و تنگدستی از مورد دیگر است که همواره تهدید و خطر جدی برای صلح بوده است بنابر این نمی توان توقع داشت از فقیری که نان خوردن ندارد با غنی که همه چیز دارد صلح کند و در کنار هم زندگی با صلح داشته باشند.۳.کثرت‌گرایی اجتماعی در تمام بخشها اعم از کثرت گرایی فکری، کثرت گرایی دینی، کثرت گرایی آزادی و …تا وقتی کثریت گرایی اجتماعی به رسمیت شناخته نشود صلح پایدار قابل تحقق نیست.کثرت گرایی به این معنی که تمام افراد جامعه بشری به طور برابر حق مشارکت سیاسی داشته باشند و در تصمیم گیری و تعیین سرنوشت شان سهم برابر داشته باشند.۴.حضور عملی زنان در تمام عرصه ها در کنار مردانباید قبول کنیم که زنان نیم از پیکر جامعه بشری هستند و بخاطر صلح پایدار نقش و سهم زنان مد نظر گرفته شود.زنان باید در تمام بخش ها از حقوق حقه شان برخوردار باشند تا ما به صلح واقعی دست بیابیم.۵.تامین حقوق اقلیت ها. حقوق اقلیت ها در هر جامعه باید تامین شود و به نظرات شان احترام گذاشته و گرنه واکنش اقلیت ها را در پی خواهد داشت و در نتیجه صلح با خطر مواجه خواهد شد.۶.آموزش و تحصیل بر مبنی ارزش های والای انسانی،مورد اساسی در تامین صلح پایدار جهانی است.
بی شک صلح محصول عملکردهای انسانی برای خاتمه دادن به نزاع ها و درگیری های است که محدودیت های طبیعی و انسانی در آن نقش اساسی دارند.هدف اصلی صلح رسیدن به یکپارچگی منافع گروهی بدون در نظر گرفتن تفاوت بین گروه های انسانی می باشد و از این رو پایداری صلح شکل می گیرد.