بهای سنگین جستجوی روزی حلال

 مطهره ناظری- نشت گاز حوالی ساعت ۲۱ شنبه‌شب در یکی از کارگاه‌های شرکت زغال سنگ معدنجوی طبس موجب انفجار شد، طبق مشاهده و گفته حاضران، بیش از ۲۰ نفر از کارگران در محدوده حضور داشته‌اند.در این حادثه تا دیروز ظهر ۵۲ نفر جان‌ باختند و ۱۷ نفر مصدوم شدند.
علت حادثه چه بوده است؟!
حمدعلی آخوندی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی بامداد دیروز در جمع خبرنگاران اظهارداشت: حادثه بدی بود که در یکی از تونل‌های معدنی زغال‌سنگ بخش خصوصی صورت‌گرفته است.
وی افزود: این حادثه در اثر تخریب و یا آتش‌سوزی نبوده است بلکه انفجار گاز متان یا خفگی ایجاد شده است.
واکنش رئیس‌جمهور به حادثه معدن طبس
رئیس شورای اطلاع رسانی دولت گفت: رئیس جمهور به محض اطلاع از وضعیت کارگران حادثه دیده طبس، دستور پیگیری داده است.
حضرتی افزود: رئیس‌جمهور محترم به محض اطلاع از این مساله دستور پیگیری داده و استاندار محترم خراسان جنوبی و مقامات استانی از شب گذشته در محل حادثه حضور دارند و ۳ وزیر کشور، صمت و کار هم از سوی رئیس‌جمهور مسئول پیگیری دلایل وقوع این حادثه شدند و ۲ وزیر کار و صمت در حال عزیمت به محل حادثه هستند.
سه وزیر مسئول بررسی علت وقوع حادثه در « معدنجوی » شدند
رئیس‌جمهور به خانواده‌های جانباختگان انفجار معدن طبس پیام تسلیت صادر کرد و همچنین پیش از عزیمت به نیویورک برای رسیدگی به حادثه انفجار در معدن معدنجوی طبس دستور ویژه صادر کرد.
مسعود پزشکیان صبح یکشنبه؛ یکم مهر 1403 در پی وقوع حادثه در معدن زغال سنگ طبس، پیش از عزیمت به نیویورک با صدور دستوراتی به وزرای کشور، صنعت، معدن و تجارت، بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی و استاندار خراسان جنوبی، خواستار تسریع در پیگیری وضعیت مصدومان حادثه و بررسی علت وقوع این حادثه و جانباختن کارگران این معدن شد.
وزرای کشور، صنعت، معدن و تجارت، بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی و استاندار خراسان جنوبی مسئول بررسی علت وقوع حادثه در معدن معدنجوی شدند.رئیس جمهور ضمن صدور این دستورات خواستار بسیج همه امکانات برای تسریع در رسیدگی به وضعیت معدن زغال سنگ طبس، دلجویی از خانواده جانباختگان و درمان مصدومان این حادثه شد.
وی با اشاره به انفجار معدن معدنجوی در طبس، اظهار کرد: خدمت همه خانواده‌های داغدار این حادثه تسلیت می‌گویم‌. با وزرای کشور، بهداشت و صنعت گفت‌وگو کردم تا با تمام تلاش پیگیر وضعیت و مشکلات آن عزیزان باشیم.
رئیس‌جمهور یادآور شد: در صحبتی که با وزیر صنعت داشتم تاکید کردم این روند درسی شود که در هیچکدام از معادن کشورمان آن سیستمی را ایجاد کنند که دیگر چنین اتفاقی رخ ندهد. استاندارد معادن باید در حدی باشد که عزیزانی که آنجا شبانه‌روز تلاش می‌کنند، خطری به این شکل تهدیدشان نکند. امیدوارم این اتفاق رخ دهد. بازهم به خانواده‌های عزیز جانباختگان تسلیت عرض می‌کنم. ما هرکاری از دستمان برآید برای پشتیبانی از آنان انجام خواهیم داد.
حضور تیم‌های امدادی در محل حادثه
جواد قناعت، استاندار خراسان جنوبی اظهار داشت: پس از وقوع حادثه انفجار در معدن جوی طبس علاوه امداد تیم های امدادی و گروهای مجهز و تخصصی مسئولان و مقامات استانی و از جمله استاندار خراسان جنوبی نیز برای بررسی ابعاد حادثه معدن طبس در محل حادثه حاضر شدند.
از سوی دیگر آخوندی مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی ادامه داد: امدادرسانی هم بلافاصله شروع شده توسط نیروهای امدادی شهرستان و شهرستان‌های اطراف و همچنین از مرکز استان که به منطقه اعزام شده‌اند.
آخوندی اضافه کرد: حداقل 13 دستگاه آمبولانس و 2 دستگاه اتوبوس آمبولانس در منطقه حضور دارند.
وی با بیان این که 8 گروه مجهز عملیاتی 8 نفر اچ سی معادن هستند که به‌صورت تخصصی آموزش دیده‌اند، افزود: در قالب 2 گروه در حال فعالیت هستند.
وی با اشاره به این که امدادگران هلال‌احمر، آتش‌نشانی، پزشکی قانونی و همچنین از دستگاه قضایی حضور دارند گفت: مسئولان ارشد هم ضمن هماهنگی به‌زودی به منطقه خواهند رسید و معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان جنوبی هم در محل معدن حضور دارند.
به گفته وی فعالیت‌ها طوری شده که می‌توانیم در اسرع‌وقت مجروحان را به بیمارستان منتقل کنیم.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی ابراز امیدواری کرد: تعداد فوتی‌ها در حدی که انتظار می‌رود نباشد چون این انفجار شرایط خاصی ایجاد کرده و باعث خفگی کارگران خدومی شده که در دو معدن حضور داشتند.
آخوندی یادآور شد: عمق کار هم به 700 متر طولی است و 200 متر عمقی است که کار را سخت می‌کند، تلاش اصلی امدادگران این است که ورود گاز اچ سی این است که غلظت گاز را کم کنند چون ورود امدادگران هم با غلظت بالای 2 هزار هم خطرناک است.
حوادث معدن در ایران زیادتر از روال عادی است
با توجه به اطلاعات ارسالی نشت گاز ماتن باعث این حادثه شده است و میتوان گفت عدم رعایت اصول ایمنی و تکنولوژی روز دنیا توسط کارفرما، باعث این اتفاق شده است.
محمدرضا تاجیک نماینده مجمع کارگران جمهوری اسلامی ایران در خصوص چگونگی انفجار و زمان این حادثه گفت :حوالی ساعت 10 شب گذشته ۳۱ شهریور ماه ۱۴۰۳، معدن زغال سنگ پرورده استان خراسان جنوبی در محور یزد به طبس دچار انفجار شد که تا این لحظه 30 نفر جان خود را از دست داده اند و طبق اطلاعات کسب شده حدود 17 نفر مصدوم و راهی بیمارستان شده اند.
این فعال کارگری ادامه داد : متاسفانه اتفاقات در معادن ایران خیلی زیادتر از روال عادی معادن جهان است.
او خاطر نشان کرد: با توجه به اطلاعات ارسالی نشت گاز ماتن باعث این حادثه شده است و میتوان گفت عدم رعایت اصول ایمنی و تکنولوژی روز دنیا توسط کارفرما، باعث این اتفاق شده است.
نماینده مجمع عالی کارگران ایران ضمن تسلیت به همه کارگران گفت : دولت می بایست این موضوع را بررسی کرده و با مسببان حادثه برخورد نمایند.
مروری بر حوادث مرگبار معدن در ایران
بيراه نيست كه كار در معدن همچنان سخت‌ترين مشاغل است، فرقي ندارد معدن اين كارگران در كجاي دنيا باشد حادثه آنان را تهديد مي‌كند، يك روز در ايران، يك روز شيلي، يك روز چين، يك روز افغانستان و يك روز هم تركيه.
العالم - ایران
هر روز صبح، نگاهی به آسمان می‌کنند و به امید دیدن دوباره روشنایی به عمق زمین می‌روند. در تونل‌های تنگ و تاریک با مرگ دست‌وپنجه نرم می‌کنند و گاهی یک اشتباه، فاجعه‌ای را برای آنها رقم می‌زند. بی‌توجهی برخی معدن‌داران به اصول ایمنی باعث می‌شود کارگران در پی روزی حلال جان بدهند و بعد از هر حادثه تا مدت‌ها بحث ایمنی معادن مطرح شود اما متاسفانه خیلی زود هم ریشه ماجرا فراموش شود. در آخرین حادثه نشت گاز حوالی ساعت ۲۱ شنبه‌شب در یکی از کارگاه‌های شرکت زغال سنگ معدنجوی طبس موجب انفجار شد،انفجار گاز متان در معدن معدنجوی شهرستان طبس تاکنون ۳۰ فوتی داشته و ۱۷ مجروح بیرون آورده شدند.
تلخ‌ترین حادثه برای کارگران معدن
صبح روز سیزدهم اردیبهشت ۹۶ خبری تمام ایران را به بهت فرو برد. انفجار در معدن زمستانی یورت در آزادشهر گلستان باعث گرفتاری ده‌ها کارگر این معدن ذغال سنگ شد. بلافاصله نیروهای امدادی به محل حادثه رفتند تا امدادرسانی را آغاز کنند اما ورودی معدن بسته شده بود و هیچ راه دسترسی به کارگران نبود. کارگرانی که حادثه در شیفت آنها رخ نداده بود نگران از وضعیت همکاران و گرفتار در عمق زمین مقابل معدن تجمع کردند. خانواده کارگران هم آمده بودند و همه نگران و بی‌تاب چشم به عملیات نجات دوخته بودند. محل حادثه تونلی بود که بن‌بست بود و تنها یک راه خروج داشت، کارگران در عمق ۱۳۰۰ متری گرفتار شده بودند و هیچ راه تنفسی نداشتند. تا شب اول حادثه امدادگران فقط توانستند به عمق ۸۰۰ متری تونل بروند که تعدادی از آنها به علت گازگرفتگی مجروح و به خارج تونل منتقل شدند. هر چه ساعات به پایان روز نزدیک می‌شد، امیدها برای زنده پیداکردن کارگران کمتر می‌شد. بالاخره اعلام شد که ۴۳ کارگر و مهندس در عمق تونل شماره ۳ معدن گرفتار هستند. در پایان روز امدادگران وارد محل تجمع کارگران شده و ۳۵ جسد را کشف و به بیرون منتقل کردند. بررسی‌ها نشان می‌داد هنوز اجساد دیگری در تونل هستند که باید خارج شوند اما رسیدن به اجساد کار سختی بود.
سرانجام ۶ روز بعد در ۱۹ اردیبهشت ابتدا ۷ جسد و ساعاتی بعد جسد آخرین مفقودی کشف شد.
با مرگ ۴۳ کارگر و مهندس معدن، روستای یورت در نزدیکی آزادشهر به بهت فرو رفت و به‌سرعت ردیف‌های قبرستان روستا محل دفن کارگران پیر و جوان معدن شد. ۷ ماه بعد کارفرمای معدن به علت فراهم‌نکردن تجهیزات ایمنی داخل معدن به عنوان مقصر شناخته شد.
۱۲ کشته در معدن باب نیروز
فروردین ۸۸ شنیده‌شدن صدای انفجار در معدن باب نیروز زرند کارگران را شوکه کرد. دود و آتش از تونل خارج می‌شد. همه می‌دانستند سرنوشت شومی در انتظار کارگران داخل معدن است، یکی می‌گفت ۲۰ نفر در داخل معدن هستند و یکی دنبال خبرکردن امدادگران بود. ساعتی بعد کار نجات آغاز شد اما با انفجار گاز داخل معدن کسی امید به زنده‌ماندن کارگران نداشت. کارگران هم به کمک نیروهای جستجو آمدند تا شاید معجزه‌ای رخ داده باشد و کارگری زنده از داخل معدن خارج شود. ساعتی بعد اولین جسد از داخل راهروهای پیچ‌درپیچ تونل خارج شد تا امید همه تبدیل به یاس شود و دیگر امیدی برای زنده پیداکردن کارگران نباشد. در کمتر از یک ساعت ۱۲ جنازه از عمق چند صد متری زمین خارج شد تا تراژدی رقم بخورد. بررسی‌های تخصصی نشان داد جمع‌شدن گاز متان و تخلیه‌نشدن آن باعث انفجار و مرگ ۱۲ معدنچی شد.
البته این تنها حادثه این معدن آن سال‌ها نبود و در ابتدای دهه ۸۰ هم ۹ کارگر این معدن به علت گازگرفتگی جانشان را از دست داده بودند.
مرگ در معدن منگنز
یکی از کارگران معدن منگنز قم هم در آخرین روز بهمن سال گذشته، بر اثر ریزش بخشی از معدن زیر آوار محبوس و بعد از هفت ساعت جسدش پیدا شد. در این اتفاق که در عمق ۲۹۰ متری از سطح زمین رخ داد، یکی از کارگران معدنچی به نام «عدالت شیری» هنگام جابه‌جاکردن سنگ‌های معدنی با لودر مخصوص در داخل تونل گرفتار شد. پس از این حادثه امدادگران هلال احمر وارد عمل شده و بعد از هفت ساعت عملیات به لودر رسیدند اما راننده آن جان باخته بود.
۸ کشته در یال شمالی طبس
آذرماه سال ۹۱ کارگران معدن یال شمالی در ۲۵ کیلومتری طبس مثل هر روز برای کار و استخراج زغال سنگ وارد معدن شده و به سمت زیر زمین حرکت کردند. کارگران بارها گفته بودند که انتهای معدن تهویه ندارد و گازها خارج نمی‌شوند اما گوش کسی بدهکار نبود. ساعتی از شروع کار نگذشته بود که انفجاری زمین را لرزاند. کارگران که می‌دانستند چه اتفاقی افتاده، سریع دست‌به‌کار شدند تا راهی برای رسیدن به همکاران و دوستانشان پیدا کنند. با تلاش امدادگران ۴ جسد از انتهای تونل خارج شد اما هیچ خبری از ۴ کارگر دیگر نبود. همه امید داشتند شاید آنها جای دیگری گرفتار شده باشند و زنده پیدا شوند. عملیات به خاطر احتمال ریزش و انفجار دوباره کند پیش می‌رفت اما سرانجام روز بعد جسد ۴ کارگر از زیر آوار ناشی از انفجار کشف و از تونل خارج شد.
بررسی‌ها برای مشخص‌شدن علت این حادثه نشان می‌داد گاز متان داخل معدن با اکسیژن مخلوط شده و یک جرقه کوچک باعث انفجار در عمق معدن شده است.
کشف اجساد معدنچیان بعد از ۱۱۴ روز
۲۳ آذر ۸۹ ریزش تونل شماره یک معدن اشکلی هجدک کرمان به نیروهای امدادی اعلام شد، تیم‌های امدادی به محل حادثه رفتند و کارگران نگران معدن، از گرفتار شدن ۵ نفر از دوستانشان در عمق ۶۰۰ متری معدن خبر دادند. امدادگران تلاش برای نجات ۵ معدنچی را آغاز کردند اما مشخص شد همه آنها به علت ریختن صدها تن خاک و گرمای شدید داخل معدن جان خود را از دست داده‌اند. با اعلام مرگ کارگران تلاش برای پیداکردن جسد کارگران آغاز و ساعتی بعد تیم‌های امدادی یک جسد را خارج کردند. با توجه به سستی خاک و گرمای زیاد هر اقدام اشتباهی باعث ریزش دوباره آوار داخل معدن می‌شد و ممکن بود امدادگران جان خود را از دست بدهند. سرانجام ۱۳ روز بعد دو جسد دیگر در معدن پیدا شد. با توجه به خطرناک‌بودن عملیات جست‌وجو و امکان حادثه برای امدادگران عملیات پایان یافت و بالاخره بعد از ۱۱۴ روز از وقوع حادثه دو جسد باقیمانده داخل معدن پیدا و به بیرون منتقل شد.»
علت تکرار این حوادث چیست و چه راهکاری برای کاهش و توقف آن وجود دارد؟
کار در معدن و فعالیت معدنی در اعماق زمین، حادثه خیز بودن آن را توجیه می‌کند. اما این فرض بدیهی، هرگز به معنای این نیست که راهکاری برای پیشگیری از وقوع حوادث کار و تداوم فعالیت معدنی با حفظ سلامت و ایمنی کارگران وجود ندارد. پروتکل‌ها و دستورالعمل‌هایی که واحدهای HSE یا همان ایمنی و بهداشت کار برای فعالیت کارگاهها تعیین می‌کنند و نظارت مستمر بازرسان بر عملکرد این واحدها، به کاهش حوادث کار و یا پیشگیری از وقوع آنها کمک می‌کند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که در ایران، بیش از 80 درصد حوادث کار در معادن وابسته به بخش خصوصی رخ می‌دهند. خفگی، برق‌گرفتگی، ریزش کارگاه، فرسودگی تجهیزات و حفاری‌های غیرمجاز از جمله دلایلی است که منجر به مصدومیت یا مرگ معدنچیان شده است. با این حال فرآیند نظارت بر ایمنی و بهداشت کارگاههای معدنی در انحصار دولت و مجموعه حاکمیت است و تشکل‌ها و کانون‌های صنفی که در حوزه ایمنی و بهداشت کار فعالیت می‌کنند، امکان نظارت مستقیم و بی‌واسطه بر این بخش را نداشته و عمدتا کارکرد ویترینی دارند.
بر اساس گزارش‌ها عدم تناسب و تعداد کم بازرسان( حدود ۱۲۰۰ نفر) نسبت به تعداد بالای(بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار) کارگاههای ثبت شده در سازمان تامین اجتماعی، مسئله‌ای جدی است که امکان بازدید دوره‌ای را از بازرسان دستگاههای حاکمیتی را سلب می‌کند. در چنین شرایطی نظارت و مانیتورینگ ایمنی و بهداشت کارگاه‌ها باید از حوزه وظایف مستقیم حاکمیت خارج شده و به تشکل‌ها و انجمن‌های صنفی مستقل در حوزه ایمنی و بهداشت کار سپرده شود. از جمله کارویژه‌های نهادهای متولی ایمنی و بهداشت کار، راه‌اندازی سامانه گزارش‌دهی حوادث کار است. کنوانسیون 187 که چارچوب توسعه ایمنی و بهداشت کار را مشخص کرده و ایران هم به آن پیوسته است تاکید کرده که راه‌اندازی سامانه گزارش‌دهی حوادث کار باید در دستور کار کشورهای عضو قرار گیرد. در ایران با وجود تعدد متولیان حاکمیتی ارائه آمار در خصوص حوادث کار، هیچ‌یک تصویر روشنی از آنچه در واقعیت رخ می‌دهد ارائه نمی‌کنند. بنابراین اغلب نمی‌توان به درک و آگاهی نسبتا قابل قبولی از روند وقوع حوادث کار در کشور رسید. در شرایطی که حاکمیت از راه‌اندازی چنین سامانه‌ای شانه خالی کرده، شاید یکی از مهمترین اقدامات تشکل‌های صنفی فعال در حوزه ایمنی و بهداشت کار، راه‌اندازی سامانه‌ای مستقل و قابل استناد برای ثبت گزارش‌های کارگاهی در خصوص حوادث کار باشد. سامانه‌ای که علاوه بر مسئولان ایمنی کارگاهها، امکان گزارش‌گیری از سوی کارگران شاغل در آن کارگاهها را نیز داشته باشد. راه‌اندازی چنین سامانه‌ای نخستین گام برای مانیتورینگ حوادث کار است. گامی که می‌تواند زمینه‌های مشروعیت، مقبولیت و قدرتیابی تشکل‌های صنفی ایمنی و بهداشت کار و نظارت مستقیم بازرسان آنها بر شرایط کارگاهها را فراهم کند.
نگاهی به حوادث معدن در جهان
با وجود پیشرفت‌ تکنولوژی و امکان استفاده از فناوری‌های پیشرفته جهت بالا بردن سطحِ ایمنی در معادن، آنچه هنوز بسیاری از کشورهای در حال توسعه با آن مواجهند، نرخ بالای مرگ‌ومیر و آسیب‌دیدگی در این کشورهاست.
سالانه در حین استخراج مواد معدنی، هزاران کارگر معدن جان خود را از دست می‌دهند. حوادث معدنی می‌توانند دلایل مختلفی داشتند باشند. ریزش دیوارهای معدن، زمین‌لرزه، وقوع سیل، استفاده ناصحیح از ابزار توسط کارگران و نشت گازهای سمی و منفجرشونده از جمله این عوامل هستند.
براساس آمارهای موجود، بیشتر این مرگ‌ومیرها در کشورهای در حال توسعه اتفاق می‌افتند. در دنیا، چین بالاترین میزان مرگ‌ومیرِ معدنی را دارد. به طور میانگین، روزانه 13 نفر در چین در معادن زغال‌سنگ، جان خود را از دست می‌دهند و 80 درصد مرگ‌ومیرهای مربوط به معدن در کشور چین اتفاق می‌افتد. این در حالی است که این کشور تنها 35 درصد زغال‌سنگ جهان را تأمین می‌کند. اگرچه چین همواره در جهت بهبود و ایمن‌سازی معادنِ خود تلاش کرده است، اما آمار تلفات در معادن این کشور همچنان بالاست.
حوادث معدن در کشور آمریکا
میزان تلفات در معادن زغال‌سنگ آمریکا، در اوایل قرن بیستم چیزی حدود 1000 نفر در سال بوده است. این آمار در دهه 1950 به 450 نفر رسید و در دهه 1970، به طور متوسط سالانه 141 نفر جان خود را از دست می‌دادند. از سال 2001 تا 2005 این رقم به 30 رسیده است. اما همچنان چیزی حدود 60 الی 70 معدن‌چی در سال، جان خود را در معادن زغال‌سنگ آمریکا از دست می‌دهند.
ایمن‌سازی در معادن زغال‌سنگ آمریکا
آمریکا دومین تولیدکننده بزرگ زغال‌سنگ در جهان است. معادن زغال‌سنگ در آمریکا سالیانه 75000 کارگر معدن استخدام می‌کنند و این افراد 1.1 میلیارد تن زغال‌سنگ در سال استخراج می‌کنند. نخستین قانون ایمنی در این کشور در سال 1815، توسط اداره معادن در آمریکا به تصویب رسید و بر پایه این قانون لازم شد هر معدن دارای دو راه خروج باشد تا در صورت ریزش و بسته شدنِ یکی از آنها، راه خروجِ دیگر باز باشد.
با وجود افزایش تولید زغال‌سنگ در آمریکا، میزان امنیت در معادن هم به طرز چشمگیری بالا رفته است. تحقیقات بسیاری در زمینه بالا بردن سطح ایمنی در معادن این کشور انجام می‌شود. اداره بهداشت و ایمنی در آمریکا مسئول اجرای قوانینِ تصویب‌شده در این زمینه است.
در دهه 1990، حوادث معدنی بسیاری در آمریکا رخ داد که توجه عموم مردم را به خود جلب کرد. تنها در سال 1970 چیزی حدود 3000 نفر جان خود را در معادن از دست دادند. به دنبال تلفات جانی بسیار در این کشور، در سال 2006 یک سناتور آمریکا لایحه‌ای برای بهبود شرایط و ایمن‌سازی معادن به کنگره ارائه داد.
بر اساس این لایحه، مجموعه‌ای از برنامه‌های تحقیقاتی به منظور کاهش میزان حوادث معدنی در نظر گرفته شدند. از جمله این برنامه‌ها عبارت بودند از:
 کم کردن میزان گرد و غبار در داخل معادن به منظور کاهش بیماری‌های ریوی
بررسی دلایل کاهش شنوایی در کارگران و پیشگیری از آن
 جلوگیری از آسیب‌های جسمی از جمله شکستگی مکرر استخوان‌ها
 جلوگیری از حوادث غیرمترقبه همچون آتش‌سوزی، انفجار، طغیان آب و غیره
بالا بردن نظارت از طریق نصب دوربین‌های مداربسته و همین‌طور در نظر گرفتن برنامه‌های آموزشی برای کارگران
پس از تصویب این لایحه در سال 2006، مدیریت بحران با کیفیت بسیار بهتری در این کشور صورت پذیرفت و به تبع آن، آمار کشته‌شدگان و مسدومین معدن را به طرز چشمگیری کاهش داد. از جمله اقدامات انجام‌شده پس از تصویب این لایحه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
در نظر گرفتن امکانات و همین‌طور مسیرهای مناسب برای حمل و نقل مواد منفجره و خطرناک
 تعیین یک کمیته هماهنگ‌کننده و تسهیلات لازم برای واکنش سریع در مواقع اضطراری
ارتقای روش‌های هشداردهی
در نظر گرفتن تجهیزات اضطراری در مناطق مورد نظر و انتصاب مسئول برای هر یک از این تجهیزات
برنامه‌ریزی دقیق به منظور خارج کردن کارگران در زمان وقوع خطر
 برگزاری دوره‌های آموزشی برای افراد مسئول در شرایط واکنش سریع
آموزش استفاده از روش‌های واکنش سریع از طریق شبیه‌سازیِ حوادث محتمل
در سال 2015 آمریکا رکورد امنیت را در فعالیت‌های معدنی شکست و امن‌ترین سال معدنی را از نظر وقوع حوادث در این حوزه برای خود رقم زد. با این وجود، این کشور هنوز با ادعای خود که رسیدن به عدد صفر در تعداد تلفات جانیِ ناشی از فعالیت معدنی است، فاصله دارد و تاکنون نتوانسته سالی بدون هیچ حادثه معدنی را پشت سر بگذارد.
به گفته اداره بهداشت و ایمنی آمریکا در سال ۲۰۱۵، تعداد کشته‌شدگان حوادث معدنی ۲۸ نفر بود که ۱۱ نفر از این تعداد در معادن زغال‌سنگ و ۱۷ نفر دیگر در معادن فلزات و غیر از آن جان خود را از دست دادند. این در حالی است که ۳۸ سال پیش، زمانی که قانون ایمنی و بهداشت معدن دولت فدرال برای نخستین بار تصویب شد، تعداد مرگ‌ومیرهای معدنی، ۲۰۷۳ نفر گزارش شده بود.
به نظر می‎‌رسد عدم استفاده از تکنولوژی ‌و فناوری‌های به‌روز و همین‌طور نادیده گرفتن امر آموزش در کشورهای در حال توسعه، دلایل اصلی بالا بودن آمار تلفات معدنی باشند. در زیر نگاهی می‌اندازیم به حوادث معدنی رخ داده در پنج سال اخیر در جهان:
سال 2017:
3 ژانویه، هند (ایالت جارکند)، 18 کشته، علت حادثه: ریزش معدن زغال‌سنگ
13 فوریه، جنوب چین، 8 کشته و 3 زخمی، علت حادثه: آتش‌سوزی در معدن زغال‌سنگ به دلیل اتصال سیم‌های برق با سیم بوکسل‌بالابر و در نهایت وقوع انفجار
3 آپریل، اوکراین، 8 کشته و 9 زخمی، علت حادثه: انباشت گاز متان و انفجار در معدن زغال‌سنگ
3 می، ایران، 35 کشته (تاکنون)، علت حادثه: انفجار در معدن زغال‌سنگ یورت
حادثه معدن اوکراین 15
انفجار گاز در معدن زغال‌سنگ در اوکراین، 2016
سال 2016:
29 ژانویه، شرق چین، کارگران معدن پس از 36 روز گرفتاری، نجات یافتند. تنها یک نفر کشته شد. علت حادثه: ریزش دیوار‌ها در معدن گچ. رئیس معدن به علت وقوع این حادثه، خود را در یکی از چاه‌های معدن غرق کرد.
28 فوریه، روسیه، 36 کشته، علت حادثه: انفجار گاز متان در معدن زغال‌سنگ
24 آپریل، غرب چین، 11 مفقود، علت حادثه: وقوع سیل در معدن زغال‌سنگ
31 اکتبر، جنوب چین، 13 کشته و 20 مفقود، علت حادثه: انفجار در معدن زغال‌سنگ
1 نوامبر، چین، 13 کشته، علت حادثه: انفجار گاز در معدن زغال‌سنگ
30 دسامبر، هند، 18 کشته، علت حادثه: ریزش معدن زغال‌سنگ
حادثه معدن در روسیه 2
انفجار گاز متان در معدن زغال‌سنگ در روسیه، 2016
سال 2015:
4 مارس، شرق اوکراین، 33 کشته، علت حادثه: انفجار در معدن زغال‌سنگ
13 می، کلمبیا، 12 کشته، علت حادثه: وقوع سیل در معدن طلا
20 نوامبر، شمال چین، 21 کشته و 1 مفقود، علت حادثه: انفجار و آتش‌سوزی در معدن زغال‌سنگ
21 نوامبر، میانمار، 100 تن از مردم فقیر این کشور که به دنبال ضایعات یشم بودند در اثر زلزله کشته شدند. علت حادثه: رانش زمین در معدن یشم
28 دسامبر، چین، 8 کارگر معدن پس از 5 روز نجات یافتند. رئیس معدن خودکشی کرد. علت حادثه: ریزش دیوارهای معدن زغال‌سنگ.
حادثه معدن در اوکراین 5
انفجار در معدن زغال‌سنگ در اوکراین، 2015
سال 2014:
5 فوریه، جنوب آفریقا، 7 کشته، علت حادثه: ریزش سنگ در اثر آتش‌سوزی در یک معدن طلا
16 فوریه، جنوب آفریقا، کارگران در یک معدن غیرقانونی مدفون و کشته شدند. علت حادثه: ریزش دیوارها در معدن طلا
1 می، کلمبیا، 12 کشته، علت حادثه: ریزش معدن طلا
13 می، ترکیه، 301 کشته، علت حادثه: انفجار در معدن زغال‌سنگ
5 جولای، هندوراس، 11 کشته، علت حادثه: ریزش در یک معدن غیرقانونی طلا
29 آگوست، نیکاراگوئه، 5 نفر کشته و 20 نفر نجات یافتند. علت حادثه: ریزش دیوارهای معدن طلا
28 اکتبر، ترکیه، 18 کارگر معدن مدفون و کشته شدند، علت حادثه: انفجار در معدن زغال‌سنگ
26 نوامبر، جنوب چین، 11 کشته، علت حادثه: انفجار در معدن زغال‌سنگ
حادثه معدن ترکیه 9
انفجار در معدن زغال‌سنگ در ترکیه، 2014
سال 2013:
20 آپریل، شمال چین، 18 کشته، 12 زخمی، علت حادثه: انفجار در معدن زغال‌سنگ
11 می، چین، 27 کشته، علت حادثه: انفجار در معدن زغال‌سنگ چین
21 می، اندونزی، 28 کشته، علت حادثه: ریزش دیوارهای معدن طلا
14 سپتامبر، شمال افغانستان، 27 کشته، ریزش دیوار در معدن زغال‌سنگ
حادثه معدن اندونزی 13
ریزش در معدن طلا در اندونزی، 2013
سال 2012:
7 آپریل، پرو، 9 کارگر معدن پس از چند روز نجات یافتند. علت حادثه: ریزش دیوار در معدن طلا و مس
29 آگوست، چین، 45 کشته و 1 مفقود، علت حادثه: انفجار در معدن زغال‌سنگ
حادثه معدن چین 12
انفجار در معدن زغال‌سنگ چین، 2013
آموزش، کلیدی‌ترین عامل کاهش حوادث معدنی در کشورهای توسعه‌یافته
آنچه باعث شده کشورهای توسعه‌یافته در سال‌های اخیر در کاهش تلفات معدنی موفق باشند، برنامه‌ریزی و آموزش است. نداشتن برنامه‌های آموزشی می‌تواند هزینه‌های مالی و جانی بسیاری را در دست دولت‌ها بگذارد.
از آنجایی که حوادث معدنی، حوادثی کاملا منحصر‌به‌فرد هستند، کارگران معدن نیاز به آموزش‌های گسترده‌ای در زمینه پیشگیری و چگونگی مقابله با آنها دارند. وجه تمایز کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه در این زمینه، برگزاری دوره‌های آموزشی اختیاری و اجباری برای متخصصین و کارگران معدن است که به طرز قابل توجهی منجر به افزایش ایمنی در این محیط‌های کاری می‌شود.
بر اساس قوانین مصوب در کشورهای توسعه‌یافته، حضور یک مربی در هر معدن به منظور آموزش مسائل ایمنی به کارگران الزامی است. هر کارگر معدن می‌بایست پیش از شروع کار، دوره‌های آموزشی با ساعات مشخصی را در مورد مسائل ایمنی بگذراند. علاوه بر آن به منظور فراگیری وظایف جدید، برنامه‌های آموزشی سالیانه و منظم هم برای کارگران در نظر گرفته می‌شود. همین‌طور تولیدکنندگان ماشین‌آلات معدن، دوره‌هایی را برای آموزشِ نحوه نگهداری و تعمیر تجهیزات با تاکید بر روش‌های امن، برگزار می‌کنند.
از سوی دیگر کارگرانی که مسئولیت استفاده از مواد منفجره را در داخل معدن دارند، ملزم به شرکت در دوره‌های آموزشی و یادگیری چگونگی استفاده از این مواد هستند.
از دیگر برنامه‌های آموزشی، شبیه‌سازی حادثه و شرایط اضطراری با استفاده از ابزارهای فناوری پیشرفته است. کارگران با قرار گرفتن در این موقعیت‌ها، سرعت عمل و آمادگی بیشتری برای مقابله با حوادث پیدا می‌کنند.
فرهنگ‌سازی و ترویج رعایت مقررات در این کشورها از طریق اپراتورهای معدن، سازمان‌های فنی و حرفه‌ای، دانشگاه‌ها و نیروی کار، نقش بسیار مهمی در بالا بردن سطح ایمنی در معادن دارد. نقش تکنولوژی و ابزارهای فناوریِ به‌روز، در کاهش تلفات معدنی در کشورهای توسعه‌یافته
استفاده از تجهیزات شخصی استاندارد، همچون دستگاه‌های رادیویی، که به تعداد کافی برای معدن‌چیان در نظر گرفته می‌شوند و یا لامپ‌های ایمنی، باعث شده انفجارهای کمتری در معادن این کشورها رخ دهد.
ایجاد سیستم تهویه صحیح، عملیات نجات کارگران معدن، مدیریت گاز و اعلام حریق از طریق برنامه‌های زیرساختی نیز نقش مهمی در کاهش مرگ‌ومیر داشته است.
در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، با استفاده از تکنولوژی، مواد منفجره‌ی امولسیون که متشکل از آب هستند، ساخته می‌شوند. این مواد از لحاظ ایمنی با تی‌ان‌تی‌ها و مواد منفجره سنتی قابل مقایسه نیستند. با استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی، تعیین زمان انفجار دقیق و برنامه‌ریزی‌ها و همین‌طور هماهنگی کل سیستم به راحتی صورت می‌پذیرد. به وجود آوردن این سطح از ایمنی با استفاده از مواد منفجره سنتی امکان‌پذیر نیست.
در بسیاری از معادنِ کشورهای پیشرفته، استفاده از ربات‌ها در انجام عملیات حفاری و انفجار، کاربرد فراوانی دارد.
درسی برای آینده
زغال‌سنگ به عنوان یک منبع انرژی ارزان‌قیمت در مقایسه با نفت و گاز، کمترین آسیب‌های زیست‌محیطی را به وجود می‌آورد. از سوی دیگر فرآیند استخراج، حمل و نقل، سوزاندن و در نهایت تبدیل آن به دیگر محصولات، می‌تواند مشاغل بسیاری را برای نیروی کار فراهم آورد. بنابراین، این باور قدیمی که زغال‌سنگ یک منبع انرژی بی‌فایده و پرضرر است و می‌تواند جایگزین‌های دیگری داشته باشد، کاملا نادرست است.
با توجه به اهمیت این منبع انرژی در تولید برق در دنیا، اگر دولت‌های کشورهای در حال توسعه، هزینه‌هایی را که پس از وقوع حوادث معدنی متحمل می‌شوند، صرف آموزش و ارتقای سطح فناوری کنند، قطعا زیان‌های جانی و مالی کمتری در این کشورها رخ خواهد داد.