وحدت بر اساس عقل، قرآن و سنت

 عظیم کربلایی- در اهمیت وحدت همین بس که آیات متعدد قرآن کریم و روایات زیادی تاکید بر وحدت همه مردم به ویژه مسلمانان دارد همچنین عمل و منش، گفتار و کردار علمای بزرگ شیعه و اهل سنت بر اهمیت وحدت تاکید می‌کند، آنقدر وحدت اهمیت دارد که امام خمینی (ره) هفته‌ای با این عنوان نامگذاری کردند.
ضرورت امروز جهان اسلام، وحدت میان مسلمانان است، به عنوان یک ضرورت در همه اوقات از صدر اسلام تا کنون این است که مسلمانان بر وحدت تاکید کنند و توصیه ما برای همه جهان اسلام این است که وحدت تنها موردی است که می‌تواند ما را علیه دشمنان اسلام در هر عصر و زمانی به پیروزی برساند. وحدت در میان امت اسلامی، دارای خاستگاه مشترکی است که می‌توان آن را به صورت کلی در سه عنوان عقل، قرآن و سنت بررسی کرد: عقل: به لحاظ عقلی، بشر نه تنها برای بقای حیات جمعی، بلکه برای برخورداری از یک زندگی مطلوب چاره‌ای جز پای‌بندی به حفظ انسجام و وحدت ندارد؛ بنابراین عقل و خرد بشر همواره بر ضرورت وجود وحدت در اجتماعات انسانی تأکید می‌کند. در این خصوص ایجاد و حفظ وحدت در جامعه مسلمانان برای مقابله با تهدیدات مشترک و استفاده از فرصت‌های گوناگون مشترک نیز یک ضرورت عقلی به نظر می‌رسد.
قرآن کریم: قرآن وحدت اسلامی را امری ضروری می‌داند و بر تحقق عینی و خارجی وحدت میان جامعه اسلامی «إنّ هذه اُمّتکم اُمّة واحدة»،به عنوان امری وجودی و نه صرفاً تشریعی و اعتباری تأکید می‌کند تا مسلمانان در اداره سرنوشت خود از خطی واحد و مشترک پیروی کنند و خود را مسئول سرنوشت مشترک خویش بدانند. این تأکیدها تا جایی است که می‌توان گفت اسلام بر دوپایه یکتاپرستی و یکپارچگی استوار گردیده‌است. قرآن کریم که متقن‌ترین سند اسلام است، امت واحد اسلامی را متشکل از مردمی نمونه و الگو می‌داند که بر گرد ایمان به خدا جمع شده‌اند؛ چنان‌که افزون بر دستور به برادری و دعوت به همکاری، اتحاد و همدلی را از نعمت‌هایی می‌داند که به سبب پذیرش اسلام و رسالت پیامبر اکرم (ص)، به جامعه اسلامی هدیه شده‌است. گروه‌گروه‌شدن مسلمانان نیز از نظر قرآن، هم‌تراز با عذاب الهی است و پیامد آن چشیدن طعم تلخ جنگ و سختی است. آیه ۱۰۳ سوره آل عمران «وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا»، ضمن دعوت مسلمانان به اتحاد با تألیف میان قلوب خود، معجزه اجتماعی دین اسلام را یادآور می‌شود که طی مدت کوتاهی توانست از طوایف پراکنده و کینه‌توز، ملتی واحد، برادر و متحد بسازد. قرآن ضمن اشاره به ضرورت وجود کسانی در جامعه برای دعوت امت به خیر، مسلمانان را از تفرقه برحذر داشته، نتیجه این تفرقه را عذاب الهی می‌داند و حسن تفاهم، وحدت و اتفاق میان مسلمانان را مبدأ همه خیرها و اختلاف و جدایی به هر عنوانی را از همه زشتی‌ها زشت‌تر می‌شمرد؛ البته تذکر و توجه قرآن کریم به وحدت صرفاً متوجه مسلمانان نیست، بلکه در مواردی از وحدت با اهل کتاب نیز سخن به میان آورده‌است.
سنت: دستورهای صریح الهی و توصیه‌های پیاپی پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) بر حفظ اتحاد و پرهیز از تفرق و دودستگی، جایگاه والا و منحصر به فرد وحدت را در آیین اسلام مشخص می‌سازد. پیامبر (ص) که بنیانگذار وحدت در جامعه اسلامی است، وحدت و اتفاق را رحمت الهی و تفرقه و جدایی را موجب عذاب شمرده و یاری و همراهی الهی و نیز سعادت و بهشت برین را در اتحاد و همراهی با جماعت دانسته‌است. امیرالمؤمنین علی(ع) نیز به عنوان منادی وحدت، افراد را از هر گونه رفتار و گفتاری که وحدت مسلمانان را خدشه‌دار سازد، برحذر داشته و حفظ سلامت و اساس اسلام و امور مسلمانان را بر هر امر دیگری حتی خلافت مسلمانان واجب‌تر دانسته و برای حفظ وحدت میان امت اسلامی، خود را در میان امت پیامبر (ص) حریص‌تر و مشتاق‌تر از همگان معرفی کرده‌است.