جامعه
سارا میری-نخستینبار در سال ۱۳۹۶، معاون رئیسجمهور و رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در دولت یازدهم، بر اهمیت یک روز تعطیلی بیشتر، در زمینه گردشگری و صنعت اقامت از جمله بومگردی و تاثیرات مثبت آن سخن گفت و تصریح کرد که مردم حداقل طی این دو روز تعطیلات میتوانند به سفرهایی با طول مسیر ۶۰ کیلومتر بروند. این سخنان زمانی مطرح شد که ساماندهی تعطیلات دوروزه آخر هفته به یک مطالبه عمومی بدل شده بود و فعالان بخش خصوصی و گردشگری امیدوار بودند در دولت دوم حسن روحانی زمینه برای دوروزه شدن تعطیلات آخر هفته مهیا شود. اما این طرح در آن دولت به سرانجام نرسید و حالا، اصلاح ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری که در صورت تصویب قرار است ساعات کاری کارمندان را از ۴۴ ساعت به ۴۰ ساعت کاهش دهد و تعطیلات آخر هفته را به دو روز برساند به تصویب رسیده است. گرچه خبرها حاکی از آن است که بهارستاننشینان بر سر دوروزه شدن تعطیلات به اجماع رسیدهاند اما چانهزنی برای دومین روز تعطیل -شنبه یا پنجشنبه- همچنان ادامه دارد. مدافعان تعطیلی شنبهها میگویند فاصله زمانی بین تعطیلات ما و کشورهای دیگر بسیاری از امور به ویژه مبادلات اقتصادی را با مشکلات متعدد روبهرو کرده و در مقابل طرفداران تعطیلی پنجشنبهها معتقدند روز مقدس یهودیان را نباید در ایران تعطیل اعلام کرد. استدلال بخش بزرگی از کارشناسان کشور و نیز تجربه زیسته جهان حاکی از آن است که دوروزه شدن تعطیلات پایان هفته ضرورتی است که به شیوههای مختلف بر اقتصاد، سلامت و بهبود سبک زندگی و حتی محیطزیست تأثیر خواهد گذاشت. مطالعات بسیاری بر پیامدهای مطلوب کاهش ساعات کار و مدیریت تعطیلات، در قالب تعطیلات همگونشده در طول سال، تأکید دارند. بهطور کلی، آخر هفتههای دوروزه نقش مهمی در ارتقای تعادل میان کار و زندگی، بهبود رفاه، کاهش استرس و تقویت بهرهوری ایفا میکند. دو روز استراحت به افراد اجازه میدهد تا دوباره شارژ شوند و در فعالیتهایی شرکت کنند که خارج از مسئولیتهای حرفهای، شادی و رضایت را برایشان به ارمغان میآورد. صرفنظر از مزایای تعطیلات دوروزه که بهنظر میرسد دیگر از دید سیاستمدار پنهان نیست، اختلاف نظر در بهارستان و شورای نگهبان و کارشناسان اما به ظاهر حول محور مسائل اعتقادی میچرخد. برخی عقیده دارند که مقتضیات فرهنگی و دینی ایرانیان خواهان تعطیلی پنجشنبه در کنار جمعه است. در سوی دیگر، سیاستگذارانی هستند که تعطیلی پنجشنبه و جمعه در ایران و تعطیلی شنبه و یکشنبه در بسیاری از طرفهای مبادله با ایران را عملاً بهمعنای قطع ارتباط تجاری در بیش از نیمی از هفته میدانند. مخالفان اما چه می گویند؟ مخالفان در زمان رژیم پهلوی، طرح تعطیلی شنبه را به عوامل نفوذی صهیونیسم در ایران نسبت میدادند و همین امر یکی از عوامل خشم مردم و عقبنشینی رژیم از انجام این کار بود. از نظر افکار عمومی، آن اقدام در آن زمان کاملاً مشکوک بود. اینکه قانون اساسی جمهوری اسلامی در اصل ۱۷ مقرر داشته «مبدأ تاریخ رسمی کشور هجرت پیامبر اسلام (صلیالله علیه وآله وسلم) است و تاریخ هجری شمسی و هجری قمری هر دو معتبرند اما مبنای کار ادارات دولتی هجری شمسی است. تعطیل رسمی هفتگی روز جمعه است» در واقع حساسیتی است که اعضای مجلس خبرگان تدوین قانون اساسی نسبت به تلاش مشکوک رژیم شاه برای حذف تاریخ هجری و رسمی کردن تعطیلی روزهای شنبه و یکشنبه نشان دادهاند. براساس اصل ۱۷ قانون اساسی، تعطیل رسمی هفتگی کشور، روز جمعه است و روز دیگری نمیتواند تعطیل رسمی هفتگی باشد نه شنبه و نه پنجشنبه مگر با تغییر قانون اساسی و مجاز دانسته شدن آن در قانون اساسی جدید. اینکه گفته شود تعطیل رسمی هفتگی بودن روز جمعه از نظر قانون اساسی به معنای حصر نیست، نوعی توجیه غیرموجه است که برای دور زدن قانون اساسی صورت میگیرد و چنین روش خطرناکی میتواند راه را برای بسیاری از اقدامات خلاف قانون اساسی باز کند.