زمانه شفاف سازی
مریم آبتین- شفافیت علیرغم سادگی ظاهر، اما دقت‌های حقوقی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فنی گسترده‌ای دارد. این مسئله یکی از دلایل غفلت از شفافیت و اکتفا به گزاره‌های کلی در طول ده‌ها سال است. انبوهی از مفاهیم وابسته به شفافیت هستند؛ که برخی از مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از: مشارکت (مردمی) و همکاری (بین‌دستگاهی)، مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی، مبارزه با فساد، افزایش بهینگی و کارآمدی، ارتقاء اعتماد و سرمایه‌ی اجتماعی، داده‌ی باز شفافیت در یک مفهوم گسترده عبارت است از میزان حق دسترسی شهروندان به اطلاعات داخلی هر سازمان که شامل دامنه، دقت و به‌موقع بودن این اطلاعات می‌شود و همچنین به این امر می‌پردازد که چنانچه افراد درون‌سازمانی به‌اندازه کافی برای ارائه این اطلاعات در دسترس نباشند، در این هنگام افراد برون‌سازمانی چه اقدامی می‌توانند انجام دهند. رازداری بیش‌ازحد کیفیت تصمیم‌گیری عمومی را پایین می‌آورد و شهروندان را از بررسی و تشخیص سوءاستفاده از قدرت عمومی بازمی‌دارد که این امر تأثیرات مخربی بر تمام جنبه‌های جامعه و حکومت دارد.
شفافیت یا به بیان دیگر «افشا و انتشار اطلاعات و دسترسی به منابع صحیح تصمیم‌گیری» بسیار حائز اهمیت است زیرا جامعه مدنی را در زمینه مورد بازخواست قرار دادن دولت یا تصمیم‌گیرندگان کلیدی، ترویج حکمرانی خوب و مناسب، بهبود سیاست‌های عمومی و کارایی آنها و مبارزه با فساد قوی‌تر می‌کند.
شفافیت در وهله اول منجر به افزایش دموکراسی، مسئولیت‌پذیری و مشارکت می‌شود. «اطلاعات» در ماده ۱۹ سازمان غیردولتی بین‌المللی حقوق بشر، «اکسیژن دموکراسی» توصیف شده و گزارش توسعه انسانی برنامه توسعه ملل متحد از «بحث آگاهانه» به‌عنوان «نیروی حیات‌بخش دموکراسی‌ها» یاد کرده است. هرچند اطلاعات به‌خودی‌خود قدرتمند نیست اما اولین گام اساسی در اعمال قدرت سیاسی و اقتصادی محسوب می‌شود.
مردم تنها زمانی قادر به مشارکت واقعی در روند دموکراتیک هستند که در مورد فعالیت‌ها و سیاست‌های دولت اطلاعاتی داشته باشند و زمانی که مردم دریابند از چه مزایا و خدماتی برخوردار هستند و آیا آنچه را که انتظار می‌رود دریافت می‌کنند یا خیر، می‌توانند به مشارکت بپردازند. آگاهی از آنچه دولت و سایر نهادها انجام می‌دهند عنصری قدرت‌بخش برای مردم در راستای بهبود روش عملکرد آنها است و فقدان دسترسی به اطلاعات اغلب با ایجاد حس ناتوانی، بی‌اعتمادی و سرخوردگی همراه است. از سوی دیگر، دسترسی به اطلاعات مرتبط و به‌روز می‌تواند مبنایی برای تبادل طبیعی آنها ایجاد کند و به مقامات و عموم اجازه دهد تا به تصمیمات اتخاذ شده و سیاست‌های اجرا شده دسترسی بهتری داشته باشند.
شفافیت در وهله دوم به حکمرانی خوب و مناسب منتهی می‌شود چون در واقع به‌طور جدایی‌ناپذیری با آن پیوند خورده است. یکی از تعاریف موجود برای شفافیت عبارت است از راهی برای اجرای سیاست‌ها از طریق همکاری که به موجب آن نمایندگان دولت، بازار و جامعه مدنی در شبکه‌های مختلط عمومی و خصوصی شرکت می‌کنند. شفافیت یک اصل مهم برای حکمرانی خوب است زیرا حتی میزان اندکی از وضوح و شفافیت در مورد نحوه اتخاذ تصمیمات می‌تواند به ایجاد ظرفیت افراد فقیر یا به ایفای نقش در تدوین و اجرای سیاست‌ها کمک کند و بر تصمیمات تأثیرگذار بر زندگی آنها اثر داشته باشد. شفافیت همچنین برای تشویق تصمیم‌گیرندگان و سیاست‌گذاران به استفاده از قدرت خود در راستای کسب منافع بیشتر مفید عمل می‌کند.
افزایش کارایی و اثربخشی سومین مزیت موجود برای شفافیت محسوب می‌شود چراکه هر چه شفافیت بیشتر باشد به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم برای دولت منافعی به همراه خواهد داشت. بنابراین، شفافیت یکی از اجزای کلیدی سیاست‌گذاری و کارایی عمومی تلقی می‌شود. مطالعات حاکی از آن است که جریان آزادانه اطلاعات در دو جهت و همچنین وجود آگاهی نسبت به این‌که روند اخذ تصمیمات و فرآیندها برای نظارت عموم باز است، با تحمیل نظم و انضباط دائمی باعث می‌شود نهادهای دولتی بهتر کار کنند.
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست تشریح کرد؛
از اجرای آیین‌نامه ممنوعیت توزیع رایگان کیسه پلاستیکی چه خبر؟
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست تشریح کرد؛
از اجرای آیین‌نامه ممنوعیت توزیع رایگان کیسه پلاستیکی چه خبر؟
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به ارایه پیشنهاد اصلاح تاریخ و عنوان روز بدون کیسه‌های پلاستیکی به شورای فرهنگ عمومی، از تداوم پیگیری اجرای آیین‌نامه ممنوعیت توزیع رایگان کیسه پلاستیکی از وزارت صمت خبر داد. مهدی خادم ثامنی افزود: روز ۲۱ تیرماه در ایران به عنوان روز بدون پلاستیک نامگذاری شده این در حالیست که تولید پلاستیک در ایران به عنوان یک کشور نفتی از اهمیت زیادی برخوردار است و مقصود از نامگذاری این روز تشویق مردم به کاهش استفاده از کیسه‌های پلاستیکی است.
وی اضافه کرد: کشورهای دیگر سوم جولای (۱۲ تیر) را به عنوان روز جهانی بدون کیسه پلاستیکی گرامی می‌دارند بنابراین با شورای فرهنگ عمومی برای همسان‌سازی این روز با تقویم جهانی و اصلاح عنوان آن مکاتبه کرده‌ایم و منتظر اعلام نظر این شورا هستیم. خادم ثامنی با اشاره به آیین‌نامه ممنوعیت توزیع رایگان کیسه‌های پلاستیکی اظهارکرد: تکالیفی برای وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) در ماده‌های ۲ و ۳ این آیین‌نامه مشخص کرده است. به عنوان نمونه تولیدکنندگان کیسه‌های پلاستیکی با ضخامت کمتر از ۲۵ میکرون باید طی یک دوره پنج ساله سالانه ۲۰ درصد این کیسه‌ها را با کیسه‌های زیست‌تخریب‌پذیر و سازگار با محیط زیست جایگزین کنند.