نگاهی به اقدامات دولت سیزدهم برای مدیریت مصرف سوخت

 رشد مصرف سوخت در کشور بیشتر از رشد تولید است و یکی از مشکلات ما ناترازی در بخش انرژی است؛ با این حال دولت سیزدهم برای حل مشکل ناترازی سوخت اقدامات متعددی را اجرا کرد تا با سیاست‌های غیرقیمتی بتواند از تشدید آن جلوگیری و مصرف را کاهش دهد.
ناترازی در بخش انرژی به خصوص بنزین یکی از مشکلات کشور بوده است، اما این وضعیت تا کنون به‌گونه‌ای مدیریت شده که مردم در هیچ نقطه‌ای از کشور با کمبود بنزین مواجه نشدند؛ این در حالی است که رشد مصرف بنزین در سال‌های گذشته به طور متوسط ۱۰ درصد بوده، البته رشد مصرف بیش از رشد تولید بنزین است.
دولت سیزدهم برای مدیریت ناترازی بنزین اقدامات کوتاه مدت و بلندمدتی را در دستور کار خود قرار داد و بررسی‌ها نشان می‌دهد راهکارهای کوتاه‌مدت در سه سال گذشته در جهت رفع ناترازی بنزین مؤثر واقع شده است. در این دولت تلاش شد تا با جلوگیری از هدررفت بنزین در داخل، ناترازی را تا حدی التیام بخشد که این مهم از طریق راه‌های گوناگون همچون نظارت و کاهش قاچاق سوخت و اقدامات صورت گرفته بر روی کارت‌های سوخت انجام گرفت.
اجرای طرح کدینگ کارت‌های سوخت فعال در حوزه شهرستان (استان سیستان و بلوچستان، کرمان)، ساماندهی سهمیه تخصیصی نرخ دوم کارت‌های شخصی از ۲۵۰ به ۱۰۰ لیتر طی ۳ مرحله ۵۰ لیتری، ایجاد رویه تخصیص سوخت در بخش کشاورزی بر اساس سطح زیرکشت، پلاک دار کردن تراکتورها به‌منظور ایجاد کدیکتا در تخصیص سهمیه به آنها، اتصال سامانه سدف به سامانه جامع تجارت و سامانه مودیان مالیاتی پیگیری اصلاح دستورالعمل ماده ۴۵ آیین‌نامه اجرایی مواد ۵ و ۶ قانون مبارزه قاچاق کالا و ارز از طریق ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، پیگیری اجرای کامل دستورالعمل روش مدیریت و کنترل سوخت موضوع ماده ۴۴ آیین‌نامه اجرایی مواد ۵ و ۶ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز توسط دستگاه‌های متولی، ارتقا و بروز رسانی سامانه در خواست فرآورده‌های نفتی سدف، تقویت کارگروه پیشگیری و مقابله با قاچاق فرآورده‌های نفتی از طریق افزایش تعداد جلسات و نظارت بر اجرای مصوبات و راه‌اندازی سامانه پایش هوشمند تردد ناوگان بین جاده‌ای سپهتن از جمله اقدامات وزارت نفت در سه سال گذشته است.
موجودی کارت هوشمند سوخت در ابتدای دولت سیزدهم معادل ۹۶۴۵ قطعه و تعداد متقاضیان در صف درخواست بالغ بر یک میلیون ۵۰۰ هزار قطعه بوده که با اقدامات صورت پذیرفته تعداد ۵ میلیون قطعه تهیه تعداد افراد در صف به صفر کاهش‌یافته و هم‌اکنون اجرای فرایند مناقصه خرید تا سقف ۱۰ میلیون قطعه در حال اجراست.
با پیاده‌سازی این پروژه امکان تولید کارت جدید بر روی کارت‌های جامانده در دفاتر پستی و کارت‌های معیوب در زمان شخصی‌سازی فراهم شد؛ به‌طوری‌که در زمان فقدان کارت خام با این روش یک میلیون و ۵۰۰ هزار کارت سوخت احیا و در چرخه تولید قرار گرفت که علاوه بر عبور از بحران کمبود کارت منجر به صرفه‌جویی ۵۵ میلیاردتومانی شد.
همچنین باتوجه‌به تحریم‌های ظالمانه، ارائه SAM Card از سوی شرکت‌های خارجی متوقف شده بود و با توجه به موجودی ناچیز این تجهیز امکان راه‌اندازی جایگاه‌های جدیدالاحداث و افزایش تلمبه‌های جدید در جایگاه‌های فعال سوخت وجود نداشت که وزارت نفت در این حالت با استفاده از دانش و توان نیروهای داخلی و انجام مهندسی معکوس موفق به تولید بومی این تجهیزات شده و با تولید ۶۰۰۰ قطعه از آن علاوه بر صرفه‌جویی ۴ میلیارد تومانی تا کنون نسبت به راه‌اندازی ۵۷۳ جایگاه جدیدالاحداث در انتظار بهره‌برداری اقدام شده است.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بیان کرد: با توجه به زیرساخت‌های ایجادشده در بخش مدیریت مصرف، تا پایان امسال شاهد کاهش ۱۰ میلیون لیتری مصرف سوخت در کشور خواهیم بود. جلیل سالاری مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران نیز می‌گوید: در سال ۱۴۰۰ مصرف کشور در حوزه انرژی ۳۲ میلیارد لیتر بوده که هم‌اکنون این رقم به ۴۶ میلیارد لیتر رسیده است. این اتفاق به افزایش مقدار تراکنش‌ها و سرانجام ضرورت‌یافتن روزآمدسازی سامانه هوشمند سوخت منجر شد. وی با بیان اینکه وزارت نفت در زمینه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان رتبه نخست را دارد، بیان کرد: در بخش مدیریت مصرف، سامانه نقشه‌برداری (مپینک Mapping) در حوزه نقل و انتقالات شهری و برون‌شهری راه‌اندازی شده و تا ماه آینده عملیاتی می‌شود که سبب کاهش روزانه ۵ تا ۷ میلیون لیتری مصرف سوخت در کشور خواهد شد. سالاری ادامه داد: همچنین با توجه به زیرساخت‌های ایجادشده در بخش مدیریت مصرف، تا پایان امسال درمجموع شاهد کاهش ۱۰ میلیون لیتری مصرف سوخت در کشور خواهیم بود.