سیاست خارجی یعنی آرامش روحی مردم

 نوید اشرف زادگان- ریاست جمهوری منتخب در مناظره اول دور دوم گفته بود : خنثی سازی تحریم برای من این است که هر جوان ایرانی بتواند محصول خود را به دنیا بفروشد.همچنین پزشکیان اعلام کرده بود که در رابطه با سیاست خارجی دکتر ظریف و تیم او آستین ها را بالا زدند.
او گفت: سیاست خارجی یعنی تشخیص تهدیدها و بحران‌های پیش رو با صداقت و واقع‌نگری. در همین راستا سیاست خارجی از نظر من یعنی آرامش روحی و روانی مردم. سیاست خارجی من وسیله‌ای است برای متوقف کردن روند مهاجرت جوانان و ایجاد زمینه بازگشت ایرانیان خارج از کشور. برای من سیاست خارجی یعنی کاری کنیم که ایرانیان بتوانند برای بلندمدت خود برنامه بریزند. سیاست خارجی من برای رفاه مردم و ایجاد انگیزه ماندن و ساختن و رشد اقتصادی و توسعه نه به هزینه مردم و در یک کلام برای مردم است.
 روزانه به خاطر سوءمدیریت و نبود برنامه به مملکت ضرر می‌زنیم
پزشکیان اذعان داشت: منظور شما این است که اف ای تی اف و برجام را قبول نخواهیم کرد. این را شفاف به مردم بگویید. بالاخره شما نظرتان در مورد اینها چیست؟ شما چه برنامه‌ای دارید؟ اگر به تعهدات عمل نکردند شما چه می‌کنید؟ ما نفت را چند می‌فروشیم؟ بشکه‌ای چند؟ قیمتی که مجلس در بودجه می‌گذارد به همان قیمت می‌فروشند؟ شما شفاف بگویید نفت را بشکه‌ای چند می‌فروشید؟ ما مشابه دنیا می‌فروشیم؟ اصلاً امکان ندارد.
وی افزود: اگر خوب می خرند چرا این وضع مردم این است؟ چرا این قدر بدبخت هستند؟ مسأله خیلی روشن است. آقای دکتر در این رشته کارشناسی هم هست. همین الان به دلیل نداشتن تکنولوژی نفتی که ما از زمین می‌کشیدیم ۱۸ درصد است در حالی که در دنیا ۴۶ درصد است. ما داریم سرمایه نسل‌ها را دفن می‌کنیم. ما راستش را نمی‌گوییم. آدمی پیدا می‌شود سه میلیارد نفت را برده و پولش را خورده و در زندان است. مگر می‌شود کسی ۱۰ کشتی نفت را ببرد و بفروشد و پولش مشخص نشود؟
ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: قطر گاز ما را گرفته بعد ما به عنوان دومین مملکت دارای این سرمایه، زمستان گاز نداریم. دولت قبل نکرد، آقای شهید رئیسی چرا درستش نکرد؟ آن زمان که بدتر شد. تحریم‌های فلج کننده اجازه نداد. ما برجام را نپذیریم شما چه می‌خواهید در مملکت انجام دهید؟ یک نقشه داشته باشیم. ما روزانه به خاطر سو مدیریت و نبود برنامه به مملکت ضرر می زنیم و سرمایه‌های مملکت را گم و گور می‌کنیم. پزشکیان تصریح کرد: این که بلد باشیم چگونه صحبت کنیم هنر است. گفت‌وگو، گفت‌وگو است و برادر با برادر و پدر با پدر و بچه با پدر گفت و گو می‌کنند و اگر جور در نیایند با هم قهر می‌کنند و می‌روند. این که چگونه می‌توان گفت و گو را به نتیجه رساند و اینکه من بگویم به هیچ عنوان نخواهد شد با هم تفاوت دارد.
وی در پاسخ به این سوال که در شرایطی آمریکا سردار سلیمانی را شهید می‌کند و می‌خواهد فروش نفت را به صفر برساند چه می‌کنید؟ ادامه داد: بحث شهید سلیمانی جدا است. آمریکا بخاطر بحث‌های غزه و سوریه این کار را می‌کند. موی دماغ آنها شده بود و او را ترور کردند. این چه ربطی به دعوای بعد از آن قضیه دارد؟ چرا بازرگانان ما نمی‌توانند راحت به اروپا بروند؟ ما چه کردیم که دنیا با ما این چنین است؟ در همین همسایه‌ها چرا ترکیه پول ما را نمی‌دهد؟ چرا چین دلار ما را پس نمی‌دهد و هر جنسی دلش می‌خواهد به ما غالب می‌کند؟ چرا همین قرارداد ۲۵ ساله را اجرا نمی‌کند؟ نخواهد کرد. اف ای تی اف مانند فیفا است. اگر زیر بار حرف آنها نرویم ما را بازی نمی‌دهند. اگر به آن عمل نکنیم ما را در بازی‌های جهانی راه نخواهند داد. بگویید اگر اینها را نکردید چه بلایی می‌خواهید سر مردم بیاورید؟ چرا تعداد چاپ پول دو سه برابر شده است؟ این نامزد انتخابات ریاست جمهوری در رابطه با عمل نکردن دولت بایدن به تعهدات خود بیان کرد: اقتصاد مقاومت؛ بارها گفتم اول در داخل باید به همگرایی برسیم و درباره گره‌هایی که در نفت و گاز و تورم‌هایی که ایجاد می‌کنیم علمی حرف بزنیم و بعد به دنیا ثابت کنیم می‌توانیم بایستیم. در عین حال برای اینکه از قافله عقب نمانیم بر اساس عزت، حکمت و مصلحت گفت‌و گو کنیم. در معامله باید یک چیزی بدهید و یک چیزی بگیرید. گفتگو روش و علم دارد. چگونه؟ باید دید چطور می‌توان با مدیریت و هدر ندادن سرمایه و بزرگ نکردن دولت به آن عمل کرد. باید بتوانیم معامله را جوش دهیم. باید اقتصاد مقاومتی، مدیریت داخلی را کنار بگذاریم و درست عمل کنیم، سوخت خود را هدر ندهیم.
نسخه مسعود پزشکیان برای سیاست خارجی ایران چیست؟
مسعود پزشکیان در پایان چهارمین مناظره با موضوع سیاست خارجی، گفت: مبنای سیاست خارجی من، همان سه اصل عزت، حکمت و مصلحت است؛ اما درک من از این اصول سه‌گانه، با سایر نامزد‌های حاضر در اینجا متفاوت است. در یک کلام سیاست خارجی را، یعنی ارتقای جایگاه، امنیت و اقتدار ایران در جهان و هم تامین رفاه و آسایش برای تک تک ایرانیان می‌دانم.
مسعود پزشکیان، ریاست‌جمهوری منتخب، جراح قلب و نماینده ۵ دوره مجلس شورای اسلامی است. او می‌گوید: «بنده فوق‌تخصص جراحی قلب هستم و ۱۷ سال در دانشگاه در این حوزه درس خوانده و صاحب تجربه شدم، اما هیچ‌وقت به خود اجازه نمی‌دهم در حوزه‌های دیگر پزشکی ورود پیدا کنم؛ درحالی‌که عده‌ای در آن مقطع احساس می‌کردند با خواندن دو کتاب می‌توانند کارشناس برجام باشند. همین غیرتخصصی عمل کردن ما کشور را به این شرایط عجیب و غریب رسانده است؛ به‌طوری که هیچ‌کس نیز نمی‌خواهد اشتباه خود و ورود غیرکارشناسی‌اش را در چنین موضوعاتی بپذیرد».
او در این مناظره گفت: «بنده از ابتدا گفتم که موضوعات را باید با کارشناسان حل کرد. به زاکانی صادقانه گفتم من سواد برجام را ندارم، اما مشکل این بود که این‌ها هم سواد نداشتند، ولی نمی‌گفتند و اقدام می‌کردند و وقتی از آن‌ها پرسیدم روش ارزیابی شما برای حل مشکل چیست؟ می‌گفتند روش شما چیست؟ و با نگاه خودشان یک چیزی را درآوردند. از آقای جلیلی و این‌ها پرسیدم اگر برجام و این موضوع را نمی‌پذیرید راه دیگر که ارائه می‌دهید چیست؟ گفتند نقشه دیگری نداریم و همین است که در حال حاضر روزانه هزاران دلار ضرر می‌دهیم.» پزشکیان در بخش دیگری از جمع‌بندی خود در پایان مناظره چهارم گفت: «من می‌خواهم پدران و مادران ایرانی هر نوروز در کنار فرزندان و نوه‌هایشان دور هفت‌سین بنشینند و خاطرات شیرین بسازند نه اینکه از پشت پنجره سرد تبلت‌ها و موبایل‌هایشان دستی از آن طرف آب‌ها تکان دهند و سپس در سکوت و تنهایی و دلتنگی باقی عمرشان را سپری کنند. یکی از اهداف سیاست خارجی دولت من، فرو نشاندن موج مهاجرت و بازگشت ایرانیان خارج از کشور به وطن خواهد بود. سیاست خارجی را برای آرامش روانی مردم می‌خواهم و تلاش خواهم کرد ایرانیان به دور از اضطراب و عدم اطمینان از فردایشان بتوانند برای زندگی خود برنامه‌ریزی کنند». ریاست‌جمهوری پیش از این در مناظره فرهنگی نیز با اشاره به موج مهاجرت گفت: «امروز نخبگان ما به دلیل نارضایتی از کشور می‌روند، ما باید تلاش کنیم این اتفاق نیفتد». او این دغدغه خود را در میزگرد اقتصادی نیز بیان کرد و گفت: «ما در حال فراری دادن مغز‌ها از کشور هستیم». پزشکیان با علم بر این واقعیت بر موضوع مهاجرت تاکید دارد که براساس یافته‌های سالنامه مهاجرتی ایران در سال ۱۴۰۱، تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور با افزایشی تقریباً ۴ برابری از ۱۷ هزار و ۴۴۲ دانشجو در سال ۲۰۰۰ به ۶۶ هزار و ۷۰۱ دانشجو در سال ۲۰۲۰ رسیده است. نتایج پیمایش رصدخانه مهاجرت ایران در بهار و تابستان ۱۴۰۱ نشان می‌دهد شیوه حکمرانی و مملکت‌داری، بی‌ثباتی اقتصادی و فساد نهادینه‌شده در کشور، تحریم، نوسان قیمت ارز، تورم و شرایط اقتصادی از مهمترین دلایل مهاجرت در ایران کنونی است. پزشکیان همچنین در تشریح سیاست خارجی خود گفت: «سیاست خارجی را ابزاری برای بلندآوازه کردن نام ایران و پاسداری از منزلت ایرانی در جهان می‌دانم. تمدن کهن و قدیمی ایران حرف برای گفتن زیاد دارد. از دل تاریخ و آیین و فرهنگ‌مان تجربه‌ها و حرکت‌های بی‌شماری برای کمک به درمان درد‌های انسان داریم. ما سیاست خارجی را ابزاری برای شناساندن فرهنگ غنی ایرانی، ارزش‌های بشردوستانه ایرانی و اسلامی و جلوگیری از ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی می‌دانم. می‌خواهم ایرانی بودن چه برای ایرانیان داخل و چه ایرانیان خارج از کشور یک امتیاز باشد. من سیاست خارجی را مهمترین وسیله برای بهبود روابط با کشورها، عادی‌سازی روابط تجاری با جهان از طریق رفع تحریم‌ها و احیای صنعت پرشور گردشگری می‌دانم». وی افزود: «دستگاه سیاست خارجی دولت من برای ارتقای سطح فناوری و افزایش تبادلات علمی با جهان و بهره‌برداری از آخرین دستاورد‌های بشر تمام ظرفیت‌های خود را فعال خواهد کرد. من سیاست خارجی را برای ایجاد یک منطقه قوی و تحکیم برادری با کشور‌های همسایه می‌خواهم. من می‌خواهم کشور‌های همسایه ثروت و منابع خود را به جای مهار یکدیگر صرف آبادانی و توسعه غرب آسیا و نسل‌های آینده خود کنند».
نماینده طرفدار برجام و منتقد تحریم
پزشکیان در جایگاه نماینده مجلس بار‌ها نسبت به عملکرد دولت سیزدهم انتقاد کرده است؛ وی در مصاحبه‌ای در خصوص اصولگرایان می‌گوید: «آن‌ها وعده داده بودند که با حضورشان در مجلس و دولت، سفره مردم را رنگین خواهند کرد و می‌گفتند مگر مرغ و گوشت مردم به برجام ارتباطی دارد؟! آن مرغی که می‌گفتند به برجام ربطی ندارد ۲۰ هزار تومان بود، الان همان مرغ ۱۲۰ هزار تومان شده است! با همین عملکرد‌ها قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده است». وی در جای دیگری نیز گفت: «چرا سفره مردم را رنگین نمی‌کنید؟! مگر در دور قبل نمی‌گفتند برجام را باید پاره کرد و خیانت است؛ پس چرا امروز خیانت را ادامه می‌دهید، درحالی‌که سفره مردم بی‌رنگ‌تر شده است؟!». پزشکیان پس از تصمیم دولت سیزدهم برای بازگشت پای میز مذاکره برای احیای برجام گفت: «مگر ادعا نمی‌کردند این دولت مسائل را به برجام گره زده؟ خب این دولت جدید به برجام گره نزند! گفتگو نکند و پاره‌اش کند؛ برجام را جمع کنند، نگویند حالا برویم گفتگو کنیم، شما که می‌گفتید گفتگو لازم نیست، پاره‌اش کنید، اما مسائل را هم حل کنید؛ حل کنید!»  ریاست‌جمهوری همچنین در جایی تاکید کرده است که «اگر قرار است با دنیا تعامل کنیم، برجام و برجام‌ها را لازم داریم. البته کسانی که برای چنین گفتگو‌هایی می‌روند هم باید توان گفتگو و چانه‌زنی در عرصه دیپلماسی را داشته باشند نه اینکه حتی نتوانند با زبان آن‌ها هم صحبت کنند». پزشکیان همچنین در سال ۹۹ و در پاسخ به سوالی در خصوص کاندیداتوری سعید جلیلی در انتخابات گفت: «با جلیلی راه به جایی نمی‌بریم و مسائل کشور روزبه‌روز پیچیده‌تر و پیچیده‌تر می‌شود».
نقشه راه دیپلماسی
مسعود پزشکیان نخستین بار در میزگرد سیاسی از سرتیتر و بخش‌هایی از راهبرد و نقشه راه سیاست خارجی دولت خود سخن گفت؛ وی در ابتدای این نشست گفت: «راهنمای سیاست خارجی ما منافع مردم ایران خواهد بود و در سیاست خارجی شعار‌های دهن‌پرکن که جیب مردم را خالی کند، شعار‌هایی که مردم را از قافله توسعه عقب بیاندازد و مردم را گرفتار تامین دارو و صنایع ملی را گرفتار تامین مواد اولیه و آخرین فناوری کند، نخواهم داد.»
وی تاکید کرد: «برای من دیپلماسی، مذاکره و توافق ذلت نیست بلکه یک راه معقول و کم‌هزینه برای رسیدن به عزت است؛ ما دیگر فرصت نداریم درحالی‌که کشور‌های منطقه با شتاب در حال توسعه هستند، در بهترین حالت درجا بزنیم.» پزشکیان با بیان اینکه پول نفت ما نباید به جیب قاچاقچیان برود، تاکید کرد: «با تحریم شاید بتوان زنده ماند، اما نمی‌شود پیشرفت کرد؛ با حضور گسترده مردم در انتخابات قوی‌ترین برگ برنده را در مذاکرات به دست خواهیم آورد. ان‌شاءالله با پشتوانه مردمی، احیای برجام، رفع تحریم‌ها و دیگر موانع بانکی مانند FATF شدنی خواهد بود.»
ظریف نیز به‌عنوان مشاور سیاست خارجی این کاندیدای ریاست‌جمهوری، در کارزاری که در حمایت از مسعود پزشکیان تشکیل داد، در شبکه اجتماعی خود نوشت: «ما می‌دانیم با ریاست‌جمهوری دکتر پزشکیان، اساس و هدف سیاست خارجی تأمین منافع ملی، تضمین امنیت ملی، پاسداری از حیثیت ملی ایران و منزلت بین‌المللی ایرانیان و بهبود کیفیتِ زندگی «مردم» خواهد بود. ما دولتی می‌خواهیم که در سیاست خارجی، شعار‌های دهان پُرکُن که جیب مردم را خالی کند ندهد؛ شعاری ندهد که «مردم» را گرفتار تأمین دارو و «صنایع ملی» را گرفتار تأمین مواد اولیه و کسب آخرین فن‌آوری‌ها کند. هدفِ سیاست خارجی دولت نباید تنها «بقا» باشد؛ بلکه در سیاست خارجی «توسعه کشور» را پیگیری کند. دولتی می‌خواهیم که از شرق‌گرایی و غرب‌گرایی پرهیز کند و همزمان شرق‌ستیز و غرب‌ستیز هم نباشد».
همچنین در متن این کارزار آمده است: «ما می‌خواهیم از زندگی حداقلی و صرفاً تأمین معیشت «بخورنمیر»، به یک «زندگی رضایت‌بخش» و شایسته مردم ایران برسیم که در آن همه مردم فرصت رشد و خلاقیت و بالندگی داشته باشند. نمی‌خواهیم مردم مدام چشم‌شان به اخبار باشد تا ببینند بیش‌تر تحریم می‌شویم یا نمی‌شویم، جنگ می‌شود یا نمی‌شود، فردا نرخ دلار بالا می‌رود یا پایین می‌آید، گرفتار «فشار حداکثری» خواهیم شد یا «فشار حداقلی»؛ در کشور بزرگ و کهنی مثل ایران، در شأن مردم نیست که از آینده خود مطمئن نباشند و نخبگان‌مان آینده خود را در گوشه دیگری از جهان جست‌وجو کنند».
ظریف می‌افزاید: «قرار بود تحریم‌ها را دور بزنیم، ولی الان کریدور‌ها و مسیر‌های ارتباطی منطقه ما را دور زده‌اند؛ ما دیگر فرصت نداریم - در حالی که کشور‌های منطقه با شتاب در حال توسعه هستند - در بهترین حالت «در جا بزنیم»؛ با تحریم شاید بشود زنده ماند؛ ولی نمی‌شود پیشرفت کرد».
تیم سیاست خارجی مشغول کار است
مسعود پزشکیان پیش از برگزاری دور نخست انتخابات در جمع اعضای اتاق بازرگانی در خصوص تدوین سیاست خارجی خود گفت: «در رابطه با سیاست خارجی دکتر ظریف و تیم او آستین‌ها را بالا زدند و دارند کار می‌کنند». ریاست‌جمهوری پیشتر در خصوص مشاور ارشد سیاست خارجی خود گفته بود: «تا آنجا که من می‌شناسم بهتر از ظریف کسی را نداریم. ظریف کسی بود که سیاست خوانده، مدرک گرفته و تجربه کرده بود؛ حال این افراد کجا این تجارب را کسب کردند. آن‌وقت کسی که می‌دانسته و توان داشته را با کسی که این مسیر را نرفته مقایسه می‌کنید؟!»
ریاست‌جمهوری پیش‌تر نیز با همراهی وزیر امور خارجه پیشین کشورمان در میزگرد سیاسی نامزد‌ها شرکت کرده بود که سخنان ظریف در آن نشست، به تعبیر خودش «آب در لانه مورچگان ریخت» تا جایی که پس از آن، بخش قابل‌توجهی از سخنان سایر نامزدها، به واکنش و هجمه به مشاور سیاست خارجی پزشکیان اختصاص یافت. ظریف در این خصوص گفت: «چند دقیقه در تلویزیون صحبت کردم، انگار آب در لانه مورچگان ریختم. صغیر و کبیرشان را به تلویزیون آوردند و تهمت تحریف قرآن را به من زدند».
یکی از مهمترین بخش‌های سخنان این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در میزگرد تلویزیونی اشاره به این واقعیت تاریخی بود که «روزی که دولت روحانی تحویل آقای رئیسی شد، توانسته بودیم آمریکا را سه بار در شورای امنیت شکست دهیم؛ غنی‌سازی را از ۲۰ درصد به ۶۰درصد رسانده بودیم.» ظریف ادامه داد: «اینکه می‌گویند بایدن می‌توانست به برجام برگردد، بله؛ اصلاً قرار بود برگردد، اما یکی اسرائیل بود که با شهید کردن شهید فخری‌زاده اجازه نداد و یکی هم قانون اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی. نگذارید که بگوییم در آن ۶ ماه تلخ چه گذشت. بار‌ها می‌توانستیم برجام را زنده کنیم تا مردم در فلاکت زجر نکشند. در سه سال دولت روحانی به ۱۵۰۰ تحریم رسید؛ و در سه سال دولت آقای رئیسی به ۲۵۷۰ رسید. در ۸ سال ۷۰۰ تحریم اضافه شد و در سه سال بیش از هزار مورد».
تیم ظریف در همراهی و مشاوره به مسعود پزشکیان چه کسانی هستند؟ علاوه بر وزیر امور خارجه دولت‌های یازدهم و دوازدهم، مهدی سنایی، سفیر پیشین کشورمان در روسیه نیز، پزشکیان را در میزگرد سیاسی همراهی می‌کرد؛ سنایی، سفیر پیشین کشورمان در روسیه، استاد دانشگاه، نویسنده و نماینده سابق مجلس از حوزه انتخابیه شهرستان نهاوند در دوره هشتم و نهم بود. مدیرعامل مؤسسه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز (ایراس) در میزگرد سیاسی گفت: «با اشاره به لزوم پشتوانه افکار عمومی در یک سیاست خارجی موفق بر لزوم رفع تحریم‌ها سخن گفت. او پیشرفت در سیاست خارجی کشور در ارتباط با کشور‌های آسیایی را منوط به اجرای سیاست خارجی چندبرداری دانست. او تاکید کرد که حکمت و مصلحت اقتضا می‌کند که از دایره تحریم‌ها بیرون بیاییم». همچنین ساعتی پیش از برگزاری میزگرد سیاسی، عکسی در فضای مجازی منتشر شد که پزشکیان را در حال گفتگو با مشاورانش در موضوع سیاست خارجی نشان می‌داد. در این عکس علاوه بر ظریف، سیدعباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی پیشین وزارت خارجه و نماینده پیشین ایران در سازمان ملل متحد و در یک جمله معماران برجام نیز حضور داشتند که هر دو از مذاکره‌کنندگان ایرانی در جریان توافق برجام نیز بودند. عراقچی در حال حاضر دبیر شورای راهبردی روابط خارجی است. عراقچی در کانال تلگرام خود در توضیح عکس اقامه نماز با مسعود پزشکیان نوشت: «امروز ٢٩ خرداد١۴٠٣ به همراه دکتر ظریف و دکتر روانچی برای بحث و مشورت در خصوص سیاست‌های کلان کشور در حوزه سیاست خارجی در دفتر دکتر پزشکیان حضور یافتیم. جلسه طولانی و مفیدی بود که تا ظهر و اقامه نماز ادامه یافت». یکی دیگر از دیپلمات‌های باسابقه‌ای که نامش در لیست شورای سیاستگذاری ستاد مسعود پزشکیان دیده می‌شود، غلامعلی خوشرو است. خوشرو، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ بود. وی در سال‌های اولیه پس از انقلاب (۱۳۶۱) دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه را به منظور تربیت دیپلمات‌های متعدد و متخصص تأسیس کرد و به مدت هشت سال ریاست این مرکز دیپلماسی را بر عهده داشت. مسعود پزشکیان همچنین از حمایت ۷۶ نفر از سفرا و کارگزاران پیشین ایران در حوزه دیپلماسی برخوردار است که در بیانیه خود نوشتند: «ناگفته پیداست که ایران عزیز ما در یکی از حساس‌ترین برهه‌های تاریخی خود قراردارد، به‌گونه‌ای که گذار بی‌خطر از گذار ناهموار و پیچیده موجود نه‌تن‌ها آسان نبوده بلکه مستلزم گشودن دریچه‌ای به دنیای جدیدی از دوراندیشی، کارآمدی، صداقت و درایت است. ما زمانی می‌توانیم قدم به این دنیای جدید بگذاریم که در انتخاب خود ریشه‌ها و عوامل ناکامی‌ها و نابسامانی‌های موجود را بشناسیم و از تکرار و استمرار حیات آن‌ها پرهیز کنیم.. ما بنا داریم جهت رسیدن به این دنیای جدید از دکتر مسعود پزشکیان حمایت کنیم. ما ایشان را انسانی فرهیخته، اندیشمند، متخصص، انقلابی، راستگو، پاک‌دست، متدین و مردمی می‌دانیم. ما ایشان را آماده مواجهه با وضعیت موجود کشور مخصوصاً وضعیت جوانان و زنان، اشتغال آنان و نیز معیشت سخت مردم می‌بینیم. ما قول ایشان را باور کرده‌ایم که در جهت تنش‌زدایی با جهان خارج و تقویت روابط بین‌المللی کشور گام برخواهد داشت».
«فرق می‌کند چه کسی در پاستور بنشیند»
محمدجواد ظریف، نخستین بار در میزگرد سیاسی در حمایت از پزشکیان گفت: «در سیاست خارجی بسیار مهم است چه کسی در خیابان پاستور نشسته است». او تاکید کرد که «رئیس‌جمهور است که سیاست‌ها را می‌سازد و برای تصویب به شورای عالی امنیت و حضور مقام معظم رهبری ارائه می‌کند. رئیس‌جمهور است که سیاست‌ها را اجرا می‌کند. بدون سیاست خارجی مستقر و با اجماع ملی نمی‌توانیم منافع اقتصادی کشور را پیش ببریم. بدون سیاست خارجی متین نمی‌توانیم حتی با دوستان‌مان ارتباط داشته باشیم. نگاه ما به یک رابطه متوازن است تا هیچ‌کس نتواند از ایران بهره بگیرد بدون آنکه مابه‌ازای آن را پرداخت کند». وزیر امور خارجه دولت‌های یازدهم و دوازدهم سپس در سخنرانی‌های خود در شهر‌های مختلف در تشریح این جمله گفت: «باور نکنید رای شما تفاوت نمی‌کند، من به‌عنوان کسی که درک کرده‌ام چقدر تفاوت دارد در پاستور چه کسی بنشیند، می‌گویم گول شعار‌های شیوا، گول روشنفکرنمایی را نخورید که نتیجه آن فرستادن احمدی‌نژاد دیگری یا بدتر از او است... اگر می‌خواهیم زیر بار تهدید نظامی و تحریم نباشیم باید نشان دهیم این ملت انتخاب دارد.»
اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
اگرچه کلیات محوری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در جای جای قانون اساسی مورد تاکید قرار گرفته است، ولی جهت سهولت بیشتر در دسترسی به اصول مرتبط با سیاست خارجی کشورمان، اصول مربوطه که بنحوی با چگونگی و ترسیم روابط خارجی کشور مرتبط است، جمع آوری و ذیلا به آنها اشاره می گردد.
* اصل 2 بند ج- نفی هر گونه ستمگری و ستم‏کشی و سلطه‏گری و سلطه‏پذیری،
* اصل 3 بند 5- طرد کامل استعمار و جلوگیری از نفوذ اجانب.
* اصل 3 بند 11 – تقویت کامل بنیه دفاع ملی از طریق آموزش نظامی عمومی برای حفظ استقلال و تمامیت ارضی و نظام اسلامی کشور.
*اصل 9 : “در جمهوری اسلامی ایران آزادی و استقلال و وحدت و تمامیت اراضی کشور از یکدیگر تفکیک ناپذیرند و حفظ آنها وظیفه دولت و آحاد ملت است. هیچ فرد یا گروه یا مقامی حق ندارد به نام استفاده از آزادی، به استقلال سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، نظامی و تمامیت ارضی ایران کمترین خدشه‏ای وارد کند و هیچ مقامی حق ندارد به نام حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور آزادیهای مشروع را، هر چند با وضع قوانین و مقررات، سلب کند.”
* اصل 11 “به حکم آیه کریمه “ان هذه امتکم امه واحده و اناربکم فاعبدون” همه مسلمانان یک امت‏اند و دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است سیاست کلی خود را بر پایه اإتلاف و اتحاد ملل اسلامی قرار دهد و کوشش دیر به عمل آورد تا وحدت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جهان اسلام را تحقق بخشد.”
*اصل 14 “به حکم آیه شریفه “لاینهاکم‏الله عن‏الدین لم یقاتلوکم فیالدین و لم‏یخرجوکم‏ من دیارکم‏ ان تبروهم و تقسطواالیهم ان‏الله یحب‏المقسطین” دولت جمهوری اسلامی ایران و مسلمانان موظفند نسبت به افراد غیر مسلمان با اخلاق حسنه و قسط و عدل اسلامی عمل نمایند و حقوق انسانی آنان را رعایت کنند. این اصل در حق کسانی اعتبار دارد که بر ضد اسلام و جمهوری اسلامی ایران توطئه و اقدام نکنند.”
*اصل 15“زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارس است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبانهای محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‏های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است.”
*اصل 19 “مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود.”
*اصل 26“احزاب، جمعیت‏ها، انجمن‏های سیاسی و صنفی و انجمنهای اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته شده آزادند، مشروط به این که اصول استقلال، آزادی، وحدت ملی، موازین اسلامی و اساس جمهور اسلامی را نقض نکنند. هیچکس را نمیتوان از شرکت در آنها منع کرد یا به شرکت در یکی از آنها مجبور ساخت.” (در این اصل آزادی تشکیل احزاب، جمعیت ها، انجمن های سیاسی و صنفی و انجمن اسلامی یا اقلیت های دینی، مشروط به رعایت اموری از جمله استقلال کشور دانسته شده است.)
*اصل 41“تابعیت کشور ایران حق مسلم هر فرد ایرانی و دولت نمیتواند از هیچ ایرانی سلب تابعیت کند، مگر به درخواست خود او یا در صورتی که به تابعیت کشور دیگری درآید.”
*اصل 42“اتباع خارجه میتوانند در حدود قوانین به تابعیت ایران در آیند و سلب تابعیت اینگونه اشخاص در صورتی ممکن است که دولت دیگری تابعیت آنها را بپذیرد یا خود آنها درخواست کنند. “
*در اصل 43 ضمن تاکید بر استقلال وخودکفایی اقتصادی و رهایی از وابستگی به بیگانه، مقابله با هرگونه سلطه اقتصادی بیگانه بر اقتصاد کشور را مورد توجه خاص قرار می دهد…
*اصل 50“در جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسلهای بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی میگردد. از این رو فعالیتهای اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند، ممنوع است.”
*اصل 67“نمایندگان باید در نخستین جلسه مجلس به ترتیب زیر سوگند یاد کنند و متن قسم‏نامه را امضاء نمایند. بسم‏الله‏الرحمن‏الرحیم- من در برابر قرآن مجید، به خدای قادر متعال سوگند یاد میکنم …. در گفته‏ها و نوشته‏ها و اظهارنظرها، استقلال کشور و آزادی مردم و تأمین مصالح آنها را مد نظر داشته باشم.” (همچنانکه ملاحظه می شود در این سوگندنامه نمایندگان مجلس بحث دفاع از استقلال کشور شدیدا مورد تاکید قرار گرفته است).
*اصل 77 “عهدنامه‏ها، مقاوله‏نامه‏ها، قراردادها و موافقت‏نامه‏‏های بین‏المللی باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد. “
*اصل 78 “هر گونه تغییر در خطوط مرزی ممنوع است مگر اصلاحات جزیی با رعایت مصالح کشور، به شرط این که یک طرفه نباشد و به استقلال و تمامیت ارضی کشور لطمه نزدن و به تصویب چهار پنجم مجموع نمایندگان مجلس شورای اسلامی برسد. “
*اصل 81 ” دادن امتیاز تشکیل شرکتها و موُسسات در امور تجارتی و صنعتی و کشاورزی و معادن و خدمات به خارجیان مطلقا ممنوع است.”
*اصل 82 “استخدام کارشناسان خارجی از طرف دولت ممنوع است مگر در موارد ضرورت با تصویب مجلس شورای اسلامی.
*اصل 121 “رییس جمهور در مجلس شورای اسلامی در جلسه‏ای که با حضور رییس قوه قضاییه و اعضای شورای نگهبان تشکیل می‏شود به ترتیب زیر سوگند یاد میکند و سوگندنامه را امضاء مینماید. بسم‏الله‏الرحمن‏الرحیم- من به عنوان رییس جمهور در پیشگاه قرآن کریم و در برابر ملت ایران به خداوند قادر متعال سوگند یاد میکنم که … در حراست از مرزها و استقلال سیاسی و اقتصادی و فرهنگی کشور از هیچ اقدامی دریغ نورزم … “
*اصل 143 “ارتش جمهوری اسلامی ایران پاسداری از استقلال و تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی کشور را بر عهده دارد. “
*اصل 145 “هیچ فرد خارجی به عضویت در ارتش و نیروهای انتظامی کشور پذیرفته نمیشود. “
*اصل 146 “استقرار هر گونه پایگاه نظامی خارجی در کشور هر چند به عنوان استفاده‏های صلح‏آمیز باشد ممنوع است.”
*اصل 151قانون اساسی دولت را موظف به فراهم نمودن برنامه و امکانات آموزش نظامی و دستیابی به آمادگی رزمی برای هر ایرانی بمنظور دفاع از کشور ، نموده است. به طوری که همه افراد همواره توانایی دفاع مسلحانه از کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران را داشته باشند، ولی داشتن اسلحه باید با اجازه مقامات رسمی باشد.
*اصل 152 “سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اساس نفی هر گونه سلطه‏جویی و سلطه‏پذیری، حفظ استقلال همه جانبه و تمامیت ارضی کشور، دفاع از حقوق همه مسلمانان و عدم تعهد در برابر قدرت‏های سلطه‏گر و روابط صلح‏آمیز متقابل با دول غیر محارب استوار است. “
*اصل 153 “هر گونه قرارداد که موجب سلطه بیگانه بر منابع طبیعی و اقتصادی، فرهنگ، ارتش و دیگر شإون کشور گردد ممنوع است. “
*اصل 154 “جمهوری اسلامی ایران سعادت انسان در کل جامعه بشری را آرمان خود میداند و استقلال و آزادی و حکومت حق و عدل را حق همه مردم جهان میشناسد. بنا بر این در عین خودداری کامل از هر گونه دخالت در امور داخلی ملتهای دیگر، از مبارزه حق‏طلبانه مستضعفین در برابر مستکبرین در هر نقطه از جهان حمایت میکند. “
* اصل 155 “دولت جمهوری اسلامی ایران میتواند به کسانی که پناهندگی سیاسی بخواهند پناه دهد مگر این که بر طبق قوانین ایران خائن و تبهکار شناخته شوند. “
*اصل 176 به منظور تأمین منافع ملی و پاسداری از انقلاب اسلامی و تمامیت ارضی و حاکمیت ملی “شورای عالی امنیت ملی” به ریاست رییس جمهور، با وظایف زیر تشکیل میگرد.
1 – تعیین سیاستهای دفاعی – امنیتی کشور در محدوده سیاستهای کلی تعیین شده از طرف مقام رهبری. 2 – هماهنگ نمودن فعالیت‏های سیاسی، اطلاعاتی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در ارتباط با تدابیر کلی دفاعی – امنیتی. 3 – بهره‏گیری از امکانات مادی و معنوی کشور برای مقابله با تهدیدهای داخلی و خارجی