شکست پروپاگاندای سیاسی علیه ایران

علیرضا بهادریان- سه کشور اروپایی به همراه آمریکا در سال‌های اخیر تلاش داشته‌اند، با استفاده ابزاری از آژانس بین المللی انرژی اتمی از این نهاد فنی به عنوان دستاویزی برای اجماع سازی علیه کشورمان استفاده کنند.
سال‌هاست که نشست‌های فصلی شورای حکام عرصه ارائه گزارش‌های جهت‌دار از پیشرفت‌های هسته‌ای ایران، بیانیه‌خوانی‌های بی‌حاصل و محل پروپاگاندای سیاسی علیه کشورمان شده است؛ با این تفاوت که در یک سال گذشته با مشی فعالانه دستگاه دیپلماسی و سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران، ترمز صدور قطعنامه‌های ضدایرانی توسط شورای حکام کشیده شده و تنها ادعاهای غیرحرفه‌ای و سیاسی محوریت یافته است.
در روزهای اخیر نیز نشست فصلی شورای حکام برگزار شد و بازی تکراری کشورهای غربی و عملکرد جانب‌دارانه مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به همراه سه کشور اروپایی و آمریکا به نمایش درآمد.
رافائل گروسی به اتهام زنی در خصوص همکاری ایران و آژانس پرداخت و کشورهای اروپایی و آمریکا در بیانیه‌هایی جداگانه مواضع سیاسی خود را اعلام کردند.
ابراز نگرانی از برنامه هسته‌ای صلح آمیز و شفاف ایران در شرایطی که رژیم صهیونیستی در ماه‌های اخیر بارها مردم غزه را به استفاده از سلاح مرگبار اتمی تهدید کرده بیشتر شبیه یک طنز تلخ برای جهانیان است. تاسف بار آنکه آژانس در کنار آمریکا و اروپا در این خصوص سکوت اختیار کرده و به وظیفه قطعی خود عمل نکرده است.
ناکام در اجماع سازی
سه کشور اروپایی به همراه آمریکا در سال‌های اخیر تلاش داشته‌اند تا با استفاده ابزاری از آژانس بین المللی انرژی اتمی از این نهاد فنی به عنوان دستاویزی برای اجماع سازی علیه کشورمان استفاده کنند. با این حال شواهد و قرائن نشان می‌دهند که قدرت‌های جهانی دنیا با این اقدام سیاسی و خصمانه آنها علیه ایران همراهی نکرده و نمی‌کنند.
قابل تامل آنکه آژانس بین المللی انرژی اتمی که موضوعات اتهامی خود را با هیاهوی بالای رسانه‌ای مفتوح می‌کند در زمان حل و فصل آنها سکوت اختیار کرده و به راحتی از کنار آن گذشته است. به عنوان نمونه بسته شدن اتهام غنی سازی بالای شصت درصد یا مختومه شدن پرونده سایت ادعایی موسوم به آباده که در نتیجه مذاکرات فنی و حسن نیت ایران به سرانجام رسید از سوی رسانه‌های جریان اصلی غرب و آژانس با سیاست سکوت همراه بود.
آبان‌ماه ۱۴۰۱ شورای حکام با صدور قطعنامه‌ای علیه ایران تلاش کرد به صورت افراطی از این نهاد فنی استفاده سیاسی کند. این قطعنامه گرچه به تصویب رسید اما دو رخداد مهم باعث شد تا آب سردی بر پروژه ضدایرانی اجماع‌سازی ریخته شود.
یکم؛ مخالف چین و روسیه با این قطعنامه نشان داد پرونده‌سازی برای برنامه هسته‌ای ایران نه به دلیل نگرانی‌های ادعایی غرب بلکه تنها یک سناریوی سیاسی است که کشورهای مختلف جهان با آن همراهی نمی‌کنند.
دوم؛ واکنش قاطعانه جمهوری اسلامی ایران به این قطعنامه باعث شد تا آژانس و کشورهای غربی ضمن عقب نشینی، از استمرار صدور قطعنامه علیه کشورمان صرف نظر کرده و تا به امروز جرات تکرار چنین خطایی را نداشته باشند.
در پاسخ به این اقدام ضدایرانی بود که کشورمان رسما اعلام کرد غنی سازی ۶۰ درصد را برای اولین بار در سایت راهبردی فردو آغاز کرده است. تعویض ماشین‌های سانتریفیوژ نسل اول با ماشین‌های پیشرفته، آغاز تجهیز سالنی جدید و اقدامات فنی و مهم دیگر از جمله واکنش‌هایی بود که نگرانی طرف غربی از تبعات تصمیم خود را بوجود آورد و آنها را به تجدیدنظر در مسیر پیش رو مجاب کرد. این سرنوشت یک برنامه‌ریزی اشتباه با توهم ایجاد اجماع‌سازی علیه کشورمان بود.
سکوت پس از هیاهوی توخالی رسانه‌ای
از سوی دیگر؛ آژانس هر بار تلاش داشته است تا با منتشر کردن ناقص برخی گزارش‌ها و انتقال آن به رسانه‌ها به فضاسازی روانی علیه ایران دست بزند.
اتهاماتی نظیر کشف ذرات ناشی از غنی‌سازی ۸۴ درصدی در ایران یا عدم دسترسی به سایت‌های ادعایی در این چهارچوب انجام شده است. قابل تامل آنکه آژانس بین المللی انرژی اتمی که موضوعات اتهامی خود را با هیاهوی بالای رسانه‌ای مفتوح می‌کند در زمان حل و فصل آنها سکوت اختیار کرده و به راحتی از کنار آن گذشته است. به عنوان نمونه بسته شدن اتهام غنی‌سازی بالای شصت درصد یا مختومه شدن پرونده سایت ادعایی موسوم به آباده که در نتیجه مذاکرات فنی و حسن نیت ایران به سرانجام رسید از سوی رسانه‌های جریان اصلی غرب و آژانس با سیاست سکوت همراه بود.
شکست بی‌بی‌سی در راهبری یک بازی سیاسی
مصاحبه اخیر بی بی سی فارسی با میخائیل اولیانوف، نماینده ارشد روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حاشیه نشست فصلی شورای حکام که با تحریف آشکار این رسانه منتشر شد را می‌توان در چهارچوب پروژه فشار رسانه‌ای و تلاش برای نشان دادن سرآب اجماع سازی دید؛ با این حال پاسخ‌های نماینده روسیه بیش از پیش این شکست را عیان کرد.
این رسانه فارسی زبان تلاش کرد تا از زبان نماینده روسیه ایران را مقصر وضعیت کنونی برجام و مذاکرات معرفی کند اما اولیانوف بر این نکته اصرار کرد که مقصر اصلی، همکاران غربی وی هستند.
وی گفت: «وقتی که همکاران غربی من در نشست‌های شورای حکام آژانس، گله و شکایت از ایران را آغاز می‌کنند که ایران از تعهداتش تخطی کرده است و بعضی محدودیت‌های برجام را زیر پا گذاشته، معمولا به آنها می‌گویم که این تقصیر شماست. کلید عادی کردن شرایط در دست خود شماست: کافی است برگردید به میز مذاکره و توافقی را که روی میز است، ‌ نهایی کنید و بعد خواهید دید که طی چند ماه به جای غنی‌سازی ۶۰ درصدی ایران به غنی‌سازی زیر سه ممیز شصت و هفت درصد باز خواهد گذشت. همین در مورد سانتریفیوژها هم صدق می‌کند. همه چیز می‌تواند از طریق دیپلماسی به حالت عادی بازگردد. اما متاسفانه کشورهای غربی مذاکرات را متوقف کرده‌اند و این اشتباه استراتژیک آن‌هاست.»
نماینده ارشد روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین در پاسخ به تلاش مصاحبه کننده برای وانمود کردن این ادعا که غنی سازی ۶۰ درصد ایران مصارف غیرنظامی ندارد بر استفاده از این اورانیوم برای تهیه بعضی ایزوتوپ‌های پزشکی تاکید کرد و روایت غالب غربی‌ها در اتهام زنی به ایران را به چالش کشید.
با وجود این مواضع مشخص روسیه، رسانه انگلیسی بی بی سی تیتر تحریف شده «اولیانوف: روسیه نگران روند برنامه هسته‌ای ایران است» را برای مصاحبه خود انتخاب کرد. البته ساعاتی بعد و با رسوایی رقم خورده و اعتراضات فراوان به این رفتار غیرحرفه‌ای، بی‌بی‌سی بی‌سر و صدا تیتر گزارش خود را اینگونه تغییر داد: «از نگرانی درباره روند مذاکرات برنامه هسته‌ای تا موشک‌های ارزان ایران؛ پاسخ‌های نماینده روسیه در آژانس به بی‌بی‌سی فارسی»!
به هر رو، باید به این نکته توجه داشت که کشورهای ناراضی از وضعیت فعلی تنها باید آمریکا و سه کشور اروپایی را سرزنش کنند. چراکه این ایران بود که در پرتو توافق برجام محدودیت‌های استثنایی و نظارت‌های تاریخی را پذیرفت و تنها پس از خروج آمریکا و اطمینان از بی عملی اروپا ترجیح داد با کنار گذاشتن تعهدات برجامی، تنها به تعهدات پادمانی خود عمل کند و تا زمان بازگشت طرف غربی به تعهداتش، از هرگونه همکاری فراپادمانی و چشم پوشی از حقوق قانونی و مشروع خود جلوگیری کند. حال رسانه‌های وابسته به غرب یا کشورهای غربی هر چه بگویند تاثیری در واقعیت ماجرا نخواهد داشت!
آژانس در بی‌راهه سیاسی کاری
دبیرکل آژانس انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران در سخنانی غیرسازنده در افتتاحیه نشست فصلی شورای حکام در وین بار دیگر ادعاهایی را علیه ایران تکرار کرد.
رافائل گروسی دبیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در افتتاحیه نشست فصلی شورای حکام آژانس در وین که از روز گذشته آغاز به کار کرده، در سخنانی دوپهلو ضمن بیان این نکته که هیچگونه اطلاعاتی درباره ساخت سلاح هسته‌ای توسط ایران در اختیار ندارد، مجددا به طرح ادعاهای بی اساس درباره لغو مجوز بازرسان آژانس انرژی اتمی در ایران و همچنین اتهام زنی به ایران در مورد عدم همکاری با این سازمان اقدام نمود.
این مشی دوگانه و دوپهلوی آژانس، نه تنها تاکنون کمکی به همکاری سازنده بین جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی نکرده بلکه با طرح برخی از سخنان غیرسازنده از سوی دبیرکل این سازمان و همچنین برخی از تصمیمات همچون قطعنامه مغرضانه آبان ۱۴۰۱ شورای حکام، روابط ایران و آژانس را در برهه هایی دچار خدشه کرده است.
اتهاماتی بی اساس که علی رغم حل و فصل، پایان آن اعلام نمی شود
با شروع بازرسی‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی از تاسیسات هسته‌ای ایران در دو دهه گذشته، یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در روابط ایران با آژانس مسئله طرح ادعاها و اتهامات بی اساس از سوی دشمنان ایران همچون رژیم جنایتکار صهیونیستی و بعضی از گروهک‌های تروریستی ورشکسته است. در این روند معیوب آژانس بین المللی انرژی اتمی با رویکردی سیاسی و برخلاف چهارچوب فنی عملکرد و تعاملات خود با کشورها، با طرح اتهامات واهی خوراک رسانه‌ای به رسانه های مغرض غربی داده و زمینه‌ای را برای سیاه نمایی درباره برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران فراهم می‌کند ولی هر بار با پایان یک مساله و حل و فصل مسائل ادعایی آژانس با همکاری موثر ایران، اعلام پایان اتهامات ادعایی در سخنان دبیرکل جایگاهی نداشته و به طبع کذب بودن آن توسط رسانه‌های مغرض نیز منتشر نمی‌گردد.
به عنوان نمونه در ماه‌های گذشته در نتیجه مذاکرات فنی صورت گرفته، پرونده یکی از مکان‌های ادعایی مطروحه آژانس (موسوم به آباده) بسته شده؛ همچنین ماجرای ادعاهای مطرح شده از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص تولید اورانیوم با غنای ۸۳.۷ در سایت فردو نیز با توضیحات سازمان انرژی اتمی پایان یافته است. با این حال برخلاف هیاهوی بالای آژانس و رسانه‌های غربی در ابتدای مطرح شدن این موضوعات، هیچ گاه بسته شدن این پرونده‌ها به صراحت و دقت از طرف آژانس و کشورهای غربی اعلام نشد و بدون عذرخوانی از چنین اتهام زنی‌هایی با سکوت خبری از کنار پایان پرونده‌های ساختگی این چنینی گذشته شد.
با وجود آنکه ایران در چارچوب موافقت نامه پادمانی بالاترین سطح همکاری با آژانس را در بین کشورهای عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی داشته است و علی رغم چنین سطحی از حسن نیت ایران در رفتار و تعامل با آژانس، دبیرکل این نهاد در سخنان خود برخلاف تاکید بر همکاری‌ها و تعاملات ایران، از عناوینی همچون نگرانی و شک و تردید درباره برنامه هسته ای ایران استفاده می کند. در همین راستا، گروسی در سخنان اخیر خود نیز عنوان داشته: هیچ پیشرفتی در حل و فصل مسائل پادمان باقی مانده صورت نگرفته است. ایران توضیحات فنی معتبری را برای حضور ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در ورامین و تورقوزآباد به آژانس ارائه نکرده یا آژانس را از مکان(های) فعلی مواد هسته ای و/یا تجهیزات آلوده مطلع نکرده است.
وی با چشم‌پوشی از همکاری‌های گسترده ایران و آژانس مدعی شد: مسائل پادمانی باقیمانده باید حل و فصل شود تا آژانس در موقعیتی باشد که تضمین دهد برنامه هسته ای ایران منحصراً صلح آمیز است.
آژانس چه دستاوردی از سیاسی‌کاری‌های خود داشته است؟
آژانس انرژی اتمی متاسفانه با عدم درک درست از این واقعیت که اقدامات و رویکرد سیاسی هیچ دستاوردی در مسیر تعاملات این نهاد با ایران نخواهد داشت، با سیاسی کاری و دوری از چارچوب فنی تعامل با کشورمان، در مسیر اشتباهی قدم گذاشته است.
نمونه واضحی از این موضوع و نتیجه سیاسی کاری‌ها در آژانس بین المللی انرژی اتمی، صدور قطعنامه مغرضانه از سوی شورای حکام در آبان ماه ۱۴۰۱ بود که البته با واکنش قاطعانه ایران با آغاز غنی سازی ۶۰ درصد در تاسیسات هسته ای شهید علی‌محمدی فردو رو به رو شد و عملا ترمز قطعنامه‌های غیرسازنده این نهاد علیه ایران را کشید.
با این وجود در اسفند ماه سال گذشته، ایران و آژانس به صورت داوطلبانه با فعالیت‌های راستی آزمایی و نظارت بیشتر بازرسان این سازمان، در چارچوب قانون راهبردی مجلس (قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران) به تفاهم رسیدند. این اقدام مبتنی بر حسن نیت مجددا با سیاسی کاری دبیرکل روبرو شده و گروسی علاوه بر بیانیه مغرضانه شهریور ماه، در نشست روز ۱۴ اسفند نیز اظهار داشت: من به طور جدی نگران هستم که ایران به طور یکجانبه اجرای بیانیه مشترک (۴ مارس) را متوقف کرده و این مساله باعث شک و تردید می‌شود که ایران به آنچه ما توافق کرده‌ایم پایبند بماند.
تکرار ادعاها درباره لغو مجوز بازرسان آژانس در ایران
یکی دیگر از محورهای سخنان گروسی در نشست روز دوشنبه شورای حکام مسئله بازرسان اعزامی آژانس به ایران بود. آژانس بین المللی انرژی اتمی مجددا با سیاسی کاری و تهیه خوراک رسانه ای برای سیاه نمایی رسانه ای و تبلیغاتی علیه کشورمان در مسیری غیرسازنده گام برداشت و اقدام قانونی تهران در پذیرش یا ردصلاحیت بازرسان معرفی شده را به عنوان یک تابوی شکسته شده به نمایش گذاشت.
لازم به ذکر است بعد از صدور بیانیه ضدایرانی در شورای حکام آژانس اتمی، مجوز ۸ بازرس آلمانی و فرانسوی این نهاد بین‌المللی در ایران لغو شد. در همین راستا و در ادعایی واهی و در تناقض با حقوق مصرحه ایران، سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس ۲۱ شهریور و در حاشیه نشست فصلی گذشته شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مدعی شدند که ایران به تعهدات بیانیه مشترک با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه مارس گذشته، پایبند نبوده است.
آژانس در بی‌راهه سیاسی کاری
مسئله اعزام بازرس از سوی آژانس و توانایی کشور میزبان در رد یا قبول موارد مشخصی از بازرسین اعلامی یکی از حقوق مصرحه اعضای آژانس به شمار می آید. رد کردن و عدم پذیرش موارد خاصی از لیست بازرسین اعزامی پیش‌تر نیز مسبوق به سابقه بوده و در طی دو دهه اخیر ایران بر اساس توانایی قانونی خود بر اساس ماده ۹ موافقتنامه جامع پادمان بین ایران و آژانس، در مواردی از پذیرش بعضی از بازرسین امتناع کرده است. این موضوع در سایر کشورهای عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی و امضا کنندگان موافقت نامه پادمان نیز امری عادی عرفی و قانونی به شمار می آید.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این نشست علی رغم آگاهی و احاطه بر اینکه در طی مدت اخیر تعداد بیشتری از بازرسان مورد پذیرش ایران قرار گرفته اند، با طرح اتهامی واهی و ناشی از فشار غربی‌ها بر این سازمان و برخلاف ماهیت بی طرفانه‌ای که آژانس متهد به رعایت آن است، درباره لغو مجوز تعدادی از بازرسان این سازمان از سوی ایران که در چارچوب موافقتنامه جامع پادمان صورت گرفت ابراز تاسف کرد و گفت: تنها از طریق تعامل سازنده و معنادار می‌توان به نگرانی‌های (پادمانی) رسیدگی کرد و بار دیگر از ایران می‌خواهم که به طور کامل و بدون ابهام با آژانس همکاری کند.
استاندارد دوگانه آژانس در مقابل ایران و رژیم صهیونیستی
آژانس بین المللی انرژی اتمی در حالی که باید به عنوان نهادی کاملا بی طرف و در جهت ترویج استفاده صلح‌آمیز، و جلوگیری از استفاده نظامی از انرژی هسته‌ای عمل کند، در طی عمر ۶۷ ساله خود، در موارد بسیاری در برابر رژیم‌های غیرقانونی و جنایتکاری همچون اسرائیل که بارها کشورهایی همچون ایران و همچنین مردم مظلوم غزه را به استفاده از سلاح اتمی تهدید کرده، سیاست چشم پوشی، واکنش های ضعیف و سکوت را در پیش گرفته و در برابر آن در رفتار با کشورمان علی‌رغم بالاترین دسترسی‌ها و بازرسی‌ها در طی دو دهه گذشته و علی رغم حسن نیت همیشگی ایران در برابر این نهاد، از هیچگونه اقدام سیاسی و سو استفاده تبلیغاتی فروگذار نکرده است.
کافی است مقایسه ای مختصر به سخنان گروسی در این نشست درباره ایران و رژیم صهیونیستی بیاندازیم تا به عمق استاندارد دوگانه این نهاد را در برابر حسن نیست ما و بی شرمی اسرائیل پی برده شود.
گروسی در این زمینه و در برابر تدابیر جبرانی ایران در برجام که در واکنش به خروج یکجانبه ایالات متحده و بی‌عمل طرف‌های اروپایی، صورت گرفت گفت: ‌ما نشانه‌ای از این که ایران سلاح هسته‌ای تولید می‌کند نداریم در عین حال ایران تنها کشوری است که تسلیحات هسته‌ای ندارد اما اورانیوم ۶۰ درصدی غنی می‌کند. تنها از طریق تعامل سازنده و معنادار می‌توان به نگرانی‌های (پادمانی) رسیدگی کرد و مسائل پادمانی باقیمانده باید حل و فصل شود تا آژانس در موقعیتی باشد که تضمین دهد برنامه هسته‌ای ایران منحصراً صلح‌آمیز است.
دبیرکل آژانس درست برخلاف موضع تند در برابر کشورمان درباره تهدید رژیم صهیونیستی به استفاده از سلاح اتمی علیه مردم غزه و پیش تر تهدید نتانیاهو به استفاده از سلاح هسته‌ای علیه ایران عنوان داشت: من درباره مطالب غیرسودمندی که پیرامون استفاده از سلاح هسته‌ای مطرح شد نظرم را بیان و تاکید کردم که این سخنان بی‌فکر قابل قبول نیست. وی با بیان اینکه آژانس اتمی تلاش می‌کند تا نظام عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای را در منطقه آسیا حفظ کند تنها به بیان این جمله بسنده کرد: «استفاده از سلاح‌ هسته‌ای قابل قبول نیست و به‌کارگیری آن طبق قوانین بین‌المللی ممنوع است.
سفیر ایران در آژانس اتمی: از سرگیری اجرای برجام معطل اقدامات مشخص غرب است
سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین طی سخنانی در نشست فصلی شورای حکام تصریح کرد که ازسرگیری اجرای توافق سال ۹۴ معطل اقدامات مشخص ایالات متحده و تروئیکای اروپایی است.
محسن نذیری اصل با ارائه توضیحی درباره نحوه شکل‌گیری مذاکرات وین، بیان داشت: ایران و سایر اعضای برجام، در پی ابراز تمایل ایالات متحده برای بازگشت به این توافق و رفع تحریم های غیرقانونی، وارد مذاکره شدند تا شرایطی را فراهم کنند که تحت آن ایالات متحده به برجام بازگردد و تعهدات خود را در این توافق اجرا کند. وی افزود: این مذاکرات طولانی و پرزحمت، عمدتاً به دلیل فقدان اراده سیاسی و عزم ایالات متحده، به نتیجه نرسید.
سفیر کشورمان با اشاره به اظهارات مقام‌های آمریکایی درباره خروج برجام از دستور کار کاخ سفید افزود: این یک نگرانی جدی است که برخی دیگر از مشارکت کنندگان این توافق چشم خود را بر این رفتار بسیار غیرمسئولانه بسته‌اند. این مساله نشان می‌دهد که محاسبات نادرست و دستور کار سیاسی محدود یک کشور خاص بر تلاش برای ازسرگیری اجرای برجام غلبه دارد.
نذیری با بیان اینکه ایران با حسن نیت در مذاکرات وین گفت‌وگو کرد و جدیت خود را برای نهایی کردن توافق نشان داد، از رفتارهای متناقض طرف‌های غربی انتقاد کرد و گفت: جامعه بین‌المللی اکنون به‌جای بیانیه‌های سیاسی ایالات متحده و تروئیکا به دنبال یک اقدام مشخص است.
این درحالیست که به گفته وی «آنها هنوز موضع خود را روشن نکرده‌اند و با بیان اظهارات متناقض حقایق مربوط به عدم تمایل خود درباره پایبندی به تعهدات برجامی را پنهان می‌کنند.»
سفیر کشورمان خاطر نشان کرد: جمهوری اسلامی ایران آماده است تا با اجرای کامل برجام توسط همه طرف‌ها، تعهدات خود را ذیل این توافق از سربگیرد.
گفتنی است، مذاکرات برای ازسرگیری اجرای برجام در هشت دور با حضور نمایندگان گروه ۱+۴، اتحادیه اروپا و ایران در وین برگزار شد. هیات آمریکایی نیز به صورت غیر مستقیم در گفت‌وگوها حاضر بود. اما نتیجه مذاکرات به دلیل عواملی همچون تناقض در رفتار، تعلل در تصمیم‌گیری، زیاده‌خواهی و طرح درخواست‌های جدید از سوی آمریکا معطل ماند.
در واقع، تجربه نشان داد که کاخ سفید به رغم ادعای دیپلماسی اراده لازم را برای تصمیم‌گیری در زمینه بازگشت به برجام و جبران سیاست شکست خورده دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا علیه ایران ندارد.
این درحالیست که ایران به عنوان کشوری مسئولیت پذیر همواره اعلام کرده است که برای عقد توافقی پایدار و قابل اتکا که تحریم‌ها را به نحوی تضمین شده رفع کند و موضوعی به عنوان اهرم فشار جهت استفاده علیه ایران در آینده باقی نماند، آمادگی دارد.
حجت‌الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی رییس جمهوری کشورمان در همین پیوند تصریح کرد که چنانچه رفتار غرب با ایران اصلاح شود، مذاکرات ادامه پیدا خواهد کرد و به نتایج نیز خواهد رسید.
بیانیه ۴ مارس جایگزین موافقتنامه جامع پادمان نیست
سفیر کشورمان در بخش دیگری از سخنان خود به ادعاهای سیاسی درباره برنامه صلح‌آمیز هسته ای کشورمان اشاره و تاکید کرد: فعالیت‌های هسته‌ای ایران، از جمله غنی‌سازی در سطوح مختلف، کاملاً صلح‌آمیز و مطابق با حقوق ما وفق پیمان ان‌پی‌تی است.
وی با بیان اینکه فعالیت‌های اتمی ایران تحت نظارت و راستی‌آزمایی آژانس است افزود: اقدامات جبرانی ایران در برجام هیچ تأثیری بر نظارت و راستی آزمایی آژانس در چارچوب موافقنامه جامع پادمان که در حال انجام است، ندارد.
نذیری برهمین اساس از تلاش کشورهای غربی برای ارائه روایت معکوس از اقدامات جبرانی ایران انتقاد کرد و گفت: این کشورها نه تنها عمداً تعهدات داوطلبانه را با تعهدات قانونی مخلوط می‌کنند، بلکه نهایت تلاش خود را برای پنهان کردن این واقعیت بسیار واقعی انجام می‌دهند که برجام دارای مشارکت‌کنندگان دیگر و ضمیمه‌هایی است که باید بدون تأخیر بیشتر توسط آن‌ها اجرا شوند.
وی با اشاره به اقدامات داوطلبانه ایران در چارچوب توافق اسفند سال گذشته با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موسوم به بیانیه مشترک چهارم مارس برای حل‌وفصل مسائل پادمانی تصریح کرد: ادامه همکاری ایران با آژانس تحت تاثیر اظهارات غیرسازنده برخی از کشورها که تلاش می‌کنند، اینگونه القا کنند که همکاری (دو طرف) به معنای سازش در حقوق موافقتنامه جامع پادمان است، قرار نخواهد گرفت.
سفیر کشورمان خاطر نشان کرد: روح و متن بیانیه مشترک ۴ مارس نباید به گونه ای تفسیر شود که این بیانیه قرار است جایگزین تعهدات قانونی موافقتنامه جامع پادمان شود.
گفتنی است که ادعاهای پادمانی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران ریشه در اسناد جعلی رژیم صهیونیستی دارد که با هدف امنیتی سازی پرونده هسته‌ای ایران، در اختیار رسانه‌ها و مقامات آژانس قرار گرفته است. جمهوری اسلامی ایران ضمن رد ادعاهای مطرح شده همواره تاکید کرده است که تعهدات کشورها در حوزه پادمان نامحدود نیست؛ با این حال اسفند سال گذشته در جریان سفر دو روزه رافائل گروسی مدیرکل آژانس اتمی به تهران، به صورت داوطلبانه با فعالیت‌های راستی آزمایی و نظارت بیشتر بازرسان این سازمان، در چارچوب قانون راهبردی مجلس (قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران) موافقت کرد.
در پی این توافق جلساتی در سطح کارشناسی برگزار شد و با تعاملات انجام شده از ابتدای سال جاری تاکنون، ایران و آژانس پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در ارتقاء همکاری‌های خود طبق بیانیه مشترک اسفند ۱۴۰۱ داشته‌اند. در نتیجه این روند چندین موضوع فنی بین ایران و آژانس حل و فصل شده، گفتگوها و تعاملات ایران و آژانس افزایش یافته و گفتگو در مورد حل و فصل موضوعات فنی دیگری در جریان است.
تدابیر جبرانی ایران در برجام نمی‌تواند بهانه‌ای برای بدعهدی تروئیکا باشد
نذیری در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به تدابیر جبرانی ایران در برجام که در پی خروج یکجانبه آمریکا از این توافق و بدعهدی طرف‌های اروپایی صورت گرفت بیان داشت: گام‌های ایران کاملاً مطابق با حقوق ذاتی آن طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام و در واکنش به خروج غیرقانونی ایالات متحده از برجام، همراه با ناتوانی تروئیکا در پایبندی به تعهدات خود بود.
وی تصریح کرد: این واقعیت آشکار به هیچ وجه نمی تواند مبنایی برای تروئیکا به‌منظور خودداری از اجرای تعهدات خود باشد.
نذیری بر همین اساس تصریح کرد که تصمیم تروئیکا برای حفظ تحریم‌هایی که باید چارچوب بندهای غروب آفتاب برجام برداشته می‌شد، اقدامی غیرقانونی و نمونه دیگری از عدم اجرای تعهدات برجامی و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است.
 ایران ۲ سال پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و تعلل طرف‌های اروپایی در عمل به تعهداتشان در این توافق، گام‌هایی را تحت نظارت آژانس برای کاهش تعهداتش برداشت تا توازن در اجرای این توافق را برقرار کند.
جمهوری اسلامی ایران همواره تاکید کرده است که تدابیر صورت گرفته برگشت پذیر بوده و هرزمان که سایر طرف‌ها به طور کامل به تعهدات‌ خود عمل کنند ایران نیز متقابلا رفتار خواهد کرد.
گروسی و سه نکته‌ای که نباید فراموش کند!
جمهوری اسلامی ایران اخیراً ۱۴ بازرس را طی دو مرحله پذیرفته است. بنابراین لغو انتصاب ۸ بازرس در حالی که ۱۴ تن به جای آنها پذیرفته شده­‌اند نباید جای هیچ نارضایتی و ناسپاسی باقی گذارد. این پیشرفت در نتیجه حسن نیت ایران در پاسخ به درخواست مدیر کل آژانس بوده است که متأسفانه مدیرکل این موضوع را نادیده می‌گیرد.
رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در نشست فصلی شورای حکام بار دیگر اظهارات جهت‌دار و غیرحرفه‌ای را مطرح کرد. سخنان ناقص او در ارتباط با بازرسان لغو انتصاب شده توسط ایران، عملکرد وی در جایگزین کردن اقدامات سیاسی به جای اقدامات فنی و همچنین نوع کنش گروسی در خصوص مواجهه با تهدید رژیم صهیونیستی به استفاده از سلاح هسته‌ای اهمیت بالایی دارد.
در همین خصوص به نظر میرسد توجه به ۳ نکته در زمینه‌های یاد شده اهمیت دارد:
یکم؛ تصمیم اتخاذ شده توسط جمهوری اسلامی ایران برای لغو انتصاب ۸ بازرس منصوب آژانس در کشور براساس حقوق حاکمیتی ایران وفق ماده ۹ موافقتنامه پادمان جامع صورت گرفته است و آژانس نباید انتظار داشته باشد که ایران تصمیم حاکمیتی خود را تحت فشارها تغییر دهد. بهتر است آژانس ضمن احترام به حاکمیت کشورها و به جای اینکه صرفاً با تعداد خاصی از بازرسان کار کند از صدها بازرس دیگری که در اختیار این نهاد بین‌المللی است استفاده نماید.
لازم به ذکر است جمهوری اسلامی ایران اخیراً ۱۴ بازرس را طی دو مرحله پذیرفته است. بنابراین لغو انتصاب ۸ بازرس در حالی که ۱۴ تن به جای آنها پذیرفته شده‌اند نباید جای هیچ نارضایتی و ناسپاسی باقی گذارد. این پیشرفت در نتیجه حسن نیت ایران در پاسخ به درخواست مدیر کل آژانس بوده است که متأسفانه مدیرکل این موضوع را نادیده می‌گیرد.
آژانس یا کشورهایی که به این نهاد فشار می‌آورند باید بدانند که نمیتوانند ایران را بخاطر استفاده از حقوق قانونی وفق ماده ۹ زیر فشار و تهدید قرار دهند. این فشارها و تهدیدها سازنده نبوده و به آنها نیز کمک نخواهد کرد. اصرار آژانس در مورد بررسی مجدد لغو بازرسان لغو انتصاب شده آن هم پس از پذیرش ۱۴ بازرس جدید، احتمال این شائبه را تقویت می‌کند که نیّات غیرخیرخواهانه دارند. تهدید غیرمستقیم مدیرکل در مورد برگزاری جلسه فوق‌العاده شورای حکام نشان دهنده سیاسی کاری و تحت فشار بودن مدیرکل است.
دوم؛ در حالی که ایران فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای خود را با شفافیت کامل و با حضور گسترده بازرسان ادامه می‌دهد جای هیچگونه نگرانی برای باقی گذاردن موضوع ایران در دستور کار سیاسی نمی‌گذارد. مدیر کل علی القاعده چنانچه دستور کار سیاسی نداشته باشد، باید گزارش حرفه‌ای خود را به شورای حکام و نه به روسای کشورها و وزرای خارجه مثل مقامات صهیونیستی ارائه دهد.
گزارش‌های مدیر کل بایستی براساس واقعیات (factual) منتشر گردد. مدیر کل غیر از ارائه گزارش واقعیات به شورای حکام وظیفه دیگری برای گزارش دادن به مقامات کشورها ندارد و ارائه گزارش به سایر کشورها یک امر غیرحرفه‌ای و غیربیطرفانه است. این درحالی است که مدیر کل آژانس به این مهم اذعان کرده است که در هر دیداری با مقامات عالی سیاسی کشورها، ایران اولین موضوع وی‌ می‌باشد!
سوم؛ مدیر کل آژانس در پاسخ به سوال خبرنگاری در رابطه با تهدید اسرائیل به استفاده از سلاح هسته‌ای علیه فلسطینیان، نه تنها پاسخ روشنی نداده بلکه به نحوی سعی کرده که آن را به بهانه اینکه «خارج بودن برخی کشورها از NPT برای آنها مسئولیتی ایجاد نمی‌نماید»، توجیه نماید. در حالیکه این موضوع بایستی مطالبه مدیر کل باشد.
عدم عضویت رژیم صهیونیستی در NPT به هیچ وجه این حق را ایجاد نمی‌کند که سلاح هسته‌ای داشته باشد. پاسخ مدیر کل به پرسش خبرنگار کاملاً نشان می‌دهد که وی از استاندارد دوگانه تبعیت میکند. به عبارتی وقتی صحبت از ممنوعیت سلاح هسته‌ای می‌شود جهان را به کشورهای عضو و غیرعضو تقسیم میکند و بدین ترتیب وی برای کشورهای غیرعضو، سلاح هسته‌ای را ممنوع نمی‌داند.
این امر با قوانین بین‌المللی مغایرت دارد چه اینکه برای عضوی که محدودیت و مسئولیت قبول کرده تکلیف قائل است و برای غیرعضو هیچ مسئولیتی قائل نیست. عجیب این است که مدیرکل تحت این شرایط خود را محافظ (گاردین) NPT نیز میداند!