زنجیره مستحکم وحدت امـت

کائنات|  تراب غنیمی - هفته وحدت فاصله میان ۱۲ ربیع‌الاول سالگرد میلاد پیامبر اسلام (ص) بنابر روایات اهل سنت، تا ۱۷ ربیع‌الاول تاریخ ولادت حضرت محمد (ص) بنابر روایات شیعه است. هفته وحدت در سال ۱۳۶۰ش، به‌پیشنهاد آیت‌الله منتظری و با تأیید امام خمینی به این نام شناخته شد.
کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به‌صورت سالانه در ایران و در هفته وحدت برگزار می‌شود.
 تاریخچه تقریب و وحدت مذاهب اسلامی
مراد از تقریب مذاهب اسلامی، «نزدیک‌شدن پیروان مذاهب اسلامی با هدف شناخت یکدیگر... بر اساس اصول مسلم و مشترکات اسلامی» بیان شده است. این اندیشه از سالیان دور، موردتوجه عالمان مسلمان شیعه و سنی بوده است؛ اما از اوایل قرن بیستم میلادی، عالمانی، چون سید جمال‌الدین اسدآبادی، محمد عبدُه،  محمدحسین کاشف‌الغطاء، عبدالمجید سلیم،  محمود شلتوت،  محمدتقی قمی و آیت‌الله بروجردی به آن سرعت بیشتری دادند.
با وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ش و تشکیل جمهوری اسلامی ایران، به‌اهتمام رهبر آن،  امام خمینی، اندیشه تقریب بیش از پیش گسترش یافت.
علت نامگذاری هفته وحدت چیست؟
به ابتکار امام خمینی (ره)، هر سال در ماه ربیع الاول به مناسبت میلاد پیامبر اسلام (ص) در فاصله ۱۲ تا ۱۷ ربیع الاول در ایران و بسیاری از کشورهای اسلامی هفته وحدت برگزار می شود. به اعتقاد اکثریت اهل سنت ۱۲ ربیع الاول و به نظر اکثریت اهل شیعه ۱۷ ربیع الاول روز میلاد پیامبر اسلام (ص) است. این اختلاف سبب شد تا امام خمینی(ره) با نام گذاری این ایام به نام هفته وحدت هم به نظر دو مذهب بزرگ اسلام احترام گذاشته و هم بر لزوم وحدت بیش از پیش جهان اسلام صحه گذارد.
مسلمانان در تاریخ پر فراز و نشیب اسلام، بارها شاهد تلاش دشمنان قسم خورده برای برهم زدن وحدت اسلامی مسلمانان بوده اند. دشمنان بارها با حربه های گوناگون سعی در از بین بردن اسلام و اندیشه های ناب محمدی (ص) از پهنه جهان هستی داشته اند. می توان دلیل ناکامی آنها را وحدت و بصیرت مسلمانان نامید. از این رو هرگاه دشمنان توانسته اند در این وحدت خللی وارد کرده و یا با فتنه انگیزی طیفی از مسلمین را از بصیرت بر امور و فهم حقیقت بازدارند زندگی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مسلمانان دستخوش ناملایمات بسیاری شده است.
بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران همواره به منظور تحقق وحدت اسلامی در جامعه تلاش نموده است. یکی از آثار و برکات وحدت اسلامی پیروزی انقلاب اسلامی ایران است که مردم با صرف فعل خواستن و دست در دست یکدیگر توانستند دست طاغوتیان و کشورهای سلطه گر را از کشور عزیزمان کوتاه کنند. هم اکنون نیز نتیجه این وحدت و همدلی را در الگو قرار گرفتن انقلاب ما و حرکت مردم کشورهای مختلف و وحدت آنها با هر نوع دین و مذهب در برابر سطله و ستم مستکبران هستیم.
نامگذاری این ایام به عنوان هفته وحدت متضمن حکمت ها و نکاتی ظریف است که توجه و التفات به آنها برکات مضاعفی را در بهره مندی از میلاد دردانه هستی، نبی الرحمه و رحمه للعالمین، نصیب مسلمانان و جهان اسلام خواهد کرد. گرچه تحقیق و بررسی عالمانه و موشکافانه در شناسایی زادروز پیامبر اسلام(ص)، توسط مورخان و پژوهشگران در تاریخ اسلام ضروری و کاری بایسته است اما آنچه ضروری به نظر می رسد این است که پیامبر اسلام(ص) از همان آغاز خلقت چون خورشیدی تابان و به تعبیر قرآن کریم چراغ روشنگر تاریخ بشریت را منور به نور هدایت خود ساخته و با تولد آن مکرم خدای متعال اراده فرمود، مقام کرامت را به دست ایشان و با کتاب کریم خود تحقق بخشد.
نگاه هفته وحدت، نگاهی وحدت آفرین در همه مشترکات موجود در جهان اسلام و مسلمانان است، نگاهی که به تعبیر امام علی(ع) موجب می شود تا دست قدرت و توانای پروردگار در جمعیت و جماعت اسلام تجلی کند. نگاهی که اختلاف و تشتت و تک روی را در جهان اسلام و نقشه استکبارگران زمانه بر کاروان اسلام را معرفی می کند. در آنجا که امام علی(ع) فرمودند: «با اکثریت هم داستان شوید که دست خدا همراه جماعت است و از تفرقه بپرهیزید که موجب آفت است. آنکه از جمع مسلمانان به یک سو شود، بهره شیطان است، چنانکه گوسفند چون از گله دور ماند، نصیب گرگ بیابان است.»
در حقیقت هفته وحدت، هفته عزم و اراده در گام برداشتن به سوی بهترین است و لازمه باقی ماندن در این مقام تن دادن به فرمان «همچنانی که به تو دستور دادیم، در این راه ایستادگی کن، استقامت کن و صبر نشان بده. خود این ایستادگی کار دشواری است.» همه ساله در ماه ربیع الاول به مناسبت میلاد آخرین فرستاده خدا و به ابتکار امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی، فاصله ۱۲ تا ۱۷ ربیع الاول در ایران و بسیاری از کشورهای اسلامی، هفته وحدت برگزار می شود تا مسلمان به جشن و سرور بپردازند. این گام مثبت از طرف امام راحل در جهت تقویت و استحکام وحدت امت اسلامی و ارایه الگو و نمونه عملی برای ما مسلمانان بود که در تمام مسایل عمده اختلافی بیندیشند و راه های وحدت و اتفاق را جست وجو کنند نه اینکه بکوشند تا نقاط اختلاف را از لابه لای کتاب ها و از گذشته تاریخ متلاطم که حاوی برخوردها و تضادها است، بیرون بکشند و هر مساله جزیی را بزرگ نمایی کنند زیرا که این راه امت اسلامی را متفرق تر و در برابر دشمنان ناتوان تر می کند. امام خمینی(ره) که از روز نخست پایه دعوت و نهضت خود را بر وحدت ملت ایران و امت اسلام بنا نهاد و همواره در پی یافتن راه های وحدت بود با این ابتکار به همگان درس داد تا ما از او تعلیم بگیریم. جا دارد به بهانه هفته وحدت، همه‌ امت‌ اسلامی، هر یک به تناسب درک و معرفت خـود، ویـژگی‌های پیامبر اعظم (ص) را که در قرآن کریم و سنت قطعی آمده است، سرلوحه زندگی خود قرار دهند و جان‌های تشنه را سیراب‌ سازند.
امسال جشن هفته وحدت با شعار «امت رسول‌الله» برپا می شود
رئیس ستاد مرکزی هفته وحدت گفت: امسال و با تدابیری که صورت گرفته است در هفته وحدت با شعار «امت رسول الله»، وحدت اسلامی را باید به بهترین شکل ممکن نشان دهیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین «محمدحسن اختری» در نشست خبری امروز با تبریک اعیاد ربیع و هفته دفاع مقدس اظهار داشت: امت اسلام به عنوان یک امت دیده شده است، امروز جامعه اسلامی بیش از ۲ میلیارد نفر تخمین زده می‌شود، چنین امتی را خداوند متعال برای وارستگی و شایستگی‌اش و برای ارتباطش با خداوند متعال وحدت و یکپارچگی را ترسیم کرده است.
رئیس ستاد مرکزی هفته وحدت تأکید کرد: با تدابیری که امسال صورت گرفته است در هفته وحدت شعار امت رسول الله وحدت اسلامی را باید به بهترین شکل ممکن نشان دهیم چرا که وحدت و یکپارچگی مسلمانان باعث رشد، سرافرازی و عزتمندی مسلمانان می‌شود.
حجت‌الاسلام اختری ادامه داد: قدرت، پیشرفت‌های علمی و تمدن اسلامی در گروی وحدت در جوامع اسلامی است، قطعاً تمدن اسلامی که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی پیش بینی شده است از مسیر وحدت بین مسلمانان می‌گذرد، جامعه اسلامی ما نیاز دارد که در بین تمام اقشار و در بین همه جوامع از نظر سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و معنوی وحدت داشته باشد.
وی افزود: امامین انقلاب اسلامی همواره به موضوع وحدت پرداخته‌اند و ولادت حضرت رسول (ع) را بهانه‌ای برای این مهم قرار داده‌اند، وحدت جامعه بسیاری از کرامات حضرت محمد (ع) است که ما به عنوان مسلمان به آن افتخار می‌کنیم.
حجت‌الاسلام اختری تصریح کرد: اکثر برادران اهل تسنن ۱۲ ربیع‌الاول را تاریخ صحیح ولادت پیامبر عظیم شأن اسلام می‌دانند و از سوی دیگر اکثر شیعیان روز ۱۷ ربیع‌الاول را روز ولادت پیامبر اسلامی می‌دانند، در چنین شرایطی موضوع هفته وحدت از سوی حضرت امام خمینی (ره) پیش‌بینی شد. تا مسلمانان بیش از هر زمان دیگری در این ایام به وحدت برسند.
رئیس ستاد مرکزی هفته وحدت تصریح کرد: پیش‌بینی کرده‌ایم که برنامه‌های منسجمی در بین شیعیان و برادران اهل تسنن در سراسر کشور پیش‌بینی شده است، ما در هفته وحدت امسال اولین برنامه ما در فضای مجازی است که هشتگ ما «امت رسول الله امت واحد» انتخاب شده است و ما درخواست داریم که برادران و خواهرانمان در کنش‌گری‌های مجازی خود از این هشتگ استفاده کنند.
وی افزود: امسال ما در مسئله تکریم قرآن در هفته وحدت برنامه‌های ویژه‌ای داریم، همچنین از رسانه‌ها درخواست داریم که بسیار موجدانه به موضوع تکریم قرآن به عنوان عزت همه مسلمانان بپردازیم. حجت الاسلام اختری به همین مناسبت از جشن بزرگ خانوادگی و تکریم قرآن در میدان ولیعصر سه شنبه یازدهم مهر مصادف با ۱۷ ربیع الاول و نیز همزمان در سراسر کشور خبر داد. حجت‌الاسلام اختری خاطرنشان کرد: برنامه دیگری که از اهمیت بسیار مهمی برخوردار است برگزاری کنفرانس وحدت اسلامی است، همچنین موضوع دیگر بهره‌گیری از ظرفیت هنر برای هفته وحدت است و ان‌شالله فعالیت هنری پررنگی در تمام استان‌ها شاهد خواهیم بود.
رئیس ستاد مرکزی هفته وحدت در تشریح برخی دیگر از برنامه های هفته وحدت گفت: برگزاری موسیقی‌های محلی در استان‌های مختلف، برگزاری مسابقات ورزشی با همدان جام وحدت، برگزاری جشنواره مهر محمدی در چهار استان، تجلیل از خادمان و شخصیت های برجسته قرآنی، دیدار و گفت و گو وزیر ارشاد با هنرمندان، برگزاری همایش برای آشنایی با سیره پیامبر، برپایی برنامه های متنوع میلاد النبی در بقاع متبرکه، معرفی اقدامات شاخص وحدت‌آفرین، برگزاری نشست تخصصی پیرامون رفع شبهات در حوزه زنان و خانواده، زیباسازی و تزئینات در شهرهای مختلف بخشی دیگر از برنامه های شورای هماهنگی در هفته وحدت است.
حجت‌الاسلام اختری تصریح کرد: در سایه وحدت به فرمایش خداوند متعال جامعه شایسته و اهل تعالی ایجاد می شود، ما باید تمام تلاشمان را بکنیم که در محیط دانشگاه‌ها برنامه‌های متعددی در حوزه وحدت و شبهات گوناگون داشته باشیم و امیدواریم روئسای دانشگاه ها نسبت به این موضوع اهتمام داشته باشند.
وحدت در نگاه پیامبر(ص)
با تعمق و بررسی منابع اسلامی که در طول سده ها و اعصار توسط محدثین و رجال حدیثی فریقین در دسترس همگان قرار گرفته است، اتحاد و وحدت مسلمانان در آن از جایگاه رفیع و با عظمتی برخوردار است و رفتار و گفتار رسول مکرم اسلام(ص) و ائمه معصومین(ع) گواه بر این ادعاست. وحدت امت اسلامی از اصول و ارزش های مورد تاکید پیامبر خدا(ص) بوده است، از دیدگاه آن حضرت(ص) عزت و اقتدار همه جانبه مسلمانان در پرتو وحدت و همبستگی در برابر دشمنان مشترک است. ایشان وحدت امت اسلامی را از راهبردهای اقتدار امت اسلامی در همه دوران ها دانسته و برای تحقق آن تلاش فراوانی کرده اند، به گونه ای که شکوه جامعه اسلامی در عصر رسول خدا(ص) بازخورد راه کارهای ارایه شده آن بزرگوار بوده است. افزون بر گفتارهای آخرین پیامبر خدا ضرورت، اهمیت و فواید وحدت از سیره سیاسی،‌ اجتماعی و فرهنگی پیامبر(ص) به دست می آید که آن حضرت(ص) بنیانگذار وحدت امت اسلامی در جامعه عربی آن زمان بوده است. از نخستین اقدامات رسول مکرم اسلام(ص) بعد از تشکیل حکومت اسلامی در مدینه به منظور تقویت بنیه آن ایجاد روحیه وحدت و یگانگی میان مسلمانان بود. بنابراین ایشان بعد از آن همه تلاش و کوششی که جهت استقرار پایه های حکومت اسلامی متحمل شدند، توانستند مردمان آن عصر را تحت لوای اسلام در آوردند. بنابراین پیامبر(ص) در این برهه از زمان با اجرای برنامه عقد اخوت و برادری میان مسلمانان برای تحقق این مهم اقدام کردند و هر مسلمانی با مسلمان دیگر پیمان برادری بستند و بدین ترتیب، بنیان اتحاد مستحکم شد. پیامبر(ص) اسوه کامل در همه ابعاد زندگی است و قران کریم نیز با تاکید بر این موضوع که «قطعا برای شما در پیروی از آنان سرمشقی نیکوست. آنچه را فرستاده به شما داد آن را بگیرید و از آن چه شما را بازداشت باز ایستید.» (سوره حشر/ آیه ۷)
گفتار، کردار، سیره و سـلوک آن حـضرت(ص)، آموزنده، راه‌گشا و هدایت‌گر است: «مسلما برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی بـود، بـرای آنها که امید به‌ رحمت خدا و روز رستاخیز دارنـد و خـدا را بـسیار یـاد مـی‌کنند» (احـزاب/۲۱). پس بر همه حق جویان و عاقبت اندیشان است که در تمام‌ امور از ایشان پیروی کنند و در سیرت به سیره وی در آیند و در حکمت، به قرآن و سنت آن حضرت درآویزند تا زنجیره وحدت امـت، گسسته نگردد و امت اسلامی، امت سرشار از شایستگی و فضیلت شود.
حضرت آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری در این باره فرمودند: «امروز روز اتحاد دنیای اسلام است. وجود مقدس نبی مکرم و رسول اعظم اسلام(ص) مهم‌ترین نقطه ایجاد وحدت است... . دنیای اسلامی می‌تواند در این نقطه‌ به هـم پیـوند بخورد؛ ایـن‌جا، جایی است که عواطف همه مسلمان‌ها در آن‌جا متمرکز می‌شود؛ این، کانون عشق و محبت و دنیای اسلام است. مسوولان‌ فرهنگی‌، نویسندگان‌ و علما باید از طرح مسایل‌ اختلاف‌آفرین‌ و تفرقه‌افکن‌ بپرهیزند. هم سنی و هم شیعه، همه باید روی این نقطه اتحاد تکیه کنند و توقع از علما و زبدگان و نخبگان سـیاسی است که‌ اهمیت‌ اتحاد مسلمانان را بفهمند و توطئه دشمنان را برای شکستن‌ این‌ اتحاد و هم‌دلی بفهمند». (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در سالروز میلاد پیامبر اعظم (ص) ۱۳۸۵.۱.۲۷‌)
وحدت جهان اسلام
جهان استکبار امروز علیه دیانت اسلام موضع واحد کینه توزانه ای اختیار کرده اند، به طوری که پی در پی با نشر اکاذیب و توهین به اسلام و خاندان پیامبر اکرم(ص) سعی در تفرقه افکنی میان مسمانان جهان دارند. در این برهه حساس، لزوم وحدت میان مسلمانان بیش از پیش احساس می شود و دولت های اسلامی نباید اجازه دهند، دشمنان اسلام با تفرقه افکنی، امت واحد اسلام را از همدیگر جدا و متفرق سازند. از این رو هفته وحدت فرصت مناسبی است تا با همدلی و وحدت کلمه توطئه های دشمنان را نقش بر آب کرد.