جامعه
خلیل فارسی - مشارکت سیاسی پیامدهای دو سویه دارد؛ زیرا در یک معنا فقدان مشارکت و انفعال به این مفهوم است که دولت از منافع بالقوه ای که باید در خدمت آن قرار گیرد بی نصیب می گردد و از سوی دیگر، مشارکت زمانی مؤثر واقع می شود که تغییراتی بنیادی در اندیشه و عمل به وجود آیند. بنابراین، ایده های مطلوب مربوط به مشارکت یک نقطة مشترک دارند و آن بهاء دادن به نقش و نظر مردم در تصمیم گیریهای سیاسی و دسترسی آنها به منافع قدرت است. با استقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران و تحقق اولین مردمسالاری دینی در منطقه خاورمیانه و بلکه جهان، «مردم» به عنوان صاحبان نظام بر اساس آموزههای اسلامی، کلیدیترین نقش را در نحوه اداره امور کشور و تعیین حاکمان و نمایندگان خویش دارا شدند. این نقش در اصول متعدد قانون اساسی؛ از جمله اصول 3، 6 و 56 قانون اساسیمنعکس شده است. مردم موتور اصلی حرکت جامعه و تضمین کنندة سعادت، رشد و تعالی جامعه اند و بی حضور و مشارکت آنان، اهداف متعالی اسلام و جامعه اسلامی هرگز تحقق نخواهد یافت. مرور گذرا بر قانون اساسی و مطالعه فصول و اصول مختلف آن، نشان می دهد که مردم نقشی اساسی و جدی، هم در شکل گیری و پیروزی انقلاب اسلامی ایران، هم در تأسیس نظام جمهوری اسلامی و هم در استمرار و اداره نظام اسلامی داشته و دارند. از مهم ترین عرصه ها و نمودهای نقش و تأثیر مردم در نظام جمهوری اسلامی، می توان به موارد ذیل اشاره کرد: 1. شکل گیری انقلاب و پیروزی آن؛2. حق حاکمیت ملی؛ 3. تعیین نوع نظام؛ 4. تصویب قانون اساسی و اصلاحات آن؛ 5. انتخاب غیر مستقیم رهبری؛ 6. انتخاب مستقیم رئیس جمهوری؛ 7. انتخاب مستقیم نمایندگان مجلس؛ 8. شوراها؛ 9. همه پرسی؛ 10. نظارت عمومی و... یکی از این نمودها، انتخاب نمایندگان مجلس است. طبق «اصل 63» قانون اساسی، «دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی چهارسال است» و«نمایندگان ملت به طورمستقیم و با رای مخفی انتخاب می شوند برگزاری انتخاباتهای متعدّد سراسری در کشور از ابتدای انقلاب شکوهمند اسلامی تا کنون، در راستای تحقق بخشیدن به این نقش تعیینکنندة مردمی ارزیابی میشود. تأکیدات مکرّر بنیانگذار نهضت، حضرت امام خمینی (ره) در زمان حیات خویش و نیز مقام معظم رهبری، حضرت آیتالله خامنهای (مدّ ظله العالی) نسبت به لزوم حضور مردم در انتخابات و اثرات آن در پیشبرد نهضت، در پیش، هنگام و پس از برگزاری هر انتخابات، بیانگر اهتمام جدّی رهبران نظام به این نقش و تکیه نظام اسلامی به مردم در همیشه دوران بوده است. بیانات این بزرگواران در خصوص انتخابات، از جهت دیگری نیز حائز اهمیت است که در کلام مقام معظم رهبری متبلور شده است. ایشان با اشاره به نقش «الگودهندگی رهبری به مردم»، بیانات و ارشادات رهبری خطاب به مردم را در جلب اعتماد مردم و خلق حماسههای عظیم مردمی در هر انتخابات، دارای نقش معرفی میکنند: «آن جایی که میخواهند صندوقهای انتخابات را خلوت کنند و مردم را از حضور در پای صندوقها و رأی دادن مأیوس نمایند، رهبری است که به مردم الگو می دهد و میگوید که انتخابات وظیفه است. آن گاه مردم اعتماد میکنند، وارد میشوند و حماسه عظیمی میآفرینند. آن جایی که جایگاه ابراز نظر مردم در مسائل انقلاب است، چشم مردم به دهان رهبری است.» این که مردم تصمیم بگیرند و با انتخاب خود منشأ اثر باشند، هیچگاه یک سیاست مقطعی و گذرا نبوده و در جمهوری اسلامی ایران در کنار اسلامیت نظام، همواره مردم سالاری و جمهوریت، ترویج و تبلیغ شده است. بیشک، همه سلایق سیاسی باید در این عرصه، اندیشهها و ایدههای خود را در چارچوب اسلام، انقلاب اسلامی و ولایت فقیه به محک انتخاب مردم بسپارند و این مسیر، تنها راه پیشبرد جمهوریت و اسلامیت نظام و قوی شدن ایران عزیز است. چشم دوستان و دشمنان مردم ایران نظارهگر رفتارهای سیاسی و انقلابی مردم و نخبگان جامعه ماست و امیدواریم ثبتنامها همان طورکه تاکنون از استقبال خوبی برخوردار بوده است، همچنان پرشور ادامه یابد.