سیاست
رئیس‌جمهوری در «اجلاس بین‌المللی مقابله با طوفان‌های ماسه و گردوغبار» راهکارهایی برای کاهش خشکسالی و مقابله با طوفان‌های شن و ماسه و گردوغبار ارائه کرد. سیدابراهیم رئیسی ضمن ابراز امیدواری نسبت به اینکه این نشست برای همفکری، هم‌اندیشی و تدبیر مشترک درباره موضوع مهم حفاظت از محیط‌زیست مبارک باشد، گفت: «امروز حفاظت از محیط‌زیست مسئله و دغدغه‌ای عمومی و نه صرفا مربوط به یک کشور و منطقه خاص است و تهدیدهای ناشی از آسیب به محیط‌زیست برای جان انسان‌ها و امنیت غذایی، همه کشورها و دغدغه‌مندان را به هفکری و همکاری واداشته است.» او با تاکید بر اینکه «خداوند طبیعت را بر محور قوانین و قواعدی خلق کرده است که نقض آنها باعث آسیب به محیط‌زیست می‌شود»، افزود: «طبیعت در اختیار انسان‌هاست، اما برای بهره‌برداری از مواهب آن باید قوانین و قواعد حاکم بر طبیعت رعایت شود، چراکه اگر قوانین حاکم بر دریاها، جنگل‌ها و کلیت طبیعت نادیده گرفته شود، خطرات ناشی از آن همه موجودات و طبیعت را دربرمی‌گیرد. انسان‌ها و همه دولت‌ها، سازمان‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و نیز دغدغه‌مندان حفاظت از محیط‌زیست موظف به شناخت و تلاش برای رعایت بیشتر قوانین و قواعد حاکم بر طبیعت هستند.» مدیریت منابع آبی برای کاهش خشکسالی رئیس‌جمهوری در ادامه مدیریت منابع آبی و مدیریت مصرف برای کاهش خشکسالی را یکی از عوامل اصلی جلوگیری از ایجاد گردوغبار، مهم و حائز اهمیت دانست و گفت: «بدون تردید استفاده نادرست و ناعادلانه از منابع آبی در پیدایش طوفان‌های ماسه و گردوغبار نقش دارد و این مسئله مستلزم توجه ویژه به مدیریت منابع آبی و مصرف آن است.» او توسعه‌یافتگی بدون توجه به مسائل زیست‌محیطی را رویه‌ای غلط و مردود از جانب برخی کشورهای توسعه‌یافته بیان کرد و افزود: «کشورهای سلطه‌گر بدون توجه به مسائل محیط‌زیستی و صرفا با نگاه به منافع اقتصادی و توسعه صنعتی و نظامی خود، مشکلات بسیاری را متوجه جوامع بشری کرده‌اند و با تهدید دریاها، جنگل‌ها و زمین‌ها به دیگر انسان‌ها ظلم می‌کنند.» ضمانت اجرایی قطعنامه‌های سازمان‌های بین‌المللی رئیسی همفکری و همگرایی برای یافتن درمان معضل مشترک طوفان‌های شن و ماسه و گردوغبار را از جمله راهکارهای مؤثر در مقابله با این پدیده مخرب زیست‌محیطی دانست و گفت: «در سال‌های اخیر قطعنامه‌هایی از سوی سازمان ملل و همچنین سازمان‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای مقابله با این پدیده‌ها صادر شده که باید نسبت به آنها قدردان بود، اما اینکه کشورهای توسعه‌یافته سلطه‌گر تا چه میزان به این قطعنامه‌ها پایبندی دارند، ناشی از عدم ضمانت اجرایی این نوع قطعنامه‌هاست. از نکاتی که باید برای آن چاره‌ای اساسی اندیشید ضمانت اجرایی قطعنامه‌های سازمان‌های بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست است تا برخی کشورها با پشتوانه قدرت و ثروت نتوانند آنها را نقض کنند.» پرهیز از دخالت مسائل سیاسی در تصمیمات محیط‌زیستی وی حضور قریب به 50 کشور و 15 سازمان بین‌المللی در این اجلاس را نشان‌دهنده احساس مشترک برای حفظ محیط‌زیست و شایسته قدردانی دانست و افزود: «این همگرایی باعث خواهد شد تا کشورهای در حال توسعه صرفاً با نگاه اقتصادی به مسائل نگاه نکنند و حفظ محیط‌زیست را نیز در نظر داشته باشند.» وی با تأکید بر لزوم پرهیز از دخالت مسائل سیاسی و تعارفات دیپلماتیک در تصمیمات محیط‌زیستی، افزود: «حفظ محیط زیست به هیچ وجه نباید تحت تأثیر مسائل سیاسی و تعارفات معمول دیپلماتیک باشد و تصمیمات اتخاذ شده در این زمینه باید به عنوان یک موضوع مهم خارج از این چارچوب‌ها دنبال شود.» رئیس‌جمهور با بیان اینکه «در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هرگونه توسعه‌یافتگی فرع بر محیط‌زیست تعریف شده است»، ادامه داد: «در راهبرد جمهوری اسلامی ایران «توسعه آری به خطر انداختن محیط‌زیست هرگز» همواره مورد توجه بوده و در کنار سازمان حفاظت از محیط زیست که به موضوع مهم تولید توجه دارد، کارآفرینان و صنعتگران ما نیز به این قانون و راهبرد اساسی توجه داشته و دارند.» راهکارهای مقابله با طوفان‌های شن و ماسه و گرد و غبار وی در این اجلاس «استفاده از ظرفیت‌های مراکز علمی و تحقیقاتی»، «ایجاد صندوق مالی» و «تهیه پیوست‌های فرهنگی و رسانه‌ای» را به عنوان سه پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران برای مقابله مؤثر با طوفان‌های شن و ماسه و گرد و غبار عنوان کرد و افزود: «بسیاری از مراکز علمی ما در این زمینه تحقیقات و پژوهش‌های مفیدی انجام داده‌اند که می‌تواند به عنوان پشتوانه مهمی در تصمیم‌سازی‌ها مورد توجه قرار گیرد و ما نیز آماده انتقال تجربیات خود در این راستا هستیم. همچنین پشتیبانی مالی یکی از ملزومات موفقیت تصمیمات این اجلاس است که در این راستا تشکیل صندوق مالی با مشارکت کشورهای درگیر این پدیده مخرب محیط‌زیستی پیشنهاد می‌شود تا اجرای تصمیمات اتخاذ شده به دلیل مشکلات مالی دچار وقفه نشود.» رئیسی اقدامات ترویجی و تبیینی را از ملزومات حفظ محیط‌زیست دانست و گفت: «هر اقدامی نیازمند پیوست رسانه‌ای و فرهنگی برای مشارکت دادن آحاد مردم است و در این راستا پیشنهاد می‌شود تصمیمات اتخاذ شده همراه با پیوست رسانه‌ای و فرهنگی باشد.» رئیسی با بیان اینکه «در مناسبات جهانی امروز یکجانبه‌گرایی، نگاه نابرابر و غیرعادلانه محیط‌زیست را در معرض خطر قرار داده است»، ادامه داد: «همگرایی و هم‌اندیشی کشورها در زمینه حفظ محیط‌زیست و همینطور همکاری سازمان‌های بین‌المللی به‌ویژه سازمان ملل اگر متوقف به فشار قدرت‌های سلطه‌گر نباشد، قطعاً می‌تواند برای مقابله با این پدیده مفید و مؤثر باشد.» وی ابراز امیدواری کرد که این اجلاس و تصمیمات اتخاذ شده در آن منشأ برکات برای حفظ محیط زیست، گامی مهم برای مدیریت منابع آبی، ابزاری کارآمد برای احترام به قوانین حاکم بر طبیعت و مانعی جدی در مقابل کشورهای توسعه یافته سلطه‌گر در نقض قوانین محیط‌زیستی باشد.