تولید برق از سوخت فسیلی
در اروپا به پایین‌ترین رکورد رسید
تولید برق از سوخت‌های فسیلی در اتحادیه اروپا، در نیمه اول سال ۲۰۲۳، به میزان ۱۷ درصد کاهش پیدا کرد و به پایین‌ترین رکورد رسید.
اندیشکده «اِمبر کلایمت» (Ember Climate) در گزارش جدیدی اعلام کرد این کاهش در بحبوحه کاهش پنج درصدی تقاضا برای برق در اتحادیه اروپا و رکورد بالای تولید تجدیدپذیرها در بسیاری از کشورهای این بلوک روی داد.
بر اساس گزارش این اندیشکده، تقاضا برای برق در اتحادیه اروپا طی نیمه اول سال ۲۰۲۳ همچنان پایین بود زیرا قیمت برق و گاز در زمستان بالا بود و باعث کاهش تولید صنعتی شد. این کاهش تقاضا، به سقوط شدید تولید برق با استفاده از زغال سنگ و گاز طبیعی منتهی شد و همزمان، تولید نیروی خورشیدی و بادی افزایش پیدا کرد.
در گزارش اِمبر آمده است: تولید برق آبی و هسته‌ای از رکورد پایین تاریخی که در سال ۲۰۲۲ داشتند، بهبود پیدا کردند اما دورنمای بلندمدت آنها، نامعلوم است.
سوخت‌های فسیلی در نیمه اول سال ۲۰۲۳، عامل تولید ۴۱۰ تراوات ساعت برق در اتحادیه اروپا بودند که معادل ۳۳ درصد از تقاضا برای برق و کمترین میزان در تاریخ این منطقه بود. تولید نیروی زغال سوز، با کاهش ۲۳ درصدی، بزرگترین کاهش را داشت و پس از آن گاز، با کاهش ۱۳ درصدی تولید نیروی گازسوز، در رتبه دوم قرار گرفت. در ماه مه، زغال سنگ با تولید کمتر از ۱۰ درصد از برق اتحادیه اروپا، برای نخستین بار، پایین‌ترین رکورد را به ثبت رسانده بود.
از سوی دیگر، تولید نیروی تجدیدپذیر با پیشتازی نیروی خورشیدی و تا حدودی بادی، افزایش یافت.
در مجموع، ۱۷ کشور اتحادیه اروپا در نیمه اول سال ۲۰۲۳، تولید برق بالایی با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر داشتند و یونان و رومانی برای اولین بار از سقف ۵۰ درصدی تولید نیرو با استفاده از تجدیدپذیرها عبور کردند. همچنین سهم انرژی‌های تجدیدپذیر از تولید برق در دانمارک و پرتغال، به بیش از ۷۵ درصد رسید.
مت ایون، تحلیلگر داده اروپا در اِمبر گفت: کاهش سوخت‌های فسیلی نشانه شرایط فعلی است. زغال سنگ و گاز بسیار گران و بسیار پرریسک هستند و اتحادیه اروپا در حال حذف استفاده از آنها است. با این حال، اتحادیه اروپا برای جایگزینی سریعتر سوخت‌های فسیلی و حمایت از اقتصاد مقاومتی، به ظرفیت و تولید انرژی خورشیدی و بادی بسیار بیشتری نیاز دارد.
بر اساس گزارش اویل پرایس، آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر (IRENA) اوایل هفته جاری، اعلام کرد که افزایش قیمت سوخت‌های فسیلی در سال میلادی گذشته، باعث رقابتی شدن منابع انرژی تجدیدپذیر در سطح جهانی شد، به طوری که ۸۶ درصد از کل ظرفیت نیروهای تجدیدپذیر تازه نصب‌شده، هزینه‌های کمتری را در سال ۲۰۲۲ نسبت به برق حاصل از سوخت‌های فسیلی داشتند.
مسیرهای صادرات نفت قزاقستان متنوع می‌شود
قزاقستان با هدف ایجاد مسیرهای جایگزین صادرات نفت خود از طریق روسیه، در حال خرید نفتکش هایی برای ارسال نفت خود از طریق دریای خزر و دریای سیاه است.
یرلان آکنژنوف، معاون وزیر انرژی قزاقستان اظهار کرد: یک واحد از شرکت دولتی «کازمونای گاز»، دو نفتکش با تناژ خشک ۸۰۰۰ تن برای انتقال نفت از طریق دریای خزر خریداری کرده است. همچنین قصد دارد دو کشتی دیگر با تناژ وزنی ۸۰ هزار تن را برای فعالیت در دریای سیاه خریداری کند.
به گفته معاون وزیر انرژی قزاقستان، هر چند خط لوله «کنسرسیوم خط لوله خزر» (سی پی سی) که از روسیه می‌گذرد، سودآورترین مسیر برای صادرات نفت این کشور باقی مانده است، اما قزاقستان در حال بررسی گزینه‌های جایگزین است. وی خاطرنشان کرد: رقابت سایر روشهای حمل نفت صادراتی قزاقستان با سی پی سی، دشوار است.
خط لوله سی پی سی، حدود ۸۰ درصد از نفت صادراتی قزاقستان را در سال میلادی گذشته منتقل کرد و نفت قزاقستان از طریق یک خط لوله در خشکی از میادین اصلی این کشور، به پایانه نفتکش های دریای سیاه در نزدیکی بندر نووروسیسک روسیه ارسال شد.
ارسال نفت از این پایانه از زمان آغاز جنگ در اوکراین، به عنوان جایگزینی برای نفت روسیه، برای اروپا، اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است. با این حال، وقفه هایی که در بهار و تابستان سال ۲۰۲۲، در فعالیت این پایانه پیش آمد، قزاقستان را مجبور کرد تولید نفت خود را به طور موقت محدود کند. همچنین جنگ، خطر کشتیرانی در منطقه را افزایش داده است.
به گفته آکنژنوف، قزاقستان در سال میلادی جاری، ۳۰۰ هزار تن نفت از طریق دریای خزر و از طریق خط لوله باکو-تفلیس-جیهان که از آذربایجان به ترکیه می‌رود، صادر کرده است و قصد دارد امسال، مجموعا حدود ۱.۵ میلیون تن نفت ارسال کند. این رقم معادل بخش اندکی از صادرات کنسرسیوم خط لوله خزر است. طبق اطلاعات وب سایت کنسرسیوم، صادرات سی پی سی در سال میلادی جاری تا ۱۸ اوت، در مجموع ۴۰.۵ میلیون تن نفت بوده که بخش عمده آن نفت قزاقستان بوده است.
قزاقستان همچنین افزایش صادرات نفت به چین از یک میلیون تن در سال جاری، به ۶.۵ میلیون تن را مد نظر دارد. آکنژنوف گفت: این به منافع اقتصادی تولیدکنندگان بستگی دارد.
بر اساس گزارش بلومبرگ، آکنژنوف گفت که قطعی برق، تولید نفت برنامه ریزی شده قزاقستان را در سال میلادی جاری، به ۸۹ میلیون تن در مقایسه با برنامه اولیه ۹۰.۵ میلیون تن، کاهش داده است. این کشور قصد دارد ۱۰ میلیون تن نفت روسیه را در سال جاری و میزان مشابه را در سال ۲۰۲۴، به چین ترانزیت کند.
اعتراض یار پوتین به کاهش تولید نفت روسیه
مدیرعامل روس‌نفت گفت کاهش تولید نفت متناوب روسیه، توسعه بزرگترین تولیدکننده نفت این کشور را محدود کرده است.
ایگور سچین، مدیرعامل شرکت روس‌نفت پس از انتشار نتایج عملیاتی این شرکت، در بیانیه‌ای اعلام کرد: روس‌نفت از سال ۲۰۱۷، تولید نفت خود را محدود نگه داشته است و این امر مانع از آزاد شدن پتانسیل کامل این شرکت شده است. سچین، یکی از قدرتمندترین مدیران روسی و از یاران نزدیک ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه است.
با این حال، روس‌نفت به کاهش تولید فعلی که در راستای همکاری روسیه به اوپک به اجرا درآمده، پایبند است. این غول نفتی، تولید مایعات خود را در سه ماهه دوم نسبت به سه ماهه اول، به میزان ۲.۲ درصد کاهش داشت و به ۳.۹ میلیون بشکه در روز رساند.
روس‌نفت اعلام کرد تولید سه ماهه این شرکت، ۲.۲ درصد کاهش یافته و به ۳.۹ میلیون بشکه در روز رسید و فروش نیمه اول سال، به ۳.۹ تریلیون روبل (۴۱ میلیارد دلار) رسید که به دلیل کاهش قیمت نفت، بیش از یک چهارم نسبت به سال گذشته، کاهش داشت. با این حال، درآمد سه ماهه دوم روس‌نفت، ۱۲.۱ درصد رشد کرد و به دو تریلیون روبل رسید.
این شرکت اعلام کرد درآمد خالص در فاصله ژانویه تا ژوئن، به ۶۵۲ میلیارد روبل رسیده است اما آمار قابل مقایسه‌ای ارائه نکرد. شرکت‌های روسی از زمان آغاز عملیات نظامی ویژه در اوکراین در فوریه سال ۲۰۲۲، نتایج مالی خود را به طور منظم اعلام نکرده‌اند.
سود شرکت‌های نفتی بزرگ جهانی در سال میلادی جاری نسبت به سال ۲۰۲۲ که آغاز جنگ در اوکراین، باعث افزایش چشمگیر قیمت نفت و گاز شده بود، تقریبا نیمی کاهش پیدا کرده است. ، شرکت دولتی گازپروم اعلام کرد که در سه ماهه دوم سال میلادی جاری در پی سقوط صادرات گاز به اروپا، ۱۸.۶ میلیارد روبل ضرر خالص داشته است در حالی که در مدت مشابه سال گذشته، سود خالص ۱.۰۳ تریلیون روبل داشت.
از زمان آغاز همکاری روسیه با اوپک در سال ۲۰۱۷، سچین دائما از این همکاری انتقاد کرده و خواستار افزایش تولید نفت روسیه و دفاع از سهم بازارش در برابر تولیدکنندگان جهانی دیگر شده است. اوپک و متحدانش شامل روسیه، از اواخر سال ۲۰۲۲ برای تقویت قیمت‌ها، محدود کردن عرضه را آغاز کردند و در ژوئن، محدودیت عرضه را تا پایان سال ۲۰۲۴، تمدید کردند.
این اواخر، در کنفرانس اقتصادی بین المللی سن پترزبورگ، سچین به این نکته اشاره کرد که رسیدن به توافق به دلیل ساختارهای اقتصادی متفاوت و تفاوت روند تولید کشورهای عضو، برای اوپک دشوار شده است.
روسیه متعهد شده است تولید نفت خود را از مارس سال ۲۰۲۳ کاهش دهد و این محدودیت را تا پایان سال ۲۰۲۴ حفظ کند. بعلاوه، این کشور متعهد شده است صادرات نفت خود را در اوت به میزان ۵۰۰ هزار بشکه در روز و در سپتامبر به میزان ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش دهد. روسیه پس از اعمال تحریم‌های غرب بر سر جنگ در اوکراین، جریان تجارت نفت نفت خود را از اروپا به آسیا و مناطق دیگر جهان تغییر داده است.
بر اساس گزارش بلومبرگ، عربستان سعودی که بزرگترین عضو اوپک است، تولیدش را در اقدامی داوطلبانه، یک میلیون بشکه در روز کاهش داده است تا اقدامات پیشگیرانه کشورهای اوپک پلاس برای حفظ ثبات و توازن بازار نفت را تقویت کند.