بازار در انتظار تغییر زیرساخت‌ها

 بایرام اقتداری- مجید عشقی در اوایل این ماه  به آخرین جزییات تغییر دامنه نوسان اشاره کرد و افزود: افزایش تدریجی دامنه نوسان به این معنا نیست که در هر فصل اقدام به تغییر آن کنیم، بلکه اکنون قرار بر این است تا تغییر دامنه نوسان با اصلاح طبقه‌بندی بازارها انجام شود.
وی اظهار داشت: اکنون اقدامات کارشناسی شده مربوط به تغییر دامنه نوسان انجام و پیشنهاد شرکت بورس و نیز فرابورس برای اجرای این اقدام به سازمان بورس اعلام شده است.
رییس سازمان بورس ادامه داد: امیدواریم در آینده‌ اقدام به تصمیم‌گیری برای تغییر دوباره دامنه نوسان کنیم؛ اما اکنون نمی‌توان زمان دقیقی را برای این اقدام اعلام کرد.
عشقی خاطرنشان کرد: تغییر مداوم دامنه نوسان و نیز انتظار بازار برای تغییر فصلی دامنه نوسان باعث می‌شود تا بازار در حالت انتظار برای تغییر زیرساخت‌ها بماند.
وی با تاکید بر اینکه تغییر مداوم زیرساخت‌ها باعث آسیب به بازار می‌شود، گفت: تلاش ما این است تا تغییر دامنه نوسان را با انجام اقدامات کارشناسی شده و نیز جمع‌بندی ارکان بازار سرمایه و فعالان بازار در مرحله اجرا قرار دهیم.
رییس سازمان بورس افزود: باید به این سمت رفت که دامنه نوسان نمادهای بزرگ بازار باز شود، هر چه شرکت‌ها شفاف‌تر باشند دامنه نوسان آنها بازتر خواهد شد.
عشقی با تاکید بر اینکه نتیجه اقدامات انجام شده در زمینه دامنه نوسان را طی چند وقت گذشته شاهد بوده‌ایم، گفت: اکنون معاملات نسبت به قبل روان‌تر شده و صف‌های خرید و فروش به حداقل رسیده است، حداکثر صف‌های ایجاد شده در بازار برای بازه زمانی یک یا ۲ روز بوده است.
نوسانات هیجانی در بورس ادامه‌دار نیست
 یک کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه سهامداران نباید در بورس گرفتار هیجانات شوند، بلکه باید نگاه بلندمدت داشته باشند، گفت: احساسات در بازار سرمایه به صورت مقطعی دنبال خواهد شد که این امر باعث ایجاد نوسانات شدید می‌شود اما روند نوسانی پرهیجان نمی‌تواند در بلندمدت در بازار سهام ادامه داشته باشد.
«حامد ستاک» به نوسانات اخیر معاملات بورس و عوامل تاثیرگذار بر آن اشاره و اظهار کرد: بازارهای سرمایه‌گذاری به صورت کلی و بازارهای مالی به صورت خاص همیشه متاثر از رفتارهای هیجانی فعالان بازار هستند.
وی افزود: بازار سرمایه از ابتدای سال جاری و تا چند وقت گذشته رشد به نسبت پر شتاب را تجربه کرد و در ادامه معاملات این بازار، شاهد رکوردشکنی‌های پیاپی در حجم معاملات و شاخص بورس بودیم.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در این مواقع بازارها با کوچک‌ترین بهانه‌ای به سمت نوسانات پرشتاب پیش می‌روند و در ادامه سهامداران به سرعت اقدام به شناسایی سود در بازار می‌کنند که این امر در ایجاد نوسانات و افت و خیزهای بازار تاثیرگذار خواهد بود.
ستاک اظهار داشت: در کنار این عامل، ترس سهامداران از روند معاملات بورس در سال ۹۹ باعث شد تا سهامداران با ایجاد کوچک‌ترین اصلاحی در بازار به سمت فروش سهام و خروج از این بازار پیش بروند، از طرفی تحت تاثیر ریزش شدید بازار در ۲ سال گذشته زمینه افزایش عرضه در بازار فراهم شد.
وی با اشاره به نوسانات بازار سهام و روند نزولی و صعودی، ادامه داد: وجود چنین روزهایی در بازار سرمایه عادی است و فعالان بازار سرمایه انتظار دارند بازار هر چه سریع‌تر روند منطقی به خود بگیرد تا بتوان بازار را با پیش‌بینی‌ پذیری بهتر دنبال کرد.
احساسات در بازار سرمایه به صورت مقطعی است
کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: احساسات در بازار سرمایه به صورت مقطعی دنبال خواهد شد که این امر باعث ایجاد نوسانات شدید می‌شود اما روند نوسانات پرهیجان نمی‌تواند در بلندمدت در بازار ادامه داشته باشد. ستاک با تاکید بر اینکه فعالان بازار توانایی قبول روند پرهیجان بازار را ندارند، گفت: بازار سهام از بستر لازم برای هیجان همیشگی برخوردار نیست، بازار باید روند منطقی داشته باشد تا فعالان بازار بتوانند با نگاه بلندمدت خود در آن بازار به فعالیت بپردازند. وی ادامه داد: به نظر نمی‌رسد نوسان شاخص بورس بتواند به صورت بلندمدت در بازار ادامه داشته باشد، بلکه شاخص باید هر چه سریع‌تر به روند اصلی خود بازگردد.
بازار سهام دارای سه حرکت صعودی، نزولی و خنثی است
کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بازار سهام دارای سه حرکت صعودی، نزولی و خنثی است، گفت: شاخص بورس همیشه با یک وقفه زمانی با سایر بازارها همسو می‌شود، حرفه‌ای‌های بازار تمایل چندانی به رشد پرشتاب بازار ندارند و مایل هستند تا روند صعودی شاخص بورس به صورت منطقی و تدریجی باشد.
ستاک روند معاملات بورس در آینده را مورد پیش‌بینی قرار داد و گفت: بازار سرمایه، بازاری جدا و تفکیک شده از بازارهای موازی و رقیب نیست، بلکه شاهد هستیم که همه بازارها از جمله بازار ارز، کالاهای اساسی و خودرو به واسطه حجم نقدینگی و تورمی که در کشور وجود داشته رشد کرده و قیمت بالاتری را تجربه کردند که بورس هم باید همگام با سایر بازارها رشد کند.
چگونه ریسک سرمایه گذاری در بورس را کاهش دهیم؟
وی با تاکید بر اینکه بازار سهام همیشه با تاخیر خود را همگام با دیگر بازارها می‌کند و رشدی را تجربه خواهد کرد، گفت: اثرات بازارها در صورت‌های مالی شرکت‌های حاضر در بورس متبلور می‌شود که در این زمینه ضمن تاثیرپذیری بازار از این اتفاق، شاهد رشد شاخص بورس در بازار خواهیم بود. این فعال بورس توصیه کرد: سرمایه‌گذارانی که در بازار فعال هستند باید نسبت به این موضوع آگاه باشند که باید برای سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار از وقت و دانش کافی برخوردار باشند؛ در غیر این صورت بهتر است به صورت غیرمستقیم در بازار فعال باشند زیرا سهامداران به دلیل مدیریت این صندوق‌ها از طریق افراد خبره از رشد بازار منتفع می‌شوند و تا حدودی ریسک معاملات خود را در این بازار پوشش خواهند داد.
شرایط سال ۹۹ در بورس حاکم نیست
این کارشناس بازار سرمایه معتقد است، سهامداران نباید در بورس گرفتار هیجانات شوند، بلکه باید به این بازار مانند سایر بازارها نگاه بلندمدت داشته باشند. ستاک با بیان اینکه ریزشی که شاخص بورس در این مدت تجربه کرد متفاوت با ریزش ۲ سال گذشته بود، گفت: اکنون شرایط سال ۹۹ در بازار حاکم نیست، قیمت ارز و دیگر عوامل تاثیرگذار بر بازار با ۲ سال گذشته متفاوت بوده و از جنس یکدیگر نیستند.
روند فعلی معاملات بورس طبیعی است
عضو شورای عالی بورس و اوراق بهادار بیان اینکه نوسان در ذات بازار سرمایه است، گفت: با توجه به رشدی که بازار سهام از ابتدای سال جاری تجربه کرده بود، ریزش شاخص بورس طبیعی بود و نمی‌توان آن را غیرعادی تلقی کرد.
احسان دشتیانه ضمن ارزیابی روند فعلی معاملات بورس اعلام کرد: نوسان در ذات بازار سرمایه است، اما شرایطی که امروز در بازار حاکم شده و با آن روبرو هستیم؛ بسیار متفاوت با شرایط سال ۹۹ است. وی به ریزش اخیر شاخص بورس و عامل تاثیرگذار بر آن اشاره کرد و گفت: در گذشته مانند دهه ۸۰ و ابتدای دهه ۹۰ هم در بورس شاهد ریزش‌های تاریخی مانند سال ۹۹ بودیم، اما شرایط نوسانی را که بازار از چند روز گذشته در پیش گرفته است، قابل مقایسه با ریزش‌های گذشته شاخص بورس مانند سال ۹۹ نیست.
عضو شورای عالی بورس خاطرنشان کرد: بازار سهام در اردیبهشت ماه برای ۲ روزی به شدت ریزشی شد، اما بعد از آن وضعیت بهبود پیدا کرد و شرایط عادی و باثبات‌تری را در پیش گرفت.
دشتیانه خاطرنشان کرد: سهامداران باید نسبت به این موضوع آگاه باشند که وقتی بازار برای مدت طولانی بر مدار صعود قرار می‌گیرد، ایجاد اصلاح در بازار طبیعی است؛ بنابراین با توجه به رشدی که بازار از ابتدای سال جاری تجربه کرده بود ریزش شدید شاخص بورس عادی بود و نمی‌توان آن را غیرعادی تلقی کرد.
وی به مقایسه معاملات بورس در سال جاری با دیگر بازارهای سرمایه‌گذاری پرداخت و اعلام کرد: در کل به اعتقاد بنده و اکثر فعالان بازار میانگین معاملات بازار سرمایه در سال ۱۴۰۲ نسبت به سایر بازارها بهتر است و حتی افت آن کمتر از سایر بازارها خواهد بود.
راهکارهایی برای بهبود بازار سرمایه
این فعال بازار سرمایه با اعلام اینکه بخشی از ریزش‌های اخیر بازار ناشی از ترس سهامداران و افزایش عرضه آنها در بازار بوده است، گفت: سهامداران به صورت روانی به دنبال اتفاق عجیب هستند و ناخودآگاه خود به استقبال این اتفاقات می‌روند که این امر به مراتب منجر به نوسان شدید بازار خواهد شد.
عضو شورای‌عالی بورس به ارائه راهکار در مورد بهبود وضعیت بازار پرداخت و اظهار داشت: هدایت سرمایه به سمت بازار اولیه و تولید، عمق بخشی به بازار، آگاهی بخشیدن به سهامداران، فرهنگ سازی سهامداری بلندمدت از جمله اقداماتی است که می‌تواند کمک‌کننده به آرامش بیشتر بازار باشد. وی در ادامه به برنامه شورای‌عالی بورس برای عرضه خودرو در بورس اشاره کرد و گفت: شورای‌عالی بورس عرضه خودرو در بورس را مصوب کرده و هیچ تغییری را در مصوبه نداشته است، از این رو هر خودروسازی که تمایل به عرضه داشته باشد امکان عرضه خودرو در بورس برای آن خودروساز وجود دارد.
دشتیانه با بیان اینکه شورای‌عالی بورس بر عرضه خودرو در بورس تاکید دارد، افزود: اعتقاد شورا این است که هر کالایی در بورس کالا عرضه شود، بازار آن کالا شفاف‌تر خواهد شد و رانت در آن حذف شود؛ خودرو نه‌تنها از این قاعده مستثنی نیست، بلکه در صدر کالاهایی قرار دارد که به دلیل قیمت‌گذاری دستوری، رانت زیادی در فروش آن وجود دارد.
رشد ملایم بازار سهام تا چند ماه آینده
یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه به نظر می‌رسد در چند ماه آینده، بازار سهام رشدی ملایم و منطقی را تجربه کند، گفت: هر گشایش و توافقی که منجر به کاهش نرخ ارز شود، تمامی بازارها را تحت تاثیر قرار خواهد داد اما بازار سرمایه هم از این اتفاق مستثنا نیست. حسن کاظم‌زاده  به سفر پادشاه عمان به ایران و مزایای آن برای اقتصاد کشور اشاره کرد و افزود: با توجه به تحریم‌ها و مشکلات انتقال ارز به کشور، با کشورهایی که تراز تجاری ما با آنها مثبت است (کشورهایی که حجم صادرات ما به آنها بیش از حجم واردات ما از آنهاست) مشکل داریم.
وی با بیان اینکه به عنوان مثال در مورد ترکیه به دلیل اینکه میزان واردات و صادرات تقریباً برابر است، مشکل چندانی وجود ندارد، گفت: در مورد کشورهایی مانند عراق، چین و کره که حجم صادرات ما به آنها بیش از حجم واردات است و تراز تجاری ایران مثبت است، برای انتقال ارز با مشکل مواجه هستیم. به عنوان مثال حدود ۱۱ میلیارد دلار ارز در کشور عراق داریم که در این زمینه نمی‌توان کالایی را که قابل واردات به ایران است را وارد کشور کرد و همچنین امکان انتقال این ارز به داخل کشور فراهم نیست.
کاظم‌زاده ادامه داد: مهم‌ترین مزیت سفر پادشاه عمان به ایران این است که احتمالاً مذاکراتی صورت خواهد گرفت تا منابع ارزی ایران در کشورهایی مثل عراق و چین و کره و... به عمان انتقال یافته و از طریق عمان، واردات کالاهای مورد نیاز ما از جمله نهاده‌های دامی و مواد اولیه دارو انجام شود.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: به نظر می‌رسد نتیجه سفر پادشاه عمان به ایران، از تنش‌های بیشتر جلوگیری خواهد کرد و چنین اتفاقی حتماً برای اقتصاد کشور مثبت خواهد بود.
کاظم‌زاده در رابطه با تاثیر توافق احتمالی بر بازار سرمایه اظهار کرد: به هر حال هر گشایش و توافقی که منجر به کاهش نرخ ارز شود، تمامی بازارها را تحت تاثیر قرار خواهد داد و بازار سرمایه هم از این اتفاق مستثنا نیست. این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: در صورت توافق تاثیرگذار و ریزش احتمالی نرخ ارز؛ قیمت سهام کمتر از سایر دارایی‌ها همچون مسکن و خودرو و طلا کاهش خواهد داشت، چراکه در پی افزایش نرخ ارز در چند ماه گذشته، سهام کمتر مورد اقبال قرار گرفته و اصولاً سهام، متناسب با افزایش نرخ ارز رشدی نداشته که حالا با کاهش احتمالی نرخ ارز، انتظار ریزش قیمت‌ها را داشته باشیم. وی افزود: از سوی دیگر، توافق یعنی از بین رفتن مشکل عرضه در بازارهای کالایی؛ همچنین بازارهای رقیب بازار سرمایه از جمله بازار خودرو و مسکن بیشتر از کمبود عرضه‌ها منفعت برده و رشد کرده‌اند و در صورت افزایش عرضه، متضرر خواهند شد.
کاظم‌زاده اظهار داشت: اکنون هیچ تحلیلی در مورد اینکه آیا توافقی صورت خواهد گرفت یا نه و در صورت توافق، نرخ ارز چقدر کاهش پیدا خواهد کرد، وجود ندارد.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: بهترین اتفاقی که در شرایط فعلی می‌تواند برای بازار سرمایه رخ دهد، عدم افزایش تنش‌ها در فضای بین‌المللی است و هر نوع توافقی که منجر به کاهش تنش‌ها شود؛ قطعاً به نفع بازار سرمایه ما خواهد بود.
کاظم‌زاده در پایان به پیش‌بینی روند بازار سرمایه در چند ماه آینده اشاره کرد و افزود: به نظر می‌رسد در چند ماه آینده، بازار سهام رشدی ملایم و منطقی داشته باشد، البته که سهم‌های بنیادی با نسبت P/E پایین، بیشتر مستعد رشد خواهند بود.