صفحه اول
فرهاد کشمیری- دیپلماسی به عنوان یکی از ابزارهای مهم در تحقق اهداف و منافع ملی کشورها در سیستم بین الملل، از همان ابتدا به عنوان یکی از موضوعات مهم و دغدغه های اصلی در روابط بین الملل مطرح بوده است. اما با توجه به ویژگی های سیستم بین الملل، از جمله چرخه قدرت در آن، پیوند بین دیپلماسی و چنین چرخه ای از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است. البته این موضوع ارتباط زیادی به دیپلماسی منطقه ای کشورهای تجدیدنظرطلب دارد. به باور صاحب‌نظران حوزه روابط بین‌الملل، سیاست خارجی منطقه‌ای و ارتقای روابط با همسایگان مهم‌ترین و کلیدی‌ترین بخش سیاست خارجی آن کشور را تشکیل می‌دهد؛ چراکه به شکل مستقیمی دربردارنده منافع و به‌خصوص امنیت آن کشور است. در این زمینه با نگاهی به کارنامه یک‌ساله دولت سیزدهم به نظر می‌رسد حوزه‌ای که سیدابراهیم رئیسی توانسته است موفق ظاهر شود به همین مقوله سیاست خارجی منطقه‌ای و ارتقای روابط با همسایگان باز می‌گردد، در حالی که این نمره قبولی برای سایر حوزه‌های دیپلماسی با محوریت دیپلماسی برجامی و حصول توافق هسته‌ای در دولت سیزدهم تا زمان اعلام نتیجه نهایی مذاکرات نامشخص باقی می‌ماند. اگرچه باید این مهم را هم در نظر گرفت که احیای برجام مسئله‌ای است که فراتر از اختیارات رئیسی و دولت به تنهایی است، اما چه عواملی سبب شد که دولت سیزدهم بتواند در یک سال گذشته به یک پوست‌اندازی قابل توجه در سیاست خارجی منطقه‌ای و ارتقای روابط با همسایگان دست پیدا کند؟ بسیاری از کشورهای جهان از احیای روابط میان ایران و عربستان سعودی استقبال کرده‌اند. از همین جهت، نگرانی‌های فزاینده‌ای در واشنگتن وجود دارد که این توافق می‌تواند به پایان برتری ایالات‌متحده در منطقه و فراتر از آن کمک کند. وانگ یی، دیپلمات ارشد چین، توافق میان ایران و عربستان را «پیروزی برای گفت‌وگو» توصیف کرد و آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، از این توافق استقبال کرده و از چین برای میانجی‌گری در این توافق قدردانی کرد. در همین حال، کاخ سفید از طریق سخنگوی شورای امنیت ملی اعلام کرد که به نظر می‌رسد توافق موفق چین بازتاب مذاکرات شکست‌خورد‌ه‌ای است که کاخ سفید با هر دو کشور در سال 2021 دنبال کرد. آرون دیوید میلر، که به‌مدت 25 سال به‌عنوان مشاور سیاست خاورمیانه در وزارت امور خارجه آمریکا خدمت کرده، در خصوص این توافق گفته است: «واقعاً شگفت‌انگیز است که سعودی‌ها با چینی‌ها و ایرانی‌ها معامله کردند.» میلر که اکنون یکی از اعضای ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی است، می‌گوید: «من فکر می‌کنم این نشان می‌دهد که نفوذ و اعتبار ایالات‌متحده در منطقه خلیج‌فارس کاهش یافته است و نوع جدیدی از همسویی منطقه‌ای بین‌المللی در حال وقوع است که به روسیه و چین نفوذ، قدرت و موقعیت تازه‌ای بخشیده است.» نفتالی بنت، نخست‌وزیر سابق اسرائیل، از توافق عربستان و ایران انتقاد کرد و تقصیر آن را متوجه دولت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل دانست. او گفت که این توافق یک «تحول خطرناک» برای اسرائیل است، زیرا اسرائیل به‌دنبال ایجاد سنگری در برابر ایران است. بنت گفت: «این توافق ضربه مهلکی به تلاش برای ایجاد ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران است.» دیپلماسی قوی منطقه‌ای کشورمان و دیپلماسی قوی دولت سیزدهم باعث این توافق شد و این توافق حاصل این رویکرد است که ما به جای نگاه به کشورهای فرامنطقه‌ای، باید دیپلماسی منطقه‌ای را فعال کنیم. امیدواریم صاحب نظران، متخصصان و اندیشمندان دو کشور هم با ایده‌های خود باعث وحدت و توسعه روابط ایران و عربستان شوند.برخی از کشورهای غربی همیشه دنبال تفرقه افکنی بین کشورهای مسلمان، آسیایی و آفریقایی هستند و تفرقه می‌اندازند و حکومت می‌کنند. قطعاً آمریکا، رژیم صهیونیستی و برخی از کشورهایی که نمی‌خواهند منافع مشترک منطقه، ایران و عربستان و وحدت جهان اسلام محقق شود، از این توافق ناراحت هستند و این توافق به ضرر آن‌ها خواهد بود.قطعاً این توافق به نفع کشورهای منطقه است و نشان می‌دهد هر چند از لحاظ سلیقه‌ای اختلافاتی بین کشورهای منطقه باشد، اما این اختلافات با گفتگوی بین بخشی درون منطقه قابل حل است.