ایران در انتظار امام

  معین کامبخش -چهارشنبه ۱۱ بهمن ۱۳۵۷؛ در آستانه سفر تاریخی امام خمینی به ایران پس از ۱۵ سال تبعید، انتظار و شور و شوق مردمی که برای استقبال از رهبر انقلاب اسلامی خود را به تهران رسانده‌اند، مهم‌ترین خبر امروز است.
با انتشار خبر بازگشت امام خمینی که قرار است فردا بعد از ۱۵ سال به ایران بازگردند، هزاران نفر از مردم از نقاط مختلف کشور خود را به تهران رسانده‌اند تا از رهبر انقلاب اسلامی استقبال کنند. از طرف کمیته برگزاری مراسم استقبال از امام هم اطلاعیه‌ای انتشار یافت که در این اطلاعیه مشروح مقررات و ضوابط استقبال تشریح شده بود. در حالی که صدها هزار نفر از مردم در خیابان‌ها حضور دارند فرماندار نظامی تهران اعلام کرد که اجتماعات مردم به مدت سه روز به مناسبت بازگشت آیت‌الله خمینی آزاد است.
امام خمینی در نوفل‌لوشاتو با تاکید بر اینکه چون این سفر خطرناک است پس بانوان نباید در آن حضور داشته باشند به نزدیکان خود فرمودند: من بیعت خود را از شما برمی‌دارم. ما به طرف کار بزرگی می‌رویم اما شما جانتان را به خطر نیاندازید.
همچنین دولت اعلام کرد: فردا به مناسبت فرود آمدن هواپیمای آیت‌الله خمینی، فرودگاه مهرآباد از اول صبح تا ساعت ۱۱ صبح به روی سایر هواپیماها بسته است.
از سوی دیگر دولت برای ترساندن مردم و ایجاد وحشت با انجام رژه نظامیان در تهران و ترویج شایعه کودتا توسط ارتش دست به حیله دیگری برای انحراف مبارزات مردم ایران زده است. شهر تهران حالت صد در صد جنگی به خود گرفته است. با به راه افتادن تانک‌ها و خودروهای نظامی در خیابان‌ها و پرواز هلیکوپترها بر فراز شهر، نمایش قدرت برای ارعاب مردم انجام می‌شود. امروز در تظاهرات خیابانی چندین نفر زخمی و عده‌ای شهید شدند. در همین زمینه رادیو کلن خبر داد: یگان‌های نیرومند نظامی به تهران منتقل شدند. تانک‌ها و زره‌پوش‌ها در حالی که عبارت «زنده‌باد شاه» بر روی آنها نقش بسته بود در خیابان‌های مهم تهران به راه افتادند.
شاپور بختیار در گفت‌وگو با رادیو بی. بی. سی هشدار داد که با هرگونه کوشش درجهت ایجاد دولتی دیگر شدیداً مقابله خواهد کرد.
نخست‌وزیر همچنین گفت: دولت نمی‌تواند تحمل کند که صدها هزار جوان بیکار و سرگردان همه روزه آشوب و اغتشاش در مدارس و دانشگاه‌ها به تحریک بیگانگان به راه بیاندازند. ارتشبد قره‌باغی رئیس ستاد ارتش هم اعلام کرد: ارتش می‌خواهد به قانون احترام گذاشته شود. اگر می‌خواهید چیزی را عوض کنید ابتدا باید قانون را تغییر دهید وگرنه ارتش دخالت می‌کند.
از طرفی دولت بختیار اعلام کرد: کلیه روزنامه‌ها و مجلاتی که قبل از دهم مرداد سال ۱۳۳۴ منتشر شده است و سپس انتشار آن دچار وقفه شده، می‌توانند طبق شرایط قانون مطبوعات تقاضای تجدید انتشار کنند.
از سوی دیگر جبهه ملی در خبرنامه خود شاپور بختیار را مورد حمله قرار داد و نوشت: بختیار با تقدیم لوایح انحلال ساواک و تعقیب و مجازات خطاکاران سعی می‌کند که بر روی جنایات صورت گرفته پرده بگذارد و مردم را سرگرم و اغفال کند.
عوامل پیروزی انقلاب اسلامی
برپایی حکومت بر مبنای اسلام به عنوان دینی کامل و تأمین کنندۀ تمام نیازهای مادی و معنوی بشر یک ضرورت است. مردم ایران با آگاهی به این نکته و با رهبری حکیمانۀ امام خمینی(ره) یکپارچه قیام نموده و بعد از ساقط کردن حکومت دیکتاتوری و وابستۀ رژیم پهلوی، نظام جمهوری اسلامی را در ایران مستقر کردند. در این نوشتار عوامل پیروزی انقلاب اسلامی ایران را مرور می کنیم تا با حفظ آنها از انقلابمان حفاظت کنیم و مردم مسلمان کشورهای اسلامی که اخیراً قیامهای ضد استبدادی خود را آغاز کرده اند نیز با توجه به این عوامل بتوانند با عزم مصمم تری به نهضتهای خود پایبند باشند و از آن با تمام وجود حراست کنند.
1- ایمان و اراده
تجربه نشان داده است که موفقیت در هر کاری باید با یقین و اعتقاد به انجام آن همراه باشد و کسانی که در انجام امور مردد باشند و نتیجۀ آن را باور نکرده باشند، معمولاً به هدف نمی رسند. یکی از علل موفقیت رسول گرامی اسلام(ص) ایمان و اعتقاد به هدف بود، تا جایی که وقتی مشرکین قریش توسط حضرت ابی طالب(ع) به آن بزرگوار پیامهایی دادند و تهدید و تطمیع نمودند که از هدف خود دست بردارد، آن حضرت فرمود: «یا عَمِّ لَوْ وَضَعُوا الشَّمْسَ فِی یَمِینِی وَ الْقَمَرَ فِی یَسَارِی عَلَی أَنْ أَترُکَ هذَا الْأَمْرَ - حَتَّی یُظْهِرَهُ اللَّه اَوْ اُهْلِکَ فِیه - مَا اَتْرُکُهُ؛عمو جان! به خدا قسم اگر خورشید را دست راست من و ماه را در دست چپ من قرار دهند، هرگز از هدف خود دست برنخواهم داشت، تا اینکه دین حق آشکار شود، یا در راه آن فدا شوم.»
مردم ایران در حادثۀ تاریخی انقلاب اسلامی براساس باور به حاکمیت قوانین و ارزشهای الهی، سلطنت نامشروع حکمرانان جبّار را نفی کرده و با اراده ای الهی آن را ریشه کن نمودند و فرو پاشیدن تمام نهاد ها و مراکز وابسته به آن را پشتوانۀ همّت خود قرار دادند و در این راه از هیچ گونه کوششی دریغ نورزیدند. این عامل در پیروزی انقلاب اسلامی ایران نقش مهمی ایفا کرد.
2- جلوۀ اسلامی
اسلام مکتبی است که می تواند انسانها را از درون و برون متحول کرده و موجب پدید آمدن تحولات عمیق تاریخی و اجتماعی و فرهنگی گردد. این آیین آسمانی در جذب و تحرک بخشیدن به نیروهای با ایمان و مقاوم، نقش تعیین کننده ای می تواند داشته باشد؛ زیرا اسلام دارای قوانینی است که 1- انسان را تا قیامت به هدف نهایی می رساند؛ 2- از سایر مکاتب بی نیاز می کند؛ 3- تمام نیازهای مادی و معنوی بشر را تأمین می کند؛ 4- برنامه هایش با فطرت انسان سازگار است؛ 5- گذر زمان از اصالتها و واقعیتهایش نمی کاهد؛ 6- همگانی و جهانی است، بنابراین هر انقلابی که جلوۀ اسلامی داشته باشد، قطعاً دلها را به خود جذب کرده، میان مردم وحدت ایجاد می کند و با تقویت ایمان و ارادۀ آنان انقلاب را به پیروزی می رساند. انقلاب اسلامی ایران نیز در تمام ابعاد خود رنگ اسلامی به خود گرفته بود، و بهترین صبغه را دارا بود: (صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صبْغَةً)؛ «این است نگارگری الهی؛ و کیست خوش نگارتر از خدا؟!» خداوند متعال در قرآن شریف، اسلام را دین کامل معرفی می کند که مورد رضایت اوست و می فرماید: «الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذینَ کَفَرُوا مِنْ دینِکُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکمَلْتُ لَکمْ دینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دیناً»؛  «امروز، کافران از(زوال) آیین شما مأیوس شدند بنا بر این، از آنها نترسید! و از (مخالفت) من بترسید! امروز، دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان آیین (جاودان ) شما پذیرفتم.»
و در سورۀ آل عمران فرمود: «وَ مَنْ یبْتَغِ غیْرَ الْإِسْلامِ دیناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرینَ»؛ «و هر کس جز اسلام (و تسلیم در برابر فرمان حق، ) آیینی برای خود انتخاب کند، از او پذیرفته نخواهد شد و او در آخرت، از زیانکاران است.»
به این جهت تمام شعارها و حرکات مردم ایران رنگ توحیدی، اسلامی و خدایی گرفت و این آرمان در تمام قشرهای مردم متجلّی شد.
 شعارها، سرودها و سایر برنامه ها با اصطلاحات قرآنی و اسلامی توأم بود و پیروزی انقلاب اسلامی همان تحقق وعدۀ الهی بود که: «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقدامَکُمْ»؛ «اگر شما دین خدا را یاری کنید، قطعاً خداوند نیز شما را یاری کرده و گامهایتان را استوار خواهد ساخت.»
3- نفوذ معنوی رهبر
فلسفۀ امامت و تداوم آن در شکل نظام ولایت فقیه، قدرت و نفوذ خاصی است که دین اسلام به یک فقیه حاکم می دهد و او را تا حد تسلّط بر دلها مقتدر می سازد. اطاعت از او که همان اطاعت از خداوند محسوب می شود، در کلیۀ شئون زندگی مسلمانان راه می یابد. و همچون اطاعت از رسول خدا(ص) است: «مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ»؛ «هر کسی از پیامبر(ص) اطاعت کند، همانا از خدا اطاعت کرده است.»
صداقت، صلابت، صراحت لهجه، شجاعت، سازش ناپذیری، از جان گذشتگی، قاطعیّت، عشق به اسلام، وارستگی، مقام عرفانی، شخصیّت علمی و فقاهتی، ساده زیستی، آزاد اندیشی، همدردی با محرومان، باور استوار، یقین تزلزل ناپذیر، عظمت روحی، روشن بینی و سایر ویژگیهای رهبر انقلاب اسلامی ایران، او را محبوب قلوب میلیونها عاشق دلباخته نمود. آنچنان که پیامها، گفتارها و رفتارهای آن رادمرد تاریخی برای پیروانش الهام بخش و راه گشا بود. شهید مطهری(ره) بر این باور بود که ندای امام خمینی(ره) از قلب فرهنگ و از اعماق تاریخ و ژرفای روح این ملّت برمی خاست، مردمی که در طول چهارده قرن حماسۀ حضرت محمّد، علی، زهرا، حسین، زینب(ع)، سلمان، ابوذر و صدها هزار زن و مرد دیگر را شنیده بودند و این حماسه ها با روحشان عجین شده بود، بار دیگر همان ندای آشنا را از زبان این مرد شنیدند. حضرت علی و امام حسین(ع) را در چهرۀ او دیدند، او را آیینۀ تمام نمای فرهنگ خود که تحقیر شده بود، تشخیص دادند. امام چه کرد؟ او به مردم ما شخصیّت داد. و خودِ واقعی و هویت اسلامی آنها را به آنان بازگرداند، آنها را از حالت خودباختگی خارج کرد، این بزرگ ترین هدیه ای بود که او به ملّت داد. او توانست ایمان و هویت از دست رفتۀ مردم را به آنها بازگرداند و آنها را به خودشان مؤمن کند. او به صراحت اعلام کرد که اسلام تنها نجات بخش شماست. ایشان به این ملّت گمنام شخصیّت داد.
4- وحدت مردم
مردم مسلمان ایران در پیروزی انقلاب اسلامی آنچنان یک دل، یک رنگ و هم نوا شدند که تمام اقشار مختلف از هر گروه، صنف، تشکل و حزبی در برابر رژیم طاغوت یک صف واحد تشکیل دادند. و همانند سیل بنیان کن، ریشۀ مفسدین و ستم گران را از بیخ و بن کندند. تپش هماهنگ قلبها و آهنگ حرکت دستها در جریان نهضت اسلامی ایران عامل اقتدار امّت اسلام در برابر کفر و نفاق و شرک گردید، و پرچم استقلال و آزادی را در ایران اسلامی به اهتزاز در آورد. اسلام یگانه عاملی بود که این وحدت و یک پارچگی را به وجود آورد و اگر غیر از شعار
اسلامی چیز دیگری حاکم بود، هیچ گاه این یک پارچگی بی نظیر به وجود نمی آمد و برای همین بود که مردم مسلمان ایران هم آوا و هم صدا تکبیر گفته و پیش می رفتند و این همان تبلور قدرت الهی در نیروی مردم است که پیامبر(ص) فرمود: «یَدُ اللُّهِ مَعَ الجَمَاعَة»؛ دست خدا به همراه عموم مردم است.»
رمز موفقیت
روزنامۀ فرامنطقه ای «الشرق الاوسط» انقلاب اسلامی ایران را با انقلاب الجزایر مقایسه کرده و رمز موفقیت انقلاب اسلامی ایران را توجه به فرهنگ ایثار و شهادت دانسته است و می نویسد: «مردم و رهبری ایران در جریان سرنگونی رژیم گذشته برای شهیدان خود ارزش بسیار قایل بودند و می کوشیدند تا دنباله رو راه آنان باشند؛ امّا انقلاب الجزایر با تقدیم یک میلیون شهید نه تنها این شهداء را الگوی مبارزاتی خود قرار نداد؛ بلکه حتی بعضی از اعضای «جبهۀ نجات اسلامی» اصل شهادت آنان را زیر سؤال بردند.»[25]
چنانکه پس از اولین جرقۀ انقلاب اجتماعی اسلامی در 19 دی 56 شهر قم، آنچه که به عنوان یک انگیزه برای تظاهرات مردمی شد، مراسم چهلم شهدای گرانقدری بود که در مقابلۀ مردم با رژیم طاغوتی به خاک و خون غلتیده بودند.
در مراحل بعد نیز، هنگامی که تظاهرات و درگیریها در شهرهای مختلف گسترش یافت و فراگیر شد، باز هم خون و خاطرۀ شهیدان ایثارگر درگیریها بود که همچون آتش، درون انسانها را گرما و شوق مبارزه و قیام می بخشید و نهضت را به پیش می برد.
کشتار زنان و مردان، جوانان و نوجوانان بی گناهی که در روز جمعه 17 شهریور 57 در میدان شهدای تهران در خون پاک خویش غلتیدند و آن روز در فرهنگ انقلاب به جمعۀ خونین مشهور گشته است، چنان تأثیری در تحکیم ارادۀ مردم برای مبارزه با رژیم شاه از خود بر جای گذاشت که تحلیل گران و نظریه پردازان خارجی با توجه به فرهنگ شهادت طلبی مردم مسلمان ایران، آن را از اشتباهات تعیین کنندۀ رژیم پهلوی ارزیابی کردند. در مراحل بعد نیز ایثار و دلاوری عزیزانی که با درک واقعی از حیات طیبۀ انسان، شهادت را اوج افتخار می دانستند و بی مهابا به نبرد با ارتش تا دندان مسلح رژیم می شتافتند، در تهییج و ترغیب مردم به ادامۀ قیام و رویارویی عامل اساسی بوده است.
بررسی اجمالی حوادث و رویدادهای پس از پیروزی انقلاب نیز نشان می دهد که در فراز و نشیبهای رویدادها، شهادت طلبی و به تعبیر دقیق تر آمادگی مردم برای فدا کردن هستی خود در راه سرافرازی انقلاب اسلامی، اساسی ترین عامل خنثا سازی و شکست توطئه های دشمنان و تداوم انقلاب بوده است.
درک چنین منطقی با معیارها و ابزارهای جامعه شناسی غربی، بی تردید مشکل و به استناد اظهارات برخی از تحلیل گران جهانی نوعاً غیر ممکن است. به همین دلیل بود که تلاش دشمنان انقلاب و پایگاههای داخلی آنان در به شهادت رساندن شخصیتهای مردمی برخلاف انتظار و باور آنان صف مقابلۀ انقلاب را در مصاف با ضد انقلاب مستحکم تر کرد و ایجاد آشوب در مناطق مختلف هیچ نتیجه ای برای آنان در بر نداشت.
در هشت سال دفاع مقدس مردم ایران و در برابر هجوم نظامی عراق و حامیان منطقه ای و بین المللی اش نیز به روایت حماسه های شکوهمندی که در بیابانهای جنوب و یا کوهستانهای غرب کشور سروده شده، ایثار و آمادگی جوانان برومند این سرزمین برای فداکاری و جانبازی حرف اول میدان نبرد بود و سرانجام نیز دشمن و حامیانش را به شکست کامل کشاند.
به موازات صحنه هایی چنین باشکوه که از روزهای اول اوج گیری انقلاب اسلامی تا پیروزی و تاکنون همراه و عجین بوده، استقامت، صبر، بردباری و صلابت بازماندگان شهدا، پیام آور آرمانها و اهداف دلاورانی بوده است که به عرش پر کشیده اند تا پرچم رستگاری همچنان در اهتزار بماند. پدران و مادران، همسران و فرزندان و دیگر بازماندگان شهدای معظم انقلاب اسلامی در واقع سفیران و رسولان هدایت و استقامتند که با صبر و پایداری حماسۀ عزیزان خود را کامل می کنند و جاودانگی پیام آنها را در تاریخ بشریت تثبیت می نمایند.
ارزیابی منصفانه و واقعیاتی- که بخشی از آنها یاد شد - نشان می دهد که شهیدان و بازماندگان معظم آنان ستونهای اصلی نهضت و انقلابی بوده اند که در پرتو هدایت امام خمینی(ره) پرچم رستگاری و سعادت را در این سرزمین به اهتزاز درآوردند و پیام «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامیِ» آنان ملتهای محروم را تا قیامت به قیام و بیداری فرا می خواند.