شراکت راهبردی با مسکو

 مینو مظفر- اهداف اقتصادی در سیاستگذاری دولت ها در قلمرو سیاست داخلی و خارجی اهمیت برجسته ای یافته است. با توجه به اتفاق‌های چند ماه اخیر و تغییر روابط اقتصادی کشور روسیه با کشورهای اروپایی، ظرفیت‌هایی تازه برای همکاری ایران و روسیه فراهم شده است، البته این ظرفیت‌ها پیش‌تر هم ایجاد شده بود، اما یا عملیاتی نشده بود یا آنها را به‌طور کامل اجرایی نکرده بودیم.
آغاز به‌کار شورای تجاری ایران و روسیه با حضور معاون وزیر صمت
شورای تجاری ایران و روسیه با هدف رفع موانع همکاری‌های صنعتی و تجاری میان طرف‌های ایرانی و روس آغاز به‌کار می کند.
همزمان با سفر «علیرضا پیمان پاک»معاون وزیر صمت و رییس سازمان توسعه تجارت ایران و اعزام هیأت ۵۰ نفره تجاری از استان اصفهان به روسیه، شورای تجاری ایران و روسیه آغاز به‌کار می کند.
شورای تجاری ایران و روسیه، به عنوان شورای مشترک بین سازمان توسعه تجارت ایران و اتحادیه کارآفرینان و صنعتگران روسیه با هدف رفع موانع همکاری‌های صنعتی و تجاری میان طرف‌های ایرانی و روس تشکیل خواهد شد.
مراسم آغاز به‌کار این شورا چهارشنبه، نهم آذرماه با حضور رئیس سازمان توسعه تجارت ایران و رئیس اتحادیه کارآفرینان و صنعتگران روسیه برگزار ‌می شود.
از دیگر اهداف سفر هیات ایرانی به روسیه می‌توان به توسعه روابط تجاری، گردشگری و همکاری‌های صنعتی بین دو کشور اشاره کرد.
در این سفر که در راستای تقویت و توسعه همکاری‌های استانی میان جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه انجام شده است، فعالان اقتصادی استان اصفهان علاوه بر برگزاری چند نشست تجاری با طرف‌های روس خود در مسکو، نگاه ویژه‌ای نیز به توسعه روابط تجاری با شرکت‌ها و مجموعه‌های استان سن‌پترزبورگ خواهند داشت.
توسعه تجارت نیازمند مدرن‌سازی دارد
رییس سازمان توسعه تجارت گفت: گسترش مبادلات تجاری نیازمند افزایش طرف‌های معامله در کشورهای مقصد است که باید برای دستیابی به این مهم قدم در مسیر تجارت مدرن به ویژه در زمینه قراردادهای تجاری باشیم.
«علیرضا پیمان پاک» در همایش نقش و اهمیت قراردادهای تجاری در بازرگانی بین‌المللی اظهار داشت: قراردادهای تجاری نقش و اهمیت بسیاری دارد، اما توجه کمتری به آن شده است؛ زیرا اکثریت تجار بر اساس اعتماد مبادلات خود را انجام می‌دهند و جایگاه ویژه‌ای برای قرارداد و وکلا در نظر نمی‌گیرند.
وی افزود: با توجه به اینکه در شرایط تحریم ارتباط بانکی نداریم، اهمیت و نقش قرارداد دو چندان می‌شود، زیرا در ارتباط با کشورهایی که در حال توسعه مبادلاتی هستیم، ریسک‌هایی وجود دارد.
پیمان پاک خاطرنشان کرد: برای افزایش تجارت غیرنفتی نیاز به تعاملات بیشتر وجود دارد که نیازمند امضای قرارداد معتبر و اعتبارسنجی مناسب است و نمی‌توان بر اساس اعتماد، پیش رفت و قرارداد توسعه را تسهیل و تسریع می‌کند.
وی با بیان اینکه در کشورها مختلف قوانین سرمایه گذاری و تجاری مشخص است، تصریح کرد: در گام نخست باید با مراکز تجاری بسته‌های قوانین کشورهای مقصد را تهیه کرده و اختیار تجار قرار دهیم.
رییس سازمان توسعه تجارت تاکید کرد: در مراکز تجاری و سفارتخانه‌ها، خدمات حقوقی به تجار ارائه دهیم تا با استفاده از مشاوره‌های قابل اعتماد، تجار بتوانند وارد بازار کشورهای مختلف شوند.
وی در خصوص بیمه‌های صادرات صندوق ضمانت صادرات تاکید کرد: این نهاد در یک سری از کشورها با صندوق و بیمه‌های آنها قرارداد بسته است و بر اساس تایید این مراکز، اعتبارنامه صادر می‌کند؛ از سوی دیگر تشکیل اتاق‌های داوری و ذکر شرایط حقوقی در موافقنامه‌ها می‌تواند راهگشا باشد.
به گفته پیمان پاک، استفاده از شیوه مدرن تجارت، مسیر خوبی است که این موضوع آغاز شده و باید بر آن متمرکز شویم.
همچنین در این نشست «مهدی صفری» معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: اگر در تجارت، سرمایه گذاری و انتقال تکنولوژی با کشورهای همسایه ارتباط خوبی داشته باشیم می‌تواند امنیت و مسائل سیاسی را پایدار و تامین کند.
وی با بیان اینکه تصریح کرد: در تجارت با یافتن طرف معامله مورد اعتماد، احتمال نیاز به داوری به صفر می‌رسد و به سهولت مذاکرات میان دو تاجر به نتیجه مطلوب دست می‌یابد که این مهم با کمک و همراهی سفارتخانه‌ها ممکن می‌شود.
صفری با بیان اینکه یکی از کارهای اساسی تسهیل راه و مسیر برای کشورهای محصور است، خاطرنشان کرد: این کشورها می‌توانند با احداث انبار می‌توانند به کشورهای هدف خود از طریق ایران دست یابند که موجب توسعه برای ایران می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه حتی آمادگی تهاتر را نیز داریم، اظهار داشت: فضا برای توسعه روابط با کشورها آماده است و با یافتن تجار قابل اعتماد به ویژه با کمک رایزنان بازرگانی مستقر در سفارتخانه‌ها می‌توان بدون مشکل و ایجاد مسائل حقوقی مبادلات را افزایش داد.
معاون نخست‌وزیر روسیه:روابط ایران و روسیه به بالاترین سطح می‌رسد
 الکساندر نواک دهم آبان‌ماه در نشست عمومی شانزدهمین کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه اظهار کرد: روابط ایران و روسیه با سند راهبردی توسعه ارتقا می‌یابد و از این پس شاهد توسعه‌ هرچه بیشتر مناسبات خواهیم بود.
وی از سرمایه‌گذاری در حوزه‌هایی از جمله نیروگاه‌ها، نفت و گاز، گذرگاه ریلی شمال - جنوب به‌عنوان بخشی اصلی همکاری ایران و روسیه نام برد و افزود: حجم مبادلات تجاری ایران و روسیه در سال جاری میلادی به ۴ میلیارد دلار می‌رسد.
معاون نخست‌وزیر روسیه تصریح کرد: روابط ایران و روسیه در بالاترین سطح سیاسی خود قرار دارد و پیشرفت‌های چشم‌گیری را در همه زمینه‌های همکاری نشان می‌دهد. انگیزه ما برای این همکاری از اعتماد رؤسای جمهور دو کشور نشأت می‌گیرد.
نواک با بیان اینکه ایران و روسیه در دو روز گذشته درباره بخش‌های کلیدی اقتصاد، کشاورزی، صنعت، حمل‌ونقل، انرژی، بانک و موارد دیگر گفت‌وگو کردند، افزود: در سال ۲۰۲۲ تجارت دو کشور ۴۵ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۱ افزایش یافت و به حدود ۲.۸ میلیارد دلار رسید.
توافق همکاری آزاد بین اتحادیه همکاری‌های اقتصادی فرهنگی اوراسیا و ایران
وی از مراحل پایانی فرآیند ایجاد توافق همکاری آزاد بین اتحادیه همکاری‌های اقتصادی- فرهنگی اوراسیا و ایران خبر داد و گفت: مطمئنم دستیابی به این توافق به توسعه بیشتر همکاری اقتصادی و تجاری ایران و روسیه منجر می‌شود.
معاون نخست‌وزیر روسیه اظهار کرد: هم‌اکنون کار برای افزایش سهم تجارت با ارزهای ملی دو کشور، توسعه روابط سرمایه‌گذاری و انگیزش فعالیت‌های تجاری ادامه دارد که این اقدام‌ها ایمن‌سازی انتقال منابع مالی بین بانک‌های ایران و روسیه را توسعه می‌بخشد.
نواک گفت: طرفین در مذاکرات تمایل خود را به‌ توسعه همکاری‌ها در زمینه صنعت بیمه و آموزش نیروی انسانی نیز ابراز داشته‌اند.
وی اظهار کرد: در بستر صنعتی، دو طرف علاقه خود را برای توسعه همکاری دوجانبه در زمینه صنعت هوایی، ریلی و مهندسی کشاورزی ابراز کردند، ضمن آنکه در بخش داروسازی و تجهیزات پزشکی، تجهیزات غذایی، عرضه تجهیزات ریلی روسیه به ایران و توسعه طرح‌های مشترک توافق صورت گرفت.
معاون نخست‌وزیر روسیه با بیان اینکه دو کشور ایران و روسیه فرصت‌های مهمی برای توسعه همکاری در زمینه ساخت و تعمیر کشتی دارند، افزود: هم‌اکنون علاقه برای توسعه همکاری در زمینه ساخت مشترک یک ناوگان تناژ بالا در یارد ایران و کشتی باربری در یاردهای روسیه ایجاد شده است.
نواک اظهار کرد: چشم‌انداز گسترده‌ای برای گردش مالی روسیه و ایران در زمینه تجارت محصولات کشاورزی وجود دارد و باید یادآوری کنم که در سه سال گذشته، صادرات گندم ما به ایران به میزان چشم‌گیری افزایش یافته، به‌طوری که در این مدت ۴۰ درصد واردات گندم ایران از اتحادیه اوراسیا انجام شده است.
وی افزود: در همین حال چشم‌انداز استفاده از ایران به‌عنوان یکی از مسیرهای ترانزیت به‌منظور صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای ثالث را مدنظر داریم.
توسعه همکاری‌های کشاورزی
معاون نخست‌وزیر روسیه به توسعه روابط کشاورزی اشاره کرد و گفت: در آینده نزدیک، نخستین دیدار گروه کاری برای همکاری در زمینه کشاورزی برگزار می‌شود که در این دیدار مسائل ذکرشده را در کنار دیگر موارد مورد بحث و گفت‌وگو قرار می‌دهیم. نواک بر اهمیت توسعه کریدور بین‌المللی شمال جنوب برای روسیه تأکید و تصریح کرد: حجم باربری بخش غربی راه‌آهن این کریدور تا سال ۲۰۳۰ باید به ۱۵ میلیون تن برسد و برای دستیابی به این هدف و تکمیل بخش غربی آن، توافق برای ساخت راه‌آهن رشت – آستارا در حال مذاکره است، همچنین ایران و روسیه  از فضای مثبت و پویای توسعه بخش انرژی کریدور شمال – جنوب بین روسیه، آذربایجان و ایران حمایت می‌کنند.
وی درباره توسعه همکاری‌های ریلی دو کشور توضیح داد: در زمینه حمل‌ونقل ریلی، توافق کردیم تمامی تلاش خود را برای پروژه برقی‌سازی خط آهن گرمسار- اینچه‌برون تا سال ۲۰۲۳ به‌کار بگیریم.
معاون نخست‌وزیر روسیه درباره فرصت همکاری‌ توسعه بنادر ایران گفت: روسیه فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بنادر دریایی ایران (چابهار، انزلی، بندرعباس و امیرآباد) را مدنظر دارد و در ازای آن، طرف ایرانی پیشنهاد استفاده از بنادر خود به‌عنوان هاب‌هایی برای محموله‌های روسی را ارائه کرده است.
شراکت در بخش انرژی برای روسیه راهبردی است
نواک بر راهبردی بودن شراکت در بخش انرژی و همکاری‌های دوجانبه تأکید کرد و گفت: بر اساس نتایج دیدارهای امروز، دو طرف برای مرور پیش‌نویس توافق بین دولت فدراسیون روسیه و دولت جمهوری اسلامی ایران برای همکاری در زمینه اکتشاف‌های زمین‌شناسی و تولیدات نفت و گاز در کشور ایران در اسرع وقت توافق کردند.
وی با بیان اینکه ایران و روسیه از تدوین برنامه جامع مشترک در زمینه نفت و گاز، پالایش و پتروشیمی و همچنین نقشه راه همکاری فنی و راهبردی حمایت می‌کنند، گفت: این اقدام به توسعه همکاری شرکت‌های فناوری در دو کشور در زمینه فناوری، طراحی و ساخت کمک می‌کند.
معاون نخست‌وزیر روسیه با اشاره به اینکه مجموعه‌ای از تفاهم‌نامه‌ها درباره همکاری‌های راهبردی بین شرکت‌های نفت و گاز ایران و روسیه مورد بررسی قرار گرفته است، تصریح کرد: این اسناد اجازه آغاز تعامل‌های بیشتر در بخش‌های مختلف صنعت و توسعه بلندمدت صنعت نفت و گاز ایران را می‌دهد.
نواک افزود: همچنین در آینده نزدیک تصمیم داریم یک کارگروه مشترک برای توسعه طرح‌ها از جمله تأمین تجهیزات صنعت نفت و گاز از سوی روسیه برای ایران و تحقیقات مشترک علمی ایجاد کنیم.
وی به همکاری در زمینه پتروشیمی اشاره کرد و گفت: جوانب تأمین محصولات پتروشیمیایی با ارزش افزوده بالا شامل کاتالیست‌ها، افزودنی‌ها، پلیمر و سایر محصولات برای ایران مورد گفت‌وگو قرار گرفت.
معاون نخست‌وزیر روسیه تصریح کرد: طرف ایرانی بر آمادگی خود برای تسهیل فرآیند ایجاد یک کریدور برای عملیات‌های واردات و صادرات صنعت نفت روسیه تأکید کرده است، در همین حال ایجاد یک کنسرسیوم برای بومی‌سازی تأسیسات حفاری روسی در ایران مدنظر قرار دارد.
توسعه روابط تجاری ایران و روسیه در دستور کار قرار دارد
ماه گذشته ن سفیر روسیه در ایران گفت: توسعه روابط ایران و روسیه به ویژه در زمینه گسترش مبادلات تجاری و اقتصادی در دستورکار دو کشور قرار دارد.
«الکسی ددوو» در همایش تجاری ایران و روسیه با بیان اینکه روابط دو کشور به صورت فعالانه در حال رشد پیدا کردن است، تصریح کرد: در مذاکرات ماه‌های گذشته روسای جمهور تمام مسائل مورد بررسی قرار گرفت که توسعه روابط در مرکز توجهات این گفت‌وگوها قرار داشت.
وی افزود: توسعه روابط میان وزارتخانه‌ها، بانک‌های مرکزی و امنیتی نیز مورد توجه بوده و مقرر شده است تا پایان سال جاری حضور هیات‌ها، زمینه‌های مختلف تجاری را ایجاد و شرایط را برای توسعه اقتصادی فراهم کند.
سفیر روسیه در ایران با تاکید بر اینکه سفرهای هیات‌های مختلف میان دو کشور دستیابی به اهداف تعیین شده را تسریع می‌کند، خاطرنشان کرد: شاهد این مدعا حضور هیات‌های بلندپایه در ایران است که برای تبادلات کالایی بالغ بر چهار میلیارد دلار اقدامات لازم را انجام داده‌اند و در این میان بخش خصوصی دو کشور نقش بزرگی در این زمینه ایفا می‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه این شرایط تمام ظرفیت ایران و روسیه را به کار نگرفته است، اظهار داشت: پتانسیل فراوانی برای دو کشور وجود دارد که می‌تواند برای فعالان اقتصادی شرایط مناسبی را فراهم کند.
همچنین در این همایش سرگئی کاتیرین رئیس اتاق بازرگانی روسیه با بیان اینکه شرایط کنونی بخش جدیدی در تاریخ دو کشور است، اظهار داشت: تلاش‌های بسیاری برای توسعه روابط دو کشور انجام شده و حضور امروز هیات روسیه در ایران در همین راستا صورت گرفته است تا در چارچوب این نشست‌ها فعالان اقتصادی از استان‌های روسیه برای روابط در سطح منطقه اقدام کنند.
وی با بیان اینکه برای اتاق بازرگانی روسیه توسعه روابط اولویت است، تاکید کرد: تاکنون تبادل اطلاعات از هیات ایرانی در امور حوزه خزر دریافت شده و در راستای تحقق اهداف و چشم‌اندازهای همکاری تصمیم‌هایی توسط اتاق‌ها اخذ شده است.
رئیس اتاق بازرگانی روسیه با تاکید بر اینکه تاکنون چندین بار برای تحقق اهداف توسعه‌ای اقدام شده است، اظهار داشت: توجه به سرعت بخشی به این توسعه احتیاج به تکرار ندارد؛ زیرا تمام شاخص‌ها در حال افزایش هستند که می‌توان به ثبت رکورد آن اشاره کرد که همکاری‌های دو جانبه بر کسب و کارها نیز موثر بوده است و رشد این شاخص‌ها و پتانسیل‌ها حاصل تلاش‌های دو طرف بود.
کاتیرین تاکید کرد: شرایط جدیدی به وجود آمده که بازار روسیه را برای کشورهای دوست باز کرده است، با خروج شرکت‌های غربی، شرکای ایرانی می‌توانند جایگزین آنها شوند و وزارت اقتصاد و تجارت روسیه از حضور ایران استقبال خواهد کرد. وی با بیان اینکه روسیه برای اجرای اهداف و رفع موانع و ایجاد محرک اقتصادی آمادگی کامل دارد، اظهار داشت: شرایط لجستیکی و تبادل ارزهای ملی با طرف‌های تجاری گام مهمی برای تجار است و باید در همین راستا توسعه کریدور شمال جنوب را تسریع بخشیم که نیازمند فراهم کردن زیرساخت‌ها است.