اخلاق شهروندی
امیر مظفریان- اسلام دینی اجتماعی است و احکام فردی آن نیز آهنگ اجتماعی دارد. هدف اسلام، نه تنها ساختن فرد دین دار، که جامعه ی دین دار است؛ جامعه ای که روابط اجتماعی آن بر اساس اهداف و احکام دین سامان گیرد، و سعادت فرد با سعادت جامعه پیوند خورده و میان مسؤولیت های اجتماعی و ایمان اسلامی ارتباطی قوی و غیرقابل انفکاک به وجود می آید. یکی از مسایلی که اسلام در این راستا برای آن اهمیّت قایل شده جامعه ی اخلاقی مطلوب است. اخلاق با ملکات نفسانی، تزکیه و تهذیب نفس، اعمال و رفتار فردی و روابط اجتماعی انسان ارتباط عمیق دارد. وجود جامعه ی اخلاقی مطلوب باعث تنظیم روابط انسان با خدا و نیز ارتباط او با اعضای جامعه شده، و رستگاری و کمال فرد و اجتماع انسانی را تضمین می کند.
اخلاق را می‌توان در دو بعد فردی و اجتماعی نگریست. اخلاق فردی، اخلاقی است که فرد خود به هر شکلی که مایل است رفتارش را بدون درنظر گرفتن مصلحت نظام سامان می‌بخشد. اخلاق فردی، دارای اصولی است که صرف‌نظر از حیثیت اجتماعی انسان، به بیان ارزش‌های اخلاقی او می‌پردازد. اگر خاستگاه اخلاق فردی باشد و اخلاق فردی سرلوحۀ سیاستمداران شود؛ هیچ ضمانتی برای عملی کردن هنجارهای اخلاقی به‌طور گسترده وجود نخواهد داشت و راه حلی برای رفع تشتت ناشی از اختلاف دیدگاه‌های فردی و ملاکی برای تمییز اخلاق‌گرایی از منفعت‌گرایی وجود نخواهد داشت . اخلاق اجتماعی چیزی قطعی و مشخص نیست، یعنی قواعد رفتار همه‌جا همیشه یکسان نیست و نباید باشد، ولی ضرورت قواعدی غیر قابل تغییر در جنبه‌هایی از زندگی انسانی به چشم می‌خورد. مضمون اصلی بیشتر نظام‌های اخلاقی بازتاب نیاز به قواعد بنیادی برای رفتار اجتماعی است که البته این قواعد برحسب شرایط گوناگون تغییر می‌کنند.
به‌سادگی می‌توان دریافت که اطاعت قانون از نظر یک فرد چه ضرورتی دارد. اگر چه ممکن است که برای فردی خاص، در شرایطی ویژه، اطاعت از مقررات اجتماعی طاقت‌فرسا باشد، به‌طوری که عضویت در جامعه‌ای هماهنگ این دشواری را جبران می‌کند. البته این دلیل قانع‌کننده به نظر نمی‌آید چون عضویت در جامعه شرطی نیست که به اختیار فرد باشد .
اخلاق شهروندی یکی از مهم‌ترین مفاهیم و انگاره‌های اجتماعی است که در بازخوانی رابطۀ فرد و جامعه کارایی دارد. تعاریف متفاوت و متعددی از اخلاق شهروندی ارائه شده است، اما تعبیری مشترک از آن وجود دارد که اجزای اصلی آن، «حقوق وظایف» است. اخلاق شهروندی، رابطۀ فرد و جامعه را در قالب حقوق و مسئولیت‌ها بازنمایی می‌کند». اخلاق شهروندی هردو اصل فردگرایانه و جمع‌گرایانه را در خود دارد». بدین‌ترتیب که شهروندی، از یک‌سو با اعطای حقوق، فضای لازم را به فرد می‌دهد که فارغ از هرگونه دخالت، منافع خود را دنبال کند، همچنین توانایی فرد را قادر می‌سازد که دستی در شکل دادن به‌نهادهای حکومتی عمومی را بدست می‌آورد و از سوی دیگر به مسئولیت‌هایی که باید یک فرد برای پایداری جامعۀ‌سیاسی ومحیط طبیعی‌اش بپذیرد، تاکید می‌کند. بنابراین تنها در این بستر اجتماعی است که روابط انسانی پایدار بوده و حقوق، قابل تحقق است.
جایگاه اخلاق به عنوان ابزاری انسان ساز که آدمی را از دیگر موجودات متمایز می سازد و با رشد و تعالی فضایل اخلاقی، نور ایمان را به قلب وی می تاباند. بدیهی است نظام اخلاقی اسلام سرشار از فضایل و گزاره های اخلاقی است که فرد مسلمان به وسیله تطبیق عملی آنها، توانایی اکمال دین خویش، وگام برداشتن در مسیر اصلاح امور دنیا و آخرت خویش را کسب می کند . هدف از بنای آموزه ها و عبادت هایی که اسلام واجب کرده و ایمان به آنها را پایه های اسلام برشمرده است، چیزی جز تمرین های درست و کارساز با هدف نهادینه کردن خلق وخوی پسندیده و روابط سالم و پایدار اجتماعی مناسب و درست در انسان نیست. بر همین اساس نیز این آموزه ها و فرمان های الهی باید همیشه تکرار شوند تا خلق وخوی صحیح را در زندگی اجتماعی انسان به صورت ملکه درآورند. این عبادت ها بیشتر، انسان با شور و شعف به آنها روی می آورد و از انجام مداوم آنها، تندرستی و شادابی را در زندگی اجتماعی میجوید. جایگاه و اهمیت اخلاق در زندگی اجتماعی تا بدان جاست که حتی عمل کردن به قوانین و مقررات اجتماعی نیز بدون پشتوانه اخلاق ممکن نیست و اخلاق، بهترین ضامن اجرای قوانین و مقررات است. ازاین رو، مباحث اخلاقی، از مهم ترین هدف های ارسال پیامبران در جامعه به شمار می رود و بدون آن، نه دین برای مردم مفهومی خواهد داشت و نه جامعه بدون اخلاق امکان خواهد بود.
توضیح زاکانی درباره واگذاری ۴ برند شهرداری؛
واگذاری سهام شهر آفتاب و شهروند
با هدف توسعه انجام خواهد شد
شهردار تهران از بهره برداری ۱۵۰۰ هکتار فضای سبز پیرامونی شهر تهران در اسفندماه سال جاری خبر داد.
علیرضا زاکانی در چهاردهمین شنبه امید و افتخار در آیین بهره برداری از تقاطع غیرهمسطح بزرگراه شهید باقری با خیابان فرجام در منطقه ۴ گفت: امیدواریم تا پایان سال ۱۰۰ طرح و پروژه در شهر تهران به بهره برداری برسد که امروز ۱۰ پروژه از این تعداد پروژه‌ها در منطقه چهار به بهره برداری رسید.
وی با اشاره به اینکه جهت احداث تقاطع غیرهمسطح شهید باقری اعتباری بالغ بر ۴۰ میلیارد تومان هزینه شده است، اضافه کرد: برای کل پروژه‌ها در منطقه چهار نیز بالغ بر ۱۵۰ میلیارد تومان هزینه شده است. شهردار تهران با اشاره به پیشرفت ۴۰ درصدی تقاطع غیرهمسطح بزرگراه شهید باقری با خیابان فرجام در مدیریت شهری جدید اظهار کرد: با آغاز مدیریت شهری در دوره فعلی پروژه تکمیل و در نهایت امروز به افتتاح رسید و در اختیار شهروندان شرق تهران قرار گرفت. زاکانی با اشاره به اینکه قطعا افتتاح این پروژه‌ها گره‌ها و بار ترافیکی در شرق تهران را کاهش خواهد داد، ادامه داد: علاوه بر این تعدادی از پروژه‌های کلان مقیاس و کوچک مقیاس در پهنه‌های مختلف شهر در دستور کار قرار دارد. به عنوان مثال از پروژه کلان‌مقیاس در شرق تهران می‌توان به آزادراه شهید شوشتری اشاره کرد که این پروژه بزرگراه رستگاری را به شهید یاسینی متصل خواهد کرد که فاز نخست این پروژه در شش ماه اول سال آینده به افتتاح خواهد رسید و فاز دوم طی بازه زمانی دو سال و نیم به بهره برداری خواهد رسید. شهردار تهران با اشاره به اینکه با افتتاح این پروژه پنج درصد بار ترافیکی شرق تهران و ۱.۵ درصد بار ترافیکی کل تهران کاهش پیدا می‌کند، اضافه کرد: در غرب تهران نیز پروژه شهید بروجردی و ادامه یادگار امام در دستور کار است که تمام این پروژه‌ها می‌تواند شرایط خوبی را در رفت و آمد ایجاد کند.
* شهرداری تهران فراتر از وظایفش برای آلودگی هوا اقدامات انجام داده
وی به موضوع آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: ۲۲ دستگاه مسئولیت در این حوزه دارند و اگر شهرداری تهران مسئولیت مستقیمی را در این حوزه ندارد اما به فراتر از وظایف خود اقداماتی را انجام داده است. شهردار تهران با اشاره به تقویت و توسعه حمل و نقل عمومی و توسعه فضای سبز در تهران افزود: شهرداری در این حوزه مسئولیت دارد و گام‌هایی نیز برداشته شده است، به طوری که اقداماتی را در توسعه حمل و نقل عمومی انجام داده‌ایم علاوه بر اینکه در توسعه فضای سبز پیرامونی شهر تهران اقداماتی صورت گرفته به شکلی که در سال گذشته ۱۲۵۰ هکتار فضای سبز پیرامونی به بهره برداری رسیده و در ۱۵ اسفندماه امسال نیز ۱۵۰۰ هکتار فضای سبز پیرامونی شهر تهران به بهره برداری خواهد رسید. زاکانی تاکید کرد: تمام این اقدامات مقدمه‌ای برای کاهش آلودگی هوای تهران است که به صورت جدی پیگیری می‌شود البته سایر موضوعات در شهر تهران نیز که موجب آلودگی می‌شوند باید مورد توجه قرار گیرند که از جمله آنها آلایندگی مجموعه‌های ثابت و متحرک است که سایر دستگاه‌ها نیز باید آنها را دنبال کنند. در بخش دیگری از این مراسم مهدی چمران ریاست شورای شهر تهران نیز گفت: قطعا رفع نواقص پروژه‌های غیرهمسطح می‌تواند باعث کاهش بار ترافیکی در تهران شود و افتتاح پروژه امروز نیز در همین حوزه موثر خواهد بود. وی تاکید کرد: علی‌رغم افتتاح پروژه تقاطع غیرهمسطح بزرگراه شهید باقری با خیابان فرجام شاهد چند دور برگردان در بزرگراه شهید باقری هستیم. قطعا شهرداری تهران برای این دور برگردان‌ها نیز برنامه ریزی کرده است و باید کار در تمام تقاطع‌های غیرهمسطح با کیفیت انجام شود.
* واگذاری سهام شهر آفتاب و شهروند با هدف توسعه انجام خواهد شد
علیرضا زاکانی همچنین در جمع خبرنگاران در تشریح روند واگذاری سهام چهار برند شهرداری شامل شهروند، موسسه همشهری، شهرآفتاب و رفاه گفت: از گذشته واگذاری سهام برندهای مذکور مطرح بوده و این یکی از تکالیف شهرداری است که بخشی از این سهام واگذر شود. وی افزود: در راستای توسعه کارکردها و قابلیت های خدمت گذاری این واگذاری در دستور کار قرار گرفته است و شهر آفتاب به عنوان یک نقطه کلیدی به منظور انتقال نمایشگاه و بازکردن گره های ترافیک در اولویت است. زاکانی با اشاره به لزوم ارتقای شهر آفتاب تاکید کرد: باید با این ارتقاء بتوانیم نمایشگاه های وسیع و بین المللی را در شهر آفتاب برگزار کنیم. شهردار تهران با بیان اینکه مشکلات سال گذشته را پشت سر گذاشتیم و اکنون مسیر هموار شده است گفت: با ارتقای سرمایه از طریق مشارکت بانک شهر توانستیم سطح مشارکت ها را افزایش و خدمات را بالا ببریم. وی با بیان اینکه با وزارت صنعت و بانک شهر درحال مذاکره هستیم تاکید کرد: مقصود از این اتفاق کاهش بدهی نیست اما اساس این است که ظرفیت ها را به یک نهاد مالی قوی تبدیل کرده و توسعه بدهیم.
* واگذاری شهروند به هیچ عنوان با هدف کمبود بدهی صورت نمی گیرد
شهردار تهران افزود: واگذاری شهروند به هیچ عنوان با هدف کمبود بدهی صورت نمی گیرد و قرار است نیمی از این مبلغ در راستای توسعه شهروند در نقاط محلی که بتوان بار معیشتی را کاهش داد، مورد استفاده قرار گیرد البته مدیریت همچنان با شهرداری تهران است.