پاسخ به مهم‌ترین چالش‌های بشریت

  براهیم ملکان- هفتاد و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز سه شنبه گذشته در نیویورک شروع بکار کرد.
این نشست توسط «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد و «چابا کوروسی»، رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد از مجارستان افتتاح شد.
در مراسم گشایش مجمع عمومی، چابا کوروسی از رهبران جهان خواست تا با همکاری یکدیگر و ایجاد پل‌هایی بر روی آنچه «شکاف‌های عمیق» هستند، به مهم‌ترین چالش‌های بشریت، از جمله جنگ در اوکراین، پاسخ دهند. کوروسی با اذعان به اینکه جهان با عدم اطمینان و شکاف‌های ژئوپلیتیکی رو به گسترش است، به نمایندگان یادآوری کرد که سازمان ملل از خاکستر جنگ و ویرانی به‌منظور تبدیل شدن به «راه‌حل» ایجاد شده است. وی گفت: «پاسخ به مهم‌ترین چالش‌های بشریت ایجاب می‌کند که با هم کار کنیم و چندجانبه‌گرایی فراگیر، شبکه‌ای و مؤثر را دوباره تقویت کنیم و بر آنچه ما را متحد می‌کند تمرکز کنیم».
دیپلمات‌های شرکت کننده قرار است دستور کار، برنامه جلسات و کمیته‌های کاری را تشکیل دهند. موضوعات کلیدی بین المللی از جمله تغییرات آب و هوا، مبارزه با کووید -۱۹ و سایر بیماری‌های همه گیر، مسائل توسعه پایدار، بدهی‌های کشورهای در حال توسعه، درگیری‌های جاری و بحران‌ها از مهمترین مسائل قابل بحث و بررسی در این دور از نشست مجمع عمومی سازمان ملل خواهد بود.
مجمع عمومی همچنین در سطح عالی سران کشورها از ۲۰ تا ۲۶ سپتامبر به همراه دیپلمات‌های ارشد از کشورهای مختلف به کار خود ادامه خواهد داد و در حاشیه آن ده‌ها نشست دوجانبه و چندجانبه برگزار خواهد شد.
همچنین انتظار می‌رود که جنگ در اوکراین و افزایش هزینه‌های زندگی در سطح جهان و بحران انرژی از جمله موضوعات غالب در این دور از نشست مجمع عمومی سازمان ملل باشد.
براساس برنامه ریزی برای حضور رهبران ارشد کشورهای عضو سازمان ملل در نشست مجمع عمومی، به همه ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل یک وقت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه برای سخنرانی در مجمع عمومی ارائه خواهد شد.
رئیسی صبح امروزعازم نیویورک خواهد شد
رئیس جمهور به منظور شرکت در هفتاد و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد و در راستای تلاش برای تحقق «نظم عادلانه بین‌المللی از طریق چندجانبه گرایی اقتصادی» صبح فردا عازم نیویورک خواهد شد.
 سید ابراهیم رئیسی ، به منظور شرکت و سخنرانی در هفتاد و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد و در راستای تامین منافع ملت ایران و تلاش برای تحقق «نظم عادلانه بین‌المللی از طریق چندجانبه گرایی اقتصادی» به نیویورک سفر می‌کند.
رئیس جمهور در این سفر علاوه بر سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با تعدادی از سران کشورهای شرکت کننده در این نشست نیز دیدار و گفتگو خواهد کرد و دیدارهای جانبی دیگری نیز خواهد داشت.
یکی از شش ارگان اصلی سازمان ملل متحد
مجمع عمومی سازمان ملل متحد یکی از شش ارگان اصلی سازمان ملل متحد است که به عنوان ارگان اصلی مشورتی، سیاست گذاری و نماینده سازمان ملل عمل می کند. مجمع عمومی مسئول بودجه سازمان ملل، انتصاب اعضای غیردائم شورای امنیت، انتصاب دبیرکل سازمان ملل متحد، دریافت گزارش ها از سایر بخش های سیستم سازمان ملل، و ارائه توصیه هایی از طریق قطعنامه ها است. همچنین ارگان های فرعی متعددی را برای پیشبرد یا کمک به وظایف گسترده خود ایجاد می کند. مجمع عمومی تنها ارگان سازمان ملل است که در آن همه کشورهای عضو دارای نمایندگی مساوی هستند.
مجمع عمومی زیر نظر رئیس خود یا دبیر کل سازمان ملل در جلسات سالانه در مقر سازمان ملل در شهر نیویورک تشکیل جلسه می دهد. بخش اصلی این جلسات عموماً از سپتامبر تا بخشی از ژانویه تا زمانی که به همه مسائل رسیدگی شود (که اغلب قبل از شروع جلسه بعدی است) برگزار می شود. همچنین می تواند برای جلسات ویژه و اضطراری دوباره تشکیل شود. اولین جلسه در ۱۰ ژانویه ۱۹۴۶ در تالار مرکزی متدیست لندن تشکیل شد و نمایندگان ۵۱ کشور بنیانگذار در آن حضور داشتند.
رای گیری در مجمع عمومی در مورد برخی از رأی‌گیری در خصوص مسائل مهم مانند حفظ صلح و امنیت، مسائل مربوط به بودجه و انتخاب اعضا با اکثریت ‎‎۲/۳ آرا صورت می‌گیرد و در خصوص مسائل دیگر با اکثریت عادی تصمیم گیری می‌شود. هر کشور عضو یک رای دارد. مصوبات مجمع به غیر از تصویب امور بودجه از جمله تصویب مقیاس ارزیابی برای اعضا الزام آور نیست. مجمع می تواند در مورد هر موضوعی که در محدوده سازمان ملل باشد توصیه هایی ارائه کند، به استثنای موضوعات صلح و امنیت که تحت بررسی شورای امنیت است.
در طول دهه ۱۹۸۰، مجمع به مجمعی برای «گفتگوی شمال-جنوب» بین کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه در مورد طیف وسیعی از مسائل بین المللی تبدیل شد. این مسائل به دلیل رشد خارق العاده و تغییر ساختار عضویت در سازمان ملل مطرح شد. در سال ۱۹۴۵، سازمان ملل ۵۱ عضو داشت که در قرن بیست و یکم تقریباً چهار برابر شد و به ۱۹۳ رسید که بیش از دو سوم آنها در حال توسعه هستند. کشورهای در حال توسعه به دلیل تعدادشان، اغلب قادر به تعیین دستور کار مجمع، ماهیت بحث ها و ماهیت تصمیمات آن هستند.
اولین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در دهم ژانویه ۱۹۴۶ در سالن مرکزی کلیسای متدیست لندن برگزار شد که نمایندگان ۵۱ کشور در آن شرکت داشتند. این اجلاس در چندین سال بعد آن در شهرهای مختلف انجام شد که سال دوم در نیویورک و سال سوم در پاریس بود. این اجلاس در ۱۴ اکتبر ۱۹۵۲ در هفتمین اجلاس سالانه خود به مقر دائم آن در نیویورک منتقل شد. در دسامبر ۱۹۸۸ ملل متحد برای شنیدن سخنرانی یاسر عرفات بیست و نهمین اجلاس خود را در کاخ ملل ژنو در سوئیس برگزار کرد.
ترکیب مجمع عمومی
ترکیب مجمع عمومی، بیان‌گر اصلی بنیادین در روابط بین‌المللی یعنی برابری دولت‌ها می‌باشد. مجمع عمومی، مرکب از کلیهٔ اعضای ملل متحد است (۱۹۳ کشور) و هریک از اعضا می‌توانند حداکثر تا پنج نماینده در مجمع عمومی داشته‌باشند ولی این امکان برای دولت‌ها وجود دارد که در صورت نیاز و در حد امکان خود به این هیئت، مشاور یا کارشناس اضافه نمایند. علاوه بر نمایندگان دولت‌ها هیئت‌هایی به عنوان ناظر، بدون داشتن حق رأی شرکت می‌کنند.
وظایف و اختیارات مجمع عمومی
نخست وزیر اسپانیا خوزه لوئیز رودریگز ساپاترو در حال سخنرانی در مجمع عمومی در نیویورک ۲۰ دسامبر ۲۰۰۵
مجمع عمومی فراگیرترین رکن سازمان ملل متحد است و دارای صلاحیت گسترده‌ای می‌باشد. ارکان دیگر باید مطالعات و گزارش‌های خود را سالانه به آن ارائه نمایند. این رکن، ضمن بررسی این گزارش‌ها و تصویب بودجه، نظارت خود را بر تمام فعالیت‌های سازمان اعمال می‌کند. مجمع طبق مادهٔ ۱۰ منشور، می‌تواند در خصوص هر مسئله یا امری که در چارچوب منشور قرار می‌گیرد یا در ارتباط با اختیارات و وظایف یکی از ارکان پیش‌بینی شده در منشور است بحث نموده، در مورد آن‌ها توصیه‌نامه صادر نماید. تنها محدودیت‌های وارده به صلاحیت مجمع عمومی عبارتند از:
عدم مداخله در اموری که ذاتاً داخل در صلاحیت داخلی دولت‌ها است.
عدم مداخله در مورد اختلاف یا وضعیتی که شورای امنیت در حال رسیدگی به آن می‌باشد مگر آن‌که شورای امنیت خود تقاضای مداخلهٔ مجمع عمومی را بنماید.
ارجاع تمام مسائل مربوط به حفظ صلح و امنیت بین‌المللی که نیاز به اقدام عملی دارند به شورای امنیت زیرا فقط شورای امنیت است که می‌تواند در مورد اقدامات عملی تصمیم بگیرد.
وظایف و اختیارات خاص مجمع عمومی
بحث در مورد تمام مسائل و قضایایی که در چارچوب منشور قرار می‌گیرد به استثنای ماده ۱۲ منشور؛
بحث و بررسی دربارهٔ هر مسئله مربوط به حفظ صلح و امنیت بین‌المللی به استثنای مواردی که شورای امنیت مشغول انجام وظایفی است که طبق منشور به آن محول شده‌است؛
انتخاب اعضای سایر ارکان اصلی (انتخاب اعضای غیر دایم شورای امنیت، شورای اقتصادی اجتماعی و شورای قیمومت به هنگام ضرورت)؛
معرفی یا انتخاب اعضای ارکان فرعی خود؛
هماهنگ نمودن فعالیت‌های مؤسسات تخصصی؛
بررسی و ارائه توصیه دربارهٔ اصول همکاری در زمینهٔ حفظ صلح و امنیت بین‌المللی؛
آمریت بر شورای اقتصادی اجتماعی و شورای قیمومت؛
آمریت بر ادارهٔ سازمان و تصویب بودجهٔ سازمان و تقسیم و تخصیص سهمیه‌های پرداختی اعضا؛
اجازه دادن به مؤسسات تخصصی جهت درخواست نظر مشورتی از دیوان بین‌المللی دادگستری؛
دریافت و بررسی گزارش‌های شورای امنیت و سایر ارگان‌های سازمان ملل؛
انجام مطالعات و صدور توصیه‌هایی در خصوص ترویج همکاری بین‌المللی در امور سیاسی، ایجاد زمینه‌های مناسب برای توسعهٔ تدریجی و تدوین حقوق بین‌الملل، کمک به تحقق حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین برای همه، بی هیچ تبعیض از حیث نژاد و جنس و زبان و مذهب و همیاری بین‌المللی در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و بهداشتی؛
ارائه توصیه‌هایی برای حل و فصل مسالمت‌آمیز هر وضعیتی که احتمالاً به روابط دوستانهٔ بین‌المللی لطمه می‌زند بدون توجه به منشأ آن.
وظایف و اختیارات مشترک مجمع با شورای امنیت
ترکیب سازمان (پذیرش عضو جدید، معلق کردن عضویت یا اخراج کردن یک دولت عضو)؛
انتخاب قضات دیوان بین‌المللی دادگستری؛
انتخاب دبیرکل (بر اساس توصیهٔ شورای امنیت)؛
تجدیدنظر در منشور ملل متحد؛
اداره مناطق سوق‌الجیشی در سرزمین‌های تحت قیمومت ملل متحد.
طرز کار مجمع عمومی
قواعد مربوط به طرز کار مجمع عمومی در مادهٔ ۴ منشور و مقررات داخلی مجمع بیان شده‌است. مجمع عمومی خود آیین‌نامهٔ داخلی را تنظیم می‌کند و به لحاظ این‌که مقررات داخلی‌اش ماهیت قراردادی ندارد، می‌تواند بدون آن‌که مشکلات مربوط به تغییر منشور مطرح شود آن را تغییر دهد.
سازمان‌دهی کارهای مجمع عمومی
رئیس‌جمهور روسیه دمیتری مدودف در حال سخنرانی در ۶۴ مین اجلاس مجمع عمومی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۹
مجمع عمومی به‌طور دایم تشکیل جلسه نمی‌دهد. اجلاس عادی مجمع، سالانه از سه‌شنبه سومین هفتهٔ سپتامبر به مدت ۳ تا ۴ ماه در مقر سازمان در نیویورک برگزار می‌شود. با این وجود مجمع می‌تواند در صورت اقتضا، اجلاسیه‌های فوق‌العاده به دعوت دبیرکل و بنا به درخواست شورای امنیت، اکثریتی از کشورهای عضو، یا به تقاضای یک کشور اگر اکثریت اعضا موافق باشند تشکیل دهد. هم‌چنین مجمع می‌تواند اجلاس فوق‌العاده فوری که اختصاص به یک مشکل مشخص دارد برگزار نماید. این اجلاس به فاصلهٔ ۲۴ ساعت از زمان تقاضای شورای امنیت بر اساس رأی هر یک از ۹ عضو شورا، یا با اکثریت اعضای سازمان، یا با یک عضو اگر اکثریت اعضا موافق باشند تشکیل می‌شود.
اغلب در ابتدای هر اجلاس عادی رؤسای کشورهای عضو و دولت‌ها در خصوص اضطراری‌ترین مسائل بین‌المللی سخنرانی می‌کنند. سپس سایر مسائل به جهت آن‌که بحث در خصوص آن‌ها به علت کثرت اعضای مجمع با کندی مواجه می‌شود و تسهیل فعالیت‌ها در نهادهای کوچک‌تر که همان کمیته‌های مجمع هستند بررسی می‌شوند. این کمیته‌ها عبارتند از:
کمیتهٔ اول (خلع سلاح و امنیت بین‌المللی)
کمیتهٔ دوم (اقتصادی و مالی)
کمیتهٔ سوم (اجتماعی، بشردوستانه و فرهنگی)
کمیتهٔ چهارم (ویژهٔ سیاسی و استعمارزدایی)
کمیتهٔ پنجم (امور اداری و بودجه‌ای)
کمیتهٔ ششم (حقوقی)
علاوه بر این ۶ کمیتهٔ اصلی، کمیتهٔ دیگری هم وجود دارد که اختیارات هیئت‌های نمایندگی را بررسی و کنترل می‌نماید. مجمع عمومی حداقل ۳ ماه پیش از شروع اجلاس عادی شروع به انتخاب هیئت رئیسه می‌نماید. این هیئت رئیسه مرکب از یک رئیس، ۲۱ معاون رئیس و رؤسای ۷ کمیتهٔ اصلی است. انتخاب رئیس مجمع عمومی به جهت هدایت مذاکرات و نقش هماهنگ‌کننده‌ای که دارد بسیار با اهمیت است. در عمل و بر اساس توافق صورت گرفته میان دولت‌های عضو هیچ‌گاه رئیس مجمع عمومی از میان پنج عضو دایم شورای امنیت انتخاب نمی‌شود.
بر اساس قطعنامهٔ ۱۹۹۰ مصوب ۱۹۶۳ برای تضمین رعایت برابری جغرافیایی هر ساله رئیس مجمع به نوبت از میان پنج گروه از کشورهای آفریقایی، آسیایی، اروپای شرقی، آمریکای لاتین و کارائیب و اروپای غربی، و سایر دولت‌ها انتخاب می‌شود.
نحوهٔ اخذ تصمیم در مجمع عمومی
تصمیم‌گیری در خصوص کارهای مجمع عمومی یا از طرق رأی‌گیری یا از راه اجماع (کنسانسوس) است.
رأی‌گیری در مجمع عمومی
طبق رأی منشور ملل متحد رأی‌گیری در مجمع مبتنی بر دو اصل برابری دولت‌ها و اخذ تصمیم با اکثریت آرا است. هر دولت چه بزرگ و چه کوچک در مجمع دارای یک رأی خواهد بود. تصمیم‌گیری در خصوص مسائل مهم با اکثریت ‎۲/۳ از اعضای حاضر و رأی‌دهنده صورت می‌گیرد. اتخاذ تصمیم در خصوص مسائل دیگر با اکثریت ساده انجام می‌شود. رأی‌گیری می‌تواند به صورت کتبی، بالا بردن دست‌ها یا با خواندن اسامی باشد.
کنسانسوس در مجمع عمومی
در سال‌های اخیر تلاش ویژه‌ای صورت گرفته‌است تا در خصوص موضوعات به جای تصمیم‌گیری بر اساس رأی‌گیری رسمی (به اکثریت یا به‌اتفاق آرا) از آیین کنسانسوس استفاده شود. رئیس مجمع عمومی بعد از مشورت و توافق با هیئت نمایندگی می‌تواند پیشنهاد دهد که یک قطع‌نامه بدون رأی‌گیری و ارائهٔ اعتراض رسمی تصویب شود.
قطعنامه‌های حقوق بشری
قطعنامه‌های حقوق بشری مجمع عمومی سازمان ملل، برای کشورها بار حقوقی و الزامی ندارد، اما در صحنه بین‌المللی برای آن‌ها هزینه سیاسی ایجاد می‌کند.
بودجه
تصویب بودجه سازمان ملل همچنین به عهده مجمع عمومی است. مجمع همچنین میزان پولی را که هریک از کشورهای عضو بایستی به سازمان ملل بپردازند را تعیین می‌کند. این بودجه برای تأمین هزینه‌های برنامه‌های سازمان ملل در زمینه‌هایی از جمله امور سیاسی، عدالت بین‌المللی و قانون، تجمع بین‌المللی برای رشد، حقوق بشر و امور انسانی می‌باشد.
محل عمده تأمین بودجه کشورهای عضو هستند. مقیاس ارزیابی بر مبنای توان پرداخت کشورهاست. علاوه بر بودجه عام، کشورهای عضو همچنین برای پرداخت هزینه‌های دادگاه بین‌المللی و نیروهای حافظ صلح ارزیابی می‌شوند.
انتخابات
رئیس‌جمهور برزیل دیلما روسف در سخنرانی افتتاحیه ۶۶مین اجلاس محمع عمومی سازمان ملل متحد در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۱. برای اولین بار یک زن یک اجلاس سازمان ملل را افتتاح کرد.
مجمع عمومی برای انتخاب ده عضو غیر دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد رای‌گیری می‌کند. نزدیکترین رای‌گیری انجام شده در ۲ ژوئن ۲۰۱۷ بود. این انتخابات هر دوسال یک بار انجام می گیردو آنها ده عضو را انتخاب می‌کنند که هر پنج عضو هر یک سال عو ض می‌شوند.
قطعنامه‌ها
مجمع عمومی روی بسیاری از قطعنامه‌هایی که توسط دولت‌ها عرضه می‌شود رای‌گیری می‌کند. این موارد بیانیه‌هایی هستند که احساس بین‌المللی دربارهٔ یک مسئله خاص جهانی را منعکس می‌کنند. مجمع عمومی اختیار تصمیم‌گیری در مورد بسیاری از مسائل مهم از جمله بودجه را دارد.