چه کسانی مشمول مالیات حساب تجاری می‌شوند؟
از این پس حساب‌های تجاری از خدمات ویژه بانکی بهره‌مند می‌شوند و حساب‌هایی که مشکوک به تجاری باشند، مشمول مالیات خواهند شد. البته از تراکنش‌های غیرتجاری مالیاتی گرفته نمی‌شود.
در راستای اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، بانک مرکزی به‌تازگی دستورالعمل ناظر بر حساب سپرده تجاری و خدمات بانکی مرتبط با آن را برای اجرا به شبکه بانکی ابلاغ کرد که بر اساس آن تمامی حساب‌های سپرده بانکی اشخاص حقوقی، حساب تجاری محسوب می‌شوند. البته صاحبان بیش از ۸ میلیون حساب تجاری که تجاری بودن حساب خود را به سازمان امور مالیاتی اعلام کرده باشند، نه تنها مشمول مالیات نمی‌شوند بلکه از مشوق‌های بانکی و تجاری همچون افزایش سقف انتقال وجه روزانه و ماهانه غیرحضوری به‌ترتیب به ۵۰۰ میلیون و ۳ میلیارد تومان، ضمن اینکه شرایط صدور دسته چک جدید نیز برای این افراد تسهیل شده است. در این بین، اگر حسابی به‌عنوان تجاری شناخته شود، باید برای تراکنش مربوطه مالیات بدهد که طبق مصوبه شورای پول و اعتبار، اگر حسابی بیش از ۱۰۰ تراکنش در ماه داشته باشد و ۳۵ میلیون تومان در تراکنش‌ها جابه‌جا شود، تراکنش تجاری تلقی می‌شود. البته، بانک مرکزی توضیح داده که داشتن ۱۰۰ تراکنش واریزی در ماه فقط ملاک تجاری تلقی شدن یک حساب نیست بلکه باید به‌طور همزمان در یک‌ماه بیش از ۱۰۰ تراکنش و ۳۵ میلیون تومان جابه‌جا شود که صرفا تعداد واریزی به حساب ملاک است نه هر تراکنش.
*چه تراکنش‌هایی مشمول مالیات تراکنش تجاری نمی‌شود؟
فارغ از این، رئیس کل بانک مرکزی گفته که ممکن است فردی هزار تراکنش واریز به حساب داشته باشد، اما حساب وی تجاری محسوب نشود چراکه امکان دارد فردی روزانه صدها تراکنش خرید داشته باشد که این قبیل موارد به هیچ وجه مشمول مالیات نیست.
صالح‌آبادی در ادامه بیان کرده که فردی در بورس معامله می‌کند به هیچ وجه مشمول مالیات حساب تجاری نیست چراکه فعالان بورس نیم درصد مالیات را از حساب وی کسر می‌کند و یا مثلا فردی اقدام به فروش خانه مسکونی می‌کند و ۵ میلیارد تومان به حساب وی واریز می‌شود به هیچ وجه این فرد مشمول نیست. بنابراین، طبق گفته رئیس کل بانک مرکزی از آنجا که بخش عمده تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی در زمان اتصال دستگاه‌های کارتخوان به پرونده مالیاتی صورت گرفته است، از هر ۱۰۰۰ نفر حداکثر دو یا سه نفر را مشمول مالیات حساب تجاری می‌شوند. علاوه بر این، با توجه به اینکه فعالیتی تجاری است که فرد با کاسبی کسب سود کند یا متحمل زیان می‌شود و معامله انجام می‌دهد بنابراین، فعالیت‌هایی نظیر خیریه‌ها یا صندوق‌های خانوادگی مشمول حساب‌های تجاری نخواهد بود.
*چگونگی شناسایی حساب تجاری
طبق این گزارش، مسئولان بانک مرکزی می‌گویند که مبنای تفکیک حساب‌های تجاری و غیر تجاری بر اساس کد ملی افراد است، به گونه‌ای که اگر فردی چندین حساب داشته باشد مبنا برای ۱۰۰ تراکنش و واریز ۳۵ میلیون تومان تمامی حساب‌های فرد خواهد بود. بررسی‌ها نیز نشان می‌دهد که سازمان امور مالیاتی برای شناسایی حساب‌های مشکوک به تجاری از معیارهای متنوعی چون تعداد و حجم تراکنش در کنار داده‌کاوی استفاده می‌کند که بر این اساس یکسری تراکنش‌ها از جمله یارانه، واریزی از یک حساب به حساب دیگر متعلق به فرد، تسهیلات بانکی و حقوق جز تراکنش‌های مشکوک به تجاری محسوب نمی‌شود. بنابراین، زمانی که حسابی را سازمان امور مالیاتی به‌عنوان حساب تجاری شناسایی می‌کند، دو حالت پیش می‌آید؛ یکی اینکه صاحب حساب تجاری پرونده مالیاتی دارد که در این حالت، حساب تجاری شناسایی شده به پرونده مالیاتی وی متصل می‌شود. در صورتی که صاحب حساب تجاری شناسایی شده، پرونده مالیاتی نداشته باشد، به آن فرد برای تشکیل پرونده از سوی اداره مالیاتی اطلاع‌رسانی می‌شود و او به‌عنوان مودی جدید در سازمان امور مالیاتی شناسایی خواهد شد.
*نحوه اخذ مالیات از حساب‌های تجاری
در نهایت، از تراکنش‌های حسابی که به‌عنوان حساب تجاری شناسایی شده است، مالیات گرفته می‌شود. در این بین، اگر مشخص شود که آن فرد پیش از این مالیات آن تراکنش‌ها را پرداخت کرده باشد، هیچ مالیات اضافه‌ای برای این تراکنش گرفته نمی‌شود. البته، در صورتی که مالیات تراکنش موردنظر پرداخت نشده باشد، نرخ مالیات مربوطه متناسب با فعالیت تجاری آن فرد محاسبه و اخذ می‌شود.
چرا تمایل به شغل های خدماتی بیشتر شده است؟
تحلیلگران بازار کار معتقدند افزایش متقاضیان اشتغال و کارجویان از یک سو و گسترش فضای مجازی و ایجاد ظرفیت‌های جدید اشتغال در حوزه خدمات از سوی دیگر موجب بالا رفتن آمار اشتغال در بخش خدمات و گسترش کسب و کارهای خدماتی شده است.
در سال‌های اخیر بخش عمده اشتغال کشور به سمت خدمات سوق پیدا کرده است به نحوی که برابر آمارها بیش از ۵۰ درصد اشتغال کشور متعلق به بخش خدمات بوده و این امر به گسترش مشاغل خدماتی انجامیده است.
کارشناسان و فعالان حوزه کار، پایین بودن هزینه سرمایه گذاری و نبود بروکراسی‌های زائد و محدودیت‌های ایجاد مشاغل در بخش‌های تولیدی و صنعتی را از جمله علل گسترش روز افزون مشاغل خدماتی می دانند، با این وجود بر ناپایداری مشاغل خدماتی در بحران‌های اقتصادی و برخی شرایط پیش بینی نشده نظیر آنچه در دوران شیوع کرونا رخ داد، تاکید دارند.ناصر چمنی، کارشناس حوزه کار معتقد است: دلیل گسترش مشاغل خدماتی فراهم نبودن زیرساخت‌های شغلی دائم در کشور است که باعث شده افراد به جای کارهای تولیدی، به مشاغل خدماتی روی بیاورند. وی می گوید: اگر در طول سال‌های گذشته زیرساخت‌های ایجاد اشتغال پایدار در کشور فراهم و محدودیت‌های پیش روی بخش‌های تولید و صنعت برداشته می‌شد، به جای افزایش مشاغل خدماتی، با گسترش بنگاه‌های تولیدی و رونق بخش‌های تولید و صنعت رو به رو بودیم. این کارشناس حوزه کار یکی دیگر از علل رواج شغل‌های خدماتی را تقاضای جامعه عنوان کرده و می گوید: مشاغل خدماتی با نیاز روز جامعه در ارتباطند و به دلیل افزایش تقاضا و نیاز مصرفی مردم در سال‌های اخیر گسترش یافته اند. از نگاه وی، مشاغل خدماتی نیاز به تخصص بالایی ندارند و برای راه اندازی، سرمایه و هزینه بسیاری نمی‌خواهند و از بروکراسی‌های زائد و دست و پاگیر مشاغل تولیدی و صنعتی در آنها خبری نیست لذا افراد ترجیح می‌دهند دنبال کسب و کارهای خدماتی بروند که به راحتی ایجاد می‌شوند و در صورتی که در مشاغل بخش کشاورزی و صنعت افراد نیازمند حمایت‌های دولتی و بانکی درباره عوارض و مالیات و پرداخت تسهیلات هستند. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران از بررسی اشتغال در بخش‌های عمده فعالیت اقتصادی در بهار ۱۴۰۱ ، بخش خدمات با ۵۱.۲ درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده که این امر نشانگر رشد ۲.۴ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل است. بخش‌های صنعت با ۳۲.۷ درصد و کشاورزی با ۱۶ درصد در مراتب بعدی سهم اشتغال را به خود اختصاص داده‌اند. در حال حاضر بخش خدمات گنجایش بیشتری برای جذب کارجویان و زنان و جوانان نسبت به دیگر بخش‌های اقتصادی دارد و می‌تواند زمینه حضور افراد در عرصه فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی را رقم بزند.