روزنامه کائنات
5

گزارش

۱۴۰۱ دوشنبه ۲۱ شهريور - شماره 4209

باز هم بارورسازی ابرها؟

روش شگفت انگیز چینی ها برای مقابله با خشکسالی

  چین در حال کاوش و بررسی روش‌هایی همچون بارورسازی ابرها، محصولات تراریخته و سیستم انتقال آب چند میلیارد دلاری برای رفع بدترین کمبود آب در تاریخ خود است.
در یک فلات پوشیده از چمن مشرف به دره‌ای در مرکز چین، دو مقام رسمی در حال تماشای پرتاب شدن موشکی کوچک و باریک از پشت یک وانت ایستاده بودند. این موشک که حامل محموله‌ای از میله‌های یدید نقره‌ بود و قصد داشت شروع بارش باران را رقم بزند، به سمت ابرهای فراز شهرستان زیگوی در استان هوبی حرکت کرد. این پرتاب صرفاً تازه‌ترین دور تلاش‌های چین در جنگ علیه خشکسالی فعلی آن کشور که بدترین نمونه‌ی ثبت‌شده در تاریخ است، به‌شمار می‌رود
به استفاده از مواد شیمیایی برای آزاد ساختن مصنوعی باران از ابرها، بارورسازی ابرها گفته می‌شود. مقام‌های چینی علاوه بر موشک‌، پهپادهای بزرگی را نیز به آسمان استان سیچوان، یکی دیگر از مناطق مرکزی این کشور فرستاده‌اند. این پرنده‌ها همچنین شعله‌های یدید نقره را به امید ایجاد بارندگی به اتمسفر زمین پرتاب می‌کنند.
فعالیت‌های چین شاید برای برخی غیرضروری به نظر برسد؛ اما تمام این تلاش‌های سرسختانه و آزمودن روش‌های گوناگون از سوی مقام‌های چین، در پاسخ به خشکسالی صورت می‌گیرد؛ وضعیتی بی‌سابقه که دریاچه‌های چین را به کاسه‌هایی از گرد و غبار تبدیل کرده و شهروندان آن کشور را در برخی مناطق برای فرار از دمای ۴۰ درجه سانتی‌گراد و بالاتر به زیر زمین‌ها کشانده است. تبخیر آب رودخانه‌ها همچنین باعث کاهش تولید برق آبی در سدها و در ادامه طبعاً به کمبود برق منجر شده است.
چین به‌وضوح در تلاش برای مقابله با این خشکسالی فلج‌کننده است. ولی به‌نظر می‌رسد مشکلات کمبود آب در این کشور عمیق‌تر از اینها باشد و هنوز مشخص نیست که تلاش‌ چینی‌ها برای اصلاح وضعیت آب‌وهوایی اخیرشان تا چه اندازه مؤثر خواهد بود.
ادل ایگل، رئیس گروه فیزیک ابر در دانشگاه کالیفرنیا دیویس، با اشاره به این واقعیت که پاسخ درست و علمی به این پرسش که «آیا بارورسازی ابرها واقعاً کار می‌کند یا خیر؟» تا چه حد برای دانشمندان دشوار است، توضیح می‌دهد:
اگر بروید و ابری را بارور کنید و بعد ببینید چقدر باران یا برف می‌بارد، نمی‌دانید اگر عمل بارورسازی را انجام نمی‌دادید، چقدر برف و باران می‌بارید.
خانم ایگل به بررسی علمی سال ۲۰۱۹ اشاره می‌کند. در آن پژوهش، نویسندگان دریافتند که اشکال خاصی از بارورسازی ابرها درصورت هدف قرار دادن ابرهای زمستانی در مناطق کوهستانی می‌تواند بارش را تا ۲۰ درصد افزایش دهد. ایگل توضیح می‌دهد:
ایده‌ی علمی واقع در پس یدید نقره این است که [با استفاده از این ماده] به تشکیل کریستال‌های یخ یا دانه‌های برف جدید در ابر کمک شود.
در ادامه، این دانه‌های برف اضافی باید رشد کنند و به‌طور راحت‌تری در قالب بارش برف یا باران به زمین بریزند. بااین‌حال او می‌افزاید درمورد اینکه آیا بارورسازی ابرها در تابستان و در زمان‌هایی که مقدار یخ موجود در ابرها کم است یا اصلاً یخی در ابرها وجود ندارد هم کارگشا خواهد بود یا خیر نمی‌توان نظر قطعی داد و در محافل علمی روی آن اختلاف نظر وجود دارد.
از سویی نباید از یک نکته بدیهی هم غافل شویم. ما برای بارورسازی ابرها در وهله‌ی اول به ابرهایی نیاز داریم که در مناطق مورد نظر حضور داشته باشند. در طول رویدادهای گرمای شدید و خشکسالی‌های طولانی، این امکان وجود دارد که اساسا ابرها کمیاب شوند؛ زیرا آب‌های کمتری روی زمین برای تبخیر شدن و رفتن به نواحی بالاتر اتمسفر وجود دارد. به‌گفته‌ی ایگل، بارورسازی ابرها در بهترین حالت، به‌عنوان اقدامی پیرامون کاهش خشکسالی «تا حدی مؤثر» خواهد بود.
اما باورورسازی ابرها تنها اقدام چین در مسیر مبارزه با خشکسالی نیست؛ اگرچه بیشتر اقدامات دیگر آن‌ها ماهیت طولانی‌مدت دارند. پروژه انتقال آب از جنوب به شمال، یک تلاش مهندسی عظیم برای ساخت کانال‌ها و تونل‌هایی است که آب را از جنوب به شمال چین منتقل می‌کند. هزینه کل برآوردشده برای چنین کاری ۶۲ میلیارد دلار است و خبری پیرامون احداث تونل ۸/۹ میلیارد دلاری به پکن در ماه گذشته اعلام شد.

ارسال دیدگاه شما

عنوان صفحه‌ها
30 شماره آخر
بالای صفحه