از اتهام سانسور تا نادیده گرفتن اقلیت‌ها و زنان

  بنیامین صادقی- جشنواره کن ۲۰۲۲ شروع بسیار پرحاشیه داشت. در حالی که این جشنواره به‌تازگی به طور رسمی افتتاح شده است اتهامات گوناگونی متوجه برگزار کنندگان کن شده است. ابتدا کار نکردن سامانه خرید بلیت آنلاین برای مطبوعاتی‌ها با اعتراض‌هایی روبه رو شد و جشنواره فیلم کن با انتشار بیانیه رسمی گفته است: مشکلات فنی که صبح امروز در سرویس فروش بلیت آنلاین ایجاد شد به احتمال زیاد به دلیل اشباع شدن سایت است و در نتیجه مانع دسترسی تماشاگران جشنواره به آن می‌شود. ما برای رفع این مشکل داریم تلاش می‌کنیم.
در همین رابطه، شماری از روزنامه‌نگاران و منتقدان دیروز در توییتر از سایت فروش بلیت این جشنواره ابراز نارضایتی کرده بودند و اظهار می‌کردند سایت اجازه دسترسی برای رزرو بلیت را نمی‌دهد.
مارتین کانتریو از منتقدان سینمایی در توییتر نوشته بود که اگر سیستم فروش آنلاین بلیت کن را آشغالی بنامیم که مثل یک معماست، کاملاً منصفانه است.
جشنواره تنها برای دسترسی بیشتر خبرنگاران برای رزور بلیت، سایت فروش مجزایی برای مطبوعات راه‌اندازی کرده است.
از سوی دیگر انتقاداتی در رابطه با سانسور و عدم تنوع نژادی و حضور کمرنگ کارگردانان زن متوجه برگزار کنندگان این جشنواره است.
* بی‌توجهی جشنواره به اقلیت‌ها و زنان
روز گذشته «تیری فرمو» مدیر باسابقه جشنواره کن درباره کمبود آثار ساخته شده توسط فیلمسازان کشورهای آفریقایی در این دوره از جشنواره کن توضیح داد که زمان می‌برد تا سینما خودش را پیدا کند و به عنوان نمونه‌ به فیلم «پدر و سرباز» حاضر در بخش نوعی نگاه کن اشاره کرد که محصول مشترک فرانسه و سنگال است و در هر دو کشور فیلمبرداری شده است که البته توسط «متدی واداپید» کارگردان مرد سفیدپوست ساخته شده است.
امسال فیلم «سلام» ساخته «آن سیسه» که در بخش نمایش‌های ویژه جشنواره حضور دارد تنها فیلم ساخته شده توسط یک کارگردان سیاه پوست در میان ۷۰ فیلم بخش رسمی کن به جز بخش‌های کلاسیک و سینه‌فونداسیون است.
مدیر جشنواره کن همچنین گفت: فراموش نکنید که ما از دو سال همه‌گیری کرونا خارج شده‌ایم و برخی کشورها سخت‌تر از سایرین ضربه خوردند. شرایط ساخت فیلم در فرانسه توانسته در روند استاندارد بازگردد که در همه کشورهای دیگر این شرایط ممکن نبوده است. بیایید پیش از نتیجه گیری کمی صبر کنیم.
فرمو درباره میزان حضور فیلم‌های کارگردان‌های زن هم گفت امسال برای بررسی تنها ۲۵ درصد فیلم‌هایی که ارسال شد توسط کارگردان‌های زن ساخته شده بودند و ما هم ۲۵ درصد از فیلم‌های جشنواره را به فیلم‌هایی که زنان ساخته‌اند اختصاص داده‌ایم که رقم خوبی است. وی یادآوری کرد که تازه همین ۱۰ سال پیش بود که یونسکو تذکر داد که تنها ۷ درصد مدیران در سراسر جهان زن هستند. با این حال وی یادآوری کرد که برخی سهمیه‌های جنسیتی در بخش مسابقه کوتاه دانشجویی (که قبلاً سینه‌فونداسیون نامیده می‌شد) در نظر گرفته شده زیرا این بخش شروع کار فیلمسازان جوان است و همه باید از فرصت یکسان برخوردار باشند.
«فرمو» همچنین به مشکلات فنی وب‌سایت فروش بلیت که باعث ایجاد دردسر برای روزنامه نگاران و منتقدان و دیگر شرکت‌کنندگان شده بود نیز پاسخ داد و فاش کرد که جشنواره سال گذشته مورد هک قرار گرفته بود و ربات‌ها در آن واحد تا ۵۰۰ بلیط درخواست می‌کردند و به همین دلیل سایت از دسترس خارج می‌شد.
* کن به سانسور متهم شد
در همین حال جشنواره فیلم کن ۲۰۲۲ که از شب گذشته به صورت رسمی شروع شد به تلاش برای سانسور مطبوعات متهم شد. تیری فرمو رییس جشنواره تایید کرد از نشریات خواسته است تا نقل قول‌های او را اصلاح کنند و گفت این یک سنت فرانسوی است که چیز عجیبی هم نیست.
وی گفت: خودسانسوری و حتی اندکی سانسور هم مطرح نیست، این یک سنت فرانسوی است که اگر در مصاحبه با روزنامه‌نگاری وی می‌پذیرد که پس از مصاحبه متن را بخوانم و اگر خواستم چیزی را تغییر دهم، این به معنی سانسور نیست چون متن روزنامه‌نگار را تغییر نمی‌دهم.
این پاسخ‌ها در واکنش به نشریه ددلاین است که دو روز پیش در مطلب مفصلی فرمو را به سانسور متهم کرد و گفت پس از مصاحبه‌ای که ماه پیش با وی انجام داده و قرار بود در آستانه برگزاری جشنواره در قالب یک ویژه‌نامه منتشر شود مجبور شد تا متن را به وی بدهد تا وی بازبینی کند و برخی پاسخ‌های سنجیده اما بالقوه مشکل‌ساز را حذف کرد. این جرح و تعدیل‌ها در پاسخ به پرسشی درباره استقبال جشنواره از رومن پولانسکی رخ داد که پاسخ فرمو این بود که قوانین فرانسه از زمانی که پولانسکی برنده نخل طلا شده تغییری نکرده است و حضور کارگردان مشکل اخلاقی نخواهد داشت. پاسخ وی درباره کم بودن کارگردان‌های زن هم حذف شده بود و در نهایت ددلاین مجبور شد تا مصاحبه را با توجه به آلوده شدن آن، منتشر نکند.
ددلاین همچنین یادآوری کرده که نشریه دیگری مجبور شده پرسش‌ها و پاسخ‌های کامل درباره عدم حضور کارگردان‌های سیاهپوست را حذف کند.
این نشریه تاکید کرد که در این مسیر با تماس‌های پرتنشی از سوی دفتر مطبوعاتی کن روبه‌رو شده و گفته شد که سال آینده امکان مصاحبه مشابه را نخواهند داشت. خبرنگار این نشریه تاکید کرده که در گذشته هم چنین مواردی مشاهده شده در حالی که این با روزنامه‌نگاری حرفه‌ای هم‌خوانی ندارد ولی در بحبوحه رقابت شدید برای دسترسی به مسئولان، اولویت‌ها ممکن است دچار انحراف شوند.
وی یادآوری کرده که چند سال پیش رفتار تبعیض‌آمیز کن برای اجبار زنان برای پوشیدن به کفش‌های پاشنه بلند را وی افشا کرده و همین موجب واکنش شدید چهره‌های صنعت سینما شد و دیگر چنین مساله‌ای، مساله جشنواره کن نیست. فرهنگ تغییر کرد زیرا زمان تغییر فرا رسیده بود.
این خبرنگار تاکید کرد؛ فرمو تاکید کرده که آزادی بیان برای تضمین بزرگی ضرورت دارد و مطبوعات هم شامل حال همین امر می‌شوند.
هفتاد و پنجمین جشنواره فیلم کن از امروز ۲۷ اردیبهشت (۱۷ می) کلید می‌خورد و تا ۷ خرداد (۲۸ می) در جنوب فرانسه ادامه خواهد داشت و میزبان سینماگران منتخب از سراسر جهان و چهار هزار نفر از اهالی رسانه از ۷۵ کشور خواهد بود.