مشاورتان کیست؟

 ماندانا فتوحی- محافظت از زندگی مشترک و نگهداری از آن شور و نشاط روزهای اول ازدواج همیشه کار آسانی نیست. بخصوص زمانی که زوجها درگیر مسائلی مانند فشارهای مالی می‌­شوند. علاوه بر این عوامل بسیار دیگری نیز وجود دارند که امروزه نه تنها در ایران بلکه در جامعه جهانی به عنوان فاکتورهای اصلی طلاق مطرح می­‌شوند. در حقیقت توجه به این فاکتورها از آن جایی سرچشمه می­‌گیرد که آگاهی نسبت به دلایل تباهی یک زندگی مشترک که احتمالاً زمانی عاشقانه بوده است، می‌تواند تأثیر مثبتی بر کاهش احتمال و آمار طلاق در خانواده‌ها داشته باشد. مشاوره روشی است که به زن و شوهرها کمک می‌کند نسبت به پرتگاه­‌های زندگی مشترک خود به موقع آگاهی کسب کنند و از راهکارهای روانشناسی مؤثر برای پیشگیری از جدایی استفاده نمایند.
در گذشته‌های نه چندان دور زندگی مشترک افراد دوام طولانی‌تری داشت و طلاق به‌ندرت اتفاق می‌افتاد. اما امروزه در عصر بی‌ثباتی اقتصادی، افزایش ابتلا به بیماری‌های روانی، فشار وارده از سوی رسانه‌های اجتماعی و … طلاق دیگر امری غیرعادی تلقی نمی‌شود و به‌ویژه در خانواده‌هایی که زن و شوهر مدام با نگرانی‌های مالی قابل توجه و عدم سازگاری با یک‌دیگر مواجه‌اند، این امر تقریبا اجتناب‌ناپذیر است. حتی همسرانی که بسیار متعهد و به اصول اخلاقی پایبند هستند نیز ممکن است به دلایل مختلف ناگزیر از طلاق شوند.
پیله کردن به تلویزیون از هر نوعی، خانه‌نشینی مرد، اضافه‌کاری به خصوص اگر هر دو شاغل باشند، نرسیدن به وضع ظاهر در خانه، عدم توجه به علایق و سلیقه‌های یکدیگر در همه جوانب، اهانت به بستگان یکدیگر، حذف شدن و کمرنگ شدن خدا در زندگی ناشی از بغض‌های سیاسی یا اقتصادی دشمنان زندگی مشترک هستند. سیاری از زوج ها از این که نمی توانند با همسرشان ارتباطی موثر داشته باشند، می نالند. موضوعات مختلفی است که برخی از زوج ها از هم پنهان می کنند، زیرا نمی توانند به راحتی باهم صحبت کنند و ایده های ذهن شان را فاش کنند.این مشکل می تواند در شرایط مختلفی، از موضوعات ساده مانند برنامه ریزی برای آخر هفته گرفته تا موضوعات پیچیده تر مانند تصمیم گیری در مورد آینده، باشد. زن و مرد در همه امور مانند فرزند، اموال، رابطه جنسی و... شریک زندگی هم هستند، بنابراین اگر نتوانند به راحتی با یکدیگر گفتگو کنند، در واقع در تمام جنبه های زندگی دچار سوتفاهم شده یا به مشکل بر می خورند که نتیجه ای جز جدایی نخواهد داشت.
بر اساس مطالعات، فقر یکی از شاخص‌هایی است که بیشتر از هر دلیل دیگری خطر طلاق را افزایش می‌دهد. زوج‌هایی که در زندگی بدهی‌های سنگین بالا می‌آورند ازدواج‌شان به شکست نزدیک‌تر می‌شود. به‌طورکلی بین مادیات و شادی رابطه‌ی مستقیم وجود دارد. زن و شوهرهایی که مدام روی این موضوع تمرکز دارند که چه چیز بخرند و برای خرید چه چیزهایی باید صبر کنند، نسبت به کسانی که مشکلات مالی چندانی ندارند کمتر احساس شادی می‌کنند. متأسفانه برای افرادی که با فشار مالی قابل توجهی روبه‌رو هستند (مانند خانواده‌هایی که درآمد کم و بدهی‌های زیاد دارند) امکانات کافی برای مشاوره و منابعی که از طریق آنها بتوانند زندگی مشترک‌شان را نجات بدهند، وجود ندارد. بر اساس تحقیقات احتمال طلاق در همسرانی که هفته‌ای یک‌بار بر سر مشکلات مالی با هم دعوا می‌کنند ۳۰ درصد بیشتر از سایر زوج‌هاست.
ما برای ورود به ازدواج پنج شرط اساسی داریم، در این خصوص توضیح داد: انگیزه ازدواج، امکانات ازدواج، دانش ازدواج، تعهد ازدواج و توانایی ازدواج، که شامل توانایی جسمی و جنسی، توانایی ادراکی و عقلی، توانایی عاطفی می‌شود. این پنج اصل را باید پشت سر بگذارید تا مجوز ازدواج را دریافت کنید، حالا بعد از ازدواج پنج اصل دیگر باید رعایت شود، شفاف‌سازی بین زن و مرد، اعتمادسازی، تصمیم‌سازی، رفتارسازی و مشارکت‌سازی، زندگی مشترک پنج درصدش لذت است و ۹۵ درصد آن آرامش، هر جایی که در زندگی آرامش به هم ریخت نظام زندگی از دست می‌رود. بحران از وقتی آغاز می‌شود که یکی را دوست داری و با فرد دیگری زندگی می‌کنی و این مربوط به بینش و بصیرت توست که باید اصلاح شود تو باید همان کسی را دوست بداری که با او زندگی می‌کنی.
مراجعه کنندگان بسیاری به مشاوران مراجعه می­‌کنند که از دعوا و بحث­‌های پی در پی، بهانه­‌گیری­‌ها، بی­‌توجهی­‌ها و فشارهای روانی موجود در زندگی مشترکشان به ستوه آمده‌­اند و طلاق را آخرین راه حل برای این معضلات می‌دانند. اما در واقع این افراد نیز نسبت به این که جدایی بهترین راهکار باشد مطمئن نیستند و به همین دلیل به مشاور مراجعه می‌کنند. مشاور بعد از برقراری جلسات ملاقات با زوجین به تدریج و با کمک خود آن­‌ها عواملی که باعث بروز این اختلافات در زندگیشان شده است را پیدا می­‌کند و آن­ها را قدم به قدم برای مدیریت این مشکلات و بازگرداندن آرامش به زندگی همراهی می‌نمایند.
چالش‌های آموزش مجازی در مدارس
 یک کارشناس حوزه آموزش و پرورش با اشاره به تعطیلی مدارس در پی شیوع کرونا در ماه‌های اخیر، راهکارهایی به منظور جبران افت یادگیری در دانش آموزان ارائه کرد و گفت: هنگامی که «نقشه افت یادگیری» دانش‌آموزان ترسیم شد، مدرسه می‌تواند برنامه‌های درسی خود را دوباره تنظیم کند تا به یادگیری از دست رفته رسیدگی کند.
زهرا علی‌اکبری با بیان اینکه طی دو سال  گذشته صاحب‌نظران و متخصصان علوم تربیتی، بسیار به  «افت یادگیری» و «بازیابی یادگیری» در دانش‌آموزان اشاره کرده‌اند اظهار کرد: از زمان شروع همه‌گیری کووید-۱۹، محققان، سیاست‌گذاران و رهبران آموزشی در تلاش بوده‌اند تا میزان یادگیری دانش‌آموزان کاهش پیدا نکند و دستخوش تغییرات نشود، اما با این وجود، نگرانی‌ها در مورد تأثیرات کوتاه‌مدت و بلندمدت این بیماری بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان همچنان پابرجاست.
وی افزود: بر اساس مطالعه‌ای که انجمن تحقیقات آموزشی آمریکا در ماه جولای منتشر کرد، دانش‌آموزانی که از آموزش آنلاین استفاده می‌کردند، در مقایسه با همسالانی که مطالب را حضوری فرا می‌گرفتند، بیشتر از نظر تحصیلی، اجتماعی و عاطفی دچار مشکل شدند. در پرتو چنین یافته‌هایی، منطقی است که مدارس و سیاست‌گذاران بخواهند شکاف‌های یادگیری را کاهش  و برای سرعت بخشیدن به پیشرفت دانش‌آموزان اقدام کنند و آموزش‌های حضوری را رونق ببخشند.
این کارشناس حوزه آموزش و پرورش با بیان اینکه در این میان چگونگی برگزاری آموزش‌های حضوری مهم است گفت: از ابتدای آذرماه با اعلام رسمی وزارت آموزش‌وپرورش تقریبا تمام مدارس با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و گروه‌بندی دانش‌آموزان، آموزش حضوری را در دستور کار خود قرار داده‌اند. با توجه به اینکه آموزش مجازی چالش‌های زیادی را برای معلمان و دانش‌آموزان به همراه داشته و پژوهش‌های بین‌المللی بر این ادعا صحه می‌گذارند که این نوع از آموزش نتوانسته کیفیت یادگیری در دانش‌آموزان را تضمین کند ضروری است تا نظام‌های آموزشی با توجه به تداوم همه‌گیری کرونا بر روی آموزش ترکیبی (حضوری و مجازی) سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی کنند.
علی‌اکبری ادامه داد: با این اوصاف، حدود یک ماه دیگر امتحانات دی ماه برگزار خواهد شد و علاوه بر دانش‌آموزان، والدین و معلمان در تلاش هستند تا استراتژی‌های کاربردی برای کاهش افت یادگیری به کار بندند و دانش‌آموزان را در این مسیر کمک کنند.
وی در ادامه به نکاتی در یادگیری ترکیبی که می‌تواند موجب مهار افت یادگیری در مدرسه شده و تجربه آموزشی در این شرایط را غنی‌تر  کند اشاره کرد و گفت: مدیران مدرسه می‌توانند به برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های بازیابی یادگیری که شامل طیف وسیعی از فرصت‌های یادگیری است کمک کنند. همچنین استاندارد کردن رویکردهای ترکیبی (آموزش حضوری و مجازی)، برنامه‌ریزی آموزش بیشتر برای دانش آموزان به‌طور فردی یا مشارکتی در طول یا بعد از ساعات مدرسه، تشکیل گروه‌های یادگیری دانش‌آموزی در راستای تقویت یادگیری آنان، ارائه برنامه‌های فناوری تطبیقی ‌که به دانش‌آموزان اجازه می‌دهد تا با سرعت خودشان کار کنند و پس از تسلط بر مطالب، به پیش بروند از دیگر اقدامات مفیدی هستند که می‌تواند در دستورکار مدیران مدارس قرار بگیرد.
این کارشناس حوزه آموزش و پرورش افزود: اجرای این برنامه‌ها فقط به رفع شکاف‌های یادگیری میان دانش‌آموزان و استانداردهای امروزی کمک نمی‌کند، بلکه به مدارس آمادگی و کسب تجربه  برای دفعات بعد که یک اختلال یادگیری اتفاق می‌افتد، می‌دهد.
علی‌اکبری با اشاره به نقش معلمان در ترسیم نقشه برنامه درسی گفت: نقشه‌های برنامه درسی هم  ابزار تشخیصی و هم درمانی برای افت یادگیری و دستاوردهای یادگیری دانش‌آموزان  است. نقشه‌ها استانداردهایی را که معلمان در نظر دارند در یک سطح کل‌نگر، مقطعی و بین موضوعی تدریس کنند، به هم گره می‌زنند و روشن می‌کنند که دانش‌آموزان کجا کوتاهی و کجا در طول همه‌گیری کرونا پیشرفت کرده‌اند.
وی ادامه داد: هنگامی که نقشه افت یادگیری دانش‌آموزان ترسیم شد، مدرسه می‌تواند برنامه‌های درسی خود را دوباره تنظیم کند تا به یادگیری از دست رفته رسیدگی کند. این برنامه می‌تواند علاوه بر  عملکرد تحصیلی در مهارت‌های اساسی یادگیری، شامل سایر مهارت‌ها مانند ارتباط و همکاری که دانش‌آموزان در این دوران از دست داده‌اند، باشد. ترسیم نقشه برنامه درسی به ساخت مدرسه انعطاف‌پذیرتر  که در آن دانش‌آموزان بتوانند از ثبات و حمایت بیشتری در طول هر درس برخوردار شوند کمک می‌کند.
این کارشناس حوزه آموزش و پرورش همچنین به نقش معلمان در برنامه‌ریزی درسی اشاره و اظهار کرد: اگر نقشه‌های برنامه درسی نقشه راه بازیابی یادگیری هستند، پس برنامه‌ریزی درسی دستورالعمل‌های گام به گامی هستند که ما را به این هدف می‌رسانند. یک طرح درس قوی می‌تواند از طریق طراحی و ارائه چارچوب دروس برای ارتقای سرعت دانش‌آموزان (و ایجاد انگیزه در آنها)، تمرکز بیشتر بر تقویت یادگیری‌های قبلی برای اطمینان از ماندگاری مهارت‌های اساسی، ایجاد مسیرهای جایگزین برای دانش‌آموزانی که دسترسی قابل اعتمادی به فناوری ندارند، طراحی فعالیت‌های یادگیری که دانش‌آموزان را از راه دور درگیر می‌کند و با روش‌های آموزش مجازی متناسب می‌شود، بررسی مجدد در سطح  فردی که آیا یادگیری اتفاق افتاده است یا خیر، به کاهش  افت یادگیری و دستاوردهای یادگیری بپردازد.