صفحه اول
صادق نادری- در نظام مردم‌سالار دینی، مسوولان پس از کسب آراء مردم در انتخابات، مسوولیت های سنگینی در خدمت به مردم برعهده دارند. بر همین اساس، بدون شک پس از حضور مردم در پای صندوق های رأی و انتخاب رییس جمهوری جدید و انتخاب وزرای خود، دولت وظیفه دارد تا خواست ملت، برای حل مشکلات کشور را در دستور کار خود قرار دهد؛ یعنی رسیدگی به وضعیت قشرهای ضعیف، توجه به روستاها و مناطق فقیر، در نظر گرفتن اولویت ها، برخورد با فساد و با آسیب های اجتماعی، باید در صدر برنامه‌های دولت قرار بگیرد. به طور کلى اولین و اساسى ترین وظیفه دولت مردان، آن است که به تعهّدات خود در برابر ملت، وفادار بوده و از هیچ تلاش و کوششى در جهت خدمت به جامعه - در حوزه وظایف و اختیارات قانونى خود - فروگذار نکنند. بعضى از وظایفى که در این زمینه، مى توان براى حکمرانان و کارگزاران حکومت دینى برشمرد، امور زیر است:. تلاش جهت استقلال و عزت جامعه و نفى سلطه بیگانگان در همه عرصه ها؛زمینه سازى جهت رشد و ارتقاى علمى، دینى و فرهنگى و اخلاقى جامعه؛ ایجاد امنیت داخلى و خارجى و حاکمیت عدالت؛ گسترش رفاه و آبادانى و تلاش براى تأمین نیازهاى مادى جامعه؛ در جمهوری اسلامی ایران، قانون اساسی کشور به عنوانیک میثاق ملی است که البته قوانین در جمهوری اسلامی ایران ملهم از آموزه های قرآن، احادیث، سنت ائمه معصومین و زیر نظر فقهای آگاه به زمان تدوین شده است.ریاست و حکومت از دیدگاه اسلام و اندیشۀ سیاسی حضرت امام هدف نبوده، بلکه ابزاری برای انجام وظایف دینی، احقاقِ حقوقِ مظلومان و برقراری عدالت اجتماعی است. اگر امام علی(ع) حکومتی را که در پرتو آن، حقوق بیچارگان از گردن کشان اعاده نشود، در پست ترین جایگاه توصیف می کنند، در اندیشۀ حکومتی حضرت امام نیز، دولتِ اسلامی و مطلوب آن است که حقوق مستمندان و مستضعفان را تأمین کرده و عدالت اجتماعی را در جامعه برقرار کند:«عهده دار شدنِ حکومت، فی حد ذاته، شأن و مقامی نیست، بلکه وسیلۀ انجام وظیفه، اجرایِ احکام و برقراری نظامِ عادلانۀ اسلام است.» ائمه و فقهایِ عادل موظفند که حکومت را در اجرای احکام الهی، برقراری نظام عادلانۀ اسلام و خدمت به مردم به کار ببرند. حکومت برای آنان چیزی جز رنج و زحمت ندارد... حضرت علی(ع) دربارۀ این که چرا حکومت، حاکم و عهده دارِ کار شده تصریح می کنند که برای هدف های عالی، برای این که حق را برقرار کند و باطل را از میان ببرد در قانون اساسی نیز به صورت مبسوط به وظایف دولت در قبال مردم پرداخته شده است که می‌توان به اصل سوم اشاره کرد که در آن به حدود 16 فقره از وظایف دولت پرداخته است. همچنین در اصل 8 ( امر به معروف و نهی از منکر)، اصل 21( تضمین حقوق زنان)، اصل 28( ایجاد اشتغال و شرایط مساوی برای احراز مشاغل نسبت به همه مردم)، اصل 29( برخورداری از تامین اجتماعی و…)، اصل 30( آموزش و پرورش رایگان) و اصل 31( تامین مسکن مناسب) و ... اشاره کرد. حقوق شهروندی همان توجه به کرامت انسانی به عنوان اشرف مخلوقات است که حق حیات، زندگی برابر، رفتار عادلانه و مشارکت در حوزه های مختلف جامعه را دربر می گیرد. حقوق شهروندی، به حقوق و تکالیف مردم در مقابل همدیگر و طریقه آن، اصول، اهداف و روش اداره شهر و نحوه کنترل در رشد هماهنگ آن می پردازد. در چند قرن گذشته مفهوم دولت و نقش آن در جامعه بشری تحولی جدی یافته و مردم از جایگاه رعیت به شهروندان و اربابان دولت ارتقا یافته‌اند. طومار وظایف دولت روزبه‌روز طولانی‌تر شده و متناسب با رشد اقتصادی و سیاسی جامعه، توقعات شهروندان از دولت افزایش می‌یابد. با بروز هر حادثه طبیعی، اعم از زلزله، سیل، توفان و خشک‌سالی و نیز با شیوع بیماری‌های واگیردار، با شکل‌گیری بحران‌های اقتصادی و اجتماعی و کلا هر پدیده نوظهوری که آرامش زندگی شهروندان را برهم بزند، بلافاصله این سؤال در ذهن ناظران نقش می‌بندد که آیا دولت به وظایف خود به‌خوبی عمل کرده یا خواهد کرد؟ یکی از محورهای مهم وظایف دولت‌ها گسترش امنیت مالی برای شهروندان است؛ بدین معنی که دارایی‌های شهروندان باید با امنیت کامل از گزند حوادث حفظ شود و کسی متعرض حقوق مالکانه آنها نشود. صدور اسناد مالکیت، تعریف و شناسایی اشکال مختلف مالکیت معنوی و...، همه‌و‌همه جزء وظایف دولت برای تثبیت حقوق مالکانه و گسترش امنیت مالی در جامعه است.