«یرژی منتسل» چهره‌ پیشتاز موج نوی سینمای چک درگذشت

 یرژی منتسل کارگردان، نویسنده و بازیگر سینما و تئاتر چک که فیلم‌هایش اغلب ترکیبی از یک نگاه انسانی به دنیا توأم با گوشه و کنایه هستند، روز شنبه پنجم سپتامبر در پی یک بیماری طولانی از دنیا رفت.
اولگا همسر منتسل، اواخر یکشنبه در اینستاگرام و فیس‌بوک خبر درگذشت او را تائید کرد. منتسل 82 ساله بود.    
او متولد 23 فوریه 1938 در پراگ بود و در کنار کارگردانان مرزشکن چون میلوش فورمن و ورا هیتیلووا یکی از چهره‌های پیشتاز موج نوی سینمای چک در دهه 1960 بود.
منتسل در 1968 با فیلم سیاه و سفید «قطارهای دقیقاً مراقبت‌شده» (1966) که روایتی تلخ و شیرین از اشغال چکسلواکی سابق توسط نازی‌ها در دوران جنگ جهانی دوم است، برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان شد. او در 1986 نیز با کمدی سیاه «دهکده کوچک شیرین من» در بخش اسکار فیلم خارجی‌زبان شانس دریافت جایزه را داشت.
منتسل همچنین به خاطر نگاه طنزآمیز به زندگی، هجو حاکمان و پرداختن به شخصیت کلاسیک چک‌ها شهرت داشت.
به گزارش ورایتی، منتسل سال‌ها با بوهومی هرابال رمان‌نویس چک همکاری می‌کرد، که نویسنده کتابی بود که «قطارهای دقیقاً مراقبت‌شده» از روی آن ساخته شد. منتسل از دو کتاب دیگر هرابال، «کوتاه کردن» و «چکاوک‌ها روی یک سیم» (1969) نیز اقتباس کرد. فیلم دوم توسط دولت چکسلواکی توقیف شد، اما در 1990 پس از سقوط رژیم کمونیستی روی پرده رفت و در چهلمین جشنواره فیلم برلین  جایزه خرس طلایی را دریافت کرد.       
«Those Wonderful Movie Cranks» دیگر ساخته منتسل در 1979 نماینده چکسلواکی در اسکار بود، اما نامزد نشد. پس از تقسیم چکسلواکی به دو کشور جمهوری چک و اسلواکی در اوایل دهه 1990، دو فیلم دیگر منتسل، نماینده جمهوری چک در اسکار بودند: «من به پادشاه انگلستان خدمت کردم» در 2007 و «دون ژوان‌ها» در 2013. فیلم اول اولین بار در بخش مسابقه بین‌الملل جشنواره فیلم برلین نمایش داده شد و جایزه منتقدان فیپرشی را از آن خود کرد.
منتسل در 1997 جایزه دستاورد هنری شیرهای چک را دریافت کرد و در 2003 در جشنواره فیلم کارلووی واری تقدیر شد. او مدال شایستگی، نشان هنر و ادبیات فرانسه و ده‌ها جایزه بین‌‌المللی دیگر در کارنامه داشت.   
او در حدود 80 فیلم سینمایی و تلویزیونی بازی کرد و آخرین بار یکی از نقش‌های اصلی فیلم جاده‌ای «مترجم» به کارگردانی مارتین شولیک را ایفاء کرد که در 2018 نماینده اسلواکی در بخش فیلم خارجی‌زبان بود.
منتسل از 2017 پس از یک جراحی مغز و مننژیت در منتسل خود تحت مراقبت بود و همسرش از او پرستاری می‌کرد. او دو دختر به نام‌های آنا کارولینا و ایوا ماریا دارد.