صلح در برابر واگذاری خاک

 صدرا کلهر- از زمان آغاز تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ میلادی، بروکسل و پایتخت‌های اروپایی به روشنی اعلام کرده‌اند که انتظار دارند در هرگونه توافق صلح، نقش ایفا کنند. اتحادیه اروپا مخالف طرح ۲۸ ماده‌ای است که بنا بر گزارش‌ها توسط آمریکا و روسیه پشت درهای بسته و با هدف پایان دادن به جنگ اوکراین تهیه شده است. این اتحادیه همزمان خواستار آن است که در هرگونه تلاش دیپلماتیک، رهبران کی‌یف و نمایندگان این اتحادیه حضور داشته باشند.
گفته می‌شود این طرح که اولین بار رسانه آمریکایی «آکسیوس» درباره آن نوشت، شامل شرایطی است که برای اوکراین بسیار نامطلوب خواهد بود؛ از جمله تسلیم کامل دونباس که نیروهای روسیه نتوانسته‌اند آن را بطور کامل کنترل کنند و محدودیت‌هایی برای اندازه نیروهای مسلح اوکراین. در عوض، آمریکا تضمین امنیتی برای کی‌یف و اروپا در برابر تجاوزات آینده روسیه ارائه خواهد داد. این افشاگری‌ها در آستانه نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل انجام شد؛ جایی که جنگ روسیه در دستور کار قرار داشت.
کایا کالاس، رئیس دستگاه دیپلماسی اتحادیه اروپا صبح پنجشنبه به خبرنگاران گفت: «آنچه ما به عنوان اروپایی‌ها، همیشه از آن حمایت کرده‌ایم، صلحی پایدار و عادلانه است و از هرگونه تلاش برای دستیابی به آن استقبال می‌کنیم. برای اینکه هر طرحی عملی شود، به اوکراینی‌ها و اروپایی‌ها نیاز است؛ این کاملاً واضح است. ولادیمیر پوتین می‌تواند با توقف بمباران غیرنظامیان و کشتن مردم، فوراً به این جنگ پایان دهد و ما هیچ امتیازی هم از طرف روسیه ندیده‌ایم.»خانم کالاس در پاسخ به این سوال که آیا مشارکتی از سوی اروپا در نوشتن این طرح وجود داشته است، گفت: «تا جایی که من می‌دانم، نه.»
دیوید وان ویل، وزیر خارجه هلند نیز عدم مشارکت اتحادیه اروپا در تهیه این طرح را تأیید کرد و گفت: «نه، ما در تهیه این طرح مشارکت نداشتیم. نمی‌دانم که آیا اوکراین مشارکت داشته است یا خیر؛ اما برای ما مهم است که هر طرح صلحی روی میز باشد، اوکراین نیز در مذاکرات مشارکت داشته باشد.» او تاکید کرد: «بدون موافقت اوکراین، حمایت اروپایی‌ها را نخواهید داشت.»
ترامپ و طرح ویتکاف
ژان نوئل بارو همچنین لارس لوکه راسموسن، وزرای خارجه فرانسه و دانمارک نیز خواستار آتش‌بس فوری و بی‌قید و شرط به عنوان یک نقطه شروع مذاکرات شدند. این موضع که مورد حمایت کی‌یف و واشنگتن نیز قرار گرفته، قاطعانه توسط مسکو رد شده است.
ژان نوئل بارو گفت: «بحث‌ها باید با آتش‌بس در خط مقدم آغاز شود که امکان مذاکره درباره سرزمین‌ها و تضمین‌های امنیتی را فراهم می‌کند. تا کنون تنها مانع چنین بحث‌هایی ولادیمیر پوتین بوده است.»
راسموسن نیز گفت مهم است مشخص شود که آیا دونالد ترامپ نیز از این طرح که طبق گزارش‌ها توسط استیو ویتکاف، فرستاده ویژه او در خاورمیانه رهبری شده، حمایت می‌کنند یا خیر.
ویتکاف به دلیل تمایلش به پذیرش بی چون و چرای نظرات کرملین، چهره‌ای جنجالی در اوکراین و اروپا است.
راسموسن مقابل خبرنگاران تاکید کرد: «شما نمی‌توانید بدون اوکراینی‌ها و اروپایی‌ها، صلح را به اوکراین بیاورید. ما باید از اوکراین حمایت کنیم.»
اروپا در حاشیه؟
اخبار مربوط به طرح ایالات متحده آمریکا و روسیه، این پرسش را مطرح کرده است که آیا اتحادیه اروپا به عنوان بزرگترین حامی مبارزه اوکراین ، در معرض خطر به حاشیه رانده شدن در روند صلح قرار دارد؟
از زمان انتخاب مجدد ترامپ، این بلوک بارها از گفتگوهایی که به ابتکار واشنگتن درباره آینده جنگ اوکراین انجام شده، کنار گذاشته شده است که این تصور را تقویت می‌کند که آمریکایی‌ها به نظرات آن اهمیتی نمی‌دهند.
همزمان با انتشار گزارش‌های مربوط به طرح ۲۸ ماده‌ای در رسانه‌های بین‌المللی، مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده تلاش کرد تا از نگرانی‌های غرب بکاهد.
روبیو در رسانه‌های اجتماعی گفت: «پایان دادن به جنگی پیچیده و مرگبار مانند جنگ اوکراین نیازمند تبادل گسترده ایده‌های جدی و واقع‌بینانه است. دستیابی به صلحی پایدار مستلزم آن است که هر دو طرف با اعطای امتیازات دشوار اما ضروری موافقت کنند. به همین دلیل است که ما در حال تهیه فهرستی از ایده‌های بالقوه برای پایان دادن به این جنگ بر اساس نظرات هر دو طرف درگیری هستیم.»
گزینه‌های اروپا برای حمایت از اوکراین
جلسه روز پنجشنبه وزرای خارجه اتحادیه اروپا، اولین جلسه تبادل نظر درباره «گزینه‌های» کمیسیون اروپا برای حمایت از نیازهای نظامی و مالی اوکراین در سال‌های ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ میلادی بود که تخمین زده می‌شود در مجموع حدود ۱۳۵ میلیارد یورو باشد.
یکی از گزینه‌ها، استفاده از دارایی‌های توقیف‌شده بانک مرکزی روسیه برای اعطای وام جبران خسارت با بهره صفر به اوکراین است که اقدامی بی‌سابقه محسوب می‌شود.
دو گزینه دیگر مستلزم قرض گرفتن پول از بازارها است که می‌تواند برای کشورهای بسیار بدهکار که از واکنش مالیات‌دهندگان و سرمایه‌گذاران خسته شده‌اند، یک چالش باشد.
ماریا مالمر استنرگارد، وزیر دارایی سوئد یکی از افرادی بود که در جلسه صبح پنجشنبه از وام جبران خسارت حمایت و آن را «شروع خوبی» برای تضمین عدالت توصیف کرد.
خانم استنرگارد خواستار تمرکز استراتژی این بلوک بر دو محور اصلی شد: کمک بیشتر به اوکراین و فشار بیشتر بر روسیه.
او گفت که این کار «معادله را تغییر می‌دهد» و کرملین را مجبور می‌کند تا مذاکرات صلح را جدی بگیرد.
او افزود: «بدون اوکراین، صلحی نمی‌تواند وجود داشته باشد و اروپا باید پای میز مذاکره باشد. در این مذاکرات، صحبت‌های زیادی درباره موضوعات مختلف وجود دارد.»
دیدار زلنسکی با نمایندگان ارتش آمریکا
یک روز قبل از اظهارنظر وزرای خارجه اتحادیه اروپا، رویترز به نقل از دو فرد آگاه نوشت که ایالات متحده به ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین اطلاع داده است که باید طرح پیشنهادی آمریکا برای پایان دادن به جنگ با روسیه را که پیشنهاد می‌دهد کی‌یف از خاک و برخی از توانمندی‌های نظامی خود دست بکشد، بپذیرد.
چنین طرحی برای کی‌یف که با پیشروی‌های بیشتر روسیه در شرق اوکراین روبرو است، یک شکست بزرگ محسوب می‌شود.
رویترز همچنین به نقل از یک مقام ارشد اوکراین نوشت که اوکراین هیچ نقشی در تهیه این طرح نداشته است.
زلنسکی روز چهارشنبه در ترکیه با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه گفتگو کرد و روز پنجشنبه نیز جلسه‌ای با مقامات ارتش ایالات متحده در کی‌یف داشت.
زلنسکی در تلگرام هیچ اشاره‌ای به طرح واشنگتن نکرد؛ با این وجود خواستار رهبری مؤثر ایالات متحده برای کمک به پایان جنگی شد که برای بیش از ۳ و نیم سال ادامه دارد.
ولادیمیر پوتین مدت‌هاست که از کی‌یف خواسته است از قصد خود برای پیوستن به ائتلاف ناتو به رهبری ایالات متحده صرف نظر کند و نیروهای خود را از چهار استانی که مسکو ادعا می‌کند بخشی از روسیه است، خارج کند. مسکو هیچ نشانه‌ای مبنی بر کنار گذاشتن هیچ یک از این خواسته‌هایش نشان نداده است و اوکراین نیز می‌گوید آنها را نخواهد پذیرفت.
سفارت آمریکا در کی‌یف اعلام کرد که یک هیأت آمریکایی به رهبری دن دریسکول، وزیر ارتش، برای ماموریتی در کی‌یف است.
یک منبع آگاه نیز به رویترز گفت که ژنرال رندی جورج، رئیس ستاد ارتش در این هیأت حضور دارد و او و دریسکول روز پنجشنبه با زلنسکی دیدار کرد.
طرح ۲۸ بندی ترامپ برای صلح اوکراین-روسیه
اکسیوس طرح ۲۸ بندی ترامپ برای صلح اوکراین-روسیه را اعلام کرد. بندهای این طرح به شرح زیر است:
 1. حاکمیت اوکراین تأیید خواهد شد.
 2. یک توافق عدم‌تجاوز جامع میان روسیه، اوکراین و اروپا امضا می‌شود. تمام ابهامات ۳۰ سال گذشته حل‌شده تلقی می‌گردد.
 3. انتظار می‌رود روسیه به کشورهای همسایه حمله نکند و ناتو نیز دیگر گسترش پیدا نکند.
 4. گفت‌وگو میان روسیه و ناتو با میانجی‌گری آمریکا برگزار می‌شود تا تمام مسائل امنیتی حل و شرایط تنش‌زدایی فراهم شود و امنیت جهانی و همکاری و توسعه اقتصادی افزایش یابد.
 5. اوکراین تضمین‌های امنیتی قابل اتکا دریافت خواهد کرد.
 6. سایز ارتش اوکراین به ۶۰۰ هزار نفر محدود می‌شود.
(ارتش اوکراین اکنون ۸۰۰ تا ۸۵۰ هزار نفر است؛ قبل از جنگ ۲۵۰ هزار نفر بود.)
 7. اوکراین موافقت می‌کند که در قانون اساسی خود بگنجاند که به ناتو نمی‌پیوندد و ناتو نیز در اساسنامه‌اش قید می‌کند که اوکراین را نخواهد پذیرفت.
 8. ناتو موافقت می‌کند که هیچ نیرویی در اوکراین مستقر نکند.
 9. جنگنده‌های اروپایی در لهستان مستقر خواهند شد.
 10. تضمین ایالات متحده:
 — آمریکا برای تضمین امنیتی هزینه دریافت می‌کند.
— اگر اوکراین به روسیه حمله کند، تضمین باطل می‌شود.
— اگر روسیه به اوکراین حمله کند، علاوه بر واکنش نظامی قاطع و هماهنگ، تمام تحریم‌ها بازخواهد گشت، به رسمیت شناختن اراضی جدید لغو می‌شود و تمام مزایای این توافق از بین می‌رود.
— اگر اوکراین بی‌دلیل به مسکو یا سن‌پترزبورگ موشک شلیک کند، تضمین امنیتی بی‌اعتبار می‌شود.
 11. اوکراین برای عضویت در اتحادیه اروپا واجد شرایط می‌شود و تا زمان بررسی این موضوع، دسترسی ترجیحی کوتاه‌مدت به بازار اروپا دریافت می‌کند.
 12. یک بسته جهانی قدرتمند بازسازی اوکراین اجرا می‌شود، شامل:
 — صندوق توسعه اوکراین در بخش‌هایی مثل فناوری، دیتاسنترها و هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری می‌کند.
— همکاری آمریکا برای بازسازی و نوسازی زیرساخت گاز، بازسازی شهرها، توسعه زیرساخت‌ها و استخراج منابع طبیعی.
 13. روسیه دوباره در اقتصاد جهانی ادغام می‌شود:
 — تحریم‌ها تدریجی و موردی لغو می‌شوند.
— همکاری‌های بلندمدت آمریکا و روسیه در انرژی، منابع طبیعی، زیرساخت، هوش مصنوعی، دیتاسنترها، استخراج عناصر نادر قطبی و دیگر پروژه‌ها.
— دعوت از روسیه برای بازگشت به گروه G8.
 14. دارایی‌های مسدودشده به این شکل استفاده می‌شود:
 — ۱۰۰ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدودشده روسیه برای بازسازی اوکراین تحت رهبری آمریکا استفاده می‌شود؛ آمریکا ۵۰٪ سود را دریافت می‌کند.
— اروپا ۱۰۰ میلیارد دلار دیگر کمک می‌کند و دارایی‌های مسدود‌شده اروپایی آزاد می‌شود.
— باقی دارایی‌های روسیه در یک صندوق مشترک آمریکا-روسیه برای پروژه‌های مشترک و کاهش احتمال درگیری دوباره سرمایه‌گذاری می‌شود.
 15. یک گروه کاری مشترک امنیتی آمریکا–روسیه برای اجرا و نظارت تشکیل می‌شود.
 16. روسیه سیاست عدم‌تجاوز به اروپا و اوکراین را در قانون خود تثبیت می‌کند.
 17. آمریکا و روسیه توافق می‌کنند که معاهدات کنترل تسلیحات و منع اشاعه شامل پیمان START I تمدید شود.
 18. اوکراین طبق NPT موافقت می‌کند غیرهسته‌ای باقی بماند.
 19. نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی راه‌اندازی می‌شود و برق آن ۵۰/۵۰ بین روسیه و اوکراین تقسیم می‌شود.
 20. دو کشور برنامه‌های آموزشی برای ترویج فهم و تسامح فرهنگی اجرا می‌کنند؛
— اوکراین استانداردهای اتحادیه اروپا درباره 寛‌پذیری دینی و حقوق زبان اقلیت‌ها را اجرا می‌کند.
— هر دو کشور اقدامات تبعیض‌آمیز را حذف می‌کنند و حقوق رسانه‌ها و آموزش اوکراینی و روسی را تضمین می‌کنند.
— تمام ایدئولوژی‌ها و فعالیت‌های نازی ممنوع می‌شود.
 21. اراضی:
— کریمه، لوهانسک و دونتسک به‌طور دوفاکتو روسی شناخته می‌شوند.
— خرسون و زاپوریژیا در خط فعلی تماس فریز می‌شوند.
— روسیه برخی اراضی توافق‌شده را واگذار می‌کند.
— بخش‌های اوکراینی دونتسک به منطقه حائل غیرنظامی تحت حاکمیت روسیه تبدیل می‌شود، اما هیچ نیروی روسی وارد آن نمی‌شود.
 22. پس از توافق بر سر مرزبندی‌های آینده، هیچ‌یک از طرفین حق تغییر مرزها با زور را ندارند.
— تضمین‌های امنیتی در صورت نقض این اصل باطل می‌شود.
 23. روسیه مانع استفاده اوکراین از رود دنیپر برای فعالیت تجاری نمی‌شود و توافق‌هایی برای حمل‌ونقل آزاد غلات در دریای سیاه انجام می‌شود.
 24. یک کمیته انسانی برای حل مسائل باقی‌مانده تشکیل می‌شود:
— تبادل همه زندانیان و اجساد بر اساس «همه در برابر همه».
— بازگرداندن همه غیرنظامیان بازداشت‌شده و کودکان ربوده‌شده.
— برنامه پیوست خانواده‌ها.
— اقداماتی برای کاهش رنج قربانیان جنگ.
 25. اوکراین در ۱۰۰ روز آینده انتخابات برگزار می‌کند.
 26. تمام طرف‌ها عفو کامل جنگی دریافت می‌کنند و می‌پذیرند که هیچ‌گونه ادعا یا شکایت آینده مطرح نکنند.
 27. این توافق الزام‌آور قانونی است. اجرای آن توسط شورای صلح به ریاست دونالد ترامپ نظارت و تضمین می‌شود. برای نقض مفاد، تحریم در نظر گرفته می‌شود.
 28. پس از موافقت همه طرف‌ها، آتش‌بس بلافاصله و پس از عقب‌نشینی دو طرف به نقاط توافق‌شده آغاز خواهد شد.
واکنش‌ها به افشای این سند
- اوکراین: ولودیمیر زلنسکی تاکنون واکنش رسمی نداده، اما منابع کی‌یف به آکسیوس گفته‌اند که این طرح «غیرقابل قبول» است و معادل «تسلیم کامل» خواهد بود. با این حال، زلنسکی اخیراً با نمایندگان ترامپ دیدار کرده و اعلام آمادگی برای مذاکره کرده است.
- روسیه: کیریل دمیتریف، نماینده مسکو در تدوین طرح، از پیش‌نویس «راضی» اعلام شده و آن را «سازنده» خوانده است.
- اروپا: مقامات اروپایی از عدم مشورت واشنگتن ابراز خشم کرده‌اند و آن را «خیانت به اصول امنیت جمعی اروپا» توصیف کرده‌اند.
- کنگره آمریکا: برخی نمایندگان دموکرات و حتی جمهوری‌خواه، از پنهان‌کاری کاخ سفید انتقاد کرده‌اند و گفته‌اند تا پیش از انتشار گزارش آکسیوس، هیچ اطلاعی از این طرح نداشتند.
تحلیلگران معتقدند این طرح نشان‌دهنده رویکرد «معامله‌محور» دونالد ترامپ است که اولویت را به پایان سریع جنگ (حتی به قیمت امتیازدهی به روسیه) می‌دهد تا منابع آمریکا را برای مقابله با چالش‌های دیگر، به ویژه چین، آزاد کند.
این گزارش آکسیوس در حالی منتشر می‌شود که جنگ اوکراین وارد چهارمین سال خود شده و ترامپ بار‌ها وعده داده بود که ظرف «۲۴ ساعت» آن را پایان دهد.
آمریکا: روسیه و اوکراین باید طرح ترامپ را بپذیرند
در این میان نماینده آمریکا در شورای امنیت شب گذشته در نشست این شورا گفت: رهبران روسیه و اوکراین باید مذاکره کنند و هر دو طرف باید آتش‌بس را بپذیرند. او تأکید کرد: امیدوارم همه ما با این موضوع موافق باشیم که این جنگ با راه حل نظامی پایان نخواهد یافت.
به گفته نماینده آمریکا در شورای امنیت «هزینه‌های تحمیل شده به همه طرف‌ها ویرانگر بوده و زمان پایان دادن به این جنگ فرا رسیده است».
او با این حال در اظهارنظری متناقض به ادامه صادرات سلاح به اوکراین تأکید کرد و آن را به منظور دفاع از اوکراین دانست. نماینده آمریکا سپس از زبان تهدید علیه روسیه وارد شد و گفت: در صورت ادامه نادیده گرفتن درخواست‌های آتش‌بس توسط روسیه، ممکن است هزینه‌های اقتصادی بیشتری را تحمیل کنیم.
طرح صلح اوکراین، بازتاب‌دهنده بسیاری از خواسته‌های دیرینه روسیه است
نیویورک تایمز نوشت: رئیس‌جمهور ولودیمیر زلنسکی روز پنجشنبه گفت که اوکراین «سازنده، صادقانه و عملیاتی» با طرح صلحی که دولت ترامپ پس از مشورت با روسیه — اما بدون مشورت با اوکراین — پیشنهاد داده، وارد گفت‌وگو خواهد شد.
در ادامه این مطلب آمده است: این طرح ۲۸‌بندی با خواسته‌های دیرینه روسیه همخوان است؛ از جمله اینکه اوکراین باید از بخشی از قلمرو خود چشم‌پوشی کند، اندازه ارتشش را محدود کند و پس از آتش‌بس، نقشی برای نیروهای حافظ صلح غربی در نظر گرفته نشود. این اطلاعات را مقاماتی که با پیشنهاد آشنا بودند بیان کرده‌اند.
 اظهارات زلنسکی پس از دیدار با دن دریْسکول، وزیر ارتش آمریکا، مطرح شد؛ کسی که دولت ترامپ او را برای کمک به ازسرگیری مذاکرات صلح به اوکراین فرستاده است. زلنسکی گفت تیم‌های آمریکایی و اوکراینی کار روی «بندهای طرح پایان جنگ» را آغاز خواهند کرد، بدون اینکه توضیح بیشتری درباره ماهیت این بندها ارائه دهد.
 در حالی که کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، وجود این طرح را روز پنجشنبه تأیید کرد، دولت ترامپ هنوز جزئیات کامل پیشنهاد را ارائه نکرده است؛ لیویت گفت این برنامه «در حال تغییر» است.
 ردّپایی از آنچه این طرح ممکن است شامل شود، در پستی در شبکه‌های اجتماعی از سوی اولکسی گونچارِنکو، یکی از اعضای مخالف پارلمان اوکراین، دیده شد. او ۲۸ بند را فهرست کرده بود که موضوعات گسترده‌ای از امنیت اروپا گرفته تا ترسیم دوباره نقشه اوکراین و جلوگیری از پیوستن اوکراین به ناتو را شامل می‌شد. او توضیح نداد این اطلاعات را چگونه به دست آورده است.
 برخی بندها به مسائلی اشاره می‌کرد که خارج از کنترل آمریکا یا اوکراین است؛ از جمله تقسیم دارایی‌های روسیه که در مؤسسات مالی اروپا توقیف شده‌اند. طبق روایت گونچارِنکو، طرح پیشنهاد می‌کند بخشی از این دارایی‌ها صرف بازسازی اوکراین و بخشی دیگر صرف پروژه‌های مشترک آمریکا و روسیه شود.
 برای اجرای توافق، طرحی که گونچارِنکو توصیف کرد، پیشنهاد می‌دهد کمیته‌ای تشکیل شود که ریاست آن برعهده دونالد ترامپ باشد؛ مشابه بندی در توافق میانجی‌گری‌شده دولت ترامپ برای پایان درگیری اسرائیل و حماس در اوایل امسال.
 پیش از ظهر پنجشنبه، مقام‌ها و تحلیلگران اوکراینی و اروپایی با نگرانی به این ایده واکنش نشان دادند که توافقی بدون مشارکت مستقیم اروپا یا اوکراین تنظیم شده است.
 کایا کالاس، عالی‌ترین مقام دیپلماتیک اتحادیه اروپا، گفت: «برای اینکه هر طرحی کار کند، لازم است اوکراینی‌ها و اروپایی‌ها با آن همراه باشند.»
 برخی در اوکراین معتقد بودند واشینگتن در حال اعمال فشار برای توافق است، به‌ویژه پس از ناکامی‌های اخیر کی‌یف در میدان نبرد و در حالی‌که یک رسوایی فساد دولت زلنسکی را تضعیف کرده است.
 دولت ترامپ مسیرهای دیپلماتیک متعددی را دنبال می‌کند و این باعث شده برخی در اوکراین ندانند طرح ۲۸‌بندی چگونه با سایر ابتکارات همخوان است. کرملین نیز از پاسخ مستقیم به پرسش‌ها درباره این طرح طفره رفته است.
 خبر این پیشنهاد در همان روزی اعلام شد که یک موشک روسی به ساختمانی مسکونی در شهر ترنوپیل در غرب اوکراین اصابت کرد و دست‌کم ۲۶ نفر را کشت و حدود ۹۰ نفر را زخمی کرد.
 دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در پاسخ به پرسشی درباره طرح صلح، گفت مسکو پس از نشست ولادیمیر پوتین و ترامپ در آلاسکا در ماه اوت هیچ شرایط جدیدی برای توافق مطرح نکرده است.  اما لیویت، سخنگوی کاخ سفید، روز پنجشنبه تأیید کرد که مارکو روبیو، وزیر خارجه، و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه برای مأموریت‌های صلح، «بی‌سروصدا» از یک ماه پیش روی طرحی کار می‌کرده‌اند. او گزارش‌هایی را که می‌گفتند طرح آمریکا فقط از اوکراین و نه از روسیه امتیاز می‌گیرد تکذیب کرد و گفت دولت «به‌طور مساوی با هر دو طرف صحبت کرده است.»
 لیویت افزود رئیس‌جمهور که از طرح حمایت می‌کند، «به‌طور فزاینده‌ای از هر دو طرف این جنگ — روسیه و اوکراین — خسته شده است.»
 تیم مذاکره نظامی آمریکا در کی‌یف، به رهبری دریْسکول، تحت این باور اعزام شد که شاید کرملین نسبت به مذاکراتی با میانجی‌گری ارتش پذیرش بیشتری داشته باشد.
 این مسیر دیپلماتیک، سومین مسیر بازشده از سوی دولت ترامپ است. دو مسیر دیگر توسط ویتکاف و کیت کلوگ، فرستاده ترامپ به روسیه و اوکراین، هدایت می‌شوند.
 یکی از مشاوران سیاست خارجی دولت زلنسکی، که برای صحبت درباره موضوعات حساس دیپلماتیک نخواست نامش فاش شود، گفت در ابتدا سردرگمی درباره اینکه آیا این طرح کاملاً مورد حمایت دولت ترامپ است یا نه، وجود داشته است.
 این مشاور گفت در سفر اخیرش به واشینگتن به او اطمینان داده شده که دولت پیش از آغاز مذاکرات گسترده‌تر درباره روابط با روسیه، به دنبال توافقی درباره اوکراین خواهد بود.
 یک مقام ارشد دیگر اوکراینی نیز که نخواست نامش فاش شود، روز چهارشنبه گفت دولت ترامپ کی‌یف را از گفت‌وگوها درباره طرح ۲۸‌بندی آگاه کرده، اما نظر اوکراین را جویا نشده است. او گفت دولت اوکراین با مفاد پیشنهاد مخالفت کرده است. زلنسکی نیز در اظهاراتش از دیپلماسی حمایت کرد اما هیچ‌گونه تأییدی بر بندهای طرح ارائه نداد.
 مارکو روبیو، وزیر خارجه، در کاخ سفید در ماه جاری. او گفته است که برای دستیابی به صلحی پایدار، هر دو طرف — روسیه و اوکراین — باید در مذاکرات حضور داشته باشند.
 کالاس، دیپلمات اتحادیه اروپا، گفت اروپایی‌ها هیچ نشانه‌ای از امتیازهای روسیه در این طرح ۲۸‌بندی ندیده‌اند.
 رهبران اروپایی ارشد پس از انتشار بخش‌هایی از این طرح واکنش تندی نشان دادند.
 وزیر خارجه هلند، دیوید فان‌وِئل، گفت: «هر توافقی درباره قلمرو اوکراین است. درباره حاکمیت اوکراین است. پس بدون رضایت اوکراین، اروپایی‌ها از آن حمایت نخواهند کرد.»
 ایوان نچپورنکو از سن‌پترزبورگ، روسیه، و اریکا ال. گرین از واشینگتن نیز در تهیه این گزارش همکاری داشته‌اند.
 اندرو ای. کرامر، رئیس دفتر نیویورک تایمز در کی‌یف است و از سال ۲۰۱۴ جنگ اوکراین را پوشش می‌دهد.
لارا جیکس، خبرنگار تایمز در رم، درباره درگیری‌ها و دیپلماسی، با تمرکز بر تسلیحات و جنگ‌های اوکراین و خاورمیانه گزارش می‌دهد. او بیش از ۳۰ سال سابقه روزنامه‌نگاری دارد.
فشار آمریکا بر زلنسکی برای پذیرش «توافق تحقیرآمیز»
همزمان با بحران فساد داخلی
همزمان با انتشار جزئیات طرح پیشنهادی آمریکا برای صلح، ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین با دو چالش بزرگ دست و پنجه نرم می‌کند؛ او از سوی واشنگتن برای پذیرش توافقی که با مشورت مسکو تهیه شده سیگنال دریافت کرده و از سوی دیگر با بحران فزاینده فساد و تهدید به بحران پارلمانی به دلیل نفوذ رئیس دفترش، آندری یرماک، مواجه است.
رسانه آمریکایی گزارش داد طرح رئیس‌جمهور این کشور برای خاتمه جنگ اوکراین شامل لغو تحریم‌های روسیه نیز می‌شود. زلنسکی هم سیگنال‌هایی از سوی واشنگتن دریافت کرده که باید توافقی را که با مشورت مسکو تهیه شده است، بپذیرد.
طی چند روز اخیر رسانه‌های غربی گزارش دادند که ایالات متحده و روسیه در حال رایزنی‌های محرمانه برای تدوین یک طرح ۲۸ بندی جهت پایان دادن به جنگ اوکراین هستند.
رسانه خبری «بلومبرگ» شامگاه پنجشنبه در گزارشی به نقل از منبعی آگاه که نام خود را فاش نکرد، گزارش داد: «روسیه در تلاش است تا از تحریم‌های ایالات متحده علیه شرکت‌های نفتی روسنفت و لوک اویل جلوگیری کند.» این منبع آگاه به بلومبرگ گفت: «طرح ۲۸ بندی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برای پایان جنگ اوکراین، در کنار موارد دیگر، شامل لغو تحریم‌های روسیه نیز می‌شود.» با این حال هنوز چیزی بیش از این و اینکه کدام تحریم‌ها علیه روسیه لغو خواهد شد، اطلاعاتی منتشر نشده است.
طرح ۲۸ ماده‌ای دونالد ترامپ خواستار آن است که روسیه کنترل کامل بر لوهانسک و دونتسک (که با هم دونباس نامیده می‌شوند) را به دست گیرد، با وجود اینکه ظاهرا اوکراین هنوز حدود ۱۲ درصد از خاک آنجا را کنترل می‌کند.
بلومبرگ همچنین از فشارها علیه «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین خبر داد و گفت: «در حالی‌که رئیس‌جمهور اوکراین با فشارهای فزاینده داخلی برای کنار گذاشتن معتمدترین دستیار خود در جنگ با روسیه مواجه است، تقلا می‌کند تا در برابر توافق صلح تحقیرآمیزی که توسط مقامات آمریکایی ارائه شده است، مقاومت کند.»
منبع آگاه مذکور به این رسانه خبری آمریکایی گفت: «زلنسکی سیگنال‌هایی از سوی ایالات متحده دریافت کرده که باید توافقی را که با مشورت مسکو تهیه شده است، بپذیرد.»
کاخ سفید هنوز به درخواست‌ها برای اظهار نظر واکنشی نشان نداده است.
بلومبرگ در ادامه این گزارش تاکید کرد: «زلنسکی با فشار ایالات متحده برای دادن امتیاز جهت توقف جنگ مواجه است، در حالی‌که او همچنین آماده می‌شود تا روز پنجشنبه با قانونگذاران حزب خود دیدار کند تا خشم عمومی ناشی از رسوایی فساد را کاهش داد. بازرسان مبارزه با فساد، شریک تجاری سابق او را به طرحی برای اختلاس تا سقف ۱۰۰ میلیون دلار مرتبط دانسته‌اند؛ تحقیقاتی که تاکنون منجر به استعفای ۲ وزیر دولت شده است.»
به گفته شخصی آشنا به این موضوع، برخی در حزب ولودیمیر زلنسکی می‌خواهند او، «آندری یرماک» رئیس دفترش که نقش مستقیمی در تصمیم‌گیری‌ها در مورد انتصابات سطح بالا و عناصر حیاتی استراتژی زمان جنگ اوکراین ایفا می‌کند، را جایگزین کند.
این شخص ناشناس افزود: «اگر رئیس‌جمهور زلنسکی، یرماک را برکنار نکند، با بحران پارلمانی مواجه خواهد شد.»
آندری یرماک که دائما زلنسکی را در سفرهای خارجی همراهی می‌کند، نفوذ زیادی در دولت به دست آورده است. زلنسکی سال گذشته در برابر انتقادات واکنش نشان داد و یرماک را «مدیری قدرتمند» توصیف کرد.
این چالش سیاسی داخلی اوکراین زمانی در حال وقوع است که مقامات اوکراینی به دنبال شفاف‌سازی در مورد طرح پایان دادن به جنگ هستند که توسط «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه ریاست‌جمهوری آمریکا و «کریل دیمیتریف» نماینده روسیه ارائه شده است.
بلومبرگ تاکید کرد: «مقامات اوکراینی و اروپایی هنوز نمی‌دانند که آیا ترامپ از این پیشنهادها حمایت می‌کند یا خیر و اگر کی‌یف آنها را رد کند چه اتفاقی می‌افتد. از طرفی، اوکراین به حمایت اطلاعاتی ایالات متحده برای دفاع هوایی و سلاح‌های آمریکایی که عمدتا توسط اروپایی‌ها تامین مالی می‌شوند، متکی است.»
وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا هم روز پنجشنبه در جریان مذاکرات خود در بروکسل، نسبت به این پیشنهادات ابراز نگرانی کردند

 جنگی با صدها میلیارد دلار هزینه
قتصاد روسیه و اوکراین بر اثر جنگ چقدر آسیب دید؟
 در سه سال گذشته از حمله روسیه به اوکراین، هزینه‌های اقتصادی برای هر دو کشور به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده است؛ اوکراین با انقباض ۲۹.۱ درصدی تولید ناخالص داخلی (GDP) در ۲۰۲۲ و هزینه‌های نظامی ۱۲۵ میلیارد دلاری در ۲۰۲۴، و روسیه با کاهش ۲.۱ درصدی GDP در ۲۰۲۲ و هزینه‌های نظامی ۱۴۹ میلیارد دلاری در ۲۰۲۴، اقتصاد هر دو را به مرز فروپاشی رسانده است. اما این هزینه ها چگونه تامین شد؟
جنگ اوکراین نه تنها یک فاجعه انسانی، بلکه یک آزمایشگاه زنده برای درک هزینه‌های پنهان و آشکار درگیری‌های مدرن است. از فوریه ۲۰۲۲، وقتی روسیه به اوکراین حمله کرد، اقتصاد هر دو کشور وارد مسیری ناهموار شد که ترکیبی از انقباض شدید، تورم فزاینده و وابستگی به منابع خارجی بود. اوکراین، با انقباض ۲۹.۱ درصدی تولید ناخالص داخلی (GDP) در ۲۰۲۲ (طبق گزارش صندوق بین‌المللی پول)، بیش از ۱۷۴ میلیارد دلار کمک از آمریکا دریافت کرد (به نقل از دفتر مسئولیت حسابرسی دولت آمریکا)، که ۹۰ درصد آن برای خرید تسلیحات و حمایت از بودجه دولتی هزینه شد. اما روسیه، با وجود رشد ظاهری ۳.۶ درصدی در ۲۰۲۳، با هزینه‌های نظامی ۱۴۹ میلیارد دلاری در ۲۰۲۴ (مؤسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم) روبرو شد، که عمدتاً از طریق دور زدن تحریم‌ها با فروش نفت به چین و هند تأمین گردید.
این هزینه‌ها، که فراتر از اعداد و ارقام است، زندگی میلیون‌ها نفر را دگرگون کرده؛ اوکراین با ۱۵۰ هزار کشته و ۱۰ میلیون آواره و روسیه با ۴۸ هزار مفقود مواجه شده، این جنگ نه تنها اقتصادها را ویران کرده، بلکه ساختارهای نهادی مانند شورای امنیت سازمان ملل را فلج کرده، جایی که وتوی روسیه (از ۲۰۱۱) تحریم‌ها را بی‌اثر کرده است. اما هر دو کشور چگونه توانستند هزینه های سنگین جنگ را تامین کنند؟
۱. انقباض اقتصادی اوکراین  
انقباض اقتصادی اوکراین، که از فوریه ۲۰۲۲ آغاز شد، یکی از شدیدترین در تاریخ مدرن است. گزارش صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد GDP اوکراین در سال ۲۰۲۲ با ۲۹.۱ درصد کاهش (از ۲۰۰ میلیارد دلار به ۱۳۶ میلیارد دلار) روبرو شد، که عمدتاً ناشی از تخریب زیرساخت‌ها (۱۷۶ میلیارد دلار خسارت مستقیم به نقل از بانک جهانی) و مهاجرت ۶.۵ میلیون نفر (به نقل از سازمان ملل) بود. این انقباض به گزارش بانک مرکزی اوکراین، صنعت را ۴۰ درصد و کشاورزی را ۳۰ درصد کاهش داد، در حالی که تورم به ۲۶.۶ درصد رسید. نتیجه آن شد که این بحران، وابستگی به کمک‌های خارجی را به ۹۰ درصد بودجه (۱۷۴ میلیارد دلار از آمریکا) رساند، که ۵۰ درصد آن برای دفاع هزینه شد.
برای مقابله با این شرایط، بانک مرکزی اوکراین (NBU) نرخ ارز را ثابت کرد و ذخایر ارزی را از ۴۵ میلیارد دلار به ۳۹ میلیارد دلار کاهش داد، اما با وام‌های خارجی پایدار ماند. این انقباض، قدرت زلنسکی را تضعیف کرده و اعتراضات (مانند تظاهرات ۲۰۲۴ در کی‌یف بر سر کمبود برق) را افزایش داد و اوکراین را به سمت اقتصاد جنگی سوق داد تا با تولید ۳ میلیون گلوله در سال ۲۰۲۴، اوکراین را به وابستگی کامل به غرب بکشاند.
۲. هزینه‌های نظامی اوکراین
هزینه‌های نظامی اوکراین، که از ۲۰۲۲ به ۱۲۵ میلیارد دلار در ۲۰۲۴ رسید، اقتصاد را به مرز ورشکستگی رسانده است. این هزینه، ۳۴ درصد GDP (از ۳.۲ درصد در ۲۰۲۱) است و شامل خرید تسلیحات (۹۰ میلیارد دلار از آمریکا و اروپا) می‌شود. از منظر اقتصادی، این مخارج به نقل از بانک مرکزی اوکراین، بودجه غیرنظامی را به ۱۰ درصد کاهش داد و تورم را به ۱۵.۹ درصد در مه ۲۰۲۵ رساند.
این در حالی است که صندوق بازسازی اوکراین، ۹۰ درصد هزینه‌ها را پوشش می‌دهد، اما تحریم‌های روسیه (شامل قطع گاز اروپا) تولید را مختل کرده و زلنسکی را به بسیج ۱ میلیون سرباز واداشته و اعتراضات داخل اوکراین را افزایش داده است. این سیاست ها در ابعاد استراتژیک، اوکراین را به سمت تولید داخلی سوق داد.
۳. انقباض و هزینه‌های روسیه
این در حالی است که انقباض اقتصادی روسیه، که به نقل از آمارهای بانک مرکزی این کشور، در ۲۰۲۲ با ۲.۱ درصد کاهش GDP  آغاز شد و با هزینه‌های نظامی ۱۴۹ میلیارد دلاری در ۲۰۲۴  ادامه یافته است. این هزینه، ۸ درصد GDP است و شامل هزینه های ۱۳۲ میلیارد دلاری مستقیم تا ۲۰۲۴ می‌شود. از منظر اقتصادی و برابر داده های بانک مرکزی روسیه، تحریم‌ها تجارت را در روسیه ۴۰ درصد کاهش داد و تورم را به ۱۰ درصد رساند.
در مقابل، صندوق رفاه ملی ۵۰ درصد هزینه‌ها را تأمین کرد، اما خالی شدن آن (تا ۲۰۲۵) بحران را تشدید می‌کند. مسئله ای که پوتین را به بسیج ۳۰۰ هزار سرباز واداشته و روسیه را به سمت اقتصاد جنگی سوق داد.
۴. تأمین مالی و تحریم‌ها برای هر دو کشور
تأمین مالی اوکراین، با ۱۷۴ میلیارد دلار کمک آمریکا، ۹۰ درصد هزینه‌ها را پوشش داد، در حالی که روسیه با دور زدن تحریم‌ها و ظرفیت صندوق رفاه، هزینه ها را تأمین کرد. از منظر اقتصادی، تحریم‌ها تولید ناخالص داخلی روسیه را ۲.۳ درصد کاهش داد، اما اوکراین را به کمک ۵۳ میلیارد یورویی اروپا  وابسته کرد.  اما روسیه با استفاده از ظرفیت بریکس و رشد تجارت ۲۴۰ میلیارد با چین از ۲۰۲۳، تحریم ها را دور زد. تحریم‌ها روسیه را منزوی کرد.
چگونه هزینه های جنگ در اوکراین و روسیه مدیریت می شوند؟
واقعیت آن است که هر دو کشور با کمک شبکه ای از ارتباطات اقتصادی و تجاری، هزینه های جنگ را مدیریت می کنند و هیچ کدام از آنها در ابعاد سیاسی و اقتصادی منزوی نیستند.
اگر بر چارچوب نهادگرایی برای تحلیل این وضعیت تکیه کنیم،   نقش نهادهای رسمی مانند بانک‌های مرکزی، صندوق‌های حمایتی و سازمان‌های بین‌المللی برجسته می شود و می تواند هزینه‌های اقتصادی جنگ اوکراین را به عنوان محصول تعاملات نهادی تحلیل کند. جنگ، نهادهای مالی را فلج کرده؛ بانک مرکزی اوکراین (NBU) نرخ ارز را ثابت کرد و ذخایر را از ۴۵ میلیارد به ۳۹ میلیارد دلار کاهش داد، اما با دریافت وام های خارجی پایدار ماند. هزینه‌های جنگ در اوکراین، ۱۲۵ میلیارد دلار برای تامین اقلام نظامی بود که ۹۰ درصد توسط نهادهای غربی  تأمین شد.
برای روسیه، نهادی، بانک مرکزی این کشور (CBR) نرخ بهره را به ۱۹ درصد رساند تا تورم ۱۰ درصدی را کنترل کند، اما صندوق رفاه این کشور به مرور تضعیف شد و هزینه‌های ۱۴۹ میلیارد دلاری را با دور زدن از طریق بریکس تأمین کرد. تحریم‌های اروپا، تجارت روسیه را ۴۰ درصد کاهش داد، اما نهادهای داخلی روسیه توانستند تحریم‌ها را دور بزنند.
در مجموع، هزینه‌های اقتصادی جنگ اوکراین برای اوکراین و روسیه عظیم بوده و با کمک‌های غربی و دور زدن تحریم‌ها تأمین شده است. ترامپ اظهار کرد: «پوتین باید تمام کند»، اما روایت بدون توجه به نهادی ناقص است. این هزینه‌ها، اقتصاد هر دو را تضعیف کرده و در ابعاد کلان تر، رکود جهانی را تشدید می‌کند.